Arama

Orta Asya Türk Devletleri hakkında bilgi verir misiniz?

En İyi Cevap Var Güncelleme: 5 Aralık 2017 Gösterim: 11.829 Cevap: 3
misfir oyuncu - avatarı
misfir oyuncu
Ziyaretçi
10 Ekim 2009       Mesaj #1
misfir oyuncu - avatarı
Ziyaretçi
Orta Asya Türk Devletleri hakkında bilgi verir misiniz?
EN İYİ CEVABI Misafir verdi
ASYA HUN İMPARATORLUĞU
Türk dünyasının ilk devletidir.
Sponsorlu Bağlantılar
Türk devlet geleneğinin temeli kurulmuştur.
M.Ö .58’de iç çarpışmalar görülmüştür .
48 ‘de Kuzey – Güney olarak ikiye ayrıldı .
150 ‘de Kuzey Hun’lar Batı’ya göç etti.
216’da Güney Hunlar Çin hakimiyetine girdi

GÖKTÜRK İMPARATORLUĞU
552’de Avarlar’ın yıkılması sonucu Bumin Kağan tarafından kuruldu.
Merkez Ötüken.
“ TÜRK” adıyla kurulan ilk devlet.
582’de Doğu – Batı olarak ikiye ayrıldı .
630’da Doğu , 659’da Batı Göktürk Çin hakimiyetine girdi.

2.GÖKTÜRKLER ( KUTLUK )
681’de Kutluk Kağan tarafından kuruldu.
38 harfli Göktürk alfabesi icat edildi .
Türk tarihinin ilk yazılı belgesi “ Orhun Abideleri” yapıldı .
745’te Uygurlar tarafından yıkıldı .

UYGUR DEVLETİ

745’te Kutluğ Bilge Kül Kağan tarafından kuruldu.
Merkez Karabalasagun( Ordubalık).
İlk yerleşik Türk devletidir.
Gök tanrı inancı ve Uzakdoğu dinleri de yayılmıştır.
751 Talas Savaşı’ndan sonra İslamiyet ile tanıştılar.
Karluk ,Yağma, Çiğil İslamiyeti kabul eden ilk Türk boyları.
18 harfli Uygur alfabesini kullandılar.
Kırgızlar tarafından yıkılmıştır.

KIRGIZLAR
840’ta Ötüken’de kuruldu.
Günümüze ulaşan “Manas” destanı tarihi belge niteliği taşır.
Moğollar tarafından yıkılmıştır.

SİBİRLER
Volga ‘dan Kafkaslara kadar uzanan bölgede 6.yy da kuruldu.
Bugünkü Sibirya adını buradan alır.
Avarlar tarafından yıkılmıştır.

AVARLAR
Göktürklerin baskısıyla bugünkü Macar topraklarına yerleştiler.
Sasaniler ile işbirliği yaparak İstanbul’u kuşatmışlardır.
İstanbul’u kuşatan ilk Türk boyu.
845’te franklar tarafından yıkılmıştır.

TÜRGİŞLER
Merkezi Balasagun olup Türkistan’da kuruldu.
Emevilerle mücadele etmişlerdir.
İlk para basan Türk devletidir.
Karluklular tarafından yıkılmıştır.

HAZARLAR
Kafkaslar da kurulmuştur.
Hazar Denizi adını buradan almıştır .
İslamiyet’ in Kafkaslara yayılmasını engelle mişlerdir.
Yönetici kesim Musevi, halk arasında ise her dinden insan görülmüştür.
Müslümanlarla mücadele etmişlerdir.

KARLUKLAR
Talas savaşından sonra İslamiyeti kabul eden ilk Türk boyu.
Karahanlı devletinin etnik temelini oluşturmuşlardır.

BULGARLAR
Göktürklerin yıkılmasından sonra kurulmuştur.
Hazarların baskısıyla Tuna ve İtil-Volga Bulgarları olarak ikiye ayrılmıştır.
Tuna Bulgarları Hıristiyanlığı kabul ederek Slavlar içinde eriyip yok olmuşlardır.
İtil-Volga Bulgarları Müslüman tüccarların etkisiyle İslamiyeti resmi din olarak kabul edip benliklerini koruyabilmişlerdir.
1237’de Moğollar tarafından yıkılmalarına rağmen bugün de Kazan Türkleri adıyla yaşamaktadır.

MACARLAR
Peçenek baskısı sonucu Ural-İtil’den bugünkü Macaristan’a yerleşmişlerdir.
Hıristiyanlığı benimsediklerinden Türk ırkının özelliğini koruyamamıştır.
Türk tarihi ile ilgili araştırmalar yapan “Budapeşte Türkoloji Enstitüsü”nü kurmuşlardır.

