Arama

Sosyolojinin Diğer Bilimlerle İlişkisi

Güncelleme: 15 Ocak 2013 Gösterim: 41.897 Cevap: 4
ThinkerBeLL - avatarı
ThinkerBeLL
VIP VIP Üye
14 Mart 2009       Mesaj #1
ThinkerBeLL - avatarı
VIP VIP Üye
Sosyolojinin Diğer Bilimlerle İlişkisi

Sponsorlu Bağlantılar
1. Sosyoloji ve Tarih
Tarih olay ve olguların meydana geldikleri ve devam ettikleri yere, zamana göre belgelere dayanan, gerçeğe uygun açıklamasını yapan bir bilimdir.
Tarih, zaman ve mekan içinde meydana gelen somut olayları yeniden meydana çıkarıp, onların yorumları ile uğraşır. Sosyoloji ise zaman ve yer içinde meydana gelen olgu ve olaylardan kader tayin edici olanları ile ilgilenir. Örneğin, Fransız İhtilali, Kurtuluş Savaşı, İstanbul’un Fethi gibi

2. Sosyoloji ve Psikoloji
Doğuştan getirdiği mizacı ve buna sosyal çevrenin de etkisiyle sonradan kazanılan karakter, şahsiyet gibi tek insanın halleri psikolojinin konusudur. Şahsiyet (Kişilik) toplum içerisinde gerçekleşir. “İnsan toplumun içinde, toplum da insanın içindedir.” Bu noktada Sosyoloji ile Psikoloji sımsıkı düğümlenir. Psikoloji, Sosyolojinin, Sosyoloji Psikolojinin verilerinden yararlanır.
Sosyoloji ile Psikoloji arasındaki etkilenmeden doğan yeni bilime Sosyal Psikoloji adı verilir. Sosyal psikoloji toplumun insan davranışlarına etkisini esas konu olarak inceler. Kişiler arası etkileşimi incelerken sosyal grup dinamikleri ve sosyal vaziyet alışları incelemiş, liderlik çalışmalarına kadar çalışmalarını sürdürmüştür.
Sosyoloji ise sosyal ilişkilerden doğan etkileşimleri, ilişki çeşitlerini, içeriklerine göre insanları etkileme güçlerinin sosyal değerleri ve sosyal grupların amaçlarına göre meydana gelişlerini inceler.

3. Sosyoloji ve Antropoloji

Antropoloji insan türünün doğuşunu, oluşumunun özelliklerini ve kültürü konu olarak alan bir bilimdir. İlkin insanın fizik özelliklerinden çalışmalarına başlamış ve Fiziksel Antropoloji dalı doğmuş ve gelişmiştir.
Antropolojinin kültürle ilgilenen dalına Sosyal (Kültürel) Antropoloji denir. Kültürel Antropoloji kültürü bir bütün olarak inceler.
Antropoloji bütün hayat tarzını konu alan bir bakış açısı içerisindedir. Sosyoloji ise kültüre bir sistem olarak toplum içinde, toplumun içeriklerinden biri olarak, kültürün toplum sistemleri ile etkileşimi açısı içinde bakar. Toplum içindeki kültür sosyolojiyi ilgilendirir.

4. Sosyoloji ve Hukuk
Hukuk normatif bir bilimdir. Norm yani kural koyan bir bilim olarak hukuk, insanlar arası ilişkileri düzenleyen kuralları koymanın usullerini ve uygulamasını gösterir. Sosyoloji ise pozitif bir sosyal bilimdir.
Hukuk, sosyoloji ile sıkı bir ilişki içindedir. Mesela şahıs hukuku, aile hukuku, miras hukuku, borçlar hukuku, idare hukuku, anayasa hukuku vb. konular toplum olayları ile ilgili olduğundan sosyolojiyi de ilgilendirir.
Toplum değiştikçe, yeni şartlara göre hukuk kuralları da değişir. Bu değişiklik ister istemez toplumu da etkiler ve değiştirir.

