Arama

Kaynaştırma Harfleri (Koruyucu Ünsüzler)

Güncelleme: 29 Ekim 2013 Gösterim: 60.291 Cevap: 4
ThinkerBeLL - avatarı
ThinkerBeLL
VIP VIP Üye
9 Mart 2009       Mesaj #1
ThinkerBeLL - avatarı
VIP VIP Üye
Kaynaştırma Harfleri (Koruyucu Ünsüzler)
MsXLabs.org
Sponsorlu Bağlantılar

Türkçe kurallarına göre bir sözcükte iki ünlü yan yana gelmez. Araya kaynaştırma harfi girer. Türkçe’de dört tane kaynaştırma harfi vardır:
ş, s, n, y
Bunların her birinin özel kullanım yerleri vardır.

ş kaynaştırma harfi

* Üleştirme sayı sıfatlarında kullanılır.
Örnek:
  • İki-ş-er
  • altı-ş-ar
  • yedi-ş-er
s kaynaştırma harfi
* Üçüncü tekil şahıs iyelik ekinden önce kullanılır. Daha çok isim tamlamalarında tamlanan görevindeki sözcükte görülür.
Örnek:
  • Çocuğun oda-s-ı
  • Balığın koku-s-u
Not: Ancak “su” ve “ne” kelimeleri bu kurala uymaz.
Örnek:
  • Yemeğin su-y-u yok.
  • Çocuğun ne-y-i kaybolmuş
örneklerinde olduğu gibi…

n kaynaştırma harfi
* Zamirlerden sonra ek geldiğinde kullanılır.
Örnek:
  • O-n-a haber verin.
  • Bu-n-u biliyoruz.
* İyelik eklerinden sonra hal eki gelirse kullanılır.
Örnek:
  • Çocuğun kitabı-n-ı almışlar.
  • Fakirin evi-n-i yıkmışlar.
* İlgi eklerinden önce kullanılır.
Örnek:
  • Soba-n-ın kapağı düşmüş.
  • Sene-n-in sonu geldi.
  • Kasaba-n-ın sıcağı çok bunaltıcı.

y kaynaştırma harfi
Yukarıdaki kuralların dışında olan her yerde “y” kaynaştırma harfi kullanılır.
Örnek:
  • Oda-y-a girdim.
  • Üşü-y-erek uyandım.
  • Ağla-y-anı tanıyorum.
Not: Kaynaştırma harfleri aslında iki ünlü arasında kullanılır. Ancak bazen iki ünlü arasına gelmediği halde de kullanıldığı olur. Özellikle “ile, idi, imiş, ise” gibi sözcükler ünlüyle biten bir sözcüğe eklendiğinde baştaki “i” ünlüsü düşer ve yerine “y” kaynaştırma harfi gelir.
Örnek:
silgi > silgiyle
soba > sobayla
hasta > hastaydı
kısa > kısaymış
bitti > bittiyse
Örneklerinde görüldüğü gibi “y” kaynaştırma harfi iki ünlü arasında değildir. Bu durum “n” kaynaştırma harfinde de görülebilir. Zamirlerden sonra hal eki geldiğinde gerekmese de bu harf bulunur.
Örneğin;
Ondan bunu hiç beklemezdim.”
cümlesinde altı çizili sözcükte “n” kaynaştırma harfi iki ünlü arasında değildir.


BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 2 üye beğendi.
Tanrı varsa eğer, ruhumu kutsasın... Ruhum varsa eğer!
Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
26 Mart 2011       Mesaj #2
Misafir - avatarı
Ziyaretçi
Y,Ş,S YANİ YAŞASINDAKİ BU HARFLERDEN HATIRLARSINIZ SINIVLARDA YARDIMCIDIR
Sponsorlu Bağlantılar
bloom22 - avatarı
bloom22
Kayıtlı Üye
7 Mart 2012       Mesaj #3
bloom22 - avatarı
Kayıtlı Üye
Türkçe kelimelerde iki sesli harf yan yana gelmez. Bu nedenle sesli harfle biten bir kelimeye, sesli harfle başlayan bir ek gelirse, iki seslinin arasına bir sessiz girer. Bu sessiz , iki sesliyi kaynaştırır. Bu sessiz harfe kaynaşma (kaynaştırma) harfi, bu olaya da kaynaşma (kaynaştırma) denir. Bazı kaynaklarda yardımcı ünsüz olarak da adlandırılan kaynaştırma harfleri –y-ş-s-n' dir. Kaynaşma harfleri daha çok isim tamlamalarında kullanılır.