PEÇENEKLER
Oğuzların baskısıyla Aral Gölü civarında Karadeniz’in kuzeyine gelmişlerdir.
Slavlarla mücadele etmiş ve bağımsız bir devlet kuramamışlar.
11.yy da Bizans egemenliğine girerek paralı asker olarak görev yapmışlardır.
1071’de Malazgirt Savaşında Büyük Selçuklularla birleşmişlerdir.

OĞUZLAR (UZLAR)
En kalabalık Türk Boyudur.
Orta Asya’da kalan kolu Selçuklu ve Osmanlı gibi önemli devletler kurmuşlardır.
Küçük bir bölümü ise Balkanlara gelerek devlet kuramamış ancak Bizans ordusunda ücretli olarak görev yapmışlardır.
1071 Malazgirt savaşında Büyük Selçuklularla birleşmiştir.

KIPÇAKLAR (KUMANLAR)
Türk ırkının fiziki olarak en güzel boyudur.
Dede Korkut Destanı’na konu olmuşlardır.
Moğolların Türkleşmesinde etkili olmuştur.
1239’da Moğol ve Bizans etkisi ile yıkılmışlardır.

AKHUNLAR (EFTALİTLER)

Kuzey Hunların soyundandır.
Çin hakimiyetini kabul etmeyip Göktürk-Sasani toprakları arasında kuruldu.
Göktürk ve Sasani saldırılarıyla 567’de yıkılmıştır.

MÜSLÜMAN TÜRK DEVLETLERİ
KARAHANLI DEVLETİ
Bilge Kül Kadir Han tarafından merkez Balasagun olmak üzere 840’da kuruldu.
Karluk,Yağma,Çiğil boyları etnik temeli oluşturur.
İlk kervansaray örnekleri görülür.
Son düzenleyen Safi; 5 Aralık 2017 00:27
Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
29 Aralık 2011       Mesaj #2
Misafir - avatarı
Ziyaretçi
Bu mesaj 'en iyi cevap' seçilmiştir.
ASYA HUN İMPARATORLUĞU
Türk dünyasının ilk devletidir.
Sponsorlu Bağlantılar
Türk devlet geleneğinin temeli kurulmuştur.
M.Ö .58’de iç çarpışmalar görülmüştür .
48 ‘de Kuzey – Güney olarak ikiye ayrıldı .
150 ‘de Kuzey Hun’lar Batı’ya göç etti.
216’da Güney Hunlar Çin hakimiyetine girdi

GÖKTÜRK İMPARATORLUĞU
552’de Avarlar’ın yıkılması sonucu Bumin Kağan tarafından kuruldu.
Merkez Ötüken.
“ TÜRK” adıyla kurulan ilk devlet.
582’de Doğu – Batı olarak ikiye ayrıldı .
630’da Doğu , 659’da Batı Göktürk Çin hakimiyetine girdi.

2.GÖKTÜRKLER ( KUTLUK )
681’de Kutluk Kağan tarafından kuruldu.
38 harfli Göktürk alfabesi icat edildi .
Türk tarihinin ilk yazılı belgesi “ Orhun Abideleri” yapıldı .
745’te Uygurlar tarafından yıkıldı .

UYGUR DEVLETİ

745’te Kutluğ Bilge Kül Kağan tarafından kuruldu.
Merkez Karabalasagun( Ordubalık).
İlk yerleşik Türk devletidir.
Gök tanrı inancı ve Uzakdoğu dinleri de yayılmıştır.
751 Talas Savaşı’ndan sonra İslamiyet ile tanıştılar.
Karluk ,Yağma, Çiğil İslamiyeti kabul eden ilk Türk boyları.
18 harfli Uygur alfabesini kullandılar.
Kırgızlar tarafından yıkılmıştır.

KIRGIZLAR
840’ta Ötüken’de kuruldu.
Günümüze ulaşan “Manas” destanı tarihi belge niteliği taşır.
Moğollar tarafından yıkılmıştır.

SİBİRLER
Volga ‘dan Kafkaslara kadar uzanan bölgede 6.yy da kuruldu.
Bugünkü Sibirya adını buradan alır.
Avarlar tarafından yıkılmıştır.

AVARLAR
Göktürklerin baskısıyla bugünkü Macar topraklarına yerleştiler.
Sasaniler ile işbirliği yaparak İstanbul’u kuşatmışlardır.
İstanbul’u kuşatan ilk Türk boyu.
845’te franklar tarafından yıkılmıştır.

TÜRGİŞLER
Merkezi Balasagun olup Türkistan’da kuruldu.
Emevilerle mücadele etmişlerdir.
İlk para basan Türk devletidir.
Karluklular tarafından yıkılmıştır.

HAZARLAR
Kafkaslar da kurulmuştur.
Hazar Denizi adını buradan almıştır .
İslamiyet’ in Kafkaslara yayılmasını engelle mişlerdir.
Yönetici kesim Musevi, halk arasında ise her dinden insan görülmüştür.
Müslümanlarla mücadele etmişlerdir.

