Arama

Bardak Menekşe Yetiştiriciliği

Güncelleme: 5 Nisan 2011 Gösterim: 21.439 Cevap: 0
_Yağmur_ - avatarı
_Yağmur_
VIP VIP Üye
5 Nisan 2011       Mesaj #1
_Yağmur_ - avatarı
VIP VIP Üye
Gloxinia, Sinningia (Gloksinya, Bardak menekşe) Yetiştiriciliği

Sponsorlu Bağlantılar
  • Bilimsel sınıflandırma
    • Âlem: Plantae
      • Bölüm: Magnoliophyta
        • Sınıf: Magnoliopsida
          • Takım: Lamiales
            • Familya: Gesneriaceae
              • Cins: Sinningia
                • Tür: S. speciosa
                  • Sinonimi: Gloxinia speciosa
Ana vatanı Brezilya olan Sinningia (gloksinya, bardak menekşe), iç mekân süs bitkisi olarak yetiştirilebilen ve Türkçe adı ‘bardak menekşe’ olan bir bitkidir.
Alçak boylu, otsu ve yumrulu bir bitkidir.

image1nv

Çiçekleri çok değişik renklerdedir. Özellikle kültüre alınmış olanlar bol renk seçeneğine sahiptir. Kültüre alınmamışlarda ise genellikle çiçek rengi mordur. Yaprakları tüylü, iri ve elips şeklindedir. Yaprak kenarları dişlidir.

Bardak Menekşe Yetiştiriciliği

Çiçek şekli ise borazan tipindedir. Geniş ağızlı ve ağız kısmı tarak şeklindedir.
Değişik tipte çiçek yapılarına sahiptir. Kültüre alınmış çeşitlerde genelde çiçekler, katmerli ve çok renklidir.

image1yb

Değişik çiçek renklerine sahip (kültüre alınmış) Sinningia bitkisi

Çiçek şekli ise borazan tipindedir. Geniş ağızlı ve ağız kısmı tarak şeklindedir.
Değişik tipte çiçek yapılarına sahiptir. Kültüre alınmış çeşitlerde genelde çiçekler, katmerli ve çok renklidir.

image2hlh

Çeşitlere göre farklı çiçek yapıları

image3nx

Farklı çiçek yapıları

image4rx

Ayrıca çiçekler kadife gibi tüylüdür. Doğal olarak yazın (mart - ağustos ayları arasında) çiçek açarlar. Yumru köklü bir bitkidir.

Çeşitleri

image5wv

Kökeni, tropik bölgeler ve Brezilya’dır. Doğada 20 türü bulunmaktadır. Ancak en çok
tanınanı S.speciosa’dır. En çok tanınan bu türün değişik çeşitleri bulunmaktadır.
Bunlar:

S.speciosa ‘Beacon’: Kırmızı çiçekli,

gStreptocarpusNightBeacon

S.speciosa ‘Blanche de meru’: Soluk pembe, kenarları beyaz,

GLO Blanche de Meru original

S.speciosa ‘Cyclops’: Gül kırmızı ve beyaz çiçekli,
S.speciosa ’Defiance’: Parlak kırmızı çiçekli,

i 699

S.speciosa “Emperor frederick”: Kırmızı, kenarları beyaz çiçekli,

103d63

S.speciosa “Emperor William”: Mavi, kenarları beyaz çiçeklidir.

gloxinia03

Üretimi

Genel olarak tohumla üretimi olmasına karşın, yaprak ve sürgün çelikleriyle de
üretilebilirler. Son yıllarda doku kültürü yöntemi ile de üretim yapılmaktadır.

image1pb

Gloksinia fidesi

Tohum ekimi, John İnnes tohum kompostuna aralık-şubat aylarında yapılır. Çimlendirme ortamında, hacim olarak eşit miktarlarda ince turba ve orman toprağı karışımına az miktarda kum eklenmesiyle hazırlanan harç da kullanılabilir. Ekim kasaları, 20 – 22 0 C’ de ve orantılı nemi yüksek bir yerde muhafaza edilir. Sulamanın alttan kapillarite yoluyla yapılmasına dikkat edilmelidir. Bu koşullarda tohumlar 2 -3 hafta içerisinde çimlenir. Sıcaklık aynı seviyede tutulmalıdır.

image2gcr image3ie

Tohum ve tohum kasasında gloksinia çimleri

Tohumlar toz gibidir. Bir gramda yaklaşık olarak 12 bin tohum vardır.
Tohum toz gibi ince olduğu için kapak atmaya gerek yoktur. Kasalarda çimlenen tohumlar, iki adet gerçek yaprakları olduktan sonra viollere şaşırtılır.

