Arama

Uygurlar Hakkında İlk Bilgiler

Güncelleme: 5 Ocak 2014 Gösterim: 82.193 Cevap: 12
Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
6 Nisan 2007       Mesaj #1
Misafir - avatarı
Ziyaretçi
UYGURLAR HAKKINDA İLK BİLGİLER

Sponsorlu Bağlantılar
Uygurların menşei ile ilgili efsaneler ve destanlar, Uygurların da Göktürkler gibi Asya Hunları'nın soyundan geldiklerini göstermektedir.
Uygurlar, Orhun ve Selenga Nehri kıyıları ile Aral Gölü civarında oturuyorlardı. V. yüzyılda bu bölgede kuvvetli bir beylik kuran Uygurların başında "Erkin" unvanı taşıyan Şicihen bulunuyordu. Bunun oğlu Pusa ise, "kahraman ve devlete hizmet eden" anlamına gelen "Alp İlteber" unvanını almıştır.
Uygurlar, Kapgan Kağan'ın Orta Asya'da Türk milli birliğini sağlamasından sonra, Göktürk İmparatorluğuma bağlanmışlardır.
Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
30 Mayıs 2008       Mesaj #2
Misafir - avatarı
Ziyaretçi
UYGURLAR

Uygurlar hakkındaki bilgiler, Çin yıllıkları ile Göktürk ve Uygur kitabelerinde bulunmaktadır. Uygur kelimesine çeşitli anlamlar verilmekle birlikte en kabul göreni; akraba, müttefik anlamında olanıdır.Uygurlar Çin kaynaklarında Hunların soyundan gösterilmekte-dir. V. yüzyılda Orta Asya'nın büyük bir kısmına yayılmış olan Töleslerin bir boyu olarak karşımıza çıkmaktadır. Uygurlar bu dönemde Kao-çı (yüksek tekerlekli arabalılar) adıyla bilinmekteydiler. Orhun Kitabeleri'nde ise Dokuz Oğuz adı ile anılıyorlardı.
Sponsorlu Bağlantılar
Uygurlar, Orhun ve Selenga vadilerinin yerli kavimleri idiler. Bunlar Göktürk devleti
kurulunca, onların hâkimiyetini tanıdılar. 630 yılında Göktürk devleti Çinliler
tarafından yıkıldığında serbest kalmışlar ve bir siyasî birlik oluşturmuşlardır.
Çin ise Göktürklere karşı bu Uygur birliğini destekliyordu. Bu çağda başlarında
Alp İlteber ûnvanını taşıyan, Pusa isimli biri bulunuyordu.

Uygurlar, 681 yılından sonra, İl Teriş Kağan'ın ortaya çıkmasıyla, yine Göktürklere bağlanmak zorunda kaldılar. Bu süre içinde kendilerini toplamış olan Uygurlar, Göktürk devletinin zayıflaması ile yeni bir fırsat daha bulmuş oldular. Göktürklerin hâkimiyetinde bulunan Basmıl ve Karluk gibi Türk toplulukları ile birleşen Uygurlar, 742-43 yıllarında Göktürk Kağanı Ozamış'ı mağlûp ederek öldürdüler.
Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
31 Mayıs 2008       Mesaj #3
Misafir - avatarı
Ziyaretçi
UYGURLAR