KARLUKLAR
Talas savaşından sonra İslamiyeti kabul eden ilk Türk boyu.
Karahanlı devletinin etnik temelini oluşturmuşlardır.

BULGARLAR
Göktürklerin yıkılmasından sonra kurulmuştur.
Hazarların baskısıyla Tuna ve İtil-Volga Bulgarları olarak ikiye ayrılmıştır.
Tuna Bulgarları Hıristiyanlığı kabul ederek Slavlar içinde eriyip yok olmuşlardır.
İtil-Volga Bulgarları Müslüman tüccarların etkisiyle İslamiyeti resmi din olarak kabul edip benliklerini koruyabilmişlerdir.
1237’de Moğollar tarafından yıkılmalarına rağmen bugün de Kazan Türkleri adıyla yaşamaktadır.

MACARLAR
Peçenek baskısı sonucu Ural-İtil’den bugünkü Macaristan’a yerleşmişlerdir.
Hıristiyanlığı benimsediklerinden Türk ırkının özelliğini koruyamamıştır.
Türk tarihi ile ilgili araştırmalar yapan “Budapeşte Türkoloji Enstitüsü”nü kurmuşlardır.

PEÇENEKLER
Oğuzların baskısıyla Aral Gölü civarında Karadeniz’in kuzeyine gelmişlerdir.
Slavlarla mücadele etmiş ve bağımsız bir devlet kuramamışlar.
11.yy da Bizans egemenliğine girerek paralı asker olarak görev yapmışlardır.
1071’de Malazgirt Savaşında Büyük Selçuklularla birleşmişlerdir.

OĞUZLAR (UZLAR)
En kalabalık Türk Boyudur.
Orta Asya’da kalan kolu Selçuklu ve Osmanlı gibi önemli devletler kurmuşlardır.
Küçük bir bölümü ise Balkanlara gelerek devlet kuramamış ancak Bizans ordusunda ücretli olarak görev yapmışlardır.
1071 Malazgirt savaşında Büyük Selçuklularla birleşmiştir.

KIPÇAKLAR (KUMANLAR)
Türk ırkının fiziki olarak en güzel boyudur.
Dede Korkut Destanı’na konu olmuşlardır.
Moğolların Türkleşmesinde etkili olmuştur.
1239’da Moğol ve Bizans etkisi ile yıkılmışlardır.

AKHUNLAR (EFTALİTLER)

Kuzey Hunların soyundandır.
Çin hakimiyetini kabul etmeyip Göktürk-Sasani toprakları arasında kuruldu.
Göktürk ve Sasani saldırılarıyla 567’de yıkılmıştır.

MÜSLÜMAN TÜRK DEVLETLERİ
KARAHANLI DEVLETİ
Bilge Kül Kadir Han tarafından merkez Balasagun olmak üzere 840’da kuruldu.
Karluk,Yağma,Çiğil boyları etnik temeli oluşturur.
İlk kervansaray örnekleri görülür.
Son düzenleyen Safi; 5 Aralık 2017 00:32
Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
4 Ocak 2012       Mesaj #3
Misafir - avatarı
Ziyaretçi
islamiyet'ten Önce Orta Asya'da Kurulan Türk Devletleri
Türkler'in İlk Ana Yurdu
Türkler'in ilk ana yurdu Orat Asya'da; Batı'da Hazar Denizi'nden Doğu'da Kingan Dağları'na, Kuzey'de Altay Dağları'ndan Güney'de Hindukuş ve Karanlık Dağları'na kadar uzanan bölgedir.
Bu bölge, coğrafi yapısı ve iklim şartlarının da elverişli olması nedeniyle Türkler tarafından Ana Yurt olarak tercih edilmiştir.
Göçebe kültürünün sonucunda şu durum ortaya çıkmıştır.
Merkezi yapı güçlenememiş,
Teşkilatçı özellik gelişememiş,
Mimari ve şehircilik ortaya çıkmamış,
Ekonomi, hayvancılığa dayalı kalmış,
Askeri yapıysa gelişmiştir.

Türkler'in Orta Asya'dan Göç Etmenlerinin Nedenleri :
Topraklarının tarıma elverişsiz olması,
Hayvanlar için otlakların yetersiz olması,
İklim koşullarının değişmesi nedeniyle kuraklık ve şiddetli kış yaşanması,
Türk boyları ve yabancı kavimlerle yapılan mücadelelerdir.

Asya Hun (Büyük Hun) Devleti
Merkez Ötügen olmak üzere Orhun ve Selenga nehirleri çevresinde kuruldu.
Tarihte bilinen ilk Türk devletidir. Devletin kurucusu ve ilk hükümdarı Teoman'dır.
Çinlilere karşı seferler yaptılar, Çinliler de bu seferleri durdurmak için Çin Seddi'ni yapmak zorunda kalmışlardır.
Teoman'ın oğlu Meta Han döneminde; diğer Türk devletlerine de örnek olacak "onluk sistem"e dayalı ilk düzenli Türk ordusu kuruldu.

