Arama

Yazıcızade Ahmed-i Bican Efendi

Güncelleme: 10 Temmuz 2015 Gösterim: 8.437 Cevap: 2
ThinkerBeLL - avatarı
ThinkerBeLL
VIP VIP Üye
12 Nisan 2011       Mesaj #1
ThinkerBeLL - avatarı
VIP VIP Üye
Yazıcızade Ahmed-i Bican Efendi (? - 1454)

Sponsorlu Bağlantılar
On beşinci yüzyılda Gelibolu’da yetişen velîlerden. Yazıcızâde lakabıyla tanınmıştır. Babası âlim bir zât olan ve kâtiplik yapan Sâlih (Selahattin) Efendi, ağabeyi ise meşhur âlim Yazıcızâde Muhammed Efendidir. Doğum târihi belli değildir. Eserinde yer alan “Hak teâlâ hazretleri, miskîn Ahmed-i Bîcân’ı, deniz kenarında, gâziler şehrinde Gelibolu’da yarattı.” ifâdesinden onun Gelibolu’da doğduğu anlaşılmaktadır.

Babası Yazıcı Sâlih Efendi, bâzı rivâyetlere göre, Ankara veya Bolu civârında devlet hizmetlerinde kâtiplik yapmıştır. 1408′de tamamladığı, Anadolu’da astroloji sâhasında ilk Türkçe manzum eser olan Şemsiyye’sini Ankara’da İskender bin Hacı Paşaya ithâf etmiştir. Sonra Gelibolu’ya gelip yerleşmiştir.
Yazar ağabeyi Mehmet Efendinin ölümünden sonra eserlerinde devamlı Türkçe kullanmıştır. Ağabeyinin Megarib-üz Zaman adlı eserini Türkçe’ye çevirmiştir.

Başlıca eserleri şunlardır:

1. Envar-ül-Âşıkîn
Dört-beş asırdan beri okuna gelmiş, çok sevilip, benimsenen bir eseridir. Eser 1451 senesinde tamamlanmıştır. Eserin çeşitli yazma nüshaları olduğu gibi, pek çok baskısı da yapılmıştır.
Envâr-ül-Âşıkîn kitabının tertibi, ana hatlarıyla beş bölümdür. İçinde şunlar yer almıştır: Varlıkların tertib ve nizâmı, Âdem aleyhisselâmın yaratılışı, peygamberler ve kıssaları, ilâhî kitaplar, dünyâ ile ilgili fazîletler, kıyâmet alâmetleri, Kur’ân-ı kerîm, mahşer, sırat, Cennet, Cehennem, melekler, hûrîler, gılmanlar, cennetliklerin makamları ve Cennet nîmetleri.

2. Dürr-i Meknûn
Bu eserini, insanların, Allahü teâlânın kudretini ve azametini bilmeleri için, onlara bunu anlatmak gâyesi ile yazdığını belirtmiştir. Bu eser, on sekiz bölümdür. Gökler, Arş, Kürsî, Cehennem, ay, yıldızlar, güneş, yeryüzü, ilim, hendese (geometri), iklimler, dağlar, denizler, şehirler, mescidler, Süleymân aleyhisselâmın tahtı ve saltanatı, Belkıs’ın saltanatı ve ömürleri, helâke uğrayan beldeler, otlar, yemişler, sûretler ve kıyâmet alâmetleri anlatılır.

3. Müntehâ Tercümesi
Bu eser, Kitâb-ül-Müntehâ el-Müştehâ alel Füsûs adlı eserin şerhinin Türkçeye tercümesidir. Eserin aslı Muhyiddîn Arabî hazretlerinin Füsûs-ül-Hikem adlı eseridir. Bunu, Ahmed-i Bîcân’ın ağabeyi Yazıcızâde Muhammed şerhetmiştir. Arapça olan bu şerhi de Ahmed Bîcân Türkçeye tercüme etmiştir. Eser otuz bölümdür. Peygamberlerin aleyhimüsselâm makamları, kıssalar, mîrâc, gazâ etmek, Muhammed aleyhisselâmın gazâları, şehîdlerin namazının kılınışı, kıyâmet alâmetleri, Cennet, Cehennem, nebîler, velîler, güneşe göre vakit bulmak, haftanın günleri, çeşitli sûrelerin tefsîri, Peygamber efendimizin vefâtı, hazret-i Ebû Bekr, hazret-i Ömer, hazret-i Osman, hazret-i Ali, hazret-i Fâtıma, hazret-i Hasan ve hazret-i Hüseyin’in vefâtları, Peygamberimizin mübarek zevceleri gibi konular yer almıştır.

4. Rûh-ul-Ervah
Peygamberlerin aleyhimüsselâm kıssalarından bahseden bir eserdir.

5. Bostân-ul-Hakâyık
Bu eseri babasının yazdığı Şemsiyye adlı eserin nazım şeklinde tercümesidir. Bâzı bölümlerini yeniden ele almıştır.

