Kreş

KREŞ

(fr. crâche).
0-2 yaş grubu arası çocukların bakım ve eğitimi için açılan yer.

—ANSİKL. Eğit. Kadınların iş hayatına giderek artan oranlarda katılmaları, kreşlerin oluşturulmasını zorunlu kıldı. Bu kurumlarda çocuklar bakılır beslenir ve sağlık durumları denetimden geçirilir. Anne, emzirme saatlerinde kreşe gelerek çocuğunu emzirebilir Türkiye'de Sosyal hizmetler ve çocuk esirgeme kurumu, Kız teknik öğretmen okulları, kamu iktisadi kuruluşları, fabrikalar vb.'ye bağlı paralı ya da parasız kreşler bulunmakta, bazı kreşler gündüz bakımevleri ile birlikte kurulmaktadır. Türkiye'de kreş sayısı (1988’de en çok İstanbul’da, yaklaşık 125 tane) ülke gereksinimini karşılayamamakta, çalışan annelerin büyük bir kesimi bebeklik çağındaki çocuklarını ya yakınlarına ya da eğitim görmemiş bir bakıcıya bırakmak zorunda kalmaktadır.

—iş huk. iş kanunu'nun 81. maddesi uyarınca 11 ağustos 1975'te çıkarılan “Gebe ve emzikli kadınların çalıştırılma koşullarıyla emzirme odaları ve çocuk bakım yurtları hakkında tüzük”e göre 300'den fazla kadın işçinin çalıştığı işyerlerinde kurulur. işveren tarafından oluşturulacak bu kurumların çalışma yerlerinden ayrı ve ona yakın olmaları gerekir.

kreş

(Fransızca criche: “beşik”),
GÜNDÜZ BAKİMEVİ olarak da bilinir,
bebeklerin ve küçük çocukların gün boyu bakımını üstlenen kuruluş.

İlk kreşler 1840’larda Fransa’da kuruldu. Kreşler Birliği 1869’da Fransız hükümetince tamndı. 19. yüzyılın ikinci yansında Avrupa’nın birçok kentinde ve sanayi merkezlerinde kreşler açıldı. İngiltere’deki ilk kreş 1860’ta kuruldu.

Küçük çocuklara ve ailelerine hizmet veren kuruluşlann Avrupa ve Asya’da ABD’ye göre daha uzun bir geçmişi vardır. ABD’de ki kreşler genellikle özel girişimcilerce işletilir.

Birçok gelişmiş ülkede çalışan annelerin çocuklanmn gündüz bakımını annenin çalıştığı işyeri üstlenir. Sosyalist ülkelerin çoğunda, bebek bakımı ve okul öncesi eğitimi devletçe sağlanır. Fransa, İtalya ve Rusya gibi ülkelerde kreşler okul sistemi içinde yer alır.

Türkiye’de İş Kanunu’nun 81. maddesi uyarınca Mart 1987’de yürürlüğe konan tüzükle, yaşlan ve medeni durumu ne olursa olsun 150’den çok kadın işçi çahşan işyerlerinde 6 yaşından küçük çocuklann bırakılması, bakılması ve emzikli kadmlann çocuklannı emzirmeleri için işveren tarafından, çalışma yerlerinden ayn ve işyerine yakın bir yurdun kurulması zorunlu kılınmıştır. Yurt işyerine 250 metreden daha uzaksa, işveren taşıt sağlamakla da yükümlüdür. Aynı tüzük uyannca, annesi ölmüş ya da velayeti babaya verilmiş işçi çocukları da kreşlerden yararlanır.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu da gerekli görülen kamu kurum ve kuruluşlarında kreş açılmasını zorunlu kılmıştır. Bu yasal düzenlemelere karşın, gereksinimlere yanıt verecek sayıda kreşin kurulamaması nedeniyle Türkiye’de çok sayıda özel kreş açılmıştır.