Asya Hun Devleti'nin Yıkılışı
Mete Han'ın ölümünden sonra oğulları ülkeyi iyi yönetemediler.
Çin entrikaları ve bu devletle yapılan savaşlar ülkeyi zayıflattı.
İpek Yolu'nun Çin kontolüne geçmesi nedeniyle Hun ekonomisi bozuldu.
Artan Çin baskısı nedeniyle ülke iyice zayıflayarak Doğu ve Batı olarak ikiye ayrıldı.

Kavimler Göçü :
Çin baskısından kaçan Kuzey Hunları, M.S. 375'de Batı'ya göç etmeye başladılar. Hun göçleri sonunda Karadeniz'in Kuzeyi'ndeki Germen kavimleri Batı'ya göç etti. Doğu Germen kavimlerinin göçü sonucunda , Roma İmaparatorluğu, M.S. 395 tarihinde, Doğu ve Batı olmak üzere ikiye ayrıldı.

UYARI : Avrupa'ya ve Anadolu'ya ilk Türk akını bu dönemde düzenlenmiştir. Bu akınlar Anadolu'ya yerleşme ve yurt edinme amacı taşımamaktadır.

Avrupa Hun Devleti

M.S. 400'lerde başkent Etzelburg olmak üzere Avrupa Hun Devleti kuruldu. Bu sırada Hun hükümdarı Balamir'di.
Avrupa Hunları'nın en ünlü hükümdarı Attila'dır.
Attila, 447 yılında büyük bir ordu ile Doğu Roma (Bizans) üzerine yürüdü ve onları vergiye bağladı.
451 yılında Batı Roma İmparatorluğu üzerine ve 452 yılında da İtalya üzerien iki büyük sefer yaptı.

Göktürk Devleti
552'de Avarlar'a karşı isyan ederek, Bumin Kağan önderliğinde Ötügen merkez olmak üzere kuruldu.
Tarihte Türk ismini devlet isimlerinde kullanan ilk topluluktur.
Bumin Kağan'ın yerine geçen Mukan Kağan zamanında devlet en parlak dönemini yaşadı.
İstemi Yabgu döneminde Bizans ile Sasani Devleti'ne karşı büyük mücadeleler yapıldı.
Göktürk Devleti, Çin entrikaları sonucu, 582 yılında Doğu ve Batı Göktürkler olarak ikiye ayrıldı.

UYARI : Bu dönemde İpek Yolu, Göktürk, Sasani ve Bizans Devletleri'ni karşı karşıya getirmiştir. İlk Türk-Bizans ittifakı Sasaniler'e karşı bu dönemde olmuştur (571). Hedef doğu-batı ticaretini ele geçirmektir.

II. Göktürk (Kutluk) Devleti
682 yılında Kutluk Kağan önderliğinde kuruldu.
Ünlü hükümdarları Bilge Kağan döneminde, vezirleri Kültigin ve Tonyukuk ile birlikte, en parlak dönemlerini yaşadılar.
Bilge Kağan'ın ölümünden sonra zayıflayarak Basmil, Karluk ve Uygurlar'ın isyanı sonucu yıkıldılar.

UYARI : Türk tarihinin ve Türk edebiyatının ilk yazılı kaynağı olarak kabul edilen Orhun yazıtları bu dönemde yazılmıştır. Bu yazıtlarda Göktürk Tarihi ve Türk Uygarlığı hakkında önemli bilgiler verilmektedir.

Uygur Devleti
Yerleşik yaşamı benimseyen ilk Türk topluluğudur.
Budizm ve Maniheizm'i benimsediler.
Çin'den sonra matbaayı geliştirerek ikinci kez kullanılan ve hareketli harfleri icat ettiler.
840 yılında Kırgız Türkleri tarafından yıkıldılar.

UYARI : Budizm ve Maniheizm Uygurların hem mimari alanında hem de savaşçı özelliklerini kaybetmelerinde etkili olmuştur.

Kırgızlar, Uygurları yıkarak Türk yurdunun Moğollar'ın eline geçmesine neden olmuşlardır. Bu yüzden Türk tarihinde olumsuz anılmışlardır.

Avarlar
En ünlü hükümdarları Bayan Kağan döneminde Doğu Roam İmparatorluğu üzerien bir çok sefer yaptılar.
Sasanilerle birleşerek ilk defa İstanbul'u kuşattılar fakat ele geçiremediler.
Hristiyanlığı kabul eden Türk topluluklarındandırlar.
istanbul'u ikinci defa kuşattılar fakat bundaki başarısızlıkları zayıflamalarına sebep oldu ve 805 yılında Franklar'ın saldırısı sonucunda yıkıldılar.

UYARI : İslamiyet'i kabul eden boylar bugünkü Kazan Türklerinin temelini oluşturur.

