Ispanak Yetiştiriciliği

kompetankedi

VIP Bir Dünyalı

17 Kasım 2007 Mesaj #1

VIP Bir Dünyalı

Sponsorlu Bağlantılar

ISPANAK YETİŞTİRİCİLİĞİ

Toprak İsteği: Tüm topraklarda başarıyla yetiştirilebilir. Ancak toprağın asitli olması olumsuz yönde önemli ölçüde etki yapar. Yayvan gelişen ve elle hasat edilen çeşitlerin killi topraklarda yetiştirilmemesi tercih edilmelidir. Yüksek organik madde verim ve kaliteyi artırır.

Ispanak Yetiştiriciliği

Başarılı bir ıspanak yetiştiriciliğinin yapılabilmesi için toprak pH’sının 6,5-7,5 arasında olması gerekir.

Toprak Hazırlığı: Ana ve ikinci ürün olarak yetiştiriciliği yaygındır. Yaz ortalarında ve yaz sonlarında tohum ekilişi yapılan ıspanak üretiminde kuruya ekilip sonra sulanması uygulaması başarılı bir uygulama değildir. Bu nedenle ekilecek tarlaya salma sulama yapılır ve toprağın tava gelmesi beklenir.

Sürümden önce çiftlik gübresi toprağa serilir. 20-25 cm derinliğinde sürüm yapılır. Ticari gübreler sürümden sonra toprak yüzeye verilerek kazayağı ve diskaro ile toprağın 8-12 cm derinliğine karıştırılır. Genel olarak dekara 10-12 azot, 8-10 fosfor ve topraktaki miktarına göre potasyum verilmek üzere hesaplamalar yapılmalıdır. Fosfor ve potasyumun tamamı ile azotun yarısı ekimden önce, diğer yarısı hasattan en az bir ay önce toprağa verilmelidir.

Ekim: İlimiz Kazova şartlarında 10 Eylül’de tohum ekimi yapılmaktadır. Genelde serpme ekim yapılmaktadır.

Ispanak Yetiştiriciliği

İyi hazırlanmış tavlı toprağa dekara 1-1,5 kg tohum gelecek şekilde ekim yapılır. Ekim yaparken tüm alan için ayrılmış tohum ikiye ayrılır. İlk kısmı alanın tamamına bir yönde ekilir. Diğer kısmı ekim yönünün dikine istikamette serpilerek yeknesaklık sağlanır.

Tohumların toprağa karışmasını sağlamak amacıyla çapraz verilmemiş diskaro ile işlenir.

Daha sonra sürgü çekilerek tohumla toprağın sıkıca teması sağlanmış olur. Mibzerle ekim imkanı var ise sıra arası 20-25 cm, sıra üzeri 3-5 cm gelecek şekilde tohum sıklığı sağlanır. Tohum ekimlerini 2-3 cm ye gelecek şekilde ekilirler. Dekara 0,7-1 kg tohum kullanılır.

Bakım İşleri:Yetiştirme sırasında zaman zaman tarladaki kaba otların alınması gerekir.Verecek olduğumuz azotun ikinci yarısı nitrat formun da serpme yöntemiyle verildikten sonra yağmurlama sulama yapılmalıdır.Bitkinin gelişmesi için sulamanın düzenli yapılması gerekir.

Önemli hususlardan biri yaprak uçlarında meydana gelen sararmalardır. Bunun üç sebebi vardır. 1-Hızlı bir gelişme döneminin ardından şok şeklinde soğuklarla karşılaşma 2-Toprakta yeterli azot bulunmaması durumunda 3-Yüksek sıcaklık şartlarında susuz kalma durumunda ,bu sararmalar görülebilir. Böyle durumlarda verim düşer, kalite bozulur. Üretilen ürün pazarlanamaz hale gelir.
Bilhassa soğuk havaların yaklaştığı dönemlerde bitki gelişmesinin hızlandırılmaması, başarılı bir yetiştiricilik açısından önemlidir.

Doğasında bir serin iklim sebzesidir. Soğuklara genellikle dayanıklı olmakla birlikte çeşit özelliğine bağlı olarak üzeri karla kaplı olmadığı durumlarda soğuktan zarar görürler.

Ayrıca erken ekilmiş ıspanaklar geç ekilen ıspanaklara göre kıştan daha çok zarar görürler. Fazla azotlu gübreleme de ıspanakların kıştan kolayca zarar görmelerine neden olur.

