KARBONHİDRATLAR (ŞEKERLER)
Tanım ve karbonhidratların fonksiyonları
Karbonhidratlar, kimyasal olarak polihidroksi aldehit veya ketondurlar veya hidroliz
edildiklerinde böyle bileşikler veren maddelerdir. Bu sınıftaki çoğu madde için C : H : O
oranı, 1 : 2 : 1 şeklindedir; genel formülleri (CH2O)n şeklinde yazılabilir. Bazı
karbonhidratlar, (CH2O)n genel formülüne uymazlar; aynı zamanda azot, fosfor veya kükürt
de içerirler; bu nedenle karbonhidrat yerine karbohidrat kelimesini kullanma eğilimi de
vardır.
Karbonhidratların yapılarında ya aldehit ya da keton bir karbonil grubu; hem primer alkol
yapısında hem sekonder alkol yapısında iki veya daha fazla sayıda hidroksil grupları bulunur.
Aldehit grubu Keton grubu Primer alkol grubu Sekonder alkol grubu
Karbonil grupları Alkol grupları
Karbonhidratlar, dünyada en yaygın olarak bulunan biyomoleküllerdir; yeşil bitkiler ve algler
tarafından fotosentez ile sürekli olarak CO2 ve H2O’dan sellüloz ve diğer bitkisel ürünler yapılmaktadır.
Karbonhidratların organizmada birçok fonksiyonu vardır:
1) Sofra şekeri ve nişasta gibi
bazı karbonhidratlar, dünyanın önemli bir bölümünde insan diyetinin en önemli kısmıdır.
2) Karbonhidratların oksidasyonu, çoğu nonfotosentetik hücrede temel enerji sağlayıcı yoldur.
Kan şekeri olarak bilinen ve vücudun en önemli karbonhidratı olan glukoz, memeli
dokularının en önemli yakıtıdır.
3) İnsolubl (suda çözünmeyen) karbonhidrat polimerleri,
bakteri ve bitkilerin hücre duvarlarında ve hayvanların bağ dokularında yapısal ve koruyucu elemanlar olarak işlev görürler.
4) Bazı karbonhidrat polimerleri, iskelet eklemlerini
kayganlaştırırlar ve hücreler arası yapışmayı sağlarlar.
5) Karbonhidratlar, vücutta lipidlerin, bazı amino asitlerin, glikolipidlerin, glikoproteinlerin ve proteoglikanların ön maddesidir.
Proteinlere ve lipidlere kovalent olarak bağlı bazı kompleks karbonhidrat polimerleri,
molekülün intrasellüler yerini veya metabolik akibetini belirleyen sinyal olarak etki
gösterirler.
Karbonhidratlar, genellikle üç büyük sınıfa ayrılarak incelenirler:
1) Monosakkaritler.
2) Disakkaritler.
3) Polisakkaritler.
Monosakkaritler (basit şekerler)
Monosakkaritler, bir veya daha fazla hidroksil gruplu ya aldehit ya da keton yapısında en
basit karbonhidratlardır. Monosakkaritler, hidroliz yoluyla daha küçük moleküllü basit
karbonhidratlara ayrışmazlar; oligosakkaritlerin ve polisakkaritlerin alt ünitelerini
oluştururlar. Oligosakkaritler, 2-10 arasında aynı ya da farklı monosakkaritlerin
birleşmesiyle oluşurlar; iki mono sakkaritin birleşmesiyle oluşmuş olan disakkaritler dışında
serbest olarak bulunmazlar. Polisakkaritler, monosakkarit polimerleridirler; 10 ve daha fazla
monosakkarit içerirler.
SIKINTILARINIZ YILDIZLAR KADAR UZAK, HAYALLERİNİZ GÜN GİBİ PARLAK OLSUN DOSTLAR...