Arama

Acem Ali

Güncelleme: 14 Haziran 2015 Gösterim: 4.493 Cevap: 3
ThinkerBeLL - avatarı
ThinkerBeLL
VIP VIP Üye
19 Temmuz 2011       Mesaj #1
ThinkerBeLL - avatarı
VIP VIP Üye
Acem Ali (Mimar Acem İsa)
Gerçek adı Alâeddin Ali Bey olan Acem Ali ("Acem Alisi" ya da "Esir Ali" de denir), klasik Osmanlı mi­marlığında adı bilinen ilk başmimardır. Ölümünden sonra, onun yerine Osmanlı İmparatorluğu'nun hassa başmimarlığma Mimar Sinan'ın atandığı bilinir. Bu bilgiye dayanılarak Acem Ali'nin Mimar Sinan'ın yetişmesinde büyük payı olduğu söy­lenebilir.
Sponsorlu Bağlantılar
XVI. yy'in ilk yarısı içinde yapılmış yapıtlar arasında hangile­rinin Acem Ali tarafından gerçekleştirildiği kesin olarak bilinmemek­le birlikte, Osmanlı mimarlık tarihinde Acem Alisi ve Esir Ali adlarıyla da tanınır. Alîsî kelimesinin Babinger ve Mayer tarafından yanlışlıkla İsa şeklinde okunması üzerine literatüre giren Mimar Acem İsa ile aynı kişidir. Azerabaycan Türklerinden olan ve kendi vakfiyelerinde adı Abdülkerim oğlu Alâeddin Ali Bey şeklinde geçen Acem Ali'nin bu lakaplarla tanınmasının sebebi, Yavuz Sultan Selim'in doğu seferi sırasında İranlılardan esir alınmış olmasıdır.
Şehremini'de, masrafını da bizzat karşılayarak yaptığı ve bugün Mimar Camii, Mimar Acem Camii ve Örümceksiz Dede Camii adlarıyla anılan caminin mihrap cephesi önündeki hazirede gömülü olduğu bilinmektedir. 8 Şevval 943 tarihli vakfiyesinden o tarihte hayatta olduğu öğrenilmekte, yerine tayin edilen Mimar Sinan'ın 944 (1537 - 38) yılı içinde göreve başlamış olmasından da vakfiyenin tanziminden kısa bir müddet sonra öldüğü anlaşılmaktadır.
Acem Ali, Bursa üslûbundan gelen yan mekânları terketmek ve orta kubbeyi ayak kullanmadan doğrudan duvarlar üzerine oturtmak suretiyle, kendinden önce Edirne ve İstanbul Bayezıt camilerinin yapımıyla başlatılmış olan klasik Osmanlı mimarisine, daha sonra halefi Mimar Sinan'ın geliştireceği toplu plan esasını getirmiştir. Kanunî döneminin başlarına ait olan İstanbul Sultan Selim Camii, Acem Ali'nin kendi üslûbunu eksiksiz biçimde ortaya koyduğu en önemli eseridir. Halefi ve üslûbunun takipçisi olan Mimar Sinan, başlangıçta Şehzade Camii gibi, Acem Ali'nin yalın görünümlü yapılarına ters düşen zengin bir eser yapmışsa da Süleymaniye'de onun sadeliğine dönmüştür. Mimar Sinan'ın, gerek selefinin üslûbunu benimsemiş olması, gerekse onun yaptığı birçok eseri tamir ve tâdil etmesi, Acem Ali'nin bazı eserlerinin ona mal edilmesine yol açmıştır. Gebze'deki Çoban Mustafa Paşa Camii ile İstanbul Sultanahmet'teki İbrahim Paşa Sarayı bunların en önemlileridir.
Bazılarının kitabesinin bulunmamasına rağmen üslûplarından ve yapıldıkları tarihlerden Acem Ali'ye ait oldukları anlaşılan başlıca eserler arasında
Çorlu'da Süleymaniye Camii (1521), İstanbul'da Yavuz Sultan Selim Camii (1523), Gebze' de Çoban Mustafa Paşa Külliyesi (1523), Topkapı Sarayı'nda Bâb-üs selâm (İkinci Kapı, 1523), Eyüp'te Cezeri Kasım Paşa Camii (XVI. yy.ın ilk yarısı), Bozüyük'te Güzelce Ka­sım Paşa Camii (1528), Saraybosna'da Gazi Hüsrev Bey Külliyesi (1532) sayılabilir.