5. Sosyoloji ve Ekonomi

Ekonomi, ihtiyaçlar ve bunların giderilmesini sağlayan ekonomik mallar ve hizmetler arasındaki olayları inceler. Ekonomi, ekonomik olguların varoluş sebeplerini araştırır, aralarındaki sebep sonuç ilişkilerini açıklar.
Ekonomik olay sebebi ile insanlar arasında, aynı zamanda bir sosyal ilişki de meydana gelir.

6. Sosyoloji ve Coğrafya

Coğrafya yeryüzündeki kıta ve ülkelerin yüzey şekillerini, iklimini tabii kaynaklarını, bu alanlarda yaşayan insanlarını, hayvanlarını ve bitki örtüsünü inceleyen bir bilimdir. Bütün bu konular sosyolojiyi de ilgilendirir.
Coğrafyanın elde ettiği bilgilerden insanlar sosyal hayatlarında yararlanmışlardır.

7. Sosyoloji ve Siyaset Bilim
Siyaset bilim, devletin örgütlenişi, çeşitli yönetim şekillerinin karşılaştırılması, anayasa hukuku, yasama gücü, yürütme organı, uluslararası ilişkiler ve siyasi kurumlar tarihi gibi konularla ilgilenen sosyal bilimdir.
Siyaset bilimi bu konuları incelerken toplumun sosyal yapısını, inanç ve davranışlarını iyi bilmesi gerekir. Bu yönüyle siyaset bilim sosyolojinin verilerinden yararlanır. Ayrıca, izlemesi gereken yöntem ve araştırma tekniklerini sosyolojinin verilerine dayanarak belirler ve faaliyette bulunur.

8. Sosyoloji ve Felsefe
Felsefe, varlık, bilgi ve değerleri anlamak amacıyla sürdürülen en geniş bir araştırma, birleştirici ve bütünleştirici bir açıklama gayretidir. Felsefe bilimin sonuçlarına dayanarak varlık hakkında tümel bir açıklama yapmaya çalışır. Sosyoloji de insanlık tarihini bir anlama kavuşturmak ve birtakım sosyal bunalımları açıklamak gibi felsefi bir çabadan doğmuştur.
İnsanın sosyal davranışlarını, içinde bulunduğu toplumun sosyal değerlerini yönlendirdiği için, sosyoloji, bu değerleri inceleyen felsefenin verilerinden yararlanmak zorundadır.



BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
Tanrı varsa eğer, ruhumu kutsasın... Ruhum varsa eğer!
buz perisi - avatarı
buz perisi
VIP Lethe
26 Aralık 2011       Mesaj #2
buz perisi - avatarı
VIP Lethe
İnsan topluluklarıyla ilgilenen sosyoloji, birçok bilim dalı ile beraber çalışma yürütmektedir. Beraber çalıştığı bilim dallarıyla ilişkisi şöyledir:

Sponsorlu Bağlantılar
1- Sosyoloji – Tarih: Geçmişte yaşamış insan toplulukları hakkında bilgi edinir.

2- Sosyoloji – Psikoloji: Toplumun bireye, bireyin de topluma etkilerini inceler. Bu alandan “Sosyal Psikoloji” ortaya çıkar.

3- Sosyoloji – Antropoloji: Toplumların gelişimini ve kültürel özelliklerini inceler.

4- Sosyoloji – Hukuk: Hukuk kurallarının toplumsal işlevlerini ve kuralların topluma uygunluğunu inceler

5- Sosyoloji – Ekonomi: Ekonomik olaylar ve toplumsal olaylar arasındaki etkileşimi inceler.

6- Sosyoloji – Siyaset Bilimi: Toplumların yönetim biçimlerini inceler.

7- Sosyoloji – Coğrafya: Toplumun yaşadığı bölgenin coğrafi özelliklerinin toplumun yaşayışına etkilerini inceler.

