Arama

İbrahim Müteferrika

Güncelleme: 16 Şubat 2017 Gösterim: 75.168 Cevap: 4
Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
28 Aralık 2007       Mesaj #1
Misafir - avatarı
Ziyaretçi
Ad:  ilk_matbaa.jpg
Gösterim: 2411
Boyut:  94.7 KB

İbrahim Müteferrika

Mehmed Sâid Efendiyle berâber İstanbul’da ilk Türk matbaasını kurarak, irfân hayâtımıza hizmet eden değerli bir zât.
Sponsorlu Bağlantılar

1674 târihinde Macaristan’ın Klojvar şehrinde doğan, Kalvenist bir Macar âilesinin oğlu olan İbrâhim Müteferrika’nın, Müslüman olmadan evvelki adı bilinmemektedir. İyi bir eğitim gördükten sonra râhip olmak üzere Protestan kilisesinde tahsil gördüğü sırada, 1692’de Türk akıncılarına esir düşerek İstanbul’a getirildi.

İbrâhim Müteferrika’nın iyi bir ilâhiyât tahsili görmüş olması, İslâm dînini kolayca tanımasına ve kabul etmesine yardım etti. İslâm dînine girişi, hayâtının önemli bir dönüm noktası oldu. Hayâtı boyunca İslâm dînine ve ilme hizmet etti.

1715 senesinde Avusturya’ya düzenlenen sefer sırasında, haberleşme konusunda devlete hizmet etti. 1717’de Osmanlı Devletine sığınan Doğu Macaristan’daki Macarların reisi olan Rakoczi (Rakoçi)nin yanında uzun zaman vazîfe yaptı. Bu görevinde Osmanlı devlet adamlarının ve Rokoczi’nin takdir ve îtimâdını kazındı.

İbrâhim Müteferrika 1719-1735 yılları arasında, Yirmisekiz Çelebizâde Said Efendi ile Türk matbaasını kurma çalışmalarına başladı. Matbaanın faydalarını anlatan ayrıntılı bir raporu, Sadrâzam Damâd İbrâhim Paşaya sunduklarında, Sadrâzam bu teklifi olumlu karşıladı. Fakat İstanbul’da matbaanın kurulması sosyal bir hazırlığı gerektiriyordu. Zîrâ o zamâna kadar kitap yazmakla geçimlerini sağlayan hattâtlar, bu işten zarar göreceklerdi. Ancak ilim ve irfânı memleketin her tarafına yaymak isteyen İbrâhim Müteferrika, zamânın şeyhülislâmı Yenişehirli Abdullah Efendiye matbaa açmak, kitap basmak husûsunda: “Kitap basma sanatını iyi bildiğini söyleyen bir kimse, lügat, mantık, astronomi, fizik ve benzerlerini birer kalıba çıkarıp, burada kâğıtların üzerine basarak, bu kitapların benzerlerini elde ederim derse, bu kimsenin böyle kitap basmasına şerîat izin verir mi?” diye sordu.

Şeyhülislâm buna: “Kitap basma sanatını iyi bilen bir kimse, bir kitabın harflerini ve kelimeleri birer kalıba çıkarıp, buradan kâğıtlara basmakla, bu kitaptan az zamanda kolayca çok sayıda elde ediyor. Böylece çok ucuz kitap yazılmasına sebep oluyor. Faydalı bir iş olduğundan, şerîat bu kimsenin bu işi yapmasına izin verir. Kitapta yazılı ilmi bilen birkaç kişi, önce tashih etmelidir. Tashih olduktan sonra basılırsa, güzel bir iş olur” cevâbını verdi.

Böylece ilk olarak İstanbul’da bir Türk matbaası kurmak için, İbrâhim Müteferrika, 1729’da fetvâ ve izin aldı. Bu matbaada ilk basılan eser, metal harflerle iki ciltlik Vankulu Lügatı’dır. 1737-1739 târihleri arasında ise bu çalışması daha geniş bir şekilde gerçekleşti. Bu ilk Türk resmî matbaasında 17 eser basıldı. Ayrıca başlı başına haritalar da basıldı.

İbrâhim Müteferrika 1737’de Lehistan ile olan anlaşmayı yenilemek için yapılan müzâkerelere katıldı. 1738’de Orşava Kalesinin teslimi için yapılan anlaşmaya başkanlık yaptı. Daha sonra İstanbul’a dönen İbrâhim Müteferrika, geçirdiği rahatsızlık üzerine 1745 senesinde vefât etti. Kasımpaşa Mezarlığına defnedildi.