Bulgarlar
Orta Asya'dan ve Oğuzlar'dan koparak Batı'ya göç eden kabilelerin birleşmesiyle oluştular.
Bir kısım Bulgar Türkleri Volga Nehri çevresine gelerek İdil (Volga) Bulgar Devleti'ni kurdular. Bu devlet 1236 yılında Altın Ordu Devleti tarafından yıkıldı.
Türk boylarına gelen diğer Bulgar Türkleri burada Tuna Bulgar Devleti'ni kurdular. Tuna Bulgarları zamanla Slavlaşarak ve IX. yüzyılda da Hristiyanlığı kabul ederek tarih sahnesinden silindiler.

Hazarlar
Hazar Türkleri tarafından Karadeniz'in kuzeyi ile Kafkaysa arasında kuruldu.
Hz. Ömer ve Hz. Osman zamanında İslam ordusu ile mücadele ettiler.
Hazar Türkleri, Museviliği kabul eden ilk Türk topluluğu olduklarından İslamiyet'in Avrupa'da yayılmamasında etkili oldular.

UYARI : Museviliği daha çok merkez yönetiminde bulunanlar kabul etmişlerdir. Halk arasında ise daha çok Hristiyanlık, Müslümanlık ve Şamanizm görülür.

Macarlar
Macar boyları Peçenek baskısı sonunda bugünkü Macaristan'a yerleştiler.
Avrupa'nın batısına ve güneyine akınlar yaptılar.
995 yılında Germen Kralı'nın karşı akını sonucunda büyük yenilgi aldılar.
Bu tarihten itibaren yavaş yavaş Hristiyanlaşarak kültürel özelliklerini kaybettiler.

UYARI : Macarlar, Hristiyanlığın Katolik mezhebini benimseyen tek Türk boyudur. Dinlerindeki değişim devlet yapılarına yansımış, boylar birliğine dayalı siyasi yapıdan, krallık sistemine dayalı bir yapıya geçmişlerdir.

macarlar aynı zamanda, Germenlerin Balkanlara inmesi ve Balkanlardaki Slavlarla kuzeydeki Slavların birleşmesini engellemişlerdir.

Peçenekler
Göktürk ve Uygur hakimiyetinde yaşadıktan sonra, X. yüzyılda Batı'ya göç ettiler. Macar ve Rus tarihinde etkili oldular.
XI. yüzyılda Hristiyanlığı kabul ettiler.
Malazgirt Savaşı'nda Oğuzlarla birlikte Bizans ordusuda yer aldılar.
1091 'de Kıpçaklarla yaptıkları bir savaşta yenildiler ve giderek dağıldılar.

UYARI: Peçenekler, Bizans ordusunda ücretli asker olarak görev almıştır. Bizans, Peçenekler'in bazılarını da Anadolu'ya yerleştirmiştir.

Kıpçaklar (Kumanlar)
Kıpçaklar, XI. yüzyılın başlarında Moğollar'ın baskısıyla Orta Asya'dan göç ederek Doğu Avrupa'ya geldiler.
Ruslarla büyük mücadeleler sonucunda Ruslar'ın Karadeniz'e inmelerini engellediler.
Zamanla ortadan kalktılar.

UYARI : Kıpçakların Seyhun Irmağı boylarında Oğuzlarla yaptıkları savaşlar, Dede Korkut Hikayeleri'ne konu olmuştur.

Oğuzlar

Oğuzlar başta Selçuklu ve Osmanlı olmak üzere daha bir çok Türk devletinin kurucuları olarak bilinirler.
Göktürk Devleti yıkıldıktan sonra Uygurların hakimiyeti altına girdiler.
Uygurların yıkılmasından sonra başkent Yenikent olmak üzere devlet kurdular.
Malazgirt Savaşı'nda, Bizans ordusunda yer aldılar.

UYARI : Oğuzların tarihte büyük devletlerin kuruluşunda etkili olmaları Türk toplulukları içinde en önemli boy kabul edilmelerine neden olmuştur. Türk toplulukları içinde İslamiyet'i kabul eden Oğuzlara "Türkmen" denilmiştir.

Uzların bir kısmı Hristiyanlığı kabul ederek Hristiyanlaşmışlar, Kafkasya'nın güneyine inen diğer bir kısmı ise İslamiyet'i kabul ederek Müslümanlaşmışlardır.

Türgeş Devleti
I. ve II. Göktürk Devletleri hakimiyetinde yaşadıktan sonra VII. yüzyılda Balasagun merkez olmak üzere devletlerini kurdular.
Sulu Kağan önderliğinde Emevilerle uzun yıllar mücadele ettiler.
Yerleşik yaşamı benimsediler ve tarihte parayı kullanan ilk Türk topluluğu oldular.
766 yılında Karluklar tarafından hakimiyetlerine son verildi.

UYARI: İslamiyet'in Orta Asya'da yayılmasını bir süre engellemişler böylece Orta Asya Türkleri'nin Araplaşmasını önlemişlerdir.