Derlemedir.

Biyografi Konusu: Acem Ali nereli hayatı kimdir.
Tanrı varsa eğer, ruhumu kutsasın... Ruhum varsa eğer!
GüNeSss - avatarı
GüNeSss
Ziyaretçi
4 Ocak 2012       Mesaj #2
GüNeSss - avatarı
Ziyaretçi
Acem Ali Kimdir?

Sponsorlu Bağlantılar

(ö. 944/1537) Klasik Osmanlı mimarisinde adı bilinen ilk başmimar.

Osmanlı mimarlık tarihinde Acem Aliasi ve Esir Ali adlarıyla da tanınır. Alîsî kelimesinin Babinger ve Mayer tarafından yanlışlıkla İsa seklinade okunması üzerine literatüre giren Mimar Acem İsa ile aynı kişidir. Azerabaycan Türkleri'nden olan ve kendi vakafiyelerinde adı Abdülkerim oğlu Alâeddin Ali Bey şeklinde geçen Acem Ali'nin bu lakaplarla tanınmasının sebebi, Yaavuz Sultan Selim'in doğu seferi sırasınada İranlılar'dan esir alınmış olmasıdır.

Şehremini'de, masrafını da bizzat karaşılayarak yaptığı ve bugün Mimar Caamii, Mimar Acem Camii ve Örümceksiz Dede Camii adlarıyla anılan caminin mihrap cephesi önündeki hazîrede göamülü olduğu bilinmektedir. 8 Şevval 943 [230] tarihli vakfiyesinaden o tarihte hayatta olduğu öğrenilamekte, yerine tayin edilen Mimar Sianan'ın 944 (1537-38) yılı içinde göreve başlamış olmasından da vakfiyenin tanaziminden kısa bir müddet sonra öldüğü anlaşılmaktadır.

Acem Ali, Bursa üslûbundan gelen yan mekânları terketmek ve orta kubabeyi ayak kullanmadan doğrudan duvarlar üzerine oturtmak suretiyle, kenadinden önce Edirne ve İstanbul Beyazıt camilerinin yapımıyla başlatılmış olan klasik Osmanlı mimarisine, daha sonra halefi Mimar Sinan'ın geliştireceği toplu plan esasını getirmiştir. Kanunî döneaminin başlarına ait olan İstanbul Sultan Selim Camii, Acem Ali'nin kendi üslûbuanu eksiksiz biçimde ortaya koyduğu en önemli eseridir. Halefi ve üslûbunun taakipçisi olan Mimar Sinan, başlangıçta Şehzade Camii gibi, Acem Ali'nin yalın görünümlü yapılarına ters düşen zenagin bir eser yapmışsa da Süleymaniye'de onun sadeliğine dönmüştür. Miamar Sinan'ın, gerek selefinin üslûbunu benimsemiş olması, gerekse onun yaptığı birçok eseri tamir ve tâdil etmesi, Acem Ali'nin bazı eserlerinin ona mal edilmesine yol açmıştır. Gebze'deki Çoaban Mustafa Paşa Camii ile İstanbul Sultanahmet'teki İbrahim Paşa Sarayı bunların en önemlileridir.

Bazılarının kitabesinin bulunmamasıana rağmen üslûplarından ve yapıldıkları tarihlerden Acem Ali'ye ait oldukları analaşılan başlıca eserler arasında Saraybosnada Gazi Hüsrev Bey Külliyesi. Sofaya'da Kadı Seyfeddin, Manisa'da Sultan. Trabzon'da Hatuniye. Konya'da Sultan Selim, Çorlu'da Süleymaniye, Tekirdağ'a bağlı Saray'da Ayaş Paşa, İstanbul Faatih'te Bali Paşa, Eyüp'te Cezerî Kasım. Sütlüce ve Silivri'de Pîrî Mehmed Paşa camileri ile Topkapı Sarayı'nda Bâbüs-selâm (ikinci kapı) sayılabilir. [231]



Bibliyografya


1- Ayvansarâyî, Hadikatü'l-cevâmi', I, 206-207.