Kapı-y-ı
Akşam sefa-s-ı

Yukarıdaki ifadelerden de anlaşılacağı gibi isim tamlamalarında tamlayan –n, tamlanan –s kaynaşma harflerini alır. Türkçe'de sadece “su, ne” kelimeleri bu kurala uymaz .
Su-y-un tadı
Ne-y-in tadı

NOT: -ş kaynaştırma harfi, bazen sözcüğün sonundaki –ş ile karıştırılır. Buna dikkat etmek gerekir.
Altı-ş-ar, yedi-şe-er (Kaynaşma var)
Beş-er (Kaynaşma yok)

NOT: Kaynaşma harfinin olup olmadığını aranırken, iyelik eklerine de dikkat etmek gerekir.
Onun defter-i-n-i (Kaynaşma var)
Senin defter-in-i (Kaynaşma yok)

Kaynaştırma Harfleri (Koruyucu Ünsüzler): (y,ş,s,n)
Türkçe kelimelerde iki sesli harf yan yana gelmez. Bu nedenle sesli harfle biten bir kelimeye, sesli harfle başlayan bir ek gelirse, iki seslinin arasına bir sessiz girer. Bu sessiz, iki sesliyi kaynaştırır. Bu sessiz harfe kaynaşma (kaynaştırma) harfi, bu olaya da kaynaşma (kaynaştırma) denir. Bazı kaynaklarda yardımcı ünsüz olarak da adlandırılan kaynaştırma harfleri –y-ş-s-n' dir. Kaynaşma harfleri daha çok isim tamlamalarında kullanılır.

İpucu: (yaşasın) kelimesiyle kolayca aklınızda kalabilir.

* Türkçe'de iki ünlü yan yana gelmediği için, ünlü ile biten bir sözcüğe, ünlü ile başlayan bir ek getirileceği zaman araya kaynaştırma harfleri(y,ş,s,n) getirilir.

Soba-y-a
Su-y-u
İki-ş-er
Yedi-ş-er
Baba-s
Kuzu-s-u
O-n-u
Araba-n-ın

Not: Kaynaştırma harflerinin iki ünlü arasında olmadan da kullanımı mevcuttur.

Kısa-y-dı
Şu-n-da
Bu-n-dan

Kaynaştırma harfleri ekin çeşidine göre değişir
iki-y-i (durum eki)
iki-n-in (tamlayan eki)
iki-s-i (iyelik- tamlanan eki) iki-ş-er (üleştirme eki) gelme-y-ecek (kip ekleri) söyle-yen (yapım eki)
T sesiyle başlayan bazı sözcükler, sonu ünlüyle biten bir sözcükle birleştiklerinde, ilk sesleri “y” ye döner. Bu harf kaynaştırma harfi değil, “dönüşüm sessizi” dir.
Araba ile -> arabayla
Hasta idi -> hastaydı

Türkçe kurallara göre bir sözcükte iki ünlü yan yana gelmez. Araya kaynaştırma harfi girer. Türkçe’de dört tane kaynaştırma harfi vardır: ş, s, n, y. Bunların her birinin özel kullanım yerleri vardır.

ş kaynaştırma harfi:
* Üleştirme sayı sıfatlarında kullanılır.
Örnek: İki-ş-er, altı-ş-ar, yedi-ş-er

s kaynaştırma harfi:
* Üçüncü tekil şahıs iyelik ekinden önce kullanılır. Daha çok isim tamlamalarında tamlanan görevindeki sözcükte görülür.
Örnek: Çocuğun oda-s-ı, Balığın koku-s-u
Not: Ancak “su” ve “ne” kelimeleri bu kurala uymaz.
Örnek: Yemeğin su-y-u yok. , Çocuğun ne-y-i kaybolmuş. örneklerinde olduğu gibi…

n kaynaştırma harfi:
* Zamirlerden sonra ek geldiğinde kullanılır.
Örnek: O-n-a haber verin. , Bu-n-u biliyoruz.
* İyelik eklerinden sonra hal eki gelirse kullanılır.
Örnek: Çocuğun kitabı-n-ı almışlar. , Fakirin evi-n-i yıkmışlar.
* İlgi eklerinden önce kullanılır.
Örnek: Soba-n-ın kapağı düşmüş. , Sene-n-in sonu geldi. , Kasaba-n-ın sıcağı çok bunaltıcı.