Karluklar

VI. yüzyılda Doğu Göktürk Devleti'ne bağlı olarak, Altay Dağları'nın batısında Kara İrtiş Nehri boylarında yaşadılar.
Talas Savaşı'nde Müslümanlar'ın tarafını tutarak Orat Asya'nın Çinlileşmemesinde önemli rol oynadılar.
Talas Savaşı'ndan sonra İslamiyet'i kabul ederek Müslüman olan ilk Türk boylarından biri oldular.

Sabirler

Ural Dağları'nın Güneyineve Kuzey Kafkasya'ya yerleştiler.
VI. yüzyıldan itibaren Doğu Avrupa'ya kadar inerek bu bölgedeki Bizans ve Sasani Devleti ile mücadele ettiler.
557 yılında Avarlarla yaptıkları savaşta yenilip, bu tarihten itibaren gittikçe zayıflayarak tarih sahnesinden silindiler.
Sibirya bölgesi, Sibirlerin bu bölgede yaşamalarından dolayı bu adı almıştır.
Son düzenleyen Safi; 5 Aralık 2017 00:37
Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
8 Şubat 2012       Mesaj #4
Misafir - avatarı
Ziyaretçi
Türklerin ilk yurtları Orta Asya; doğuda Kingan Dağları’ndan batıda Hazar Gölü’ne, kuzeyde Sibirya Ovası'ndan güneyde Hindukuş ve Karanlık Dağları’na kadar uzanan geniş bir ülkedir. IV. yüzyıl sonlarında meydana gelen Kavimler Göçü dolayısıyla Orta Çağa dek tüm Avrupayı da etkileyen büyük bir medeniyetin geliştiği yerdir. Burada bir çok devlet kurulmuş

Türklerin ilk yurtları Orta Asya; doğuda Kingan Dağları’ndan batıda Hazar Gölü’ne, kuzeyde Sibirya Ovası'ndan güneyde Hindukuş ve Karanlık Dağları’na kadar uzanan geniş bir ülkedir. IV. yüzyıl sonlarında meydana gelen Kavimler Göçü dolayısıyla Orta Çağa dek tüm Avrupayı da etkileyen büyük bir medeniyetin geliştiği yerdir. Burada bir çok devlet kurulmuş ve yıkılmıştır. Ama ortak özellikler içeren devlet yönetimi, sosyal yapı, ekonomik ve kültürel gelişimler göstermişlerdir. Kurulan bu devletler kimi zaman birbiriyle savaşmış, diğerinin yıkılmasına sebep olmus, kimi zamanda birbirine destek vererek daha büyük devletlerin kurulmasına olanak hazırlamışlardır. Ancak en önemli gerçek bize bir bugüne kadar sürecek , övünebileceğimiz bir tarih bırakmış olmalarıdır.

Devlet Yönetimi

Başta kağan bulunurdu. Kağanın hatun denilen eşi devlet işlerinde kağana yardımcı olurdu. Kağan devlet başkanı olmakla birlikte boy beyleri kendi topraklarında yarı bağımsız bir halde yaşarlardı Hükümdarlar törenin dışına çıkamazdı. Töre yazılı olmayan gelenek ve göreneklerden meydana gelen hukuk kurallarıdır. Hükümdar önemli işlerde boy beylerinden oluşan kurultayı toplar ve karar, kurultayın toplanmasından sonra verilirdi. Bu durum eski Türklerde mutlak monarşinin değil, meşrutiyete benzer bir devlet yapısının olduğunu göstermektedir. Yani askeri - demokratik bir yapı söz konusudur. Türk devletlerinin en zayıf yönü saltanat hukukunun sağlam kurallara dayanmamasıdır. Ülüş sistemi yani ülkenin ailenin ortak malı sayılması, devletlerin çabuk yıkılmalarına yol açmıştır.

Hakanlar, güç ve yetkilerini Tengri (Tanrı)'dan almıştır. Her yıl büyük resmi ziyafetler (şôlen) düzenlenirdi. Bu ziyafetler hükümdarlık gereğiydi. İdari sorumluluk taşıyan herkes bu ziyafetlere katılmak zorundaydı. Halka açık olan bu ziyafetlerden sonra sofra takımları davetliler tarafından yağma edilirdi. Hükümdarlar Tanhu, kağan, yabgu, idikut, ilteber, erkin gibi unvanlar kullanırlardı. Sembolleri ise; otağ, örgin (taht), tuğ (sancak), davul, kopuz (sorguç) ve yaydır. Kağanların eşine hatun (katun) denirdi. Devlet idaresinde söz sahibiydi. Devlet meclisine (toya) katılırdı. Bazen elçileri kabul ederdi. Hükümdarlık hakki, kan vasıtasıyla kağanın bütün evlatlarına tanınmıştır. Bu da prensler arasında iktidar mücadelesine yol açmakta idi.