ÖRNEK :

Anadolu kadını;
– Evlilik çağına gelmişse “gül oyası”,
– Nişanlı ya da evliyse “karanfil oyası”,
– Sevdiğinden ayrı, üzüntülü ya da yalnızsa “nergis oyası” ,
– Kocasından hoşnut değilse “biber oyası” takar.
Görüldüğü gibi, Anadolu kadını “oya”yı yalnızca süslenmek amacıyla kullanmamaktadır.
Oya'nın bu parçada sözü edilen toplumsal işlevi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Duygu, düşünce ve sorunların dile getirilmesine yardımcı olma
B) Toplumsal olayları denetim altında tutma
C) Deneyimleri sonraki kuşaklara aktarma
D) Toplumdaki dayanışmayı yaygınlaştırma
E) Bireylerin gelenek ve göreneklere bağlılığını sağlama

(1993/ÖSS)

Çözüm :
Toplum, aynı zamanda toplumsal ilişkiler bütünüdür. Bu yönüyle toplum denildiği zaman, gelenek, görenek, sanat, teknoloji… girmektedir. Paragrafta Anadolu kadının takmış olduğu bir eşyanın kullanım amacı, insan ilişkileri çerçevesinde açıklanmıştır. Kadın, istek, duygu ve şikayetlerini kullandığı eşyanın desenleriyle anlatmaya çalışmaktadır. Bunun dışında duygusunu dahi açık biçimde ortaya koyamayan kadının “toplumsal olayları denetim altına almaya” ya da “dayanışmayı yaygınlaştırmaya” çalıştığını söyleyemeyiz. Ayrıca burada oya, bir eğitim aracı da değildir. Bu nedenle “deneyimleri sonraki kuşaklara aktarma amacı olarak” da görülemez. Kadın, duygusunu ifade ederken “gelenek ve göreneklerine bağlı” kalmışsa da paragrafın temel vurgusu duygunun dile getirilmesidir.
Bu sebeplerden yanıt: A’ dır.
In science we trust.
Mira - avatarı
Mira
VIP VIP Üye
8 Ekim 2012       Mesaj #3
Mira - avatarı
VIP VIP Üye
Sosyoloji ve Antropoloji İlişkisi
MsXLabs.org

Antropolojinin, "kültürel antropoloji" dalı ve sosyoloji; toplumsal örgütler, davranışlar ve ilişkiler konularında ortak bir alanı paylaşır. Sosyologlar, sanayileşmiş batı toplumları üzerinde yoğunlaşırlarken; antropologlar sanayileşmemiş toplumları da ele almışlardır. Bu türden farklı toplumsal yapılan incelenmesi, farklı bilimsel çalışma yöntemleri gerektirmiştir. Bu bağlamda antropoloji ve sosyoloji, birbirinden ayrılmıştır. Örneğin; sosyoloji için çok önemli sayılan verilerden "istatistiki bilgiler", antropoloji için pek de bir anlam ifade etmemektedir. Sonuç olarak antropoloji ve sosyoloji, temelde kimi aynı konular üzerinde yoğunlaşmış olsalar da bu konulara yaklaşım açıları bakımından birbirlerinden ayrılmaktadır.

Sosyolog Ömer YILDIRIM
Conrad Phillip KOTTAK; Antropoloji: İnsan Çeşitliliğine Bir Bakış; s. 17

theMira
Mira - avatarı
Mira
VIP VIP Üye
8 Ekim 2012       Mesaj #4
Mira - avatarı
VIP VIP Üye
Sosyoloji ve Diğer Bilim Dalları
MsXLabs.org

Her sosyal bilim, sosyal gerçekliğin yalnızca kendini ilgilendiren kısım ve alanlarını inceler. Oysa sosyal gerçeklik bir bütündür. Bu bütünlüğü açıklayabilmek için sosyal bilimler işbirliği yapmak zorundadır. Hiçbir bilim toplumun tümünü kendi başına tam olarak açıklayamaz.

Sosyoloji ve Tarih
Yer ve zamanı belli tarih, toplumların ortaya çıkma, gelişme, dağılma ve çözülme devrelerindeki somut sosyal olayları belgelere dayanarak incelemeye çalışan bir bilimdir. Sosyoloji ise bu sosyal olayları açıklayarak, bir takım ortak ilkelere, kurallara, genellemelere ve mümkünse yasalara ulaşmak ister. Tarih, diğer sosyal bilimlerle uğraşanlara olayların geçmişi hakkındaki verileri sunmaktadır. Sosyoloji tarih bu verilerinden yararlanarak, farklı toplumlarda görülen sosyal olayların ortak özelliklerini inceler ve genellemelere ulaşır.

