Arama

Yan anlam için örnekler verir misiniz?

En İyi Cevap Var Güncelleme: 18 Kasım 2014 Gösterim: 68.391 Cevap: 94
***_RaMSeS_*** - avatarı
***_RaMSeS_***
Ziyaretçi
10 Ekim 2009       Mesaj #1
***_RaMSeS_*** - avatarı
Ziyaretçi
Arkadaslar ben yan anlama ornek istiyorum
EN İYİ CEVABI AsHiLaL verdi
Yan Anlam

Sponsorlu Bağlantılar
Dildeki en küçük anlamlı birimler olan sözcüklerin, anlam yükünü, birbirleriyle olan bağlantılarının yanı sıra, cümle içindeki kullanımları da belirler.

Sözcükler temel anlamlarının yanı sıra, temel anlam­larıyla ilgili olan, temel anlamları dışında başka bir anlam kazanmışsa, buna yan anlam denir.
Temel anlamla yan anlam arasında mutlaka anlam­sal bir ilgi, yakınlık vardır. Bir başka söyleyişle: Yan anlamlar, temel anlamların varyasyonlarıdır.Dilin ilk dönemlerinde sözcükler, tek bir varlık ya da kavramı karşılarken, zaman içinde birden çok varlık ya da kavramı anlatır duruma gelmiştir. Sözcüğün işte bu, zaman içinde diğer varlık ve kavramları karşı­ladığı anlamlarına yan anlam denir.
ÖRNEKLER
"Kesmek" eyleminin temel anlamı "bıçak, makas gibi kesici araçlarla bir şeyi ikiye ayırmak"tır.
"Nişan töreninde kurdeleyi damadın amcası kesti." cümlesinde "kesmek" eylemi, temel anlamda kulla­nılmıştır.sözcüğü,
"Patates soyarken elini kesti" kesici bir araçla yaralanmak" anlamında, yan anlam olarak kullanılmıştır.
"Oyun kağıdını ortadan kesti." cümlesinde "kesmek" sözcüğü, "destenin üzerinden bir bölümü kaldırıp öte yana koymak" anlamında, yan anlam olarak kullanıl­mıştır.
"Zil çalınca, öğretmen dersi kesti." cümlesinde "kes­mek" sözcüğü, "son vermek" anlamında, yan anlam olarak kullanılmıştır.
"Konut fonu için, maaşından elli bin lira kesmişler." cümlesinde "kesmek" sözcüğü, "alıkoymak, verme­mek" anlamında yan anlam olarak kullanılmıştır.
Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
20 Ekim 2009       Mesaj #2
Misafir - avatarı
Ziyaretçi
yan anlam gerçek anlamın dışında kullanılan isim ve ya nesnedir
örnek [göz] diyince ilk olarak insan gözü gelir sonra yan anlam olarak da çekmece gözü gelir işte bu çekmece gözü yan anlam oluyor arkadaşlar bunu öğretmen bize anlatıyor bende siz ararsanız bize bir bilgi vermiş olayım dedim byyyy
Sponsorlu Bağlantılar
AsHiLaL - avatarı
AsHiLaL
Ziyaretçi
20 Ekim 2009       Mesaj #3
AsHiLaL - avatarı
Ziyaretçi
Bu mesaj 'en iyi cevap' seçilmiştir.
Yan Anlam

Dildeki en küçük anlamlı birimler olan sözcüklerin, anlam yükünü, birbirleriyle olan bağlantılarının yanı sıra, cümle içindeki kullanımları da belirler.