İlim ve fen adamı olan İbrâhim Müteferrika’nın Latince'den tercümeleri ve fen kitapları vardır. Bunlardan astronomiye âit Afgan Târihi, Usûlu’l-Hikem fî Nizâmi’l-Ümem, Füyûzât-i Miknatisiyye ile Risâle-i İslâmiyye adlı dînî kitapları basılmıştır. Dürüst, ahlâklı, fazîletli, vefâkâr ve çok çalışkan bir zât olan İbrâhim Müteferrika, Şark ve Garp dillerini bir araya toplayan bir lügat kitabı hazırlamak istedi ise de ömrü vefâ etmedi.
Derlemedir

BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
Son düzenleyen perlina; 16 Şubat 2017 13:37
Biyografi Konusu: İbrahim Müteferrika nereli hayatı kimdir.
asla_asla_deme - avatarı
asla_asla_deme
VIP Never Say Never Agaın
1 Kasım 2008       Mesaj #2
asla_asla_deme - avatarı
VIP Never Say Never Agaın

İbrahim Müteferrika

(yaklaşık 1670-1745), Osmanlı Devleti'nde ilk basımevinin kuru­cusudur.

Sponsorlu Bağlantılar
Macar asıllı olan İbrahim Müteferrika bulunan Cluj'da (Macarca Kolozsvâr) doğdu. Babası onu dinsel öğrenim görmesi amacıyla küçük yaşta Cluj'daki İlahi­yat Okulu'na gönderdi. Bu okulun bağlı olduğu Üniteryan mezhebi Katolikler'ce sap­kın sayılıyordu. Cluj 1680'lerde Katolik Avusturyalıların eline geçince Üniteryanlar üstünde yoğun bir baskı uygulanmaya başlan­dı. Osmanlı Devleti'nce de desteklenen Orta Macaristan Kralı Thököly İmre 1691'de Avusturya egemenliğine karşı bir ayaklanma başlattı. İbrahim Müteferrika'nın bu ayaklan­manın başarısızlığa uğraması üzerine Osmanlı topraklarına sığındığı sanılıyor.
Ad:  ibrahim-muteferrika.jpg
Gösterim: 714
Boyut:  153.1 KB
İstanbul'a gi­den İbrahim Müteferrika burada Müslüman olarak devlet hizmetine girdi. Müteferrikalığa (sarayda çeşitli işlere bakan görevli) kadar yükseldi. 1715'te Mora sorununu görüşmek üzere Viyana'ya gönderildi. 1716'da Belgrad' da MacarlarTa görüşmeler yapan kurulda çevirmen olarak bulundu. 1717'de Osmanlı Devleti'ne sığınan Macar Kralı II. Rakoczi' nin hizmetine verildi.İbrahim Müteferrika bu arada, Cluj'daki öğrencilik yıllarında öğrendiği basımcılığı Os­manlı Devleti'nde de başlatmak amacıyla girişimlerde bulundu. 1726'da basımcılığın önemini anlatan, yararlarını vurgulayan bir dilekçeyi Sadrazam Damat İbrahim Paşa'ya sundu ve basımevi kurmak için izin istedi.
Bu alanda ona, babası Yirmisekiz Mehmed Çelebi'nin Paris elçiliği sırasında yanında bulun­muş, Avrupa'yı oldukça iyi tanıyan Yirmisekizçelebizade Mehmed Said Efendi de yar­dımcı oldu. Yeniliklere açık bir kişi olan Sadrazam Damat İbrahim Paşa, Padişah III. Ahmed'den basımevinin kurulması yo­lunda bir ferman almayı başardı. Şeyhülislam Abdullah Efendi de basımevi kurulmasında dinsel sakınca olmadığı yolunda bir fetva verdi. Hemen hazırlıklara başlayan İbrahim Müteferrika, Yirmisekizçelebizade Mehmed Said Efendi ile birlikte Fatih semtindeki evinin altında basımevini kurmayı başardı. Burada basılan ilk kitap Ocak 1729'da yayım­landı.

İbrahim Müteferrika ölümüne kadar basımevinde yerli ve çeviri 17 kitap bastı. Kitaplar dil, tarih, coğrafya, askerlik ve bilim konularındaydı. Bunlar arasında kendisinin yazdığı ya da çevirdiği kitaplar da vardı. İbrahim Müteferrika'nın kurduğu basımevi onun ölümünden sonra uzun bir süre çalışma­dı. Osmanlı Devleti'nde Türkçe kitap basımı ancak 18. yüzyılın sonlarına doğru yeniden canlanmaya başladı.