Toy: Ülke ile ilgili konuların görüşülüp karara bağlandığı en yüksek kuruluştur. İlk bahar ayında toplanırdı. Toy'da hükümdarlık tasdik edilir veya yeni hükümdar seçilirdi.

Ülke Yönetimi: Ülke doğu-batı olmak üzere iki idari bölüm halinde yönetilirdi. Hakan veya veliaht ülkenin doğu bölümünün başında bulunurdu. Batı bölümünü ise hükümdar ailesinden seçilen yabgu, şad veya eliğ adı verilen kişiler yönetirdi.

Türk devletlerinde toplumun en küçük sosyal birimi aile idi. Ailelerin bir araya gelmesi ile boylar, boylardan bodun, bodunlardan il (devlet) oluşmaktaydı. Devlet olabilmek için ülke ve istiklal şarttı. Ülke toprakları , hükümdar ailesinin ortak malı olarak kabul edilirdi.

Sosyal Yapı:
Sosyal örgütlenmenin en küçük birimi ailedir. Aileler obaları , obalar oymakları , oymaklar boyları. boylar da bir araya gelerek budunu (kavimi) oluştururdu Her sosyal birim bir üst yapı içinde erimeyip varlığını sürdürürdü Bundan dolayı Türk devletleri kısa sürede kurulabildiği gibi kısa sürede de dağılabilirdi. Her ne kadar sosyal gruplar arasında bir disiplin ve hiyerarşi varsa da engin bozkırlarda değişik bir özgürlük ortamı da mevcuttu.

Ülke Yönetimi:

Kağana bağlı olan yabgu ülkenin batı kısmını yönetirdi. Hükümdar çocukları boyların başına şad unvanıyla idareci olarak gönderilirdi. illere gönderilen prenslere ise Tigin denirdi.

Ordu:

Mete Han'ın kurduğu Onluk Sistemdeki ordularda yabgu, tigin, tarhan, binbaşı, yüzbaşı ve onbaşılar komutanlık yapardı. Silah olarak ok ve yay, kılıç, kalkan ve deri zırh olarak kullanılırdı.

Ekonomi:

Hayvancılık, el sanatları, demircilik, dericilik, dokumacılık göçebe yaşantıdan dolayı gelişmiştir. Yerleşik hayatın gelişmesinden sonra tarım ve ticaret de önem kazanmıştır. Göçebe yaşam, geniş topraklara sahip bir aristokrasi sınıfının oluşmasına engel oluşturmuştur. Zira toprakların mülkiyeti genellikle devlete ait sayılmıştır. Toprağa dayalı olmayan ekonomik etkinliğin belirlediği bu toplumsal yapı, eskiçağ toplumlarının çoğunda görülen kölelik kurumunun gelişmesini engellemiştir.

Dinsel inanış:
Çoğu göçebelerde olduğu gibi en eski din, totemizmdir Bu inanış, klanın atalarını ve koruyucu ruhlarını bazı hayvanlarda görme olayıdır. Türkler totemlerine ongun demişlerdir. Bunun dışında animizm (ruhçuluk)de vardır. Yılın belli Aylarında kutsal sayılan yerlerde toplanarak tabiat kuvvetlerine kurbanlar kesilirdi. Ölen kişi için törenler düzenlenirdi. Ölünün çadırı etrafında atla yedi kez dolaşılırdı. Ölen kişinin atı, kuyruğu kesilerek kurban edilirdi. “YUĞ” adı verilen törenlere katılanlara yemek verilirdi. Türklerde ölmüş büyüklere ve atalara büyük bir saygı duyulurdu(Atalar Kültü). Türk mezarlarına yapılan saldırılar ağır bir şekilde cezalandırılırdı. Gök tanrı dini ve Şamanizm Türklerin inandıkları diğer dinlerdir. Türklerin asıl dini inançları Gök Tanrı dinidir. Tengri (Tanrı) en yüksek varlık olarak kabul edilmiştir.

Türkler cenaze törenlerine Yuğ, mezarlara Kurgan, mezar taşlarına Balbal, tanrılarına Tengri ve şaman din adamlarına da Kam demişlerdir. Bu eski dinlerden sonra Uygurlar Maniheizm ve Budizm, Hazarlar Musevilik, Bulgarlar Ortodoksluk ve Oğuzlar da İslam dinini benimsemişlerdir.

Islamiyete geçiş

Karluklar Göktürklerin yıkılmasında önemli bir rol oynadılar. Bundan sonra Uygurlara tabi olarak varlıklarını sürdürdüler. 751 yılındaki Talas Savaşı'nda Çinlilere karşı Araplara yardım ettiler. Uygurların yıkılması ile Yağma ve Çiğil Türkleri ile birleşerek Karahanlı Devleti'ni kurdular.