image4a

image5zm

image6bh

Violerde gloksinia fideleri

Viollerde de bitki gelişimi sağlandıktan sonra kök iyice sarınca ki bu yaklaşık olarak 4 -5 hafta sonra, 8 cm’ lik saksılara şaşırtılan fideler, 30 – 40 gün sonra 12 cm’ lik saksılara alınırlar.

image1ohimage2wr

Fidelerin saksılara alınması

Fidelerin bakımı sırasında her 5 sulamadan biri azotlu gübre ile yapılmalıdır. Genellikle 17 – 5 – 17 veya 20 – 10 – 20 ticari gübreler iyi sonuç vermiştir. Burada gübreleme sulama suyu ile verilmektedir. Fideler, gübrelendikten sonra mutlaka duru su ile üzerleri
yıkanmalıdır. Ayrıca fideler doğrudan güneş ışığında kalırsa yapraklarda sararma olur. Bu yüzden gölgeleme yapılmalıdır ancak aşırı gölgeleme yapmak da bitkinin çiçek açmasına engel olur.

image3he

Fidelere karartma uygulaması

Çelikle üretme, 5 – 7,5 cm uzunluğundaki dip sürgünlerinin yumrudan da bir parça alarak mart veya nisan başında ayrılması suretiyle olur.

image4ff

Keskin bir bıçakla sürgünün 4 cm’lik kısmının kesimi

image5g0

Yumrudan kesilen parçalar

Yaprak çelikleri ise haziran – temmuz aylarında alınır. Alınan çelikler, hacim olarak eşit miktarlarda turba ve kum karışımına dikilirler. Ortam sıcaklığı 21 0C dolayında tutulursa 3 -4 hafta içerisinde köklenme gerçekleşir.

image6ovp
Gloksinyanın yaprak çeliği ile üretimi image7kq

Yaprak çelikleri değişik şekillerde yapılabilir. Yaprak sapı ve ayası birlikte alınabilir ya da yaprak 4 cm ara ile parçalara bölünerek torf üzerine yatırılır. Teması sağlamak için teller yardımıyla sabitlenir ve bu şekilde köklenme sağlanır.

image8z
Gloksinyanın yaprak çeliği ile üretimi


image9le

Çelikler alındıktan 3-4 hafta sonra kesilen yaprağın ana damarının sonunda köklenme oluşur.

image10bn
Gloksinyanın köklenmiş yaprak ve sürgün çeliği


image11o

YETİŞTİRME İSTEKLERİ

Sıcaklık

Dinlenme döneminde 12 – 16 0 C’ de muhafaza edilmesi gereken yumrular 21 0C’ de
sürmeye başlarlar. Bitkinin en düşük büyüme sıcaklığı 18 0C, yazın en yüksek sıcaklık 23
0 C’ dir. Sıcaklık 15 0 C’ nin altına düştüğünde büyüme durabilir.

Kısaca diyebiliriz ki; üretim aşamasında yumruyla üretim yapılıyorsa ocak – nisan ayları arasında 16 – 18 0 C, tohumla üretim yapılıyorsa ocak – şubat aylarında 21 0 C, fide
dikilince 16 – 18 0 C ve çiçek tomurcuğu oluşmaya başladığında ise 13 0C idealdir.

image12ir

Gloksinya serası

Orantılı Nem
Nemli havayı sever. Çiçek ve yapraklara su damlatılmamalıdır aksi halde lekeler oluşur. Toprak yüzeyi her zaman nemli olmalıdır. Yüksek orantılı nem ( % 75 – 80 ) ister. Çok kuru havalarda yaprak kenarları kıvrılır ve kahverengileşir.

image13t

Gloksinya serasında havalandırma

Işık
Yarı gölge yerlerde daha rahat yetişmektedir. Doğrudan ışık alan yerlerde iyi gelişemez. Özellikle çiçekli halde iken doğrudan güneş ışığı alan yerlerde bulundurulmamalıdır.

image14ub

Gloksinya serasında gölgeleme

EKOLOJİK İSTEKLER

Saksı Değiştirme
Gloksinya (bardak menekşe) yumrulu bir bitki olduğu için saksı değiştirme, ya saksıyı
büyütmek ya da yumruyu dinlendirmek için yapılır.
image15yw image16mo

Gloksinya bitkisinin yumrusu

Yumrunun dinlenme süresini geçirebilmesi için yumru saksıdan çıkarılır.
Kuru torf içinde 6 - 10 0 C’ de muhafaza edilir. Şubat ayında yumrular nemli torfa konur ve sıcak tutulur. Sürgünler görülünce toprak karışımı ile saksıya dikilir. Yumruların üzeri 2 cm kalınlıkta örtülür. Sıcak ortamda tutulur. Buradaki toprak harcı, daha yüksek düzeyde besin maddesi istendiğinde boynuz ve tırnak unu ile kalsiyum fosfat ve potasyum sülfat oranları 2 kat artırılır. Ayrıca 3 kısım tınlı toprak, 1 kısım turba, 1 kısım yanmış ahır gübresi ve 1 kısım kumun karışımıyla elde edilen harç da kullanılabilir.

