Gila Canavarı (Heloderma suspectum)
Ziyaretçi
Gila Canavarı (Heloderma suspectum)
«Gila canavarı», Birleşik Amerikada yaşayan biricik zehirli kertenkeledir. İspanyolcada «hila» olarak okunan adı, ona, Arizona'nın Gila nehri vadisinde yaşamasından ötürü verilmiştir. Fakat Arizona'ya komşu eyaletlerde ve Meksika'nın Sonora eyaletinde de bulunur. 60 santim uzunluğunda olabilen oldukça iri bir kertenkeledir. Küt burnuna, boncuk gibi küçük kara gözlerine ve tıknaz yapısına rağmen, çirkin sayılmaz. Derisine gömülü minik yuvarlak kemikler sebebiyle boncuklu gibi bir görünüşü vardır. Vücudu beyazımsı sarı veya pembe fon üzerinde enine siyah yollarla süslüdür.
Gila canavarı ağır hareket eder, fakat rahatsız edilecek olursa, birden döner ve kuyruğu çekilen öfkeli bir kedi gibi tıslayarak saldırıya geçer. Bununla beraber, onu ellerine almak akılsızlığım yapanların dışında az kişiyi ısırmaya muvaffak olur. Fakat Gila canavarı bir kere ısırmayı başardı mı çenelerini şaşılacak bir güçle kapatır. Isırış tarzı, kurbanlarını salıvermeyen buldok köpeklerininkine benzetilmiştir. Kurbanının etini çenelerin arasında hapseden Gila canavarı, kaslarını da çalıştırarak oluklu dişlerini saplar. Alt çenesindeki bezlerin salgıladığı zehir o zaman ağzına dolar ve yavaş yavaş dişlerindeki oluklara sızar. Gila canavarı bu işler olagelirken bütün gücüyle avına asılır.
Bu mekanizma ilkel olmakla beraber, tesirli ve özellikle küçük memeliler için öldürücüdür. Bu kertenkele daha çok yerde yuva yapan kuşların yumurtalarıyle beslenir. Ender hallerde küçük tavşanlarla başka kertenkeleleri de yer. Fakat bu gibi avlarını öldürmede zehirinden yararlandığı şüphelidir. Yılanlar yemeye niyetlendikleri avları yenmede zehiı dişlerini kullanırlar. Aynı zehir dişlerini kendilerini savunmada kullanmaları tesadüfidir. Buna karşılık; Gila canavartının zehiri, hayvanın avlanmasıyle ilgisi olmayan bir savunma mekanizmasıdır.
Sponsorlu Bağlantılar
«Gila canavarı», Birleşik Amerikada yaşayan biricik zehirli kertenkeledir. İspanyolcada «hila» olarak okunan adı, ona, Arizona'nın Gila nehri vadisinde yaşamasından ötürü verilmiştir. Fakat Arizona'ya komşu eyaletlerde ve Meksika'nın Sonora eyaletinde de bulunur. 60 santim uzunluğunda olabilen oldukça iri bir kertenkeledir. Küt burnuna, boncuk gibi küçük kara gözlerine ve tıknaz yapısına rağmen, çirkin sayılmaz. Derisine gömülü minik yuvarlak kemikler sebebiyle boncuklu gibi bir görünüşü vardır. Vücudu beyazımsı sarı veya pembe fon üzerinde enine siyah yollarla süslüdür.
Gila canavarı ağır hareket eder, fakat rahatsız edilecek olursa, birden döner ve kuyruğu çekilen öfkeli bir kedi gibi tıslayarak saldırıya geçer. Bununla beraber, onu ellerine almak akılsızlığım yapanların dışında az kişiyi ısırmaya muvaffak olur. Fakat Gila canavarı bir kere ısırmayı başardı mı çenelerini şaşılacak bir güçle kapatır. Isırış tarzı, kurbanlarını salıvermeyen buldok köpeklerininkine benzetilmiştir. Kurbanının etini çenelerin arasında hapseden Gila canavarı, kaslarını da çalıştırarak oluklu dişlerini saplar. Alt çenesindeki bezlerin salgıladığı zehir o zaman ağzına dolar ve yavaş yavaş dişlerindeki oluklara sızar. Gila canavarı bu işler olagelirken bütün gücüyle avına asılır.
Bu mekanizma ilkel olmakla beraber, tesirli ve özellikle küçük memeliler için öldürücüdür. Bu kertenkele daha çok yerde yuva yapan kuşların yumurtalarıyle beslenir. Ender hallerde küçük tavşanlarla başka kertenkeleleri de yer. Fakat bu gibi avlarını öldürmede zehirinden yararlandığı şüphelidir. Yılanlar yemeye niyetlendikleri avları yenmede zehiı dişlerini kullanırlar. Aynı zehir dişlerini kendilerini savunmada kullanmaları tesadüfidir. Buna karşılık; Gila canavartının zehiri, hayvanın avlanmasıyle ilgisi olmayan bir savunma mekanizmasıdır.
