Tatlı Su Hayvanları
VIP VIP Üye
Tatlı Su Hayvanları
MsXLabs.org & Temel Britannica
Yeryüzüne dağılmış sayısız akarsu ile göl, gölcük, bataklık ve su birikintisi gibi durgun sular birçok garip ve büyüleyici yaşam biçimlerini barındırır. Bu suların denizler gibi tuzlu olmayan büyük bölümü için "tatlı" terimi kullanılır. Ama bazı durgun sular canlı yaşamını sınırlayacak ölçüde, Lût Gölü'ndeki gibi çok daha tuzlu. Van Gölü'ndeki gibi sodalı ya da lagünlerdeki (denizkulağı) gibi yarı tuzlu olabilir
Tatlı sulardaki yaşam biçimleri karadakiler kadar çeşitlilik gösterebilir. Kara canlılarının orman, çöl, çayır ve kır gibi yaşama ortamlarına karşılık, dağlarda çağıldayarak akan dereler, ovalarda kıvrıla kıvrıla uzanan durgun akarsular, gölcükler, derin soğuk goller ve sıcak sığ bataklıklar tatlı su canlılarına değişik ortamlar hazırlar. Değişik bitki ve hayvanlar bu yaşam ortamlarına uyum sağlamışlardır. Hızlı akan derelerde yaşayan bir canlıya ender olarak derin bir gölde rastlanabilir. Durgun suların ya da akarsuların kıyıları da canlılara büyük bir yaşama ortamı çeşitliliği sunar.
Su Böcekleri
Birçok su böceği ıslanmadan suyun yüzeyinde yürüyebilir. Bunlardan bazıları yavaş, bazdan çok hızlı hareket eder. Döner böcek ya da fırıldak böceği denen kınkanatlılar suyun yüzeyinde daireler çizerek dolaşır.
Her hayvanın yaşam için oksijene gereksinimi vardır. Tümüyle suda yaşamaya uyarlanmış canlılar solumak için suda erimiş oksijeni. Öbürleri soluk almak için yüzeye çıkmak zorundadır. Tatarcık, sivrisinek, süprüntü sineği gibi böceklerin larvaları suyun yüzeyinden aldıktan havayla solurlar.
Süprüntü sineklerinin, boksineği ya da lağımsineği (Eristalis tenax) adıyla tanınan türü, durgun sularda geçirdiği larva evresinde oksijen gereksinimini uzun bir solunum borusu aracılığıyla yüzeyden aldığı havayla karşılar. Su ne kadar sıcaksa içinde o kadar az oksijen çözünür; ne kadar durgunsa o kadar az oksijen içerir. Bu nedenlerle su birikintilerin-deki sıcak ve durgun sularda çok az oksijen vardır. Boksineğinin kirli beyaz gövdeli ve yaklaşık 2 cm uzunluğunda olan larvaları arka uçlarından çıkan teleskop gibi bölmeli soluk borusunu 15 cm kadar uzatıp havayla ilişkisini hiç kesmez.
Hızlı akan serin sularda yeterli oksijen bulunur. Ama buralarda da akıntının sürükleme gücüyle baş etmek gerekir. Bu işi en iyi becerenler arasında taş sineklerinin (Perla cinsi ve akrabaları) larvaları sayılabilir. Taş sineği larvasının gövdesi yassılaşmıştır. Güçlü ve yanlara doğru çıkan bacaklanyla akarsu dibindeki kayalara ya da çakıllara tutunabilir.
Suda yaşayan yarım kanatlılann çoğu usta birer yüzücü ve dalıcıdır. Bunlardan Notonecta cinsinin üyeleri sandal biçiminde, iri yapılı böceklerdir. Suda ters dönerek yüzerler. Küreği andıran uzun ve saçaklı arka bacakları yüzmeye çok iyi uyum sağlamıştır. Solunum boruları yoktur. Buna karşılık yüzeye çıkıp aldıkları havayı gövdeleriyle kanatları arasındaki boşlukla depolarlar. Oldukça güçlü kanatlan başka göl ve gölcüklere uçmalarını sağlar.
Dev suböceği de iyi bir uçucu ve arka bacakları kürek biçiminde gelişmiş usta bir yüzücüdür. Bitkice zengin durgun sularda yaşar. Erkeğin kanat örtüleri (kınkanatları) düz, dişininkiler kabartılıdır.
Tatlı sularda yaşayan başka pek çok böcek vardır. Genellikle aylar ya da yıllar boyunca suren larva ve pupa evrelerini suyun içinde geçiren bu böcekler yalnız birkaç günlük ömrü olan erişkinlere dönüşerek sudan çıkarlar.
Diğer Tatlı Su Hayvanları
Tatlı sulardaki hayvan yaşamı böceklerle sınırlı değildir. Daphnia ve akrabaları, suyun içinde sıçrayarak ilerlemelerinden ötürü supiresi adıyla tanınan küçük kabuklulardır. Bunların birçoğu ancak büyüteç altında görülür. Dikkatle bakıldığında suda hareket eden bazı kahverengi lekelerin Daphnia sürüsünden oluştuğu görülebilir. Dişiler, içlerindeki yumurtalar seçilebilecek ölçüde saydamdır.
Bu küçük canlıların iyice tanınabilmesi için mikroskop altında incelenmesi gerekil 1 atlı sular çıplak gözle görülmeyen hayvanlarla doludur. Şaşırtıcı güzellikte biçim ve desenlerde olan bu hayvanlar arasında rotiferler, hidralar ve amipler sayılabilir.
