Sansargiller (Mustelidae)
VIP VIP Üye
Sansargiller
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Bilimsel Sınıflandırma
Sansargiller (Mustelidae), etçiller (Carnivora) takımına ait bir familyadır.
Sansarlar familyasına, sansarların yanında samurlar, porsuklar ve gelincikler de dahildir. Eskiden bu familyaya mensup sayılan kokarcalar (Mephitidae) modern bilimde ayrı bir familya olarak kabul edilir.
Özellikleri
Çoğu sansargilin ortak özelliği uzun ve zarif bir vücut yapısıdır; sadece porsukların ve volverinlerin vücudu daha iri yapılıdır. Renkleri çoğunlukla kahverengi ya da siyah olur. Bazı türlerde benekler, çizgiler ya da diğer motifler bulunur. Kuyrukları ve bacakları vücutlarına göre kısadır. Her ayağında içeriye çekilemeyen 5 adet tırnak vardır. Çeneleri ve kulakları da kısadır. Diş sayıları türden türe değişmekle birlikte 28 ile 38 arasındadır. Bütün sansargillerin, kokarcalarda da olduğu gibi, koku üretebildiği iyi gelişmiş bir anal bezesi vardır. Bununla kendi bölgelerini işaretleyebilir veya bazı türlerin yaptığı gibi (bal porsuğu) kendini savunmak için pis koku yayabilirler.
Diğer etçiller ile karşılaştırıldıklarında sansargiller genelde küçük yırtıcı hayvanlardır ama en ufakları (fare gelinciği) ve 30 kg ağırlığa kadar varabilen en büyükleri (su samuru, dev samur, ayı sansarı) arasında buna rağmen büyük bir fark vardır.
Dağılım ve Yaşam Alanı
Neredeyse dünyanın her yerinde sansargillere rastlanabilir. Tek eksik oldukları yerler Avustralya ve Okyanusya bölgeleri, Madagaskar adası ve Karayip adaları'dır.
Sansargiller çok farklı yaşam alanlarında bulunurlar. Bu konuda tek ortak özellikleri fazla kurak bölgeleri sevmemeleridir. Çoğu türleri su yakınında yaşamaya bağımlıdır ve ırmakların, göllerin, bir kaç türü de denizlerin kenarlarında bulunur. Özellikle samurlarda suya bağımlılık çok büyüktür. Deniz samuru Pasifik okyanusunun açıklarında bile yaşayabilir.
Yaşam Şekli
Familyanın çoğu türleri hava kararınca aktif olurlar. Gündüz aktif olanlar azınlıktadır. Sansargiller barınak olarak kullandıkları mağaraları her zaman kendileri kazmaz, bazen diğer hayvanlar tarafından kazılmış mağaralara da yerleşebilirler. Çoğu türler yerde yaşarlar ve ince vücutları ile rahatlıkla diğer küçük hayvanların kazdıkları tünellere girip onları avlarlar. Bazıları ağaçlara da tırmanır, ve hatta ağaç sansarı gibi ağaçlarda yaşar. Sansargillerin arasında çok usta yüzücüler bulunur; özellikle samurlar.
Sansargiller neredeyse hep yalnız yaşarlar ve kendilerine sahip edindikleri bölgeyi titizlikle savunurlar. Koku alma ve duyma kabiliyetleri çok iyidir.
Beslenme
Sansargiller genelde etoburdurlar ama mevsime göre farklı derecede bitkisel beslenebilirler. Sansargillerin avladıkları hayvanların büyüklükleri kendilerinden çok daha büyük olmaları ile dikkati çekerler; örneğin gelincikler kendilerinden çok daha büyük olan yaban tavşanını avlarlar ve ayı sansarı hatta orta boylu geyik türlerine bile saldırır.
Üreme
Sansargiller senede bir kez yavru yapar ve gebelik 30-60 gün sürer. Yeni doğan yavrular kör, korumasız ve annelerine çok bağımlıdır, ama kısa süre içinde gelişirler. Çoğu türlerde yavrular 2 ay içinde bağımsız olurlar ve 6-12 ay içinde kendileri üreyebilir olgunluğa ulaşırlar. Ömürleri 5-20 yıl arasıdır.