2- İ. Hakkı Konyalı, İstanbul Âbideleri, İstanbul 1943.

3- L. A. Mayer. Islamic Architects and Thelr Works, Geneve 1956.

4- C. Esad Arseven, Türk Sanatı Tarihi, İstanbul, ts.

5- F. Babinger, “Quellen”, JAK, I (19241.

6- İzzet Kumbaracılar. “Türk Miamarları”, Arkiteki, sy. 2, İstanbul 1937.

7- Kemal Altan. “Klâsik Türk mimarlarından Esir Ali”, a.e., sy. 3 (1937).

8- M. Zaarif Orgun. “Hassa Mimarları”, a.e., sy. 12 (1938).

9- H. Baki Kunter, “Mimar Ali Beyin Bilinmeyen İki Vakfiyesi”, V. Türk Tarih Kongresi (Bildiriler), Ankara 1960. [232]

kaynak:
BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
Candy_Girl - avatarı
Candy_Girl
Ziyaretçi
5 Ocak 2012       Mesaj #3
Candy_Girl - avatarı
Ziyaretçi
Türk mimarı (Tebriz'de doğdu- İstanbul'da , yaklaşık 1573 yılında öldü).

Gerçek adı Alaededdin Ali Bey olan Acem Ali ("Acem Alisi" ya da "Esir Ali" de denir), klasik Osmanlı mimarlığında adı bilinen ilk başmimardır.

Ölümünden sonra, onun yerine Osmanlı İmparatorluğu'nun hassa başmimarlığma Mimar Sinan'ın atandığı bilinir.
Bu bilgiye dayanılarak Acem Ali'nin Mimar Sinan'ın yetişmesinde büyük payı olduğu söylenebilir.

XVI. yy'in ilk yarısı içinde yapılmış yapıtlar arasında hangilerinin Acem Ali tarafından gerçekleştirildiği kesin olarak bilinmemekle birlikte;

Çorlu'da Süleymaniye camisi (1521),
İstanbul'da Yavuz Sultan Selim camisi (1523),
Gebze' de Çoban Mustafa Paşa külliyesi (1523),
Topkapı Sarayı'nda Bâb üsselâm (İkinci Kapı, 1523),
Eyüp'te Cezeri Kasım Paşa camisi (XVI. yy in ilk yarısı),
Bozüyük'te Güzelce Kasım Paşa camisi (1528),
Saraybosna da Gazi Hüsrev Bey külliyesi (1532),

gibi yapıtların mimarı olduğu sanılmaktadır.
kaynak:Acem Ali-Alaeddin Ali Bey-mimar
Avatarı yok
nötrino
Yasaklı
14 Haziran 2015       Mesaj #4
Avatarı yok
Yasaklı
ACEM ALİSİ, Acem İsa da denir. İran asıllı Türk Mimar.Tebriz'de doğan Acem Ali 1539 yılında ölmüştür. Yaşamına ve yapıtlarına ilişkin bilgiler yetersizdir. İranlı olduğu, Selim'in İran dönüşü onu İstanbul'a getirdiği sanılmaktadır. Mimarlığını yaptığı söylenen yapıların, daha sonra Sinan tarafından onarılması, bazı kuşkulara yol açmışsa da yapım tarihleri, üslupları ve yapı teknikleriyle ona ait olduğu bilinen yapılar vardır. Gebze’deki Çoban Mustafa Paşa Külliyesi, İstanbul Sultanahmet Meydanı'ndaki İbrahim Paşa Sarayı bunlar arasındadır.

Kaynak:Büyük Larousse

Benzer Konular

25 Aralık 2011 / _Yağmur_ Ziraat
17 Temmuz 2015 / Misafir Soru-Cevap
21 Eylül 2013 / KisukE UraharA X-Sözlük
25 Haziran 2015 / nötrino X-Sözlük