Sosyoloji ve Psikoloji
Psikoloji, insan davranışlarını konu edinen bir bilim dalıdır. Çoğu psikolojik olayların temelinde toplumsal öğeler mevcuttur. Öğrenme, kişilik, algı, davranışların şekillenmesinde sosyal öğeler mevcuttur. Bu yönüyle psikoloji, sosyolojinin verilerinden yararlanmak zorundadır. Diğer taraftan da fertlerin psikolojik durumlarını dikkate almadan, grup ve toplum ilişkilerinin doyurucu bir açıklamaya kavuşması güçtür. Sosyal psikoloji, insanın sosyal bir ortamdaki davranışlarını konu alan sosyoloji-psikoloji arası bir alt bilim dalıdır.

Sosyoloji ve Antropoloji
Antropoloji insanın yeryüzündeki toplumsal gelişimini inceler. İnsan fizyolojisi ve iskelet yapısı, dil,araç yapımı ve teknolojisi, fen, eğitim, siyaset, örgütlenme türünden konular antropolojinin çalışma alanlarındandır.

  • Fiziki Antropoloji: İnsanın biyolojik yapısını, insan ve ırklar tarihini inceler.
  • Kültürel Antropoloji: Yaşanan toplumların ya da kültürlerin sosyal ve kültür tarihi ile uğraşır. Toplum türleri, yayılma, evrim, töreler, bunların kökeni ve değişmesi gibi konuları temel alır. Kültürel antropolojiye etnoloji veya sosyal antropoloji adı da verilmektedir. Bu yönleriyle sosyoloji, antropoloji ilişkisi mevcuttur.
Sosyoloji ve Hukuk
Hukuk, toplumda insanlar arası ilişkileri düzenleyen, uyulması zorunlu kurallar bütünüdür. Hukuk toplum ile sıkı ilişkilidir. Bu kuralların uzun ömürlü olması o toplumun sosyal yapısına uygun olmasına bağlıdır. Bu yönüyle hukuk, sosyolojinin verilerinden yararlanır.

Sosyoloji ve Ekonomi
Ekonomi, insanların ihtiyaç duydukları mal ve hizmetlerin üretimini, bölüşümünü ve tüketimini konu alan bir sosyal bilimdir. Yasanın ekonomik faaliyetleri bir anlamda toplumsal faaliyettir. Ekonomik faaliyetler bulunduğu toplumdan etkilenir. Toplumsal olayların ekonomiye etkisi ve ikisi arasındaki ilişkisi arasındaki ilişki ekonomik sosyolojiyi meydana getirmiştir.

Sosyoloji ve Siyaset
Siyaset bilimi, devletin örgütlenmesi çeşitli yönetim şekillerinin karşılaştırılması, anayasa hukuku (toplumun yönetim biçimi, hükümet iktidar) v.s. hem sosyolojinin hem de siyasetin konusudur; ancak sosyoloji topluma genel ve objektif yaklaşırken, siyaset değer yargılarında bulunur.

Sosyolojinin Alt Bilim Dalları
Eğitim Sosyolojisi
Eğitim ile diğer sosyal kurumlar arası ilişkileri eğitimin işleyişi, işlevleri, eğitim kurum ve örgütlerinin sosyal özelliklerini inceler veya kültürün kuşaklar arasında aktarılması olarak ele alındığında, kişilerin tüm sosyalleşme evreleri eğitim sosyolojisinin konusu içine girer.

Hukuk Sosyolojisi
Hukukun toplum içindeki rolünü (sosyal düzenin sağlamasında) Hukuk kurallarının toplumlarının gelişmelerine paralel olarak nasıl değiştiklerini inceler.

Din Sosyolojisi
Dinin kökenlerini, dinin toplum içindeki yeri, önemi, dini davranış ve düşüncenin şartlarını, biçimlerini ve dinin geçirdiği aşama ve değişmeleri ele alır.

