RADYASYON a. (fr. radiation). Fiz. Parçacık ya da tekrenkli ışık yayımı; bu parçacıkların ya da bu ışımanın kendisi. (IŞINIM.)
—iklimbil. Yer'in radyasyon bilançosu, Yer -atmosfer sisteminin, Evren’in kalan bölümüyle ışıma yoluyla yaptığı enerji alışverişi bilançosu. (Bk. ansikl. böl.)
—ANSİKL. iklimbil. Bir yıllık bir ölçeğe göre, Yer-atmosfer sistemi tarafından uzaya yayımlanan toplam enerji, sistemin Güneş’ten aldığı enerjiye eşittir. Enerji sistemi tümel olarak denge halindeyse, sistemin tayf, uzay ve zaman bileşenleri aynı değildir:
—Yer atmosfer sisteminin aldığı enerjinin dalga boyu kısadır (0,3 ile 5 ^m): bu enerjinin bir bölümü (yaklaşık °/o 30’u) uzaya yansır; kalan bölümüyse kızılaltı ışımalar biçiminde soğurulur ve yeniden yayımlanır (5 ile 100 /im);
—Yer-atmosfer sistemi, yılda ortalama 1 100 kj-cm-2 düzeyinde enerji alır; tropiklerarası kuşak ise uzaya yaydığından daha çok enerji alır (120 kJ • cm~2 düzeyindeki pozitif bilanço); ılıman bölgeler ile kutup bölgelerinin aldıkları ortalama enerji miktarı yetersizdir (sırasıyla -80 kJ-cm-2 ve -250 kj-cm_2 düzeyinde); bu dengesizlikler atmosfer ve okyanuslardan sağlanan enerji transferleriyle giderilir; nihayet belli bir bölge için, radyasyon bilançosu mevsime göre değişir. Toplam radyasyon bilançosunu ve bileşenlerini belirleme işlemi iklim değişimlerinin kavranmasında büyük önem taşır. Meteoroloji uydularıyla gönderilen ışınölçerlerin yaptığı ölçümlerden yola çıkılarak gerçekleştirilen istatistiksel yöntemlerle elde edilen bu işlem, donanım ve örnekleme sorunlarını ortaya çıkarır.
Kaynak: Büyük Larousse
Radyasyon Nedir?
