Ziyaretçi
Karşıt (Zıt)Anlamlı Sözcükler
Anlamları birbirine zıt (karşıt) olan sözcüklere karşıt anlamlı sözcükler denir.
Sponsorlu Bağlantılar
Anlamca birbirinin karşıtı olan kelimelerdir.
Karşıt anlamlılık daha çok sıfat ve eylemlerde olur:
doğru-yanlış, iyi-kötü, eski-yeni, yaşlı-genç, uzun-kısa, İnmek-çıkmak, gülmek-ağlamak, gelmek-gitmek.vb.
Siyah-beyaz, uzun-kısa, aşağı-yukarı, ileri-geri, var-yok, gelmek-gitmek,
Tüm kelimelerin zıt anlamlısı yoktur. Eylemlerde de durum aynıdır. Bir eylemin olumsuzu o eylemin karşıtı satılmaz.
“sevinmek” karşıtı sevinmemek değil “üzülmek”tir.
Kelimeler arasındaki karşıtlık cümledeki kullanıma göre değişir.
“doğru” kelimesinin zıt anlamlısı bir cümlede “eğri” olurken, diğerinde “yanlış” olabilir.
İki kelimenin (kökeni ne olursa olsun) anlamdaş, yakın anlamlı veya zıt anlamlı olabilmesi için aynı anlam özelliğini taşımaları gerekir. meselâ, siyah ile beyaz, ancak ikisi de gerçek (temel) anlamda oldukları zaman zıt anlamlı olurlar. Hafif olmayan anlamındaki “ağır” kelimesinin ağır olmayan anlamındaki “hafif”le zıt anlamlı olabilmesi için ikisinin de gerçek (temel) anlamda kullanılması gerekir.
UYARI: Bir sözcüğün olumsuz biçimi onun karşıt anlamlısı değildir.
aşağı – yukarı
açık – kapalı
açık – koyu
aktif – pasif
artı – eksi
azami – asgari
alıcı – satıcı
ağır – hafif
ast – üst
acemi – usta
afacan – uslu
anormal – normal
akıllı – aptal
atılgan – çekingen
arka – ön
ak – kara
aç – tok
azalmak – çoğalmak
az – çok
alçak – yüksek
alt – üst
aynı – farklı
acı – tatlı
alçak gönüllü – kibirli
aydınlık – karanlık
bağımsızlık – tutsaklık
batı – doğu
bulanık – duru
büyük – küçük
bekâr – evli
bencil – özgecil
başlamak – bitirmek
beyaz – siyah
barış – savaş
bilgin – lütfen siz yorumlayın?
birey – lütfen siz yorumlayın?
birinci – sonuncu
bolluk – kıtlık
boş – dolu
borç – alacak
boylam – enlem
cimri – cömert
cılız – gürbüz
cevap – soru
cesaret – korkaklık
çalışkan – tembel
çarpma – bölme
çabuk – yavaş
çekmek – itmek
çift – tek
çukur – tümsek
doğal – yapay
dahil – hariç
darılmak – barışmak
dost – düşman
doğru – yanlış
doğru – çarpık (eğri)
doğu – batı
dar – geniş
deniz – kara
düz – eğri
donuk – parlak
dert – derman
dik – eğik
dikit – sarkıt
dur – git
duru – bulanık
düş – gerçek
er – geç
erken – geç
erkek – kadın
eski – yeni
el (yabancı) – tanıdık
eksik – fazla
esaret – özgürlük
evet – hayır
fakir – zengin
galip – mağlup
gece – gündüz
güzel – çirkin
gerçek – sahte
geçmiş – gelecek
gelir – gider
gül- – ağla-
genç – yaşlı
geniş – dar
geri – ileri
hayal – gerçek
hatırlamak – unutmak
hızlı – yavaş
hırçın – uysal
ıssız – kalabalık
ıslak – kuru
ilkel – çağdaş (modern)
indirim – zam
ince – kalın
ileri – geri
ihtiyar – genç
iyi – kötü
iç – dış
ilk – son
in- – çık-
iniş – çıkış
ithalat – ihracat
kart – körpe
kalabalık – tenha
kâr – zarar
katı – sıvı
katı (sert) – yumuşak
kolay – zor
kıtlık – bolluk
kış – yaz
kaybetmek – bulmak
küçük – büyük
korkak – cesur
kirli – temiz
kuru – yaş
kurnaz – saf
kuzey – güney
keder – neşe
medeni – ilkel
minimum – maksimum
misafir* – misafir kelimesi addır, adların zıt anlamlısı olmaz. sıfatların olur.
nazik – kaba
neşeli – üzgün
negatif – pozitif
ölü – diri
ödül – ceza
övmek – yermek
öz – üvey
özel – resmî
pahalı – ucuz
parlak – mat
perakende – toptan
ret – kabul
saldırı – savunma
sabah – akşam
sade – gösterişli
sağlam – çürük
sağ – sol
saydam – kesif
sevin- – üzül-
sevinç – üzüntü
sevimli – sevimsiz
seyrek – sık
siyah – beyaz
soyut – somut
sorun – çözüm
sözel – sayısal
suçlu – masum
sığ – derin
sıcak – soğuk
sırt – göğüs
şer – hayır
taze – bayat
tertipli – dağınık
tavan – taban
tekil – çoğul
temiz – kirli
toplama – çıkarma
tutsak – özgür
uygun* – elverişsiz (yakışıksız)
ucuz – pahalı
unutmak – hatırlamak
uslu – yaramaz
usta – acemi
uzak – yakın
uzun – kısa
uyumak – uyanmak
üretim – tüketim
var – yok
verimli – verimsiz
yaramaz – uslu
yaşlı – genç
yakın – uzak (ırak)
yerli – yabancı
yokuş – iniş
yüksek – alçak
zayıf – şişman
zengin – fakir
Ayrıca aşağıda zıt anlamlı kelimelerle kurulmuş cümle örnekleri bulunmaktadır:
- Yazın başı pişenin kışın aşı pişer.
- Akıllı düşman akılsız dosttan hayırlıdır.
- Tok, acın halinden anlamaz.
- İyi evlat babayı vezir, kötü evlat rezil eder.
- Akıllı düşününceye kadar, deli oğlunu everir.
- Kurunun yanında yaş da yandı.
- Koridorun dar olmasına karşın, odalar gayet geniş.
- Sağlam yumurtaları paketlere diz, çürük yumurtaları ise çöpe at.
- Yıllardır kâr eden şirket, sen gidince zarar etmeye başladı.
- Arabamın hem içini hem dışını güzelce yıkadım.
- Kimi gün güldük, kimi gün ağladık; koca bir ömrü tükettik.
- Basketçiler uzun, halterciler kısa boylu olur.
- Paraya az, morale çok ihtiyacımız var.
- Bu sınavda dört yanlış, bir doğruyu götürüyor.
- Bedenim yaşlandı, fakat ruhum hâlâ genç.
Son düzenleyen Safi; 20 Kasım 2016 18:54