Güneş ve Ay tutulmaları nedir, nasıl oluşur?

Güneş tutulması, Ay'ın yörünge hareketi sırasında Dünya ile Güneş arasına girmesi ve dolayısıyla Ay'ın Güneş'i kısmen ya da tümüyle örtmesi sonucunda gözlemlenen doğa olayıdır. Tutulmanın olması için Ay'ın yeniay evresinde olması ve Dünya'ya göre Güneş ile kavuşum halinde olması, yani yörünge düzleminin Dünya'nın Güneş çevresindeki yörünge düzlemi ile çakışması gerekir. Bir yıl içinde Ay Dünya çevresinde yaklaşık 12 kez dönmesine karşın, Ay'ın yörünge düzlemi ile Dünya'nın yörünge düzlemi arasında 5 derece kadar bir açı olması sonucu, Ay her defasında Güneş'in tam önünden geçmez ve dolayısıyla bu çakışma seyrek olarak oluşur. Bu yüzden, yılda iki ile beş arasında güneş tutulması gözlemlenir; bunlardan en çok ikisi tam tutulma olabilir. Güneş tutulması Dünya üzerinde dar bir koridor izler, bu yüzden herhangi bir bölge için güneş tutulması çok ender bir olaydır.

Ay tutulması olayında Dünya, Güneş ile Ay arasındayken gelen ışınları engelleyerek arkasında bir gölge alanı oluşturur.Bu gölgeler tam ve yarı gölge şeklindedir.Ay'ın Dünya'nın bu gölge alanlarından geçmesi ile de tutulma gerçekleşmiş oluyordur. Ay'ın, yarı gölgeli, parçalı ve tam Ay tutulması şeklinde tutulma çeşitleri vardır!

*Yarı Gölgeli Ay Tutulması => Ay'ın Dünya'nın yarı gölge konisinden geçtiği tutulma şeklidir.Gözlenmesi zordur.Sadece akademik düzeyde gözlenebilir.
*Parçalı Ay Tutulması => Ay'ın bir bölümünün Dünya'nın tam gölge konisinden geçtiği tutulma şeklidir.Kolayca gözlenebilir (çıplak gözle.)
*Tam Ay Tutulması => Ay kırmızı bir şekil alıp Dünya'nın tam gölge konisinden geçer ve yine gözlenmesi kolaydır.

Ay’ın dünya ile güneş arasına girmesi. Güneş, ay ve dünyanın bir çizgide bulunmasıyla güneş tutulması ortaya çıkar. Eğer ayin dünya etrafındaki yörüngesi ile, dünyanın güneş etrafındaki yörüngesi aynı düzlemde olsa idi, her ay, güneş ve ay tutulmaları ortaya çıkardı. Ancak, ayın yörünge düzlemi dünyanınkine göre 5°8’ eğimlidir. Böylece ay her bir dönümde aşağı inerken bir, yukarı çıkarken yine bir defa olmak üzere toplam iki kez ekliptiki, yani dünyanın güneş etrafındaki yörünge düzlemini keser.
DEVAMI Güneş Tutulması

Ay Tutulması
Ay tutulması, Güneş ile Ay arasına giren Dünya’nın gölgesi içinde Ay’ın gözden kaybolmasıdır. Ancak tam tutulma olayında bile Ay tamamıyla kararmaz, hafif kırmızımtırak bir ışıkla aydınlanır. Güneş tutulmaları Ay tutulmalarından üç kat daha sık tekrarlanır. Fakat Ay tutulmaları bir yarımkürenin bütün noktalarından aynı anda gözlemlenebildiği halde, Güneş tutulmaları yerkürenin ancak bazı yerlerinden görülebilir.

DEVAMI Ay Tutulması