Tan Nedir?

TAN a.
1. Gökbil. Güneş battıktan (akşam tanı) hemen sonra ya da güneş doğmadan (sabah tanı) önce, güneş ışığının yayınımından kaynaklanan atmosfer ışıltısı. (Eşanl. ALACAKARANLIK.) [Bk.'ansikl. böl.]
2. Tan ağarmak, atmak, gün ışımaya başlamak, şafak sökmek. || Tanyeri - TANYERİ.

—ANSİKL. Gökbil. Gökbilimde tan uzlaşımsal olarak birkaç çeşide ayrılır:
1. sivil tan, Güneş’in, ufkun altında azami 6°’ye kadar indiği bir konuma denk düşer;
2. gökbilimsel tan, Güneş'in ufkun altında azami 18°'ye kadar indiği bir konuma denk düşer ve kuramsal olarak, çıplak gözle çok zayıf ışıklı yıldızları ayırt etmeyi sağlar;
3. deniz tanı, ufuk çizgisi henüz gorunur durumdayken, bir sekstantla ikinci kadirden yıldızları gözlemlemeyi sağlar. Güneş'in ufkun altında azami 12°'ye kadar indiği bir konuma denk düşer.

TAN a. (ar. ta'n). Esk.
1. Ayıplama, sövme: "Fuzuli vermedi ta'n okları gözyaşına teskin" (Fuzuli, XVI. yy.).
2. Ta’n etmek, eylemek, ayıplamak, yermek: "Bigânelerin kahrını görmüş değiliz/Ta’n ettiğimiz nafiledir ağyare" (Y. K. Beyatlı).
3. Ta'n u teşni, yerme, sövme: "Lâkin avamı nasın ta'n u teşni'inden ictinab ile bunu alenen söylemezlerdi" (Cevdet Paşa, XIX. yy.).