Arama

Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat - Şemşeddin Sami

Güncelleme: 27 Ekim 2011 Gösterim: 29.569 Cevap: 1
_Yağmur_ - avatarı
_Yağmur_
VIP VIP Üye
27 Ekim 2011       Mesaj #1
_Yağmur_ - avatarı
VIP VIP Üye
Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat
MsXLabs.org & Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi & Vikipedi

Sponsorlu Bağlantılar

taauktalatvefitnat

Şemsettin Sami'nin roman türünde ilk Türk romanı olan Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat adlı romanının Özgür Yayınları 'ndan çıkan kapağı.
  • Yazarı
    • Şemsettin Sami
  • Dili
    • Türkçe
  • Türü
    • Roman
  • Türkçe basım tarihi
    • 1872

Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat, Tanzimat Edebiyatı'nın birçok türünde eserler vermiş yazarlarından Şemsettin Sami tarafından kaleme alınmış bir romandır. Kasım 1872'den 1873 yazına değin Hadîka gazetesinde tefrika edilmiş, kitap olarak ilk basımı 1875 yılında yapılmıştır. Acıklı bir aşk hikâyesini anlatan bu eser Osmanlıca harflerle basılmış ilk Türkçe roman örneğidir.

Şemsettin Sami'nin romanı (1872). İkisi de yetim olarak büyümüş Tal'at ve Fitnat'ın masum aşklarının anlatıldığı yapıt, Türk edebiyatında yerli romanın ilk örneğidir. Üvey babasınca zengin biriyle (Ali Bey) evlendirilen Fitnat kendini öldürür. Kadın kılığında onu görmeye gelen Tal'at da sevgilisinin ölüsüyle karşılaşınca düşüp ölecektir. Ali Bey ise Fitnat'ın boynuna muska diye annesince takılmış mektubu okur ve öz kızıyla evlendirildiğini öğrenip çıldırır.

Romanın Konusu ve Kısa Olay Örgüsü

Küçük yaşta babasız kalan Talat'ı, annesi Saliha Hanım büyütür. Talat, işe gidip gelirken Hacı Mustafa’nın dükkânına uğrayarak tütün almaktadır. Hacı Mustafa'nın Fitnat adlı bir üvey kızı vardır. Fitnat'ın annesi Zekiye Hanım, Fitnat'a hamile iken kocasından ayrılmış, Hacı Mustafa ile evlenmiş, birkaç yıl sonra da ölmüştür. Talat yine bir gün eve dönerken, dükkânın üstündeki evin cumbasında Fitnat'a görür görmez tutulur. Fitnat da Talat’ı görür görmez deli gibi aşık olur. Fakat Fitnat "Hacı Baba"sının korkusundan sokağa çıkamaz. Talat, çarşaf giyerek, genç bir kız kılığında eve girer. Fitnat'la konuşur. Hacı Baba, Fitnat'ı zengin bir adamla evlendirir. Fitnat, Ali Bey adındaki bu adamı yanına yaklaştırmaz. Fitnat'ın boynunda, annesinden hatıra kalmış bir muska vardır. Bir tartışma sırasında muskanın kayışı kopar, Ali Bey bu muskayı açıp okur, ve bunun gerçekte Fitnat'ın annesinin yazmış olduğu bir mektup olduğunu anlar. Mektupta, Fitnat'ın babasının Ali Bey olduğu yazmaktadır. Ali Bey mektupta okuduklarını Fitnat'a da söylemek ister, ancak Fitnat intihar etmiştir. Bu sırada yine kadın kıyafetiyle Fitnat'ı görmeye gelen Talat da Fitnat'ın intiharına tanık olur ve ölür. Ali Bey akli dengesini yitirir ve Talat'tan altı ay sonra ölür.

Romanda Ön Plana Çıkan Karakterler
  • Tal'ât: İstanbullu genç bir adam.
  • Fitnat: Genç bir kız; üvey babası Hacı Mustafa'nın evinde yaşamaktadır.
  • Ali Bey: Orta yaşlı bir İstanbul beyefendisi.
  • Saliha Hanım: Talat'ın annesi. Çok genç yaşta çocukluk aşkı Rıfat Bey'le evlenmiştir.
  • Hacı Mustafa ("Hacıbaba"): Fitnat'ın üvey babası. Tütüncüdür, sert bir tabiatı vardır.

Romanın Özelliği ve İçerikleri

Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat Batı edebiyatı tarzında yazılmış ve Osmanlıca harflerle basılmış olan ilk Türk romanıdır. (İlk Türkçe roman örneği olan Akabi Hikâyesi Vartan Paşa tarafından kaleme alınmış ve 1851 yılında Ermeni harfleriyle yayımlanmıştı).