Türkiye'nin Sansargilleri
Sansargillerin sınıflandırmasında geleneksel bilimde 55 tür, 20 cins'e ayrılır ve bunlar 5 alt familya'ya bölünür:
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Sponsorlu Bağlantılar
Volverin (Gulo gulo)
- Alem: Animalia (Hayvanlar)
- Şube: Chordata (Kordalılar)
- Sınıf: Mammalia (Memeliler)
- Takım: Carnivora (Etçiller)
- Alt takım: Caniformia (Köpeğimsiler)
- Familya: Mustelidae, G. Fischer 1817
- Alt familyalar
- Sansarlar (Mustelinae)
- Porsuklar (Melinae)
- Bal porsukları (Mellivorinae)
- Boz porsuklar (Taxidiinae)
- Samurlar (Lutrinae)
- Alt familyalar
- Familya: Mustelidae, G. Fischer 1817
- Alt takım: Caniformia (Köpeğimsiler)
- Takım: Carnivora (Etçiller)
- Sınıf: Mammalia (Memeliler)
- Şube: Chordata (Kordalılar)
Su samuru suya bağımlı bir yaşam sürdürmektedir.
Sansargiller (Mustelidae), etçiller (Carnivora) takımına ait bir familyadır.
Sansarlar familyasına, sansarların yanında samurlar, porsuklar ve gelincikler de dahildir. Eskiden bu familyaya mensup sayılan kokarcalar (Mephitidae) modern bilimde ayrı bir familya olarak kabul edilir.
Amerika vizonunda de olduğu gibi çoğu sansargiller kürkleri için insanlar tarafından avlanmaktadır.
Özellikleri
Çoğu sansargilin ortak özelliği uzun ve zarif bir vücut yapısıdır; sadece porsukların ve volverinlerin vücudu daha iri yapılıdır. Renkleri çoğunlukla kahverengi ya da siyah olur. Bazı türlerde benekler, çizgiler ya da diğer motifler bulunur. Kuyrukları ve bacakları vücutlarına göre kısadır. Her ayağında içeriye çekilemeyen 5 adet tırnak vardır. Çeneleri ve kulakları da kısadır. Diş sayıları türden türe değişmekle birlikte 28 ile 38 arasındadır. Bütün sansargillerin, kokarcalarda da olduğu gibi, koku üretebildiği iyi gelişmiş bir anal bezesi vardır. Bununla kendi bölgelerini işaretleyebilir veya bazı türlerin yaptığı gibi (bal porsuğu) kendini savunmak için pis koku yayabilirler.
Diğer etçiller ile karşılaştırıldıklarında sansargiller genelde küçük yırtıcı hayvanlardır ama en ufakları (fare gelinciği) ve 30 kg ağırlığa kadar varabilen en büyükleri (su samuru, dev samur, ayı sansarı) arasında buna rağmen büyük bir fark vardır.
Porsuk sansargillerin arasında nadir rastlanan otoburlardan biridir.
Dağılım ve Yaşam Alanı
Neredeyse dünyanın her yerinde sansargillere rastlanabilir. Tek eksik oldukları yerler Avustralya ve Okyanusya bölgeleri, Madagaskar adası ve Karayip adaları'dır.
Sansargiller çok farklı yaşam alanlarında bulunurlar. Bu konuda tek ortak özellikleri fazla kurak bölgeleri sevmemeleridir. Çoğu türleri su yakınında yaşamaya bağımlıdır ve ırmakların, göllerin, bir kaç türü de denizlerin kenarlarında bulunur. Özellikle samurlarda suya bağımlılık çok büyüktür. Deniz samuru Pasifik okyanusunun açıklarında bile yaşayabilir.