Uygurların anayurtları, Baykal Gölünün güneyindeki Orhun, Selenga ve Tala nehirlerinin bulunduğu bölgedir. Bilinen tarihleri Büyük Hun İmparatorluğu ile başlar. Tabgaçlar (386-534) devrinden sonra, beşinci yüzyılın ikinci yarısında beylik kurdular. Göktürkler'in ilk zamanlarında Selenga Nehri etrafında oturuyorlardı. Yedinci yüzyılın ilk çeyreğinde Sir-Tarduşların altı kabileden meydana gelen birliğine katıldılar. P’u-ku, Tongra, Bayırku ve Fu-lo-pu kabileleri de Uygurların etrafında toplanarak, hep beraber Uygur adını benimsediler. Beyleri, Erkin unvanını taşıyor ve elli bin muharip asker çıkarabiliyorlardı. Göktürklerin zayıflamasıyla, kuvvetlendiler. Erkin yerine İl-teber unvanını kullanmaya başladılar. İl-teber T’u-mi-tu devrinde, Tola havâlisini alıp, güneyde Hoang-ho’ya kadar akınlar tertip ettiler. Uygurlar, akınları neticesinde, 646’da Çin İmparatoru tarafından da tanındılar. İl-teber T’u-mi-tu, kendini kağan ilan etti. Uygurlar’ı Göktürkler tarzında teşkilâtlandırdı. T’u-mi-tu 648’de Çin’in entrikalarıyla öldürülünce, yerine oğlu P’o-jon geçti. P’o-jon, Çinlilerin on-okların başına kukla kağan yaptığı Ho-lu’yu mağlup ederek, 656’da Taşkent yakınlarına kadar ilerledi. Uygurlar, Göktürklü Kapagan Kağan (693-716) zamanında Göktürklere bağlandı.