Bir başka harç ise, yine hacim olarak eşit miktarlarda tınlı toprak, turba, yaprak çürüntüsü ve kum ya da perlit karışımından oluşur. Bunun yanında saksı değiştirirken kullanılacak harçlar arasında torf + kum + kestane toprağına ya da 3 kısım tınlı toprak + 1 kısım torf + 1 kısım yanmış ahır gübresi ve 1 kısım kum olan karışım da dikim için uygun olmaktadır. Bir başka harç ise yine hacim olarak eşit miktarlarda tınlı toprak, turba, yaprak çürüntüsü ve kum (veya perlit) karışımından oluşur.

image17u

Gloksinya yumrusunun sürgün gelişimi

Gübreleme
Mart - mayıs ayları arası haftada bir kez 2 gram / litre kompoze, haziran - ağustos ayları arası ise 2 haftada bir kez 2 gram / litre potasyumca zengin kompoze gübre verilir.

Sulama
Gloksinya (bardak menekşe) toprağı düzenli nemli tutulduğunda iyi yetişir. Ancak
yine de bunlar kışın uzun süre ıslak kalmamalıdır. Bitkiler asla solacak derecede susuz
bırakılmamalıdır. Sulama genellikle sabah yapılmalıdır. Böylece yapraklar çabuk kurur. Eğer su 10 ° C' nin altında olursa bitkide halkalar oluşur ve ayrıca kökler zarar görebilir. Genel olarak yazın ve ilkbaharda toprak daima nemli tutulur, kurutulmaz.

Su en az 25 0 C sıcaklıkta olmalıdır. Bitkilerin çiçeklenme dönemi olan mayıs – eylül ayları arasında kireçsiz su, olanak varsa yağmur suyu ile bolca sulanmalıdır.

image18d

Gloksinyada damlama sulama

Yapraklara su püskürtülmemeli ve sulama yaparken yaprakların ıslanmamasına özen
gösterilmelidir.

image19nj

Gloksinyada alttan sulama

Ekimde çiçeklenme bitince su azaltılır. Yapraklar solmaya başlayınca tamamen kesilir. Sonbaharda verilen su azaltılarak yaprakların sararması ve dökülmesi sağlanmalıdır. Bitki dinlenme döneminde 10 - 15 gün ara ile sulanmalıdır. Uyuyan yumrulara şubat ayından
itibaren yeniden su verilmeye başlanır.

Budama
Kuruyan, çürüyen yaprak ve çiçekler sapları ile birlikte kesilip uzaklaştırılmalıdır.

Hastalık ve Zararlıları
Önemli hastalıkları; virus, kök çürüklüğü, soğanımsı gövde çürüklüğü, külleme ve
kurşuni küftür. Zararlılar ise kırmızı örümcekler, yaprak bitleri ve unlu bitlerdir. Virüslü hastalıkların ilaçla mücadelesi yapılamamaktadır. Ancak taşıyıcı ve hastalıklı bitkilerin yetiştirilmemesi, toprağın virüs bulaşıklı olmaması gerekir.

image20ximage21t

Virüsün yapraktaki etkisi ve sonunda bitki ölümü

Siyah kök çürüklüğü: Hastalıktan etkilenen bitkilerde gerilmeler, yaşlı yapraklardan başlayan kloroz ve çoğunlukla solgunluk belirtileri görülür. Köklerde çürümeler olur. Korteks (kabuk tabakası) genellikle açık kahverengi, bazı hâllerde siyah renk alır. Hastalık etmeni olan fungus, toprakta uzun süre yaşama yeteneğinde olan çok sayıda klamidosporlar oluşturur.

Mücadelesi, saksı toprağının patogen ile bulaşık olmamasına dikkat edilmeli ve saksı
toprağı çok nemli bırakılmamalıdır.

Külleme hastalığı: Bitkinin yaprak, yaprak sapı, çiçek, çiçek sapı ve gövdesinde görülür. Genellikle yaprakların üst yüzü pudra veya un serpilmiş gibi tozla kaplanır. Bu tozun rengi kurşuni kahverengiden beyaza kadar değişir.