∂ Ekonomi Sosyolojisi
Sosyal hayatın ekonomik yönünü ve diğer sosyal kurumlarla ilişkisini inceler. Diğer yandan da ekonomik sistemlerle diğer sosyal sistemler arasındaki ilişkileri inceler.

Siyaset Sosyolojisi
Siyasi kurum ve olayları, diğer sosyal kurum ve olaylarla ilişki yönüyle ele alır. Siyasi kanunların doğuşu, işleyişi, işlevi, siyasi eylem biçimleri, baskı grupları, siyasi davranış, oy verme, ideoloji, kamuoyu, propaganda gibi konuları inceler.

Sanayi Sosyolojisi
Sanayi devrimi sonrasında ortaya çıkan teknolojik gelişme ve etkilerini araştırır.

Aile Sosyolojisi
Ailenin yapısı, toplum içindeki yeri, fonksiyonları, şekillerini inceler.

Köy Sosyolojisi
Köy tipleri, coğrafyanın etkisi, köydeki değişmeleri konu alır.

Kent Sosyolojisi
Kentleşme, kent biçimlerini, sosyal yapısı ve göç olayı üzerinde durur.

theMira
bekirr - avatarı
bekirr
VIP VIP Üye
15 Ocak 2013       Mesaj #5
bekirr - avatarı
VIP VIP Üye
Ekonomik sosyoloji nedir? Neleri konu edinir?