Tanzimat romancılığında, kadınların toplum içindeki yerlerini belirtme, dönemin evlilik ilişkilerini irdeleme, uygunsuz evlenmelerin sorunlarına değinme noktaları dikkat çeker. Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat'ta da bu temalar ön plana çıkmaktadır. Romanda, daha sonraları da sıklıkla işlenen kadın eğitimi ve görmeden evlenme ile bunun doğurduğu acıklı sonuçlar en belirgin temalardandır. Ayrıca kitapta aşkın ve sevdanın önemi vurgulanmıştır. Yazar, görmeden evlenmenin acı sonuçlarını basit bir teknikle, duygusal karakter çözümlemeleriyle yansıtır; gerçekçi bir romantizm içerisinde, konuşulan dili roman anlatımına yansıtmaya çalışır. Romanda diyaloglar önemli bir yer tutar.

Ayrıca Bknz.=) Şemseddin Sami

BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
"İnşallah"derse Yakaran..."İnşa" eder YARADAN.
_Yağmur_ - avatarı
_Yağmur_
VIP VIP Üye
27 Ekim 2011       Mesaj #2
_Yağmur_ - avatarı
VIP VIP Üye
ESERİN BASKI YERİ VE BASKI YILI: Bordo Siyah Klasik Yayınlar, 2003

Sponsorlu Bağlantılar
SAYFA SAYISI:219

İÇ İNCELEME

ANA DÜŞÜNCE

Bir birine kavuşamayan iki sevdalının hikayesidir.

YARDIMCI DÜŞÜNCELER

1. Kız çocuklarının okutulmaması.
2. Osmanlının son dönemlerinde devlet dairelerinde çalışan memurların kafalarına göre izne çıkmaları.
3. dönemdeki iç güveysi korkusunun annelerde hakim halinde olması.
4. Küçük yaştaki kızların kaçırılarak köle olarak satılması.
5. İnsanların hasta olduklarında devayı başka yerde aramaya çalışmaları.
6. Kızların çok küçük yaşta evlendirilmesi.

KAHRAMANLARIN İNCELENMESİ

1) TAL’AT BEY

Annesi Saliha Hanım , babası ise Rifat Bey’dir. Babasını 6-7 yaşlarında iken kaybetmiştir.18-19 yaşlarında , henüz sakalları çıkmamış bir gençtir. Bir hükümet dairesinde görev yapmaktadır. Terbiyeli ve çok kibar bir kişiliği vardır. Daima güler yüzlü biri olan Tal’at Bey’in huyları arasında kibir , kıskançlık, çapkınlık ve hovardalık yoktur. Arkadaşları ve dostları tarafından da çok sevilen bir kişidir.

2) FİTNAT HANIM
Babası roman başlarında bilinmemekle birlikte babası Ali Bey’dir. Annesi ise Hacı Babanın evlendiği ve daha sonra ölen dul kadın Zekiye Hanım’dır. Fiziki yapısı ince bir bedene sahip olan kahramanımız orta boylu , gözleri ve kaşları kapkara, beline kadar uzanan saçları olan , bembeyaz bir teni olan , burnu düzgün küçük ağızlı , güzel bir kızdır. Ve 15 yaşındadır. Yumuşak huylu ve nezaketli birisi olan Fitnat Hanım öfke ve kızgınlık gibi kavramları bilmeyen bir kızdır. 7 yıl boyunca sokak kapısından dışarı çıkmamış ( Ara sıra pencereye çıkan ) , evde dikiş diker, nakış işleyen ve çok güzel ahlakı olan bir kahramanımızdır.

3) SALİHA HANIM
50-55 yaşlarında , Talat Bey’in annesidir. 13 sene önce dul kalmıştır. İleri görüşlü olan Saliha Hanım okuma yazma bilmektedir. Talat Bey’den başka bir yakını yoktur.

4) HACI BABA
Gerçek adı Mustafa’dır. İstanbul- Beyazıt civarında tütün satmaktadır. Kısa boylu, şişman, 60 yaşını aşmış, beyaz sakallıdır. Sinirli , açıkgöz ve titiz bir insandır. Eşini kaybetmiştir.

5) EMİNE KADIN
Hacı Babanın analığıdır. Çerkez soyundan 70 yaşını aşmış bir ihtiyardır. Saçı bembeyaz, ağzında bir tek dişi olmayan , burnu ağzını kapamış ve zayıftır. Pek çok masal bilen , cinlerden , cadılardan bahseden , önüne gelen herkese masal anlatan bir ihtiyardır. Bu kadının görevi ; yemek yapmak ve Hacı Babanın odasını toplamaktır.

6) ŞERİFE KADIN
Fitnat Hanım’ın dikiş, nakış hocasıdır.

7) ALİ BEY
Fitnat Hanım’ın babasıdır. 40-45 yaşlarında Üsküdar-Toptaş’tadaki büyük konağın sahibidir. Öfkeli, inatçı ve titiz bir insandır. 15-16 yıl önce eski eşini ( Fitnat Hanım’ın annesi) kaybetmiştir.

