Atık pillerin çevreye atılmasını önlemek için neler yapılabilir?

Atık pillerin çevreye atılmasını önlemek için neler yapılabilir?

KURŞUN -ASİT BATARYALARIN (AKÜ) TOPLANMASI
Dünyada toplam kurşun üretiminin takriben %47’i kurşun ikincil eğitmeden elde edilmektedir. Kullanılmış akülerin %80-85’i geri kazanılmakta ve geri kalan % 15-20 kısım çöp depolama alanındaki toplam kurşunun %65’ni oluşturmaktadır.
1995 yılı verilerine göre dünyada yılda 96 milyon adet kurşun-asit bataryası üretilmektedir. Yıllık batarya büyüme hızı < %2 civarındadır. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde taşıt sayısındaki artışlar paralel olarak akü tüketimi de artmaktadır.
A.B.D.’de 1986 yılında akü üretiminde 941.000 ton kurşun kullanılırken bu değer 2000 yılında 1.200.000 tona çıkmıştır.
Almanya’da 1998 yılında çıkan yasaya göre kurşun-asit akü üreticileri ürettiklerinden sorumludurlar. Dolayısıyla kullanılmış akülerine toplanmasından, geri dönüşünden ve bertarafından sorumludur. Kurşun- asit bataryalar (aküler) gelişi güzel olarak bertaraf edilmemelidir. Evsel çöplere kesinlikle atılmamalıdır. Bataryalar üzerinde ‘aküler illegal olarak atı lam az’, ‘kullanılmış piller geri kazanılmalıdır’, ‘kanunlar kullanılmış bataryaların geri dönüşüm merkezlerine teslim edilmesi gerektiğini emrediyor’ gibi kullanıcıları uyarıcı bilgiler olmalıdır.

TOKSIK METALLERİN ETKİLERİ
Cıva
Piller çöpe atıldığı zaman katı atık depolama sahasında zamanla bozularak bazı tehlikeli ve zararlı maddeler serbest hale geçer. Bunlardan biride cıvadır.
Cıva doğada bozulmaz. Cıva ve cıva bileşikleri halk ve çevre sağlığı bakımından çok tehlikeli ve toksittir.
Akan pildeki cıva hızla deri veya solunum yolu ile vücuda girebilir. Bu maddenin eser miktarda suda bulunması dahi ciddi tehlike oluşturur. İçme suyu veya gıda zinciri yolu ile insan vücuduna giren cıva;

• Parastezi, ataksi, dişartri ve sağırlık gibi nörolojik bozukluklara,
• Merkezi sinir sisteminin tahribine ve kansere,
• Böbrek, karaciğer, beyin dokularının tahribine,
• Kromozonları tahrip edip sakat doğumlara, neden olmaktadır.

Cıva oksit pilindeki cıva miktarı 800.000 litre suyun kirleterek içme suyu standartları üzerine çıkartır.
Tüm pillerdeki cıva miktarı eser miktarda olsa dahi miktarı pil üzerine yazılmalı. Dünya Sağlık Teşkilatına göre içme suyunda cıvanın 0.001 mg/lt fazla olması istenmez.

Kadmiyum
Ağır metaller içerisindeki en tehlikeli ve toksit maddelerden biri kadmiyumdur. Piller çöpe atıldığı zaman depo sahasında piller bozularak Kadmiyum ve bileşikleri serbest hale geçerek suya karışır. Kadmiyumlu sızıntı suyu, içme suyunu ve toprağı kirleterek gıda zinciri ve içme suyu yolu ile insan vücuduna girer.
Kadmiyum;

• İtai - itai ve akciğer hastalıklarına, prostat kanserine, kansızlığa, doku tahribine,
• Anfiyen ve kronik neval tübüler bozukluğa ve böbrek üstü bezlerin tahribine neden olur.