6. Acâib-ül-Mahlûkât
Bu eseri, Zekeriyyâ Kazvînî’nin Acâib-ül-Mahlûkât adlı eserini ana kaynak tutarak hazırlamıştır. Kendi zamânına kadar yazılmış olan coğrafya, kozmoğrafya ve biyoloji kitaplarından faydalanmıştır. Ay, yıldızlar, göklerdeki melekler, Azrâil aleyhisselâm, günler, aylar, rüzgârlar, denizler, deniz canavarları ve denizdeki mahlûkât, çeşmeler, mâdenler, nebatlar, insan âzâları, cinler, yiyecekler, kuşlar, haşerât gibi daha pek çok şeyden bahsetmektedir. Coğrafya ile ilgili olan eserin Türkçe’de ilk defâ olduğu kayıtlı ise de aynı eser daha önce Rükneddîn Ahmed tarafından tercüme edilmiştir.


BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
Biyografi Konusu: Yazıcızade Ahmed-i Bican Efendi nereli hayatı kimdir.
Tanrı varsa eğer, ruhumu kutsasın... Ruhum varsa eğer!
_Yağmur_ - avatarı
_Yağmur_
VIP VIP Üye
20 Mayıs 2011       Mesaj #2
_Yağmur_ - avatarı
VIP VIP Üye
Yazıcızade Ahmed-i Bican

Sponsorlu Bağlantılar
Yazar. Hayatı üzerine ileri sürülen bilgiler arasında, Gelibolu'da yaşadığı, Hacı Bayram Veli ile görüştükten sonra Bayramiye Tarikatı'na girdiğinde birleşilmiştir. En ünlü yapıtı, ağabeyi Mehmet Yazıcıoğlu'nun "Megâribü'z-Zaman" adlı Arapça yapıtının çevirisi olan "Envarü'l Âşıkin"dir. İstanbul, Kazan ve Mısır'da birkaç kez basıldığı söylenen bu kitap tasavvufla ilgilidir. "Revzat-ül-Ervah" adlı Türkçe yapıtı da peygamberleri anlatan bir tarih kitabı niteliğinde görülmüştür. Ahmet Bican'ın "Dürr-i Meknûn", "Münteha't-ı Taleb" adlı yapıtları, ağabeyinin "Fûsu'l-Hikem Şerhi"nden, "Şemsiyye" ise babası Selâhattin Yazıcı'nın bir yapıtından çeviridir. Dr. Adnan Adıvar, coğrafya kitabı niteliğinde kabul edilen "Acaib-i Mahlûkat" ile birlikte "Dürr-i Meknûn"un da "masal cinsinden ayrıntılarla dolu" bir kitap olduğunu ileri sürer.

MsXLabs.org & Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi

"İnşallah"derse Yakaran..."İnşa" eder YARADAN.
Avatarı yok
nötrino
Yasaklı
10 Temmuz 2015       Mesaj #3
Avatarı yok
Yasaklı
AHMET BİCAN Yazıcızade, Türk Mutasavvıf ve Yazar. Gelibolu'da doğdu 1455'te vefat etti. Şemsiye adlı Türkçe manzum astroloji kitabının yazarı olan Kâtip Selahattin'in oğlu ve Mutasavvıf Yazar Yazıcıoğlu Mehmet'in kardeşidir. Ağabeyi ile Hacı Bayram-ı Veli'nin müridi oldu. Dünyadan el etek çektiği, kendini ibadete verdiği, yemeyi içmeyi azaltarak cansız sanılacak kadar zayıfladığı için Bican (Cansız) diye anıldı. Kabri Gelibolu’dadır. Yapıtlarından en ünlüsü, Envar'ül Aşıkın, ağabeyinin dünyanın yaratılışını, peygamberlerin yaşam öykülerini, İslam dininin ilkelerini ve ahlak öğütlerini derleyen Megarib'üz Zaman adlı Arapça kitabının düzyazı çevirisidir. Duru bir Türkçe ile yazılan yapıt, XV. yy'dan bu yana Türk halkınca en çok okunan kitaplardandır. Dürr-i Meknun adlı eser canlı ve cansız varlıkların özelliklerinden söz eder. Münteha (1453), ibni Arabi'nin Fusûs'ül Hikem adlı yapıtına ağabeyi tarafından yapılan şerhin çevirisidir. Ayrıca Kazvini’nin Acaib'ül Mahlukat adlı ansiklopedik yapıtını aynı adla özetleyerek çevirdi, babasının yapıtı Şemsiye'nin, Bostan'ül Hakayık adıyla düzyazı çevirisini yaptı.

Kaynak: Büyük Larousse

Benzer Konular

12 Nisan 2011 / ThinkerBeLL Edebiyat
15 Nisan 2011 / Kral_Aslan Edebiyat tr
20 Mayıs 2011 / ThinkerBeLL Edebiyat tr
20 Şubat 2013 / Kral_Aslan Edebiyat tr
24 Şubat 2012 / woltka1001 Tiyatro tr