MsXLabs.org & Temel Britannica
Sponsorlu Bağlantılar
Yeryüzüne dağılmış sayısız akarsu ile göl, gölcük, bataklık ve su birikintisi gibi durgun sular birçok garip ve büyüleyici yaşam biçimlerini barındırır. Bu suların denizler gibi tuzlu olmayan büyük bölümü için "tatlı" terimi kullanılır. Ama bazı durgun sular canlı yaşamını sınırlayacak ölçüde, Lût Gölü'ndeki gibi çok daha tuzlu. Van Gölü'ndeki gibi sodalı ya da lagünlerdeki (denizkulağı) gibi yarı tuzlu olabilir
Tatlı sulardaki yaşam biçimleri karadakiler kadar çeşitlilik gösterebilir. Kara canlılarının orman, çöl, çayır ve kır gibi yaşama ortamlarına karşılık, dağlarda çağıldayarak akan dereler, ovalarda kıvrıla kıvrıla uzanan durgun akarsular, gölcükler, derin soğuk goller ve sıcak sığ bataklıklar tatlı su canlılarına değişik ortamlar hazırlar. Değişik bitki ve hayvanlar bu yaşam ortamlarına uyum sağlamışlardır. Hızlı akan derelerde yaşayan bir canlıya ender olarak derin bir gölde rastlanabilir. Durgun suların ya da akarsuların kıyıları da canlılara büyük bir yaşama ortamı çeşitliliği sunar.
Su Böcekleri
Birçok su böceği ıslanmadan suyun yüzeyinde yürüyebilir. Bunlardan bazıları yavaş, bazdan çok hızlı hareket eder. Döner böcek ya da fırıldak böceği denen kınkanatlılar suyun yüzeyinde daireler çizerek dolaşır.
Her hayvanın yaşam için oksijene gereksinimi vardır. Tümüyle suda yaşamaya uyarlanmış canlılar solumak için suda erimiş oksijeni. Öbürleri soluk almak için yüzeye çıkmak zorundadır. Tatarcık, sivrisinek, süprüntü sineği gibi böceklerin larvaları suyun yüzeyinden aldıktan havayla solurlar.
Süprüntü sineklerinin, boksineği ya da lağımsineği (Eristalis tenax) adıyla tanınan türü, durgun sularda geçirdiği larva evresinde oksijen gereksinimini uzun bir solunum borusu aracılığıyla yüzeyden aldığı havayla karşılar. Su ne kadar sıcaksa içinde o kadar az oksijen çözünür; ne kadar durgunsa o kadar az oksijen içerir. Bu nedenlerle su birikintilerin-deki sıcak ve durgun sularda çok az oksijen vardır. Boksineğinin kirli beyaz gövdeli ve yaklaşık 2 cm uzunluğunda olan larvaları arka uçlarından çıkan teleskop gibi bölmeli soluk borusunu 15 cm kadar uzatıp havayla ilişkisini hiç kesmez.
Hızlı akan serin sularda yeterli oksijen bulunur. Ama buralarda da akıntının sürükleme gücüyle baş etmek gerekir. Bu işi en iyi becerenler arasında taş sineklerinin (Perla cinsi ve akrabaları) larvaları sayılabilir. Taş sineği larvasının gövdesi yassılaşmıştır. Güçlü ve yanlara doğru çıkan bacaklanyla akarsu dibindeki kayalara ya da çakıllara tutunabilir.
Suda yaşayan yarım kanatlılann çoğu usta birer yüzücü ve dalıcıdır. Bunlardan Notonecta cinsinin üyeleri sandal biçiminde, iri yapılı böceklerdir. Suda ters dönerek yüzerler. Küreği andıran uzun ve saçaklı arka bacakları yüzmeye çok iyi uyum sağlamıştır. Solunum boruları yoktur. Buna karşılık yüzeye çıkıp aldıkları havayı gövdeleriyle kanatları arasındaki boşlukla depolarlar. Oldukça güçlü kanatlan başka göl ve gölcüklere uçmalarını sağlar.
Dev suböceği de iyi bir uçucu ve arka bacakları kürek biçiminde gelişmiş usta bir yüzücüdür. Bitkice zengin durgun sularda yaşar. Erkeğin kanat örtüleri (kınkanatları) düz, dişininkiler kabartılıdır.
Tatlı sularda yaşayan başka pek çok böcek vardır. Genellikle aylar ya da yıllar boyunca suren larva ve pupa evrelerini suyun içinde geçiren bu böcekler yalnız birkaç günlük ömrü olan erişkinlere dönüşerek sudan çıkarlar.
Diğer Tatlı Su Hayvanları
Tatlı sulardaki hayvan yaşamı böceklerle sınırlı değildir. Daphnia ve akrabaları, suyun içinde sıçrayarak ilerlemelerinden ötürü supiresi adıyla tanınan küçük kabuklulardır. Bunların birçoğu ancak büyüteç altında görülür. Dikkatle bakıldığında suda hareket eden bazı kahverengi lekelerin Daphnia sürüsünden oluştuğu görülebilir. Dişiler, içlerindeki yumurtalar seçilebilecek ölçüde saydamdır.
Bu küçük canlıların iyice tanınabilmesi için mikroskop altında incelenmesi gerekil 1 atlı sular çıplak gözle görülmeyen hayvanlarla doludur. Şaşırtıcı güzellikte biçim ve desenlerde olan bu hayvanlar arasında rotiferler, hidralar ve amipler sayılabilir.
Tanrı varsa eğer, ruhumu kutsasın... Ruhum varsa eğer!