8) RAGİBE HANIM
Talat Bey’in kendisidir.

9) AYŞE KADIN
Arap olan ve fazla yaşlı olmayan evin dadısıdır. Küçük yaşta iken kaçırılmış ve hizmetçi olarak satılmıştır. 20 yıldan beri Saliha Hanım’ın evindedir.

10) GÜLİZAR
RİFAT Bey’in gençliğinde cariyeymiş. Rifat Bey ile Saliha Hanım evlenmeden önce mektuplarını taşıyan 11 yaşında bir kızdır.

11) KAMİLE
Rifat Bey’in annesidir. Akıllı ve çok güzel bir bayanmış.

12) RİFAT BEY’İN BABASI
Kumarbaz, sarhoş, hayırsız, savurgan bir insandır.

ROMANIN KONUSU
Birbirlerini seven iki gencin evlenmelerine engel olunması ve bu iki gencin birbirlerine kavuşmak için karşılıklı olarak verdikleri mücadeleyi anlatan bir romandır.

ROMANIN ÖZETİ
Romanın asıl kahramanı Talat Bey , Saliha Hanım ile Rif’at Bey’in evliliğinden olmuştur. Romanın ilk bölümlerinde Saliha Hanım ile Rif’at Bey’in tanışmaları ve okul yıllarında yaşadıklarını Saliha Hanım evin dadısına anlatmaktadır. Romanın 3/1’lik kısmı bu anlatılanlar oluşturmaktadır.

Tal’at Bey’in babası kendisi küçük yaşta iken ölmüş. Sadece annesi ve dadısı ile birlikte yaşamaktadır. Annesi ve dadısı Tal’at Bey’e çok düşkünlerdi. Tal’at Bey’in bir tütün alışkanlığı vardı. Tütünü bir keresine de olsa başka yerden almak için Aksaray’dan Bayetzıt’a çıkan caddede bulunan bir tütüncüye gider ve tütün ister. Fitnat Hanımı orada bir cumbanın içinde görür ve Fitnat Hanım’ı bir daha unutamaz. Ve Tal’at Bey vaktinin çoğunu Fitnat Hanım’ı düşünmekle geçirmeye başlar. Fitnat Hanımı görmek için kaç kez tütün almak bahanesi ile Hacıbaba’nın yanına gitmiştir.

Fitnat Hanım ise aslında Tal’at Bey’e aşık olmuştur. Ve artık her gün Tal’at Bey’i görmek umuduyla pencereden her gün onun yolunu gözlemektedir.

Tal’at Bey git gide huzursuz olmaya başlar ve Fitnat Hanım’la görüşmek ister fakat bunun imkanı yoktur. Ancak her gün onun evinin önünde bekler ve Şerife Kadın’ın her gün eve girip çıktığını görür ve bu vesile ile Şerife Kadın hakkında bilgi alır ve dikiş-nakış öğrenme bahanesiyle kadın kılığın girerek Şerife Kadın ile ( Ragıbe Hanım olarak ) tanışır. Bu vesile ile Fitnat Hanım’la tanışma imkanı bulur ve onun evine beraber giderek Fitnat Hanımla Ragıbe Hanım tanışırlar. Çok iyi iki arkadaş olurlar, artık ikisi de bir sonraki gün çabuk gelsin diye heyecanla beklemektedirler. Bu arada Fitnat Hanım Ragıbe Hanım’ı Tal’at Bey’e benzetir ve Ragıbe Hanım’ın kardeşi olduğunu öğrenir. Fitnat Hanım buna çok sevinmiştir.