Her şeyden önce şunu belirtmek gerekir ki ekonomi konusu, ekonomistlerle ,sosyologlar arasında uzun süre tartışma konusu olmuştur. Ve bu tartışma, kimi ekonomistler ve kimi sosyologlarca hala sürdürülmektedir. Tartışma , şu iki soruya indirgenebilir: “ekonomi özerk bir disiplin midir?” “ekonomi bağlı bir disiplin midir?” bu gün , hiçbir bilimin özerk olmayacağı gerçeği kesinlikle anlaşıldığı halde , sözü edilen tartışmanın sürdürülmesinin kanımızca nedeni, ekonominin çok büyük önemidir. Bir de zaman zaman “ekonomik sosyoloji olamaz!” diyen ekonomistler görülmektedir ki onlara cevap olarak, toplumsal ve ekonomik belirleyiciler konusunda düşüncelerini açıklayan bir ekonomistin şu cümlelerini tekrarlamak yerinde olur: “iyimser liberallerin girişimi, sonunda, gülünç durumada düşerek yok olup gitmişse , bunun nedeni , kuşkusuz, sosyolojik çözümlemelerden yoksun oluşlarıdır. Ekonomik belirleyiciliklerden bazılarını bilmedikleri için onlara sitem etmek gerekmeyebilir;fakat,genel bir görüşe ulaşmak için göz önünde tutulması gereken başka toplumsal belirleyiciliklerden bir tanesini bile .bilmedikleri bir gerçektir.”
Sosyoloji ve ekonomi,aynı konuyla ilgilenen iki bilimdir. Fakat,aralarında farklar vardır.
Ekonomist de sosyolog da toplumsal olgularla ilgilenirler;başka bir deyişle,ekonomik çözümleme ve sosyolojik araştırmalar ,aynı toplumsal gerçeği açıklamayı amaçlarlar. Fakat,ekonomist,toplumsal gerçeğin/toplumsal var oluşun özel bir görünümüyle daha fazla ilgilenmektedir,yani insan ilişkilerinin özel bir tipiyle ve ‘ekonomik ilişkiler’ denen kurallar bütünüyle daha fazla ilgilenmektedir. Ekonominin konusu,bir bakıma,hem ölçülü hem de türdeş bir konudur. Aynı şey,dil dediğimiz özel işaretler sistemini inceleyen dilbilim için de söylenir;fakat bağımlı konularını gerekli sonucu olarak ikisi de özerk bilim olmayacağı için,konularından dışarı çıkmak zorundadırlar. Çünkü ikisi de,bir bütün olan toplumsal ilişkileri iki ayrı sistemini incelerler. Oysa sosyolojinin konusu,ölçülü ve türdeş bir konu değildir;sosyolojinin konusu,toplumun tümüdür. Bu tüm içinde ekonomik ilişkilerin çok büyük öneme sahip olması ya da ekonomik olgunun öteki toplumsal olgular üzerine etkisi,toplumsal olguların hepsini inceleyen sosyolojiyi ,’ekonomik sosyoloji’ adı altında,ekonomik gerçek ve verileri incelemeye götürür.
Bu ekonomik gerçek ve veriler,en geniş anlamıyla ’ekonomik ilerlemedir’,üretim ilişkileridir,ekonomik çalkalanmalardır. Ekonomik sosyoloji,belirli bir toplumda bireylerin, grupların ve sınıfların yabancılaşmalarında ve gelişmelerinde ekonomik gerçeğin belirleyiciliğin ve bu belirleyiciliğin derecesini ortaya koymaya çalışır. Ve daha genel olarak,ekonomik sosyoloji toplumların yapılaşmasının ve yapının değişmesinin koşullarından biri olarak ekonomiyi inceler.
Ekonominin, bir toplumda ‘ekonomik ilişkiler’ denen kurallar bütünü ile daha fazla ilgilendiğini belirtmiştik. Ekonominin bu görevinin kapsamını daha geniş olarak şöyle açıklayabiliriz: Ekonomi , üretim ve değişim dolayısıyla insanlar arasında kurulan ilişkilerin tümünün bir sonucu olarak bütünlükleri , toplumsal büyüklükleri inceler. Ve bu bir ‘Makro ekonomi’ dir .Oysa ekonomik sosyoloji, inceleme alanları bakımından dar kapsamlı, özel kapsamlı alanlarda etkinliğini göstermektedir. Başka bir deyişle , ekonomik sosyoloji, bütünü toplumu oluşturan değişik yapısal öğelerin meydana gelişini, işleyişini yada yaşayışını ve dönüşümünü inceler. Fakat bu değişik yapısal öğeler toplumsal üretimde bir rolü olan öğelerdir. Biraz önce bireyler, gruplar, sınıflar olarak göstermeye çalıştığımız bu öğeler, bu gün daha geniş bir kapsam içinde dört grupta toplanabilmektedir.
- Toplumsal sınıflar;
- Tekniklerin evrimine göre tanımlanan meslek grupları;
- Kentler , köyler gibi gruplar;
- İşçi sendikaları, İş veren örgütleri gibi ekonomik etkinliği yönlendirebilen toplumsal eylemli gruplar.
Böylece ekonomik sosyoloji ‘mikro ekonomi’ olarak kendini göstermektedir. Ve dolayısıyla ekonomik sosyoloji, makro ekonominin ön gördüğü ve genel eğilimlerini gösterdiği olayları , özel koşullara göre ve ayrıntılarıyla incelemek durumunda kalmaktadır. Örneğin kentlerin coğrafya bakımından yerleşmelerini, gelişmelerini ve iç yapılarını belirleyen ekonomik etkenleri ekonomik sosyoloji inceler. Yine örneğin, ekonomik sosyoloji, aileyi şu açılardan inceler: mülkiyet açısından (ailenin sahip olduğu üretim araçları ve tüketim olanakları) , üretim açısından ( kendisi ve başkaları için ne üretir, nasıl üretir) , değişim açısından (aile gelir ve bütçeleri) ve tüketim açısından (beslenme,yerleşme,boş zamanları değerlendirme vb.). böylece bu yaklaşımlar sayesinde ailelerin hangi koşullarda oluştukları nasıl geliştikleri ve dönüştükleri incelenebilir.

kaynak:100 soruda sosyoloji

Benzer Konular

1 Nisan 2013 / Misafir Soru-Cevap
17 Nisan 2009 / Keten Prenses Edebiyat
24 Nisan 2008 / Misafir Biyoloji
29 Kasım 2011 / Ziyaretçi Soru-Cevap
13 Mayıs 2013 / ozzy0035 Soru-Cevap