Talas Savaşı'nda Abbasilerin yanında yer alarak savaşı Müslümanların kazanmasında rol oynamışlardır. İslamiyeti kabul eden ilk Türk devleti olan Karahanlılar esas olarak Karluk boyları tarafından kurulmuştur. Müslümanlığı Türk toplulukları içinde benimseyen ilk boy olan Karluklar Uygur Devleti'nin kuruluşu arasında yer almıştır

Dil ve Edebiyat:

Bir ulusun sosyal ruhunu, düşünce ve inançlarını en güzel destanlar ortaya koyar. Türk destanlarında türeyiş motifi çok işlenmiştir. Hunların oğuz Kağan, Göktürklerin Ergenekon, Uygurların Yaratılış ve Göç Kırgızların, Manas Destanı ile Sakaların (İskitler) Şu destanları önemli destanlardır.

Türk edebiyatının en eski örnekleri mezar Taşları üzerindeki yazıtlardır. Bunlar arasında en önemlileri Orhun, Talas ve Yenisey yazıtlarıdır.

Orhun Yazıtları:
Tonyukuk, Bilge Kağan ve Kül tigin adına dikilmiştir. Türk edebiyatının en eski örnekleridir. Göktürklerin kuruluşu ve kağanların faaliyetleri hakkında bilgi verilmektedir. Türk milletine nasihatler veren yazıtlar, sağdan sola ve yukardan aşağı şekilde yazılmıştır.

Yazı ve Alfabe:
Türkler Göktürk ve Uygur alfabelerinden başka Arap alfabesini ve günümüzde Latin ve Kril alfabesini kullanmışlardır. Başka alfabeler kullandıkları tahmin edilmekle beraber henüz ele geçen somut belge bulunmamaktadır

Ordu:
Mete Han’ın kurduğu Onluk Sistemdeki ordularda yabgu, tigin, tarhan, binbaşı , yüzbaşı ve onbaşılar komutanlık yapardı. Silah olarak ok ve yay, kılıç, kalkan ve deri zırh olarak kullanılırdı.

Ekonomi:
Hayvancılık, el sanatları , demircilik, dericilik, dokumacılık göçebe yaşantıdan dolayı gelişmiştir. Yerleşik hayatın gelişmesinden sonra tarım ve ticaret de önem kazanmıştır. Göçebe yaşam, geniş topraklara sahip bir aristokrasi sınıfının oluşmasına engel oluşturmuştur. Zira toprakların mülkiyeti genellikle devlete ait sayılmıştır. toprağa dayalı olmayan ekonomik etkinliğin belirlediği bu toplumsal yapı, eskiçağ toplumlarının çoğunda görülen kölelik kurumunun gelişmesini engellemiştir.

Ticaret ve Sanat:
Türkler Çinlilere hayvan ve hayvan ürünleri satarken tahıl ve ipekli kumaşlar satın almıştır Çin'den Bizans'a giden ipek Yolu nedeniyle ticari ilişkiler kurmuşlardır. Altın, gümüş ve bronzdan eşyalar yapmışlardır Uygurların Karahoço denilen merkezinde kitabeler, minyatürler, nakışlar, kumaş parçaları, çiniler bulunması Türk sanatının örnekleri arasında yer alır.

SONUCLAR:
1. Tarihte bilinen ilk Türk devleti Hunlardı
2. Türk adı ile kurulan ilk Türk devleti Göktürklerdir
3. Türk toplulukları içinde ilk yerleşik hayata geçen Uygurlardır.
4. Türk toplulukları içinde Müslümanlığı ilk benimseyen Karluklardır.
5. Talas Savaşı'nda Abbasilerin yanında yer alarak savaşı Müslümanların kazanmasında rol oynamışlardır. İslamiyeti kabul eden ilk Türk devleti olan Karahanlılar esas olarak Karluk boyları tarafından kurulmuştur. Müslümanlığı Türk toplulukları içinde benimseyen ilk boy olan Karluklar Uygur Devleti'nin kuruluşu arasında yer almıştır.
6. Türk tarihinde ilk devlet ve ordu örgütünü kuran Mete Han’dır
7. Türklere ait bilinen ilk destan İskitlere (Sakalar) aittir.
8. Anadolu'ya ilk gelen Türk kavimi Hunlardır
9. İstanbul’u kuşatan ilk Türk topluluğu Avlarlardır
10. Türklerde ilk matbaa Uygurlarda görülür
11. Türk toplulukları içinde en aktif ve belirleyici boy, oğuz boyudur
12. Türk tarihinin en önemli yazılı kaynakları Orhun Yazıtları 'dır
13. Çin'e karşı ayaklanarak bağımsızlıklarını yeniden kazanan topluluk Göktürklerdir
Son düzenleyen Safi; 5 Aralık 2017 00:39

Benzer Konular

18 Ocak 2010 / gecekusubaykus Soru-Cevap
16 Şubat 2016 / Misafir Soru-Cevap
2 Mayıs 2012 / Ziyaretçi Soru-Cevap
1 Şubat 2012 / judocu Soru-Cevap
29 Aralık 2010 / mahmut keskin Soru-Cevap