y kaynaştırma harfi:
Yukarıdaki kuralların dışında olan her yerde “y” kaynaştırma harfi kullanılır.
Örnek: Oda-y-a girdim. , Üşü-y-erek uyandım. , Ağla-y-anı tanıyorum.
Not: Kaynaştırma harfleri aslında iki ünlü arasında kullanılır. Ancak bazen iki ünlü arasına gelmediği halde de kullanıldığı olur. Özellikle “ile, idi, imiş, ise” gibi sözcükler ünlüyle biten bir sözcüğe eklendiğinde baştaki “i” ünlüsü düşer ve yerine “y” kaynaştırma harfi gelir.
Örnek: silgi > silgiyle, soba > sobayla, hasta > hastaydı, kısa > kısaymış, bitti > bittiyse
Örneklerinde görüldüğü gibi “y” kaynaştırma harfi iki ünlü arasında değildir. Bu durum “n” kaynaştırma harfinde de görülebilir. Zamirlerden sonra hal eki geldiğinde gerekmese de bu harf bulunur.
Örneğin; “Ondan bunu hiç beklemezdim.” cümlesinde altı çizili sözcükte “n” kaynaştırma harfi iki ünlü arasında yoktur.
BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
düşünür - avatarı
düşünür
Ziyaretçi
17 Mart 2012       Mesaj #4
düşünür - avatarı
Ziyaretçi
ses bilgisi
Türkçe kurallara göre bir sözcükte iki ünlü yan yana gelmez. Araya kaynaştırma harfi girer. Türkçede dört tane kaynaştırma harfi vardır: ş, s, n, y. Bunların her birinin özel kullanım yerleri vardır.

ş kaynaştırma harfi:

- Üleştirme sayı sıfatlarında kullanılır.
ÖRN:
İki-ş-er, altı-ş-ar, yedi-ş-er

s kaynaştırma harfi:

- Üçüncü tekil şahıs iyelik ekinden önce kullanılır. Daha çok isim tamlamalarında tamlanan görevindeki sözcükte görülür.
ÖRN:
Çocuğun oda-s-ı, Balığın koku-s-u
Not:
Ancak “su” ve “ne” kelimeleri bu kurala uymaz.
ÖRN:
Yemeğin su-y-u yok. , Çocuğun ne-y-i kaybolmuş. örneklerinde olduğu gibi…

n kaynaştırma harfi:
- Zamirlerden sonra ek geldiğinde kullanılır.
ÖRN:
O-n-a haber verin. , Bu-n-u biliyoruz.
- İyelik eklerinden sonra hal eki gelirse kullanılır.
ÖRN:
Çocuğun kitabı-n-ı almışlar. , Fakirin evi-n-i yıkmışlar.
- İlgi eklerinden önce kullanılır.
ÖRN:
Soba-n-ın kapağı düşmüş. , Sene-n-in sonu geldi. , Kasaba-n-ın sıcağı çok bunaltıcı.

y kaynaştırma harfi:
Yukarıdaki kuralların dışında olan her yerde “y” kaynaştırma harfi kullanılır.
Örnek: Oda-y-a girdim. , Üşü-y-erek uyandım. , Ağla-y-anı tanıyorum.
Not:
Kaynaştırma harfleri aslında iki ünlü arasında kullanılır. Ancak bazen iki ünlü arasına gelmediği halde de kullanıldığı olur. Özellikle “ile, idi, imiş, ise” gibi sözcükler ünlüyle biten bir sözcüğe eklendiğinde baştaki “i” ünlüsü düşer ve yerine “y” kaynaştırma harfi gelir.
ÖRN:
silgi > silgiyle, soba > sobayla, hasta > hastaydı, kısa > kısaymış, bitti > bittiyse
Örneklerinde görüldüğü gibi “y” kaynaştırma harfi iki ünlü arasında değildir. Bu durum “n” kaynaştırma harfinde de görülebilir. Zamirlerden sonra hal eki geldiğinde gerekmese de bu harf bulunur.
ÖRN:
“Ondan bunu hiç beklemezdim.” cümlesinde altı çizili sözcükte “n” kaynaştırma harfi iki ünlü arasında değildir.
BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
29 Ekim 2013       Mesaj #5
Misafir - avatarı
Ziyaretçi
Kaynaştırma harfleri (y, ş, s, n)'dir ve "yaşasın" diye kodlanır.

Ancak ne ve su kelimelerinde bu gerçekleşmez.

Benzer Konular

14 Ocak 2014 / Misafir Cevaplanmış
17 Ekim 2012 / düşünür Edebiyat
28 Ocak 2014 / Misafir Cevaplanmış
16 Ekim 2011 / Misafir Soru-Cevap
17 Şubat 2016 / Betul gunes Taslak Konular