Kadmiyumun vücuttaki yarılanma ömrü 10-25 yıl arasında değişir. Dolayısıyla havada, gıdada ve içme suyunda kadmiyum bulundukça, kadmiyumun sudaki birikmesi artarak devam eder.
İçme suyu veya gıda zinciri ile kadmiyumun %2’si vücutta birikirken, solunum yolu ile gelen kadmiyumun %10-50’si vücutta tutulur.
Vücut kadmiyumu kalsiyum gibi algılar ve kadmiyum vücutta birikmeye başlar. Vücutta kalsiyum eksilmesinden dolayı kemikler yavaş yavaş zayıflamaya başlar. Ayakta durmak hatta öksürmek bile kemiklerin kırılmasına hatta iskelet ufalanarak neticede hastanın ölmesine neden olur.
Ayrıca günde bir paket sigara içen insanların vücutlarında, daha ziyade karaciğer ve böbreklerinde sigara içmeyenlere nazaran %50 oranında daha fazla kadmiyum taşımaktadırlar.
Kadmiyum 400 0C’nin üzerinde aerosol halinde atmosfere geçer. Dünya Sağlık Teşkilatına göre içme suyunda kadmiyumun 0.005 mg/lt’den fazla olması istenmez.
Evsel çöpteki kadmiyumun %50’si pillerdeki kadmiyumdan ileri gelmektedir.
Tüm pillerdeki Kadmiyum miktarı eser miktarda olsa dahi miktarı pil üzerine yazılmalı.

Kurşun (Pb)
Kurşun vücuda solunum, içme suyu ve gıda zinciri yolu ile girer. Vücuda giren kurşun ciğerlere kadar ulaşır ve ciğerlerde yavaş yavaş absorbe edilerek kana karışır. Kurşun kan yolu ile önce karaciğer, böbrek, beyin ve kas gibi yumuşak dokularda 35-40 gün bekledikten sonra kurşun metabolitleri yardımı ile kemik ve diş gibi sert dokularda yarılanma süresi 20 yıldır.
Vücutta demir, kalsiyum eksik, D vitamini yüksekse kurşun fazla miktar birikir.
0-6 yaş grubu çocuklar kurşun kirliliğine karşı yetişkinlere göre en az 4 kat daha fazla etkilenirler.
Kurşun; işitme bozukluğuna, sinir iletim sisteminde ve hemoglobin bileşiminde düşmeye, kansızlığa, mide ağrısına, böbrek ve beyin iltihaplanmasına, kısırlığa, kansere ve ölüme neden olmaktadır.
Tüm pillerdeki kurşun miktarı eser miktarda olsa dahi miktarı pil üzerine yazılmalı.
Dünya Sağlık Teşkilatına göre içme suyunda kurşunun 0.05 mg/lt’den fazla olması istenmez.

PİLLERLE İLGİLİ YAPMASI GEREKLİ ÇALIŞMALAR
Türkiye’de tüketilen pil türleri belirlenmelidir. Özellikle cıvalı ve kadmiyumlu pillerin ülkeye girişinde sınırlamalar getirilmelidir. İthalatçı firmalar bu konuda önceden uyarılmalıdır. Kullanıcılar (özellikle hastaneler) bu konuda bilgilendirilmelidir. Gereğini yerine getirmeyenler cezalandırılmalıdır.
Akü üreticileri kesinlikle bayileri vasıtasıyla aküleri geri kazanmalı ve çevreye zarar vermeyecek hale dönüştürmelidirler. Bu konuda ilgili akü üreticileri ile toplantılar yapılıp gereği devreye girdirilmelidir.
Bunların ülkede kullanımım sınırlandırılmalıdır. İstanbul’da pil tüketimi yılda 5 milyon ile 18 milyon adet arasında değişmektedir. A.B.D.’de yılda tüketilen pil miktarı 3 milyardır. Bu pillerin %75’i Alkali pillerdir, %15’i çinko karbonlu pillerdir. Nikel-kadmiyumlu piller %1 oranındadır. İl belediyelerinden başlanarak pillerin ayrı toplanması sağlanmalıdır. Bu konuda belediyeler aşağıdaki çalışmaları yapabilirler.

• Pillerdeki cıva, kadmiyum ve kurşun gibi zehirli ağır metaller konusunda halkı bilinçlendirmek .
• Pillerin ayrı toplanmasını sağlamalı. Kırmızı renkli pil kutuları ile pil toplama merkezleri oluşturmak.
• Vatandaşların pilleri nasıl ayrı toplayