Çalı Kuşu (Regulus)

Çalı Kuşu / Çalıkuşu (Regulus)
MsXLabs.org & Temel Britannica

Sponsorlu Bağlantılar

Çalı kuşu, çalı kuşugiller (Regulidae) familyasını oluşturan kuşların ortak adıdır. Familyanın bütün üyeleri, 9-15.5 santimetredir. Bu kuşların, superciliumunda bir göz-halkası veya çizgisi vardır. Erkekler, rengarenk bir taç yamasına sahiptir.

Bilimsel Sınıflandırma

• Alem: Animalia (Hayvanlar)
  • Şube: Chordata (Kordalılar)
    • Sınıf: Aves (Kuşlar)
      • Takım: Passeriformes (Ötücü kuşlar)
        • Familya: Regulidae (Çalı kuşugiller)
          • Cins: Regulus Cuvier, 1800
            • Türler
              • Bayağı çalı kuşu (Regulus regulus) Türkiye
              • Yakut tepeli çalı kuşu (Regulus calendula)
              • Tayvan çalı kuşu (Regulus goodfellowi)
              • Sürmeli çalı kuşu (Regulus ignicapilla)
              • Altın tepeli çalı kuşu (Regulus satrapa)
              • Tenerife çalı kuşu (Regulus teneriffae)

Regulus calendula

Türkiye'de de bulunan iki türden biri olan bayağı çalıkuşu (Regulus regulus) bir Avrasya kuşudur. Türkiye'de başta Karadeniz yöresi olmak üzere kıyı bölgelerindeki iğneyapraklı ormanlarda yaşayan bu kuşun gövdesinin üst bölümleri yeşilimsi, alt bölümleri ise beyaza yakın bir renktedir. Başının tepesinde çevresi ince siyah şeritle çevrili san bir leke bulunur. Erkekte sarı lekenin üzerinde kırmızı bir çizgi vardır. Bayağı çalıkuşu çam ve ladin gibi sürekli yeşil kalan ağaçların bulunduğu or­manlık yerlerde yaşar. "Ziit ziit" sesi çıkara­rak tiz bir şakımayla öter. Bütün çalıkuşları gibi bayağı çalıkuşu da yuvasını örümcek ağlarıyla birbirine bağladığı yosunlardan ya­pıp bir ağaç dalına asar. Yuvanın içini de tüylerle döşer. Dişi genellikle nisanda yuva­ya, soluk renkli ve kahverengi benekli 5-10 yumurta bırakır; mayıs ya da haziranda bir kez daha yumurtlar.
Türkiye'de kıyı bölgelerindeki ormanlarda bulunan sürmeli çalıkuşu (Regulus ignicapil-lus) Avrupa'da ve Batı Asya'da yaşar. Bayağı çalıkuşuna çok benzemekle birlikte gözlerinin hizasında uzanan sürme gibi ince ve kara çizgiyle ondan ayırt edilir. Sürmeli çalıkuşu Türkiye'nin en küçük ve en güzel kuşları arasındadır.
Çalıkuşlarının Kuzey Amerika'da yaşayan iki türü üremek için Alaska'ya göçer, kışı ise güneydeki Guatemala'da geçirirler. Altın te­peli çalıkuşu (Regulus satrapa) bayağı çalıku­şuna çok benzer; bu yüzden bazı uzmanlarca bu iki kuş aynı türden kabul edilir. Yakut tepeli çalıkuşu (Regulus calendula) ise öteki türlerden biraz daha iricedir. Bu türün erkeği­nin başında küçük ve parlak kırmızı bir benek bulunur. Bu beneğin üstü genellikle öteki tüylerle örtülüdür.
Çalıkuşları çiftleşme dönemi dışında, ço­ğunlukla baştankara ve tırmaşıkkuşlarıyla ka­rışarak gruplar oluştururlar. Örümcek, yap-rakbiti, sinek ve başka böceklerin yanı sıra böceklerin yumurta ve larvalarını da yerler. Av peşinde daldan dala uçarken kolibriler gibi havada asılı kalabilir ya da bir dala tutunup yarasalar gibi baş aşağı sarkabilir­ler.

Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi & MsXLabs

Çalı Kuşu


Serçegillerden, ötücü bir kuş (Regulus regulus). Başı koyu kırmızı, kuyruk ve kanatları kahverengidir. Başında siyah çizgiler vardır. Çam ormanlarında ve çalılık yerlerde yaşar.