Ispanak yetiştiriciliğinde yabancı ot büyük sorunlar yaratır. Besin maddeleri ile takviye edilmiş olan topraktaki yabancı otlar hızla gelişerek ıspanağı baskı altına alabilir. Bu nedenle yabancı ottan temiz tarlalar tercih edilmeli veya selektif yabancı ot ilacı tohum ekiminden sonra, çimlenmeden evvel uygulanmalıdır.

Hasat: Pazar fiyatları etkilidir.İlk dönemde fiyatlar yüksek ise 15-18 cm boy ve 5-6 yaprak bulunması halinde hasada başlanabilir.

Fiyatlar düşük ise bitkinin büyüyerek yaprakların etli bir yapı kazanması beklenir.hasat el ve bıçak ile yapılır.Toprağın 2-3 cm derininden bıçakla kesilir.

Kapalı ve havadar olmayan kaplara kızışmaması için konulmamalıdır. Yetiştirme, hasat şekli ve çeşide bağlı olarak 1,5-3 ton/da veri alınabilmektedir.

BEĞEN Paylaş Paylaş

Kedinin Gözüyle

Cevapla

LaDymm

Ziyaretçi

4 Eylül 2008 Mesaj #2

Ziyaretçi

Ünlü çizgi film kahramanı Temel Reis sayesinde çocukların en sevdiği sebze durumuna gelen Ispanağı veren, Ispanakgiller'in örnek bitkisidir. Anayurdu Kafkasya, Iran, Afganistan ve Türkmenistan olan ıspanağın yabani örneklerine o bölgelerde rastlanmakta ve bunlar yerli halk tarafından yemeklik olarak kullanılmaktadır.

Sponsorlu Bağlantılar
Ispanak, dünyada ve ülkemizde bol bol üretilen ve tüketilen sebzelerden biridir. Pek çok çeşidi bulunan ve oldukça kolay yetiştirilen ıspanak, biryıllık otsu bitkidir. Güçlü bir kazık kökü ile buna bağlı toprağın yüzeyine yakın gelişen ince saçak kökleri vardır. Yapraklarının biçim, renk, etliliği bakımından ve bir de yaprak ayasının düz ya da kıvırcık olması yönünden ıspanaklar çeşitli tiplere ayrılır.

Bitkinin çiçekleri salkım şeklinde olup her salkımda, sayısı 6-12 arasında değişen çiçekleri yer alır. Ispanağın tohumları da, dikenli ya da pürüzsüz olmak üzere iki tipte olur. Türk mutfağında önemli yeri bulunan ıspanağın körpe olanları, salatalara katılarak çiğken yenildiği gibi çorbası, kavurması, püresi, sotesi, kıymalısı, kuşbaşı etlisi, yumurtalısı ve börekleri pişirilip beğenilerek yenilir. Ispanak dondurularak İleriki kullanımlar için saklanabilir.

BESİN DEĞERLERİ

100 gr. taze sebze ıspanağın içerdiği besin değerleri şunlardır: 25 kalori; 3 gr. protein; 3,6 gr. karbonhidrat; 0 kolesterol; 0,3 gr. yağ; 2.1 gr. lif; 38 mgr. fosfor; 170 mgr. kalsiyum; 2.2 mgr. demir: 50 mgr. sodyum; 500 mgr. potasyum: 8.100 IU A vitamini: 0,07 mgr. B l vitamini; 0,14 mgr. B2 vitamini; 0.5 mgr. B3 vitamini: 150 mcgr. folik asit; 28 mgr. C vitamini ve 1,7 mgr. E vitamini.

SAĞLIĞIMIZA YARARLARI

Yukardaki değerler dikkatlice incelendiğinde ıspanağın insanlar için ne denli önemli ve mükemmel bir besin kaynağı olduğu ortaya çıkar. Bunun yanı sıra;

o Ispanak, bedenin kansere yakalanma rizikosunu azaltır: Yapılan araştırmalar ıspanağı bolca tüketen kişilerde deri, akciğer, prostat ve idrar torbası (mesane) kanserlerine yakalanma oranlarının çok düşük olduğunu göstermiştir.

o Ispanak, yüksek oranda A, C ve E vitamini gibi antioksidan maddeleri içerdiğinden, kişilerin kalp krizi geçirme, felç olma ve katarakt illetine yakalanma tehlikesini de azaltmaktadır.

o Ispanak, 'Yaşlılık Körlüğü' de denilen Makula dejeneresansına iyi gelmektedir: Ispanağı bolca tüketen kişilerde, sonu körlükle noktalanan bu tür görme bozukluğu hastalığının en aza indirgendiği saptanmıştır. Son zamanlarda ıspanağın proteiniyle l voltluk bir elektrik akımı üretilmekte ve bununla gözlere canlılık kazandırılmaktadır. Bu konuda fareler üzerinde deneylere başlanmıştır. Olumlu sonuçların insanlar için de bir umut kaynağı oluşturması en büyük dileğimizdir.

