Arama

Yüzme Nedir?

Güncelleme: 29 Haziran 2015 Gösterim: 840 Cevap: 0
Safi - avatarı
Safi
SMD MiSiM
29 Haziran 2015       Mesaj #1
Safi - avatarı
SMD MiSiM
YÜZME a.
1. Yüzmek eylemi.
Sponsorlu Bağlantılar
2. Yüzme sporu.
3. Artistik yüzme, belli sayıda harekete dayanan bir tür su balesi. Yarışmalarda hareketlerin doğruluk ve estetiği puanlamayı belirler

—Biyol. Dibe dayanmadan, su içinde ya da yüzünde etkin yer değiştirme. (Bk. ansikl. böl.) || Birim yoğunluğun altında ya da ona eşit bir yoğunluk sayesinde suyun içinde ya da yüzeyinde çaba sarf etmeden duran canlı varlığın durumu. (Bk. ansikl. böl.)

—Bot. Yüzme kabarcığı, bir su bitkisinin yüzmesini ya da suda dik durmasını sağlayan gaz dolu boşluk. (Yüzme kabarcıklarına fukusların yapraklarında rastlanır. Damarlı bitkilerde, yüzme kabarcıkları çeşitli organların üzerinde oluşabilir: kökler [bataklık sazı], yaprak sapı [sukestanesi, susümbülü].)

—Boyac. Yüzme önleyici, yüzme olaylarını önlemek için bir boyaya katılan maddeye denir. (Bk. ansikl. böl.)

—Denize. Yüzme yüzeyi, çevre uzunluğu olarak su kesimi alındığında, su düzeyi ile gemi teknesinin kesişmesiyle belirlenen
yüzey.

—Spor. Yüzme hocası, yüzme öğretmeye yetkili ve bir yüzme havuzunun ya da bir plajın denetimini üstlenebilecek kişi. || Serbest yüzme, yarışmacıların istedikleri yüzme stilini kullandıkları yüzme yarışı. (Aslında yarışmacılar, en hızlı yüzme biçimi olduğu için kravl'ı kullanırlar. Bununla birlikte karışık bayrak yarışı ya da karışık bireysel yarışta serbest yüzme kulvarı zorunlu olarak kelebek, kurbağalama ya da sırtüstüden başka bir stille tamamlanmalıdır; çünkü bunlar serbestle birlikte bu iki yarışmanın zorunlu stilleridir.

—Tekst. Uçlarından kumaşın diğer yüzüne geçen bir çözgü ipliği (çözgü yüzmesi) ya da bir atkı ipliği (atkı yüzmesi) tarafından dokuma yüzeyinde oluşturulan atlama. (Atlamanın üzerinden geçtiği iplik sayısına göre 2Tİ, 3'lü vb. yüzmeden söz edilir. Yüzme, daha sık dokulu kumaşlar üretmeyi sağlar, ancak kumaşın sertliğini azaltır ve tarazlanmasını kolaylaştırır.) || Atkı yüzmesi, kimi atkı ipliklerinin, bir dokumanın armür raporunda, dokumanın tersinde yüzmeler oluşturacak biçimde toplanması.

—Zool. Yüzme bacağı ya da yüzme paleti, "Macrura" öbeğinden önayaklı kabuklularda, sondan bir önceki halkada bulunan ve iki yüzme paletinden oluşan çift uzantı. (Telson ile iki yüzme bacağından oluşan bütün, 5 yassı loplu bir kuyruk yüzgeci görevi yapar.) || Yüzme kesesi, Actinopterygii öbeğinden balıkların birçoğunda bulunan, gaz dolu boşluk. (Bk. ansikl. böl.)