MsxLabs & Temel Britannica

BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
Son düzenleyen perlina; 16 Şubat 2017 22:23
Şeytan Yaşamak İçin Her Şeyi Yapar....
Mavi Peri - avatarı
Mavi Peri
Ziyaretçi
6 Temmuz 2012       Mesaj #3
Mavi Peri - avatarı
Ziyaretçi

İbrahim Müteferrika

Ad:  Osmanlı-Kütüphaneler.jpg
Gösterim: 759
Boyut:  85.8 KB

(1674 Kolozsvar - 1745 İstanbul), Osmanlı İmparatorluğu'nda ilk matbaanın kurucusu.

Aslen Macar ya da Erdelli olduğu sanılmaktadır. Erdel'de papazlık öğrenimi ve eğitimi gördü. 1692 yılında Macar İsyanı'nda Osmanlılara tutsak oldu, İstanbul'a gönderildi. İstanbul'da Müslüman oldu ve bir süre sonra da müteferrikalığa getirildi. Müteferrika olarak Avusturya orduları başkomutanı Prens Eugéne ile Mora meselesi konusunda görüşmelere katıldı.

Fakat Osmanlı tarihindeki asıl önemi, yazdığı risalelerden ve matbaanın kuruluşunda oynadığı rolden ileri gelir. Yazdığı risalelerde 15. yüzyıl sonlarından itibaren dünyada ve Avrupa'da meydana gelen gelişmeleri (Amerika kıtasının keşfi, dünya ticaretindeki gelişmeler, Avrupalıların yeni kıta ve denizlerdeki faaliyetleri gibi), Osmanlı toplumunun ve tüm İslâm âleminin bu gelişmeler karşısında gösterdiği ilgisizliğin tehlikelerini anlattı. Bu konularla ilgili olarak yazdığı "Risale-i İslâmiye" ve "Usul-ül Hikem fî Nizam-ül Ümem" adlı iki risalede ilk defa Nizamı Cedit deyimini kullanarak Avrupa'daki iktisadî gelişmeleri, askerî alanda taktik ve stratejik yenilikleri, yeni silâhları ve bunların Osmanlı ordusunca kabulünü savundu.

1727 yılında Yirmisekiz Çelebi Mehmet Efendi'nin oğlu Sait Mehmet Efendi ile birlikte Arap harfleriyle baskı yapan ilk Osmanlı matbaasını kurdu. İbrahim Müteferrika'nın kurduğu bu matbaa 1742 yılına kadar aralıksız çalıştı, bu süre içinde 17 eser bastı.

MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi
Son düzenleyen perlina; 16 Şubat 2017 13:43
büşra_sarah - avatarı
büşra_sarah
Ziyaretçi
6 Temmuz 2012       Mesaj #4
büşra_sarah - avatarı
Ziyaretçi

İbrahim Müteferrika

(1674 -1745 )

Türk matbaacısı olan İbrahim Müteferrika, 1674 yılında Macaristan'ın Kolojvar kentinde doğdu. Protestan bir Macar ailesinin oğlu olan İbrahim Müteferrika İlahiyat öğrenimi gördüğü sırada Türklere esir düştü. İstanbul'a getirildi ve Müslüman oldu. Osmanlı Devletinde (vezirlerin emirlerini ilgililere duyurma görevi) müteferrikalık yaptı. Dil bilmesinden dolayı başka devletlerle olan müzakere heyetlerinde bulundu. Bir süre, Türkiye'ye davet edilmiş bulunan Macar beyi F.Rakoezi'nin hizmetine verildi.

Macaristan'daki öğrenimi sırasında basım ve hak işlerini de öğrenmiş bulunduğundan bir matbaa kurmayı amaç edindi. 1719-1720 yılları arasında matbaayı kurdu. İbrahim Müteferrika'nın bu teşebbüsüne karşı çıkan din taassubunun yenilmesinde, Damad İbrahim Paşa'nın büyük yardımı oldu. Bununla birlikte, matbaanın açılmasına ancak dini olmayan eserler basmak şartıyla fetva verildi. Bu matbaada basılan ilk önemli eser Vankulı Lugati'dir. Bundan başka 16 önemli eser ve bazı haritalar da basıldı. İbrahim Müteferrika'nın matbaası tarihteki ilk Müslüman Türk matbaasıdır. Fakat Türkiye'de gayrimüslimlerin daha önce açmış bulundukları matbaalar vardır

Kaynak=>Kim Kimdir?
BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
Son düzenleyen perlina; 16 Şubat 2017 13:30
perlina - avatarı
perlina
Ziyaretçi
16 Şubat 2017       Mesaj #5
perlina - avatarı
Ziyaretçi

İbrahim Müteferrika




Benzer Konular

23 Mart 2012 / Jumong Sinema tr
2 Temmuz 2010 / ener Müzik tr
12 Ocak 2010 / BiRuMuT Edebiyat tr
16 Şubat 2017 / MaRCeLLCaT X-Sözlük
20 Kasım 2011 / Jumong Spor tr