o Potasyum yönünden çok zengin olan ıspanak, yüksek tansiyonu düşürmektedir.

o Demir yönünden de zengin olan ıspanağın yüksek oranda oksalat içermesi demir alımını engeller gibi görünürse de, yapılan araştırmalar iki günde bir ıspanak yiyenlerde demir oranının başlangıçta biraz düştüğünü, ancak altı haftadan sonra yükselen düzeylere ulaştığını göstermiştir.

o Yüksek oranda folik asit içeren ıspanak, gebe kadınların spina bifida (omurganın bir yanının açık olması) hastalığıyla sakat çocuklar doğurma rizikosunu en aza indirir.

o Ispanak, zengin oranlı lifiyle peklik (kabızlık) çekenlere iyi gelmektedir.

o Ayrıca ıspanağın, idrarı artırıcı, müshil, tonik (bedeni güçlendirici) ve yatıştırıcı etkileri de bulunmaktadır.

Bu denli çok dirimsel önemi bulunduğu halde yüksek oranda oksalat içermesi nedeniyle ıspanağın her gün değil, haftada iki kez yenilmesi yararlı olur. Taze olmayan ıspanakları yemektense, dondurulmuş ıspanakların tüketilmesi daha iyidir. Ancak, teneke kutularda saklanan ıspanak, folik asidini yitirmektedir.

Dikkat: Gut hastalığı, safra ve böbrek taşı rahatsızlıkları çekenler yüksek oranda oksalat içeren ıspanağı yememelidir.

BİTKİSİNİN ÜRETİLMESİ

Ispanak bitkisi tohumlarıyla çoğaltılır. Ülkemizde genellikle ilkbahar ve sonbaharda, ıspanak tohumları doğrudan doğruya bitkinin yetiştirileceği toprağa ekilmektedir. Ekim, ya serpme yöntemiyle ya da toprakta hazırlanan sıralara yapılır. Serpme yönteminde, daha sonra çimlenen bitkiler seyreltilir. Sıra üzerinde tohumlar 10-12 cm. aralıkla ve toprak yüzeyinin 2-3 cm. altına ekilir. Bu aralıklar bırakıldığında bitkinin seyreltilmesi de gerekmez.

BİTKİSİNİN YETİŞTİRİLMESİ

İklim isteği: Ispanak, ılık ve ılıman serin iklimlerin bitkisidir. Serin hava koşullarıyla birlikte uygun bir nem ortamının bulunmasını ister. 10-15 derece sıcaklıklarda iyi sonuç ve ürün verir. Kışı yumuşak geçen yerlerde mükemmel yetiştirilir. Bitki fazla sıcaklıkları sevmez, bu durumda hemen tohuma kalkar.

Toprak isteği: Ispanak bitkisi, toprak bakımından fazla seçici olmamakla birlikte geçirgen, gevşek bünyeli, organik madde yönünden zengin tınlı topraklarda en iyi sonucu verir. Bitki için en uygun toprak pH'ı 6-7 arasıdır. Asit karakterli topraklara karşı duyarlı olan ıspanağın, bu gibi yerlerde yetişebilmesi için toprağa sönmüş kireç verilmesi gerekir.

Toprak işleme: Tohumlarının ekiminden 10-15 gün sonra çimlenen ıspanak bitkilerinin yaprakları tümüyle toprak yüzünü örtene kadar, yabani otları ayıklamak, topraktaki kaymağı kırmak ve yüzeyi kabartmak için birkaç kez toprağı çapalama işi yapılır.

Sulama: Havaların yağış durumuna göre, ıspanak bitkisinin aksatılmadan sulanması gerekir.

Gübreleme: Ispanak kısa gelişme döneminde topraktan oldukça fazla besin çeker. Bu nedenle yeterli derecede olmak üzere iyi yanmış çiftlik gübresi ile azot, fosfor ve potasyum içeren kompoze fenni gübre verilmesi gerekir. Eğer çiftlik gübresi sağlanamazsa, yerine yeşil gübreleme yapılmalıdır.

Hasat (Derim): Ispanak bitkisinin hasadı, tohumlarının ekiminden 2-2,5 ay kadar sonra başlar. Ülkemizde hasat işi genellikle bitkilerin bahçede seyreltilmesi, istenilen niteliğe erişmiş bitkilerin topraktan olduğu gibi çekilip çıkarılması şeklinde yapılır. Böylece bahçede kalan öteki bitkiler daha rahat bir gelişme ortamına kavuşmuş olur.