Bilâhare Uygurlar, Göktürklerin iç mücadelesinden faydalanarak toplandılar. Göktürk Devletini yıktılar. 745’te, Ötüken merkez olmak üzere, Uygur Hakanlığını kurdular. Dokuz-Uygur Uruğu’ndan, birlik haline geldiler. Uruklar, Çince kaynaklarda şöyle geçer; Yaglakar (Yaglakır), Hu-tuko (Uturkar), Hu (Kürebir), Mo-ko-sik-i (Bagasıgır), A-vu-çö (Ebirceg), ko-sa (Hazar), Hu-vu-su (Khifuzu), Yo-vu-ku (Yagmurkar), Hi-ye-vu (Ayabire).
Bu uruklardan kurulu Uygur kabilesinin idaresi altındaki Dokuz-Oğuz birliği de; D’u-ku (Buku), Hun (Qun), Pa-ye-ku (Bayırku), T’ung-lu (Tongra), Sse-kie (Sıkar), K’i-pi, A-pu-sse, Ku-lun-vu-ku, A-tie (Ediz)'dir. Dokuz Uruk’dan meydana gelen Uygur boyu, Dokuz-Oğuz boyunun ilâvesiyle boy sayısı ona yükselerek, On-Uygur diye anılan birlik meydana geldi. Basmıl ve Karluk boylarının katılmasıyla birlik sayısı onbire yükseldi. Uygur Hakanlığı, her boyun başına birer bey olmak üzere, on bir vali tarafından idare edilmekteydi.
Uygur Hakanı Kutlug Bilge Kül, Orhun kıyısında Ordu-balık şehrini kurup, burayı merkez yaptı. Kutlug Bilge Kül, 747’de ölünce, yerine oğlu Moyen-çor (Bayan-çor, Bilge Kağan) Uygur Kağanı oldu. Moyen-çor (747-759), kuzeyde Kırgızlar, batıda
Karluklar ve onlara yardım eden Türgişler ve Basmıllar ayrıca Sekiz-Oğuz, Dokuz-Tatar ve Çikler ile muharebe edip, bunları kendine bağladı. Hakimiyetini Yenisey kaynakları, Çu-Talas havalisi, İç-Asya ve Kerulen’e kadar genişletti. Oğullarını buralara, Yabgu, Şad unvanıyla tayin etti.
Moyen-çor, Çin üzerinde de çok tesirli oldu. Moyen-çor’a bağlı Karluklar, Çinlilerle, İslâm dînini tebliğ için bölgeye gelen Müslümanlar arasında yapılan
Talas Meydan Muharebesi'nde (751) İslâm ordusu tarafını tuttu. Talas Meydan Muharebesinde Çinliler, ağır mağlubiyete uğradı. Tarım Havzası, Uygurlara geçti. Çinliler, Orta Asya’dan çekildi. Çin’de büyük hâdiseler oldu. Annesi Türk olan An-lu-şan adlı bir kumandan, 200.000 kişilik bir kuvvetle, Çin’in merkezî şehirlerinden Lo-yang’ı 756’da, Ç’ang-an’ı 757’de zaptetti. An-lu-şan, kendisini imparator ilan etti. Çinliler, bu hâdiseler üzerine, Uygurlardan yardım istemek zorunda kaldı. Moyen-çor, Uygurları yardıma çağıran T’ang İmparatoru Su-tsung’u destekledi. 757’de Lo-yang’ı ve diğer merkezî şehirleri geri aldı. Çin, yılda 20.000 ton ipek vermeyi taahhüt etti. Uygur Hakanı, İmparatorun kızıyla evlendi. Moyen-çor (Bilge Kağan) 759’da ölünce yerine Bögü Kağan (Alp Külüg Bilge Kağan) geçti.
Bögü Kağan, Çin’e hakim olmak niyetindeydi. Uygur Ordusu, 762’de Çin’e sefere çıktı. Uygurların gelmesiyle Çin’deki iç mücadele sona erip, birlik oldular. Uygur ileri harekâtı durdu. Fakat, Çin’de Uygur nüfusu ve tesiri arttı. Çin’in merkez ve şehirlerinde pek çok Uygur, serbestçe ticaret yapıyor, istedikleri kadar ipekli kumaş alıp, satıyorlardı. Bögü Kağan, Tibetlilerin hücumuna uğrayan Çin’i korumak üzere, Töles asıllı Çin kumandanı P’u-ku Huai-en’in davetiyle, 762’de Lo-yang Seferini yaptı. Lo-yang Seferi, Tibetlilerden Çin’i kurtardıysa da, Türk kültürünün aleyhine oldu. Bögü Kağan, Ötüken’e dönerken, Mani dînini Türkler arasında yaymak için, dört rahibi de beraberinde getirdi. Bögü Kağan, Manihaizm'i kabul edince, bu bozuk din, Uygurlar ülkesinde resmî bir mahiyet kazandı. Manihaizm, hayvanî gıdâlarla beslenmeyi yasakladığından, disiplinli ve cesur bir kavim olan Uygurların muhariplik (savaşçılık) vasfını zayıflattı.
Bögü Kağan,
Kırgızlar üzerinde de zafer kazandı. Çin’e sefer etmek isterken, buna karşı çıkan akrabası Nazır Tang Bağa Tarkan tarafından, 779’da öldürüldü. Tang Bağa Tarkan, Alp Kutlug Bilge Kağan unvanıyla, Uygur Hakanı oldu. Alp Kutlug Bilge Kağan (779-789), cesareti, iyi idaresi ve yapmış olduğu kanunlarıyla tanınır. Kırgızları tekrar mağlup etti. Çinli bir prensesle evlenince, Uygur tüccarlarının Çin’de tahakkümlerinden doğan anlaşmazlıklar ortadan kalktı. 789’da ölmesiyle yerine Külüg Bilge Kağan (789-790) ve sonra bunun oğlu Kutlug Böge (790-795) hakan oldular.
Uygurlar, iktisadî ve kültürel menfaatleri sebebiyle, Çin’i eskiden beri taarruzlardan koruyorlardı. Tibetlilerin tekrar Çin’e tecavüz etmeleriyle, yine kuvvet yardımı gönderildiyse de, başarılı olmadı. Kutlug Bilge Kağan, bu başarısızlık üzerine 795’te öldürüldü, yerine Alp Kutlug geçti. Alp Kutlug Bilge Kağan (795-805), sevilen bir kumandan ve idare adamıydı.
Külüg Bilge Kağan (805-808) zamanında, huzur devri açıldı. İktisadî hayat gelişti. İç-Asya’nın önemli ticaret şehirlerine nüfuz edildi. Alp Bilge Kağan’dan (808-821) sonra hakan olan Küçlüg Bilge Kağan (821-833); Karabalasagun Kitabesini, 826’da diktirdi. Küçlüg Bilge Kağan zamanında,
Türkistan’ın doğusuna inmek isteyen Tibetliler durduruldu. Karlukların başına yeni bir Yabgu tayin edilip, Soğd bölgesine kadar ticarî münasebetler geliştirildi. Fakat, Uygur ülkesinde huzursuzluk da başladı, hakan öldürüldü. Küçlüg Bilge Kağan’dan sonra yerine geçen Alp Külüg Bilge Kağan (833-839) da, nazırının tahrik ettiği isyanda öldürüldü.
Uygurlar, millî vasıflarına ters düşen Manihaizm tesiriyle gittikçe gevşeyince; Yenisey bölgesinde olup, Orhun bölgesini de kontrol altında tutan Kırgızların taarruzuna dayanamadılar. Kırgızlar, kalabalık kuvvetleriyle, 840’ta Uygur topraklarına girdiler. Uygur başşehri Ötüken’i zaptedip, son hakanı öldürdüler. Ötüken’de devletleri yıkılan Uygurlar, büyük topluluklar hâlinde yurtlarını terk ettiler. Karluk ülkesine, Çin hududuna ve daha kesif olarak da, zengin ticaret merkezlerinin bulunduğu İç-Asya’da, Beş-balık, Turfan, Kuça sahasına göçtüler. Uygurların Ötüken’den göçleri, Hakan ailesine mensup, Vu-hi Tegin ve Ngo-nic Tegin adlı iki kardeş tarafından idare edildi. Göçten sonra, Uygur tarihinin ikinci safhası başladı. Göçü idare eden kardeşlerden Vu-hi Tegin (841-846), kağan seçildi. Uygurlar, Kırgız ve Çin taarruzlarına maruz kalıp, çok zarar gördüler. Bir kısmı Çin’in tâbiiyetine girip,
Kan-Çou Uygur Devleti'ni kurdular. Bir kısmı da eski yurtlarına dönüp, Doğu Türkistan (Turfan) Uygur Devleti'ni kurdular. Fakat, bu iki devlet de, Bozkır Türk Devletinden farklı vasıflar taşıyorlardı. Hakimiyetlerini genişletme idealleri yoktu. Büyük siyasî mücadelelere girmekten sakındılar. Başta, Çin hükümetleri olmak üzere, komşularıyla dostluk ve ticarî münasebetlerini devam ettirdiler.
Ölüm Meleqi - avatarı
Ölüm Meleqi
Ziyaretçi
4 Şubat 2011       Mesaj #4
Ölüm Meleqi - avatarı
Ziyaretçi
Uygurlarla ilgili temel bilgileri veriyim:
Başkentleri Karabalgasun'dur.
Kurcusu Kutluk Bilge Kül Kağan'dır.
Yerleşik hayata geçen ilk Türk devletidir.
Kağıt ve matbaayı kullanmışlardır.
Mani ve Buda dinlerini kullanmışlardır. Mani ve Buda dinlerinde et yemek ve savaşmak yokmuş. Dinlerine bağlı olduklarından savaşmadıkları için çabuk yıkılmışlardır.
Kendilerine ait Uygur alfabesini kullanmışlardır.