Yaprak parlaklığını ve yumuşaklığını yitirir, sert bir yapı alır. Hasta bitkilerde büyüme ve çiçeklenme olmaz. Küllenme fungusları, yaz sonunda yaprak üzerinde oluşturduğu cleistotheciumlarıyla kışa girer. Bunlar gelecek baharda oluşturduğu ascosporlarıyla bitkilere yeniden bulaşır. Yayılması için en elverişli ortam sıcaklığı 15-20 0C’ dir. Ayrıca yüksek orantılı nem düzeyleri bu funguslar için uygundur. Sıcak ve kurak koşullarda bu hastalığın etkisi daha çabuk görülür.

Kurşuni küf: Yaprak, gövde ve çiçeklerde etkilidir. Fazla nemli ortamlarda bu bitki kısımlarının üstlerini gri küf tabakası kaplar. Bulaşmalar çiçeklerde küçük koyu renkli lekeler halinde görülür. Uzun süre devam eden %85’in üzerindeki orantılı nem ve özellikle 15-25 0C sıcaklıklar hastalığın yayılması için en uygun ortamdır.

Mücadelesi ve alınacak önlemler; yayılma koşulları olan sıcaklık ve nem oranlarını uygun düzeyde tutmak gerekir. Hastalık parazit olduğu için bitkiyi yaralayan ve zarar veren her türlü faktörden kaçınılmalıdır. Piyasada satılan bir fungusit ile ilaçlanmalıdır.

Kırmızı örümcekler: Akar adı ile tanınırlar. Çıplak gözle zor farkedilirler. Vücutları oval yumuşak yapılı, üzerlerinde seyrek uzun kıllar bulunur.

Akarlar, bitkilerin yapraklarının özellikle alt kısmını sokup bitki öz suyunu emerler. Ayrıca emme sırasında salgıladıkları zehirli maddelerden dolayı yapraklarda beyaz, sarı ve kahverengimsi lekeler oluşur. Bitkinin yapraklarının tümünü kurutabilir. Mücadelesi için akarisit uygulanmalıdır. İlaçlama sırasında özellikle yaprakların alt kısmının ilaçlanmasına dikkat edilmelidir.

Yaprak bitleri: Püseron, ballık adları ile tanınırlar. Vücutları yumuşak bazen hafif tozlu veya bir mum salgısı ile örtülü olabilirler. Renkleri yeşil, siyah, sarı, kırmızı, beyaz ve kahverengimsidir. Yaprak bitleri bitkileri sokup bitki öz suyunu emerek yaşar. Emme sırasında salgıladıkları toksik ve tahriş edici maddelerle yaprak kıvrılması veya şişkinlik gibi anormal oluşumlara neden olurlar. Yaprak sararır ve kurur. Virus hastalıklarını taşıyarak önemli zararlara yol açarlar.

image22ja

Yaprak biti larvası ve yumurtaları
image23y0

Mücadelesi, aşağıda adı ve kullanım dozu verilen ilaçlardan birisi su ile karıştırılarak uygun bir pülvizatörle bitkiye püskürtülmelidir.

Parathion-methyl 35 E.C. ( sıvı görünümünde % 20–50 arasında etkili madde içeren) veya Malathon 20 E.C. ( sıvı görünümünde % 20–50 arasında etkili madde içeren) kullanılabilir.

Unlu bitler: Kabuklu bitlerle akraba olmalarına rağmen süs bitkilerindeki önemleri dolayısıyla farklılık göstermektedir. Sarımsı renkte olan vücudun üzeri una benzer mumlu maddelerden oluşmuş bir örtü tabakasıyla kaplı olduğundan beyaz renkte görünür.

image24pw

Unlu bitin etkisi

Kabuklu bitler de bitkilerde benzer zararlar göstermekle birlikte ilaçlarla mücadelesi şu şekilde yapılmaktadır: Azinphos-methyl, Dichlorvos 50, Diazinon 20, Malathion 50 etkili madde içeren preparatlar hazırlanıp bitkiye verilir.


"İnşallah"derse Yakaran..."İnşa" eder YARADAN.

Benzer Konular

17 Şubat 2010 / Misafir Cevaplanmış
18 Aralık 2009 / _KleopatrA_ Ziraat
19 Temmuz 2012 / Sedef 21 Taslak Konular
28 Nisan 2009 / ThinkerBeLL Botanik
8 Mart 2010 / BrookLyn Rüya Tabirleri