—ANSİKL. Biyol. Yüzme hemen hemen her zaman, su kütlesini destek yapıp geriye doğru iten yüzme paletleriyle sağlanır; bunun yarattığı karşı tepki gövdeyi ilerletir. Bu paletler kimi hayvanda kürek gibi (yengecin ve kurbağanın yüzdürücü ayakları, ördeğin perdeli ayakları, bazı böceklerin arka ayakları, deniz kaplumbağalarının. fokların yüzgeçleri), kimi hayvanda da almaşık burgu hareketiyle suyu burgulayan boyana küreği ya da perva-, ne gibi hareket eder (balıkların ve balinaların kuyruk yüzgeçleri). Ama çoğu hayvanlarda hiçbir özel organ bulunmaz, uzun ya da yassı olan vücut dalgalanarak ilerler (yılanlar, yılanbalığı, bofabalığı, vatoz). Bazı kabuklular (karides, ıstakoz, böcek), kuyruk yüzgeçlerini gövdeye doğru çekerek, gerisingeri yüzmeleri ile tanınmışlardır. Kafadanbacaklılar da (mürekkepbalığı, ahtapot) geriye doğru yüzerler, ama bambaşka bir yöntemle öne doğru basınçlı bir su sütunu püskürtürler, bu da onları geriye doğru iter.
Düz ve dengeli yüzme balıklarda kuyruktan başka yüzgeçlerle sağlanır: özellikle sırt, anüs, göğüs yüzgeçleri.
Bazı balıklarda özel bir yüzme konumu vardır: denizatı, sırt yüzgecini boyana küreği gibi kullanarak başı yukarıda dik yüzer; yassı balıklar (pisi, dil, kalkan) bir yanları her zaman üste dönük olarak yüzerler.
Pek çok akciğerli hayvan, amfibyumlar (kurbağa), sürüngenler (timsah), memeliler (su aygırı) burun deliklerini su dışında tutarak yüzerler; başka memeliler (fok, balina) ve başka sürüngenler (deniz kaplumbağası) uzun süre su altında kalabilirler. Nihayet, doğanın kendilerine yüzme için hiçbir olanak sağlamadığı köpek, geyik gibi hayvanlar bile gerektiği zaman gayet iyi yüzerler.

• Yüzen yaratıkların çoğu belirgin biçimde sınırlı, az çok küresel, hava (ya da benzer bir gaz) ya da yağ dolu yüzme kabar- cıklanna sahiptir: fukus ve sargassumların hava kesecikleri, protistlerin (noctiluca) ve balık yumurtalarının (sardalya) yağlı damlacıkları, nummulitlerin ve kafadanbacaklıların (nautilus, ammonit, mürekkepbalığı) kavkılarının havalı bölmeleri, bazı balıkların yüzme keseleri, mersinbalıklarının yağlı karaciğeri, borulumeduzaların ortak yüzme kabarcıkları bu rolü oynar. Deniz memelilerinin (kaşalot, fok), derisinin altında sudan daha hafif bol yağ bulunur. Gölcüklerde yaşayan bazı örümcekler ve böcekler hava kabarcıklarından destek alırlar, makropodus balığı ile jan- thina yumuşakçası ise yuvalarını mukoza köpüsü ve hava kabarcıklarından yaparlar. Yüzmekten hoşlanmayan velella (selentere) ve yelkenlibalık gibi hayvanlar rüzgârdan bir perde açarlar. Kayık biçiminde oyma ile yüzme ise çok enderdir (sivri tatlısu salyangozu, dalgıçkuşu yuvası).

—Boyac. Yüzme önleyici madde, değişik renklerde birçok pigment içeren bir boyada ve bu boyanın sürülmesi sırasında pigmentlerin gerek yüzeyde, gerekse sürülen boya kütlesi içinde düzensiz dağılımını önlemeye yarar. Çeşitli sebeplerden kaynaklanabilen bu kusurla birçok biçimde mücadele edilebilir; iyi bir formülleme, iyi bir yapım ve yüzey gerilimi yaratıcı özgül maddeler katma.