Bu sırada Ali Bey’in cariyesi ise dikiş-nakış öğrenmek için Şerife Kadın Ali Bey’in evine sık sık gidip gelmektedir. Ve Ali Bey’in çok durgun halini görür ve onunla evlene bilecek birinin olduğunu söyler. Bu kız Fitnat Hanım’dır, Şerife Kadının tarifine göre bu kız eski eşine çok benzediği için evlenebileceğini söyler. Ve Hacı Baba’nın yanına giderek durumu anlatır , kabul ettirir ve Fitnat Hanım’a kendince müjdeler. Fitnat Hanım duyduğu haber karşısında şoktan sapsarı kesilir ve bayılır. Daha sonra Fitnat Hanım bu durumu Ragıbe Hanıma anlatır ve kendisinin kardeşini sevdiğini söyler bunu duyan Tal’at Bey kimliğini ortaya çıkarır ve ikisi de göz yaşarlını tutamazlar ve saatlerce ağlaşırlar. Tal’at Bey evden ayrılır. Fitnat Hanım başkasını sevdiğini söyler ancak düzmece bir hikaye ile Fitnat Hanım kandırılarak Ali Bey’in evine götürülür. Fitnat Hanım’ın bundan haberi yoktur , evlenmeyeceğinin hayali ile yaşamaktadır. Eve geldiklerinde Fitnat Hanım durumu anlar ve yine ağlamaya başlar.
Ali Bey kaç kez Fitnat Hanım’ın yanına geldiyse de Fitnat Hanımdan beklediği ilgiyi bulamaz ve Fitnat Hanım’ın uykusunda Tal’at Bey’İ sayıkladığını görmesine rağmen Ali Bey vazgeçmemektedir. Bu arada Fitnat Hanım Tal’at Bey’e mektup göndermiş olsa da mektubuna cevap gelmemektedir. Bu olay olduktan sonra Ali Bey Fitnat Hanım’la konuşurken ona sarılma teşebbüsünde bulunsa da Fitnat Hanım buna izin vermez ve boynundaki muska Ali Bey’in elinde kalır. Bu muskayı Fitnat Hanım’ın annesi takmış ve Fitnat Hanım 18 yaşına gelene kadar açılmamasını istemiştir. Ali Bey muska elinde odadan çıkmıştır. Ve muskayı açar, bu muskanın bir mektup olduğunu ve eski ölen eşine ait olduğunu anlar. Mektupta Zekiye Hanım başından geçen olayları bir bir anlatmış ve adres olarak Ali Bey’in konağının adresini vermiştir. Ali Bey muskayı okuyunca deyim yerindeyse yıkılır ve acele Fitnat Hanım’ın odasına gider ve kapıyı çalar ama kapı açılmaz ancak içeriden garip sesler gelmektedir. Ali Bey kapıyı kırarak içeri giren ve karşısında yerde kanlar içinde yatan kızını görür. Fitnat Hanım intihar etmiştir. Fitnat Hanım ölmeden odaya yabancı bir kız girer bu kız kılığında olan Tal’at Bey’dir. Fitnat Hanım’ı bu halde görünce fenalaşır ve Fitnat Hanım ölür. Fitnat Hanım öldükten sonra odada feryatlar yükselir ve o sırada Tal’at Bey de hayatını kaybetmiştir.

O günden sonra Ali Bey dengesiz hareketler yapmaya başlar ve bir sabah odasında ölü bulunur.

Bu olayları duyan Saliha Hanım’ın gözleri ağlamaktan kör olur. Emine Kadın ise bu üzüntüye dayanamaz ve bir hafta sonra hayata gözlerini yumar.

ROMANIN DEĞERLENDİRİLMESİ
Eser konusu bakımından sürükleyicidir. Günlük hayatta karşımıza çıkabilecek bir çok olay dile getirilmiştir. Eserde duygusal bir konu neredeyse bütün ayrıntıları ile işlenmiştir. Bu da ilk romanlarımızın niteliklerindendir. Yazar satır aralarında aralara girerek bir okuyucuyu bilgilendirmiştir ve kendini gizleyememiştir. Bu romanımızda da ( İlk romanlarda olduğu gibi) kahramanlar hep tek yönlüdür ( iyi-kötü ).

Romanda bir çok tesadüflere ve olağanüstülüklere yer verilmiş ve bu durum okurun dikkatini toplamasında olumsuz bir durum oluşturmaktadır. Bu durumları örnekleyecek olursak;

• Tal’at Bey’in ve Fitnat Hanım’ın ilk görüşte aşık olmaları
• Tal’at Bey’in kadın kılığına girmesi
• Kadın kılığında bir çok diyaloga girmesi ve bu durumun hiçbir kahraman tarafından fark edilmemesi
• Fitnat Hanım’ın boynundaki muskanın o yaşa kadar açılmaması
• Muskanın babası tarafından tamamen tesadüf eseri gün yüzüne çıkması
• Fitnat Hanım’ın babası ile evlenecek olması
Bunun yanında eserin içinde bir çok mektuba yer verilmesi ve bu mektupların tamamının yazılması ve bu mektupların içinde yazar kişi tahlillerine ve tasvirlere yer vermektedir.
Romanda en çok sevdiğim yön olayların bir başlık altında toplanmasıdır. Bu durum okuyucuyu rahatlatmakta ve düşünme fırsatı vermektedir.
Sonuçta Taaşşuk u Tal’at ve Fitnat dönemin özelliklerini içinde barındıran güzel ve etkileyici bir eserdir.


"İnşallah"derse Yakaran..."İnşa" eder YARADAN.

Benzer Konular

10 Eylül 2012 / BARIŞ Edebiyat tr
1 Kasım 2009 / Misafir Sinema tr
22 Temmuz 2016 / Jumong Sinema tr
24 Mart 2012 / Misafir Soru-Cevap
12 Temmuz 2015 / Safi X-Sözlük