Umarım işine yarar Msn Happy
Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
8 Aralık 2011       Mesaj #5
Misafir - avatarı
Ziyaretçi
UYGURLAR HAKINDA BİLGİ
UYGURLARIN ANAYURTLARI, BAYKAL GÖLÜ'NÜN GÜNEYİNDEKİ ORHUN SELENGA VE TALA NEHİRLERİNİN BULUNDUĞU BÖLGEDİR...
YAZAN: HİLAL BEYAZ
huzunluprenses - avatarı
huzunluprenses
Ziyaretçi
26 Aralık 2011       Mesaj #6
huzunluprenses - avatarı
Ziyaretçi
Uygurlar'ın Işık Dini adında bir dini varmış. Bu din yüzünden et yemiyorlarmış. Tabii et yiyen adam güçlüdür. O yüzden onlar savaşma özelliklerini kaybetmişler. Bu din ayrıca müslüman dinine de benziyormuş. Tanrı için kurban falan kesiyorlarmış.
sena_byz - avatarı
sena_byz
Ziyaretçi
15 Şubat 2012       Mesaj #7
sena_byz - avatarı
Ziyaretçi
-Şehircilik, tarım ve ticarette ileri gitmişlerdir.
-Okur-yazar oranları yüksek olup, 14 harfli alfabeleri vardır.
-Türeyiş ve Göç destanları vardır. "Orta Oyunu" Uygurlardan gelmektedir.
-Gök tanrı inancını terk edip yabancı dine inanan ilk Türk topluluğudur
-Bögü Kağan zamanında girdikleri Manihaizm dini, savaşçı karakterlerini kaybetmelerine neden olmuştur
-Tahta harfli matbaayı kullanmışlardır.
-Uygur beylerinden Eratna, Orta Anadolu'da bir devlet kurmuştur. Kayseri'deki türbesinde (Köşk Medrese) yatmaktadır.
-Uygurlar, Göktürkler devrinde yukarı Selenge boylarında yasamışlardır.
-On boydan meydana gelmişlerdi. Onun için On Uygur şeklinde de anılmışlardır.
-Uygurlar'ın başlarındaki idareciler, el teber (küçük kral) unvanını taşıyorlardı