—Spor. Yarışlarda dört yüzme stili (kurbağalama cravvl* (kravl), sırtüstü* kravl, ve kelebek) uygulanır.
Yüzme, 1896'da Olimpiyat oyunlarının yeniden düzenlenmesiyle birlikte oyunların içinde yer aldı (ama bayanlar arası yarışlar ancak 1912'de yapılmaya başlandı). Yüzme sporu uluslararası planda, 1908' de Londra'da kurulan (on Avrupa ülkesi tarafından) ve bugün beş kıtadan 110 ülkenin üye olduğu Uluslararası yüzme federasyonu tarafından yönetilir. Ayrıca aynı federasyon yüzmeyle ilişkili sporları da (sutopu, atlama) yönetir. Türkiye'de yüzme dalında ilk etkinlik 1932-33 yıllarında görüldü. O tarihlerde yüzme sporu çalışmalarını atlama ve sutopuyla birlikte idman cemiyetleri ittifaki teşekkülü'ne bağlı olarak sürdürdü. Ancak 1957’de Yüzme, atlama, sutopu federasyonu'nun bağımsız bir nitelik kazanmasıyla birlikte modern yüzme havuzlarının yapımına başlandı ve yüzme sporu da hızlı bir gelişim içine girdi. Olimpiyat oyunlarının dışında yüzmede gerçekleştirilen büyük yarışlar, ilki
1973’te yapılan ve 1978'den beri 4 yılda bir yinelenen dünya şampiyonalarıdır.

—Zool. Yüzme kesesi sindirim borusuna bağlı bir divertiküldür; bulunduğu türlerde açık (ilkel olarak kabul edilen fizostomlar) ya da kapılı (fizoklistler) olmak üzere yemekborusuna bağlıdır; bazı türlerdeyse (afizler) bulunmaz. Yüzme kesesi omurganın ve böbreklerin altında, sindirim borusunun üst yanında bulunan bir organdır. Hava kanalıyla yemekborusuna açıldıktan başka, ringabalığı gibi bazı türlerde bağırsağa da açılır ve özellikle kulakla bağlantı kuracak şekilde birçok uzantı da yapabilir.
Yüzme kesesi hidrostatik bir organdır: fizoklistlerde bir büzgen kasla iki odaya ayrılmıştır ve çeperleri bolca damarlıdır. Ön odada, kandan gaz (özellikle azot) çıkarıp keseye dolduran gaz bezi bulunur; arka odada gaz kesesi vardır; burası gazın yüzme kesesinden kana geçmesini sağlar. Bu iki organın etkinliği sayesinde balık, bulunduğu derinliğe göre, suyun basıncına bir karşı basınçla her an karşı koyabilir; bu karşı basınç onun dış hacmini, dolayısıyla yoğunluğunu suyunkine eşit olarak korumasına ve hiçbir kas gücü harcamadan bulunduğu düzeyde kalabilmesini sağlar. Buna karşılık düzey değiştirmeye uyum yavaştır, bu nedenle sık sık dikey yer değiştiren ya da sürekli olarak dipte kalan balıklarda yüzme kesesi yoktur.
Yüzme kesesi ses çıkaran bazı balıklarda (örneğin yutak dişlerini birbirine sürterek ses çıkarma) rezonans davulu ya da kese çeperinde rezonans yaratabilen belli frekanstaki titreşimler için ses algılama organı görevi de yapar. Sazanlarda gaz kesesinin ön odası ilk gövde omurlarından çıkan dörder kemikçikten oluşan bir çift zincirle içkulağa bağlıdır. Sardalyagiller gibi bazı familyalardaysa kulak çevre sıvısıyla temas eden iki kese divertikülü vardır. Tümkemiklilerde yüzme kesesinin hava ile solunum görevi de bulunduğundan bu organla, sindirim borusunun bir başka ön divertükülü olan akciğerlerle benzeşme sorunu ortaya çıkar.


YÜZME
a. Yüzmek eylemi, deriyi soyma, çıkarma.

—Kasapl. Yüzme bıçağı, hayvanları yüzmek için kasaplıkta kullanılan küçük bıçak. || Yüzme çizgisi, yüzme işlemini gerçekleştirmek amacıyla, kasabın kestiği hayvanın derisi üzerinde açtığı yarık. (Yüzme çizgisi, anusu boğazın orta kısmıyla birleştiren hat boyunca gerçekleştirilir. Derinin kalitesi açısından çok düzgün olması önemlidir)

—Tar Eskiden, mahkûmun diri diri derisini yüzmeye dayanan işkence.
Kaynak: Büyük Larousse

X-Sözlük Konusu: ne demek anlamı tanımı.

Benzer Konular

29 Mayıs 2016 / Mystic@L Spor
5 Ağustos 2012 / HipHopRocK Spor
31 Mayıs 2011 / _Yağmur_ X-Sözlük
8 Haziran 2012 / buz perisi X-Sözlük