Arama

Endemik Nedir?

Güncelleme: 21 Nisan 2009 Gösterim: 31.091 Cevap: 2
Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
15 Kasım 2008       Mesaj #1
Misafir - avatarı
Ziyaretçi
Yeryüzünün yalnızca belirli bölgelerinde yayılış gösteren (yaşam alanı belirli bir bölgeyle sınırlı) canlı tür ya da cinslerine endemik denir. Endemikler, iklim değişmelerinde ve izolasyon koşullarında oluşur. Daha önce geniş alanlara yayılmış bir tür, iklim değişimi sonucu, ekolojik özelliklerine uygun belli bir yere çekilerek yaşamını sürdürür. Örneğin, Kazdağı göknarı, yalnızca Kazdağı'nda görülür.

Sponsorlu Bağlantılar
yunanca endomos (indigenous) kelimesinden gelir. yerli, o yere ait demektir. endemizm de bir bitki türünün o yere ait olması durumudur. bir bitki, sınırları belli dar bir alanda yayılış gösterirse o bitkiye endemik bitki denir. 4 grupta toplanır:

1-paleoendemikler: sistematik olarak izole edilmiş taksonlardır. olası atasal taksonlar ile ilişkileri kesilmiş, köken buldukları alanla ilişkileri kopmuştur.
2-şizoendemikler: ortak orjinli olup kardeş veya aynı ebeveynden ortaya çıkan taksonlardır. zamanla yayılım alanları değişmiştir.
3-patroendemikler: kendileri diploid olup komşu bölgelere poliploidi yolu ile yeni taksonlar veren endemiklerdir.
4-apoendemikler: atasal bir taksondan oluşmuş endemiklerdir.

türkiye dünyadaki endemik bölgelerin en önemlileri arasında yer alır. en bilinen endemik tür liquidambar orientalis'dir

X-Sözlük Konusu: ne demek anlamı tanımı.
ThinkerBeLL - avatarı
ThinkerBeLL
VIP VIP Üye
21 Nisan 2009       Mesaj #2
ThinkerBeLL - avatarı
VIP VIP Üye
Endemik (Botanik)
Vikipedi, özgür ansiklopedi

Sponsorlu Bağlantılar

Endemik, alanları belirli bir ülke veya bölgeye ait, yerel, ender ve çok ender bulunan türler. Latince endemos (indigenous) kelimesinden gelir ve “yerli” anlamında kullanılır.
Endemik alan; bir ada, bir yarımada veya bir dağ olabileceği gibi birkaç metrekarelik alanlar da olabilir. Türkiye endemik bitkiler açısından dünyanın önemli ülkelerinden birisidir.
Yurdumuzun siyasi hudutları içerisinde doğal olarak yetiştiği halde başka hiçbir yerde yetişmeyen, diğer bir deyişle dünyada yalnız ülkemizde yetişen bitkiler Türkiye endemikleri olarak adlandırılır. Yurdumuz endemiklerinin sayısı 3000 dolaylarında olup endemizm oranı %33 civarındadır (Davis, 1965-1988). Ülkemizde endemik tür sayısı diğer Avrupa ülkeleriyle kıyaslandığında ülkemizin bu zenginliği daha iyi anlaşılır. Avrupa ülkeleri arasında en çok türe sahip olan ülke Yunanistan olup 800 civarındadır. Aynı şekilde endemik türlerce zengin İspanya ve Sırbistan’da ise bu sayı 400-500 arasındadır.
Türkiye'de ki endemik türlerin en önemlilerinden birkaçı şöyledir:
  • Kazdağı göknarı (Abies nordmanniana subsp equi-trojani)
  • Kasnak meşesi (Quercus vulcanica)
  • Anadolu sığla ağacı (Liquidambar orientalis)
  • Sevgi çiçeği (Centaurea tchihatcheffii)
Türkiye'de bilhassa dar derin yarılmış dağlık alanlarında endemiklerin sayısı bir hayli yüksektir. Bunun yanında özellikle Pleistosen’deki iklim şartlarına göre yetişmiş ve yayılma imkânı bulmuş, fakat günümüzde bilhassa dağlık bölgelerimize lokal alanlarda hayatiyetlerini sürdüren çeşitli flora bölgelerine ait bitkiler görülür. Örnek olarak, Karadeniz Fitocoğrafya Bölgesindeki Akdeniz elemanları, Nur, Dedegöl, Ağrı, Nemrut, Mercan (Munzur) dağlarındaki nemli ılıman ve nemli soğuk bitkilere örnek verilebilir.
Bunun yanında Türkiye'de Konzervatif endemikler yanında, yeni gelişmekte olan progresif endemikler de bulunmaktadır. Bu bakımdan hem çeşitli familyalara ait hem de endemikler yönündende çok zengindir.
Türkiye’de yetişen endemik türler doğada, aşırı otlatma, yangın, bilinçsiz kesim, söküm, ıslah çalışmaları, yapılaşma, şehirleşme ve herbisit kullanımı gibi çeşitli tehlikelerle karşı karşıyadır. Bu olumsuz faktörler kimi zaman bitkinin yok olmasına ve bir anlamda yer yüzünde ortadan kalkması anlamına gelmektedir. Bu olumsuz faktörler zamanla bitkilerin durumlarını tespit etme ve gerekli önlemleri alma ihtiyacını doğurmuştur. Bu ihtiyaca yardımcı olmak amacı ile “Uluslararası Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN)” kurulmuştur. Bu kuruluş yapığı çalışmalarla bitkiler için tehlike sınıflarını belirlemiş ve kritik durumdaki bitkileri buna göre değerlendirerek Kırmızı Bülten denilen “Red Data Book” isimli eseri ortaya çıkarmışlardır. Bu çalışmalardan sonra aynı kategoriler esas alınarak “Türkiye’nin Nadir ve Endemik Bitkileri” adlı bir kırmızı bülten hazırlanmıştır.