ORHUN UYGUR DEVLETİ

Karluk ve Basmiller’le birleşerek II. Göktürk Devletini yıkan Uygurlar Orhun bölgesinde Uygur Devletini kurdular.(745)
Kurucuları: Kutluk Bilge Kül Kağan
Merkezleri: Ordubalık (Karabalsagun)’dur.
Kutluk Bilge Kül Kağan Türklerin şehir kuran ilk hükümdarıdır.
İlk Türk şehri Ordubalık' tır.
Bilge Kül Kağan’dan sonra MOYEN-ÇOR başa geçmiş, onun döneminde Müslüman Araplar (Abbasiler) ile Çinliler arasında Talas Savaşı yaşanmıştır.
Talas Savaşı Tarım Havzasının Uygurların eline geçmesini ve Çin'in Orta Asya'dan çekilerek zayıflamasına yol açmıştır.
Bögü Kağan devrin de Uygur Türkleri ile Çin arasında iyi ilişkiler kuruldu, ticaret gelişti.
Bögü Kağan Çin'e yardım amacıyla “Tibet Seferine” çıktı.
Bögü Kağan Tibet seferi sırasında iki MANİ (MANİHEİZM) rahibini yanına alarak ülkesine geri döndü. Bu rahipler Uygur Türkleri arasında Mani dininin yayılmasına sebep oldular. Ayrıca Türkler arasında Budizm’de yayılmaya başladı.
Mani Dini: Avlanmayı, et yemeyi ve savaşmayı yasaklayan bir dindi.

Mani Dininin Uygurlar üzerindeki Etkileri:
1- Uygurlar Savaşçılıklarını kaybettiler.
2- Yerleşik hayata geçtiler.
3- Yerleşik hayata geçmeleriyle Uygurlar ticaret, bilim, sanat ve edebiyat gibi bir çok alanda geliştiler.

840 yılında bir başka Türk kavmi olan Kırgızlar, Uygur Devletine son verdiler. Kırgızlar’ın Orhun Bölgesine girmeleri sonucu Uygurlar, Kansu ve Turfan bölgelerine göç etmek zorunda kaldılar.

Kırgızların bu saldırıları buradaki Türk nüfusunun azalmasına sebep olmuştur. Bu yüzden bu en eski Türk Yurdu, daha sonra Kırgızları yenen Moğolların eline geçerek kolayca Moğollaşmış, MOĞOLİSTAN olarak anılmıştır.

KANSU (SARI UYGUR) DEVLETİ:

Kırgızlardan kaçarak Kansu Bölgesi’ne gelen Uygurlar tarafından kurulan bu devlete Sarı Uygur Devleti de denilmektedir. 1209’da Moğolların hakimiyetine girmiştir.

TURFAN (DOĞU TÜRKİSTAN) UYGUR DEVLETİ:

Kırgızların saldırıları neticesinde Uygurların bir kısmı Turfan Bölgesi’ne gelerek, burada yeni bir devlet kurdular. Bu devletleri de Moğollar tarafından 1207’de yıkıldı.
Cengiz Han’ın egemenliğine girmelerine rağmen medeniyette geliştiklerinden Moğollar’ı devlet teşkilatı, ticaret, bilim, sanat, alfabe gibi konularda etkilediler.
Moğolların Türkleşmesinde önemli bir rol oynadılar.
BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
24 Mart 2012       Mesaj #8
Misafir - avatarı
Ziyaretçi
Uygurlar çoğunluğu Çin halk Cumhuriyetine bağlı Sincan uygurÖzerk bölgesinde yaşayan Türk halkıdır Dilleri türk dillerinden Uygurcadır.