Alaca sansar (Vormela peregusna)
Yaşam Şekli
Familyanın çoğu türleri hava kararınca aktif olurlar. Gündüz aktif olanlar azınlıktadır. Sansargiller barınak olarak kullandıkları mağaraları her zaman kendileri kazmaz, bazen diğer hayvanlar tarafından kazılmış mağaralara da yerleşebilirler. Çoğu türler yerde yaşarlar ve ince vücutları ile rahatlıkla diğer küçük hayvanların kazdıkları tünellere girip onları avlarlar. Bazıları ağaçlara da tırmanır, ve hatta ağaç sansarı gibi ağaçlarda yaşar. Sansargillerin arasında çok usta yüzücüler bulunur; özellikle samurlar.
Sansargiller neredeyse hep yalnız yaşarlar ve kendilerine sahip edindikleri bölgeyi titizlikle savunurlar. Koku alma ve duyma kabiliyetleri çok iyidir.
Deniz samuru (Enhydra lutris) suda yüzerken
Beslenme
Sansargiller genelde etoburdurlar ama mevsime göre farklı derecede bitkisel beslenebilirler. Sansargillerin avladıkları hayvanların büyüklükleri kendilerinden çok daha büyük olmaları ile dikkati çekerler; örneğin gelincikler kendilerinden çok daha büyük olan yaban tavşanını avlarlar ve ayı sansarı hatta orta boylu geyik türlerine bile saldırır.
Üreme
Sansargiller senede bir kez yavru yapar ve gebelik 30-60 gün sürer. Yeni doğan yavrular kör, korumasız ve annelerine çok bağımlıdır, ama kısa süre içinde gelişirler. Çoğu türlerde yavrular 2 ay içinde bağımsız olurlar ve 6-12 ay içinde kendileri üreyebilir olgunluğa ulaşırlar. Ömürleri 5-20 yıl arasıdır.
Türkiye'nin Sansargilleri
- Bayağı gelincik (Mustela nivalis)
- Kakım (Mustela erminea)
- Bayağı kokarca (Mustela putorius)
- Alaca sansar (Vormela peregusna)
- Kır sansarı (Martes foina)
- Ağaç sansarı (Martes martes)
- Porsuk (Meles meles)
- Su samuru (Lutra lutra)
Sansargillerin sınıflandırmasında geleneksel bilimde 55 tür, 20 cins'e ayrılır ve bunlar 5 alt familya'ya bölünür:
- Alt familya: Mustelinae
- Cins: Sansar (Martes)
- Kır sansarı (Martes foina)
- Ağaç sansarı (Martes martes)
- Samur (Martes zibellina)
- Japon sansarı (Martes melampus)
- Amerika sansarı (Martes americana)
- Balıkçıl sansar (Martes pennanti)
- Sarı boyunlu sansar (Martes flavigula)
- Tayvan sansarı (Martes flavigula chrysospila)
- Nilgiri sansarı (Martes gwatkinsi)
- Cins: Gulo
- Volverin (Gulo gulo)
- Cins: Eira
- Tayra (Eira barbara)
- Cins: Gelincik (Mustela)
- Kolombiya gelinciği (Mustela felipei)
- Tropikal gelincik (Mustela africana)
- Kakım (Mustela erminea)
- Bayağı gelincik (Mustela nivalis)
- Uzun kuyruklu gelincik (Mustela frenata)
- Dağ gelinciği (Mustela altaica)
- Sarı karınlı gelincik (Mustela kathiah)
- Sibirya gelinciği (Mustela sibirica)
- Kara çizgili gelincik (Mustela strigidorsa)
- Malaya gelinciği (Mustela nudipes)
- Avrupa vizonu (Mustela lutreola)
- Amerika vizonu (Mustela vison)
- Deniz vizonu (Mustela macrodon)
- Avrupa kokarcası (Mustela putorius)
- Bozkır gelinciği (Mustela eversmanni)