Tanrı varsa eğer, ruhumu kutsasın... Ruhum varsa eğer!
ThinkerBeLL - avatarı
ThinkerBeLL
VIP VIP Üye
21 Nisan 2009       Mesaj #3
ThinkerBeLL - avatarı
VIP VIP Üye
Endemik (Tıp)
Vikipedi, özgür ansiklopedi

Endemik terimi, eski Yunanca'da en: içinde + demos: insanlar, sözcüklerinin birleşiminden türetilmiştir. Bir sıfat olan endemik belirli bir nüfus içinde her zaman var olan bir hastalığı tanımlamak için kullanılan terimdir. Endemi ve andemik olarak da anılır. Epidemiyolojik bir terim olarak, şayet bulaşıcı bir hastalık dışarıdan her hangi bir etki olmadan belli bir populasyonda varlığını sürdürebiliyorsa, bu hastalığın populasyonda endemik olduğu söylenir. Örneğin İngiltere'de, suçiçeği hastalığı endemik olmasına rağmen (populasyonda sabit oranda), sıtma endemik değildir. Her yıl, İngiltere'de dışarıdan bulaşan bir kaç sıtma vakası görülmesine karşın, populasyon içinde kalıcı bir şekilde aktarımı mümkün değildir. Çünkü bu hastalığı insandan insana taşıyabilecek Anopheles cinsi sivrisinekler mevcut değildir.
Bulaşıcı bir hastalığın endemik olması için o hastalıktan etkilenen her bir insanın hastalığı ortalama olarak bir kişiye bulaştırması gereklidir. Hastalığa karşı hassas bir populasyon için, bu hastalığın temel reprodüksiyon sayısının (R0) 1'e eşit olması gereklidir. Hastalığa karşı bağışıklık kazanmış bireyleri de içeren bir populasyon için, temel reproduksiyon sayısının hastalığa karşı hassas bireylerin oranıyla [S] çarpımı 1'e eşit olmalıdır. Hastalığın endemik sabit halde olması için:
52b0a90cae63ae4f35a050f
Bu şekilde hastalık populasyondan silinmediği gibi etkilenen insanların oranı da geometrik şekilde artmaz ve bu hastalığın endemik olduğu söylenir. Epidemi(salgın) olarak başlayan bir hastalık, ya belli bir süre sonra etkisini tamamiyle yitirir (İleriki tarihlerde tekrar tekrar ortaya çıkma ihtimali mevcuttur.) ya da endemik hale gelir. Sonucun nasıl olacağı hastalığın ölümcüllüğü ve bulaşma yolları gibi çesitli etmenlere bağlıdır.
AIDS hastalığının Afrika'da endemik olduğu ifadesi daha çok sözün gelişiyle kullanılmaktadır ve AIDS'in bu bölgede bulunduğu ima edilmektedir. Afrika'daki AIDS vakalarının halen daha artması nedeniyle, bu hastalığın endemik değil ancak epidemik olduğunu söylenebilir.
Tanrı varsa eğer, ruhumu kutsasın... Ruhum varsa eğer!

Benzer Konular

7 Kasım 2010 / snackbloot Zooloji
22 Kasım 2018 / ThinkerBeLL Botanik
14 Şubat 2014 / Misafir Soru-Cevap