Bilâhare Uygurlar, Göktürklerin iç mücadelesinden faydalanarak toplandılar. Göktürk Devletini yıktılar. 745’te, Ötüken merkez olmak üzere, Uygur Hakanlığını kurdular. Dokuz-Uygur Uruğu’ndan, birlik haline geldiler. Uruklar, Çince kaynaklarda şöyle geçer; Yaglakar (Yaglakır), Hu-tuko (Uturkar), Hu (Kürebir), Mo-ko-sik-i (Bagasıgır), A-vu-çö (Ebirceg), ko-sa (Hazar), Hu-vu-su (Khifuzu), Yo-vu-ku (Yagmurkar), Hi-ye-vu (Ayabire).

Bu uruklardan kurulu Uygur kabilesinin idaresi altındaki Dokuz-Oğuz birliği de; D’u-ku (Buku), Hun (Qun), Pa-ye-ku (Bayırku), T’ung-lu (Tongra), Sse-kie (Sıkar), K’i-pi, A-pu-sse, Ku-lun-vu-ku, A-tie (Ediz)'dir. Dokuz Uruk’dan meydana gelen Uygur boyu, Dokuz-Oğuz boyunun ilâvesiyle boy sayısı ona yükselerek, On-Uygur diye anılan birlik meydana geldi. Basmıl ve Karluk boylarının katılmasıyla birlik sayısı onbire yükseldi. Uygur Hakanlığı, her boyun başına birer bey olmak üzere, on bir vali tarafından idare edilmektedir.
Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
10 Nisan 2012       Mesaj #9
Misafir - avatarı
Ziyaretçi
Uygurlarla ilgili temel bilgileri veriyim:
Başkentleri Karabalgasun'dur.
Kurcusu Kutluk Bilge Kül Kağan' dır.
Yerleşik hayata geçen
Uygurlarla ilgili temel bilgileri veriyim:
Başkentleri Karabalgasun ' dur.
Kurcusu Kutluk Bilge Kül Kağan' dır.
Yerleşik hayata geçen ilk Türk devletidir.
Kağıt ve matbaayı kullanmışlardır.
Mani ve Buda dinlerini kullanmışlardır. Mani ve Buda dinlerinde et yemek ve savaşmak yokmuş. Dinlerine bağlı olduklarından savaşmadıkları için çabuk yıkılmışlardır.
Kendilerine ait Uygur alfabesini kullanmışlardır.

Umarım işine yarar :



Kağıt ve matbaayı kullanmışlardır.
Mani ve Buda dinlerini kullanmışlardır. Mani ve Buda dinlerinde et yemek ve savaşmak yokmuş. Dinlerine bağlı olduklarından savaşmadıkları için çabuk yıkılmışlardır.
Kendilerine ait Uygur alfabesini kullanmışlardır.

Umarım işine yarar
buz perisi - avatarı
buz perisi
VIP Lethe
24 Temmuz 2012       Mesaj #10
buz perisi - avatarı
VIP Lethe
Karabalgasun
MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi

Doğu Türkistan'da Uygur Devleti'nin kentlerinden biri. Kara Balgasun 745-840 yılları arasında yüzyıl kadar Uygur Devleti'nin başkenti oldu. Ancak 840 yılında Uygurlar, Kırgızların baskısıyla Kara Balgasun'u terk ederek Beşbalık ve Koço kentlerine (Doğu Tien Şan) yerleştiler.
In science we trust.

Benzer Konular

11 Ekim 2012 / lionhead Tıp Bilimleri
19 Kasım 2016 / jessss Cevaplanmış
19 Kasım 2016 / tekstranger Cevaplanmış
6 Nisan 2007 / Misafir Türk ve İslam Dünyası
9 Şubat 2010 / Misafir Taslak Konular