Sözcükler temel anlamlarının yanı sıra, temel anlam­larıyla ilgili olan, temel anlamları dışında başka bir anlam kazanmışsa, buna yan anlam denir.
Temel anlamla yan anlam arasında mutlaka anlam­sal bir ilgi, yakınlık vardır. Bir başka söyleyişle: Yan anlamlar, temel anlamların varyasyonlarıdır.Dilin ilk dönemlerinde sözcükler, tek bir varlık ya da kavramı karşılarken, zaman içinde birden çok varlık ya da kavramı anlatır duruma gelmiştir. Sözcüğün işte bu, zaman içinde diğer varlık ve kavramları karşı­ladığı anlamlarına yan anlam denir.
ÖRNEKLER
"Kesmek" eyleminin temel anlamı "bıçak, makas gibi kesici araçlarla bir şeyi ikiye ayırmak"tır.
"Nişan töreninde kurdeleyi damadın amcası kesti." cümlesinde "kesmek" eylemi, temel anlamda kulla­nılmıştır.sözcüğü,
"Patates soyarken elini kesti" kesici bir araçla yaralanmak" anlamında, yan anlam olarak kullanılmıştır.
"Oyun kağıdını ortadan kesti." cümlesinde "kesmek" sözcüğü, "destenin üzerinden bir bölümü kaldırıp öte yana koymak" anlamında, yan anlam olarak kullanıl­mıştır.
"Zil çalınca, öğretmen dersi kesti." cümlesinde "kes­mek" sözcüğü, "son vermek" anlamında, yan anlam olarak kullanılmıştır.
"Konut fonu için, maaşından elli bin lira kesmişler." cümlesinde "kesmek" sözcüğü, "alıkoymak, verme­mek" anlamında yan anlam olarak kullanılmıştır.
Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
10 Kasım 2009       Mesaj #4
Misafir - avatarı
Ziyaretçi
arkadaşlar yan anlam mesela 'ayakkabımın burnunu vurmuşum' dersiniz işte o yan anlam olur hem burunumuz vardır hemde ayakkabının burnu yan anlam buna benzer çok çalışın guzel bır llıseye girirn arkadaşlar şaşırsın herkezzzMsn HappyMsn Happy))
Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
16 Kasım 2009       Mesaj #5
Misafir - avatarı
Ziyaretçi
arkadaşlar yan anlam bir kelimenin sözcükte yer alan ikinci anlamıdır.
yan anlamlar somut ve soyut olabilirler.
hiçbir sözcük tek başınayken yan anlam kazanmaz
gerçek anlama yakındır.
bir kelimenin sözcükte yer alan ikinci anlamıdır.
Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
17 Kasım 2009       Mesaj #6
Misafir - avatarı
Ziyaretçi
arkadaslar daha açık örnekler verseniz ii olurdu da neyse...
Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
19 Kasım 2009       Mesaj #7
Misafir - avatarı
Ziyaretçi
yan anlama örn<ek verirmisiniz? by
Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
24 Kasım 2009       Mesaj #8
Misafir - avatarı
Ziyaretçi
masanın ayagı kırııdı.magaranın ağzını ka
yakarla kapattı böle şeyler ben ferhat
_KleopatrA_ - avatarı
_KleopatrA_
Ziyaretçi
28 Kasım 2009       Mesaj #9
_KleopatrA_ - avatarı
Ziyaretçi
Alıntı
Misafir adlı kullanıcıdan alıntı

arkadaslar daha açık örnekler verseniz ii olurdu da neyse...

Alıntı
Misafir adlı kullanıcıdan alıntı

yan anlama örn<ek verirmisiniz? by

YAN ANLAM

Temel anlamıyla bağlantılı olarak zamanla ortaya çıkan değişik anlamlara yan anlam denir. Sözcüğün Gerçek Anlamının dışında, ancak Gerçek Anlamıyla az çok yakınlık taşıyan yeni anlamlar kazanması yan anlamı oluşturur. Bir sözcüğün yan anlam kazanmasında genellikle yakıştırma ve benzerlik ilgisi etkili olmaktadır.

meselâ “göz” dendiğinde akla ilk gelen, kelimenin temel anlamı olan organ adıdır. Ama “iğnenin gözü”, “çantanın gözü”, masanın gözü” tamlamalarındaki anlamlar benzetme yoluyla kazandırılmış yeni anlamlardır. Bunlara da yan anlam denir.

meselâ, “düşmek” kelimesi “Meyveler tek tek yere düştü” cümlesinde temel anlamda; “Çocuğun pantolonu düşüyordu”, “Bu yılın ilk karı düştü” ve “Kavakların gölgesi yola düştü” cümlelerinde yan anlamdadır.