Hastalık ve zararlılarıyla mücadele: Ispanak bitkisine dadanacak zararlı ve hastalıklarla, uzmanlara danışılarak ve uygun tarım koruma ilaçları kullanılarak zamanında, eksiksiz ve aksatılmadan mücadele sürdürülmelidir.

BEĞEN Paylaş Paylaş

Cevapla

asla_asla_deme

VIP Never Say Never Agaın

1 Kasım 2008 Mesaj #3

VIP Never Say Never Agaın

Çok yararlı ve sevilen bir sebze olan ıspanağın (Spinacia oleracea) anayurdu Asya'dır. İran'da çok eskiçağlardan beri yetiştirilen bu bitki Emeviler döneminde İran' dan İspanya'ya götürülmüş, 15. yüzyılda da buradan bütün Avrupa'ya yayılmıştır. Günümüzde özellikle Kuzey! Avrupa'da, ABD'nin batısı ile güneyinde ve ilkemizin Ege ile Marmara bölgelerinde geniş çapta yetiştirilir.
Pancar ve pazıyla aynı familyadan (ıspanakgiller) olan bu bitkinin sebze olarak ekilen başlıca iki çeşidi vardır j Bunlardan kış ıspanağının yaprakları büyük|, kırışık ve sivri uçlu, tohumları dikenlidir. ALdından da anlaşılacağı gibi kışın toplanmak üiere sonbaharda ekilir. Yaz ıspanağı ya da kuzu ıspanağı denen öbür çeşidinin ise yaprakları] daha küçük, yuvarlakça ve düzgün, tohumlairı da pürüzsüzdür. İlkbaharda ekilir ve yaz s|ebzesi olarak tüketilir. Başta demir olmak üzdre çeşitli mineral tuzları ile A ve C vitaminleri açısından zengin olan ıspanak çok değerli bir besindir.
Bu bitki derin, verimli, bol kireçli toprakları ve serin iklimleri sever. Büyük tarlalarda tohumlar genellikle geniş aralıklarla ekilir. Daha küçük bahçelerde 30 cm kadar arayla 2-3 cm derinliğe ekilmesi yeterlidir. Yapraklar toprağın yüzeyinde demetler oluşturmaya başladıktan hemen sonra, fazla gelişip sertleşmeden toplanır. Ispanağın en önemli kusuru, toprağa çok yakın olaıak büyüyen yapraklarının üzerine yapışıp kalan kum tanecikleridir. Bu nedenle ıspanağın pişirilmeden önce çok iyi yıkanması gerekir

MsxLabs & TemelBritannica

BEĞEN Paylaş Paylaş

Şeytan Yaşamak İçin Her Şeyi Yapar....

Cevapla

Misafir

Ziyaretçi

26 Ekim 2010 Mesaj #4

Ziyaretçi

arkadaşlar paylaşımlarınız için tşk ederim.asla_asla_deme arkadaşım kışlık tohumdan söz etmişiniz nasıl temin edebilirim aslında ziraat odasının getirdigi bi tohum var fakat kışlık olup olmadıgını nasıl anlarım.ben kasım itibhari ile afyon bölgesinde yetişdirmeyi düşünüyorum iklik biraz sert sizce sonuc alabilirmiyim mail adresimden bilgilendiriseniz cok sevinirim. ozlemim_03@hotmail.com

BEĞEN Paylaş Paylaş

Cevapla

Mavi Peri

Ziyaretçi

5 Temmuz 2012 Mesaj #5

Ziyaretçi

Ispanak

İkiçeneklilerin ıspanakgiller familyasından, sonbahar ve kış sebzesi olarak yetiştirilen bitki (Spinacia oleracea). 15. yüzyılda Avrupa'ya götürülen bu bitkinin anayurdu Anadolu'dur. İki yıllık ve ikievciklidir. Salkım biçimindeki çiçekleri taçsızdır. Ispanak, protein, A, C vitaminleri, demir ve iyot taşıyan değerli bir besindir. Eskiden yaprağından kolonya ve likörleri boyamak için yeşil bir boya çıkarılırdı.

MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi

BEĞEN Paylaş Paylaş

Cevapla

Ispanak Yetiştiriciliği

Benzer Konular

Benzer Konular

MsXLabs Üye Girişi

Ispanak Yetiştiriciliği

Benzer Konular

Benzer Konular