- Kara ayaklı gelincik (Mustela nigripes)
- Cins: Vormela
- Alaca sansar (Vormela peregusna)
- Cins: Galictis
- Dev grisón (Galictis vittata)
- Küçük grisón (Galictis cuja)
- Cins: Lyncodon
- Patagonya gelinciği (Lyncodon patagonicus)
- Cins: Ictonyx
- Zorilla (Ictonyx striatus)
- Cins: Poecilictis
- Libya şeritli gelinciği (Poecilictis libyca)
- Afrika şeritli gelinciği (Poecilogale albinucha)
- Cins: Sansar (Martes)
- Alt familya: Porsuklar (Mephitinae)
- Cins: Meles
- Porsuk (Meles meles)
- Cins: Arctonyx
- Domuz porsuğu (Arctonyx collaris)
- Cins: Güneş porsukları (Melogale)
- Doğu Asya güneş porsuğu (Melogale moschata)
- Güney Çin güneş porsuğu (Melogale moschata sorella)
- Güney Asya güneş porsuğu (Melogale personata)
- Cava güneş porsuğu (Melogale personata javanensis)
- Evertt güneş porsuğu (Melogale everetti)
- Doğu Asya güneş porsuğu (Melogale moschata)
- Cins: Spilogale
- Pigmen benekli kokarca (Spilogale pygmaea)
- Doğu benekli kokarcası (Spilogale putorius)
- Cins: Meles
- Alt familya: Bal porsukları (Mellivorinae)
- Cins: Mellivora
- Bal porsuğu (Mellivora capensis)
- Cins: Mydaus
- Endonezya kokan porsuğu (Mydaus javanensis)
- Malaya kokan porsuğu (Mydaus marchei)
- Cins: Mephitis
- Bayağı şeritli kokarca (Mephitis mephitis)
- Başlıklı kokarca (Mephitis macroura)
- Cins: Mellivora
- Alt familya: Boz porsuklar (Taxidiinae)
- Cins: Taxidea
- Boz porsuk, Amerika porsuğu (Taxidea taxus)
- Cins: Domuz burunlu kokarca (Conepatus)
- Batı domuz burunlu kokarcası (Conepatus mesoleucus)
- Doğu domuz burunlu kokarcası (Conepatus leuconotus)
- Amazon domuz burunlu kokarca (Conepatus semistriatus)
- Molina domuz burunlu kokarcası (Conepatus chinga)
- Humbodlt domuz burunlu kokarcası (Conepatus humboldti)
- Cins: Taxidea
- Alt familya: Susamuru (Lutrinae)
- Cins: Eski dünya samurları (Lutra)
- Bayağı su samuru (Lutra lutra)
- Avrasya su samuru (Lutra lutra lutra)
- Sumatra su samuru (Lutra sumatrana)
- Afrika su samuru (Lutra maculicollis)
- Asya su samuru (Lutra perspicillata)
- Kanada su samuru (Lutra canadensis)
- Uzun kuyruklu su samuru (Lutra longicaudis)
- Şili su samuru (Lutra provocax)
- Pasifik su samuru (Lutra felina)
- Bayağı su samuru (Lutra lutra)
- Cins: Lutrogale
- Hint balıkçıl samuru (Lutrogale perspicillata)
- Cins: Yeni dünya samuru (Lontra), 4 tür
- Cins: Pteronura
- Dev samur (Pteronura brasiliensis)
- Parmaklı samur (Aonyx)
- Kap parmaklı samuru (Aonyx capensis)
- Kongo parmaklı samuru (Aonyx congica)
- Batı Afrika parmaklı samuru (Aonyx congica microdon)
- Asya parmaklı samuru (Aonyx cinerea)
- Kap parmaklı samuru (Aonyx capensis)
- Cins: Amblonyx
- Cüce samur (Amblonyx cinereus)
- Cins: Enhydra
- Deniz samuru (Enhydra lutris)
- Güney deniz samuru (Enhydra lutris nereis)
- Deniz samuru (Enhydra lutris)
- Cins: Eski dünya samurları (Lutra)
Tanrı varsa eğer, ruhumu kutsasın... Ruhum varsa eğer!