Beşiktaş sırtlarına ağaç dikiyorlar. (arka taraf)
Gülün tomurcukları sabahleyin patlamış.
Uçağın kanadı havada parçalanmış.
Başı kırık bir çiviyi sökmeye uğraşıyor.
Bu dalda başarılı olabileceğimi sanıyorum.
Köprünün ayağına bomba koymuşlar.
Şişeyi boğazına kadar doldurdu.
Kapının kolunu kırınca babamdan azar işittim.
Benim yetiştirdiğim öğrenciler daha başarılı.
Yokuşun başına kadar koştuk.

Somutlaşma ve soyutlaşma: Dilimizde kelimeler sadece bir anlamda kullanılamaz. Yani bir kelime birden fazla yerde ve çok farklı anlamlarda kullanılabilir. Onun için somutlaşma ve soyutlaşma, dilimizdeki kelimeler için her zaman mümkündür. somut anlamıyla “geçilen yer” demek olan “yol” kelimesi “yöntem, metot” anlamına gelerek soyutlaşmıştır.

Yakıştırmaca: Kendi adı olmayan ya da adı olduğu hâlde bilinmeyen varlıklar çeşitli özellikleri nedeniyle uygun olan kelimelerle adlandırılır. Buna yakıştırmaca denir. Uçağın kanadı, masanın gözü, ayakkabının burnu vb
Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
7 Aralık 2009       Mesaj #10
Misafir - avatarı
Ziyaretçi
Yan Anlam

Dildeki en küçük anlamlı birimler olan sözcüklerin, anlam yükünü, birbirleriyle olan bağlantılarının yanı sıra, cümle içindeki kullanımları da belirler.
Sözcükler temel anlamlarının yanı sıra, temel anlam­larıyla ilgili olan, temel anlamları dışında başka bir anlam kazanmışsa, buna yan anlam denir.
Temel anlamla yan anlam arasında mutlaka anlam­sal bir ilgi, yakınlık vardır. Bir başka söyleyişle: Yan anlamlar, temel anlamların varyasyonlarıdır.Dilin ilk dönemlerinde sözcükler, tek bir varlık ya da kavramı karşılarken, zaman içinde birden çok varlık ya da kavramı anlatır duruma gelmiştir. Sözcüğün işte bu, zaman içinde diğer varlık ve kavramları karşı­ladığı anlamlarına yan anlam denir.
ÖRNEKLER
"Kesmek" eyleminin temel anlamı "bıçak, makas gibi kesici araçlarla bir şeyi ikiye ayırmak"tır.
"Nişan töreninde kurdeleyi damadın amcası kesti." cümlesinde "kesmek" eylemi, temel anlamda kulla­nılmıştır.sözcüğü,
"Patates soyarken elini kesti" kesici bir araçla yaralanmak" anlamında, yan anlam olarak kullanılmıştır.
"Oyun kağıdını ortadan kesti." cümlesinde "kesmek" sözcüğü, "destenin üzerinden bir bölümü kaldırıp öte yana koymak" anlamında, yan anlam olarak kullanıl­mıştır.
"Zil çalınca, öğretmen dersi kesti." cümlesinde "kes­mek" sözcüğü, "son vermek" anlamında, yan anlam olarak kullanılmıştır.
"Konut fonu için, maaşından elli bin lira kesmişler." cümlesinde "kesmek" sözcüğü, "alıkoymak, verme­mek" anlamında yan anlam olarak kullanılmıştır.

Benzer Konular

20 Aralık 2014 / kalomira_25 Türkçe Dil Bilgisi
24 Mart 2015 / Ziyaretçi Soru-Cevap
6 Aralık 2011 / Misafir Cevaplanmış
23 Ekim 2011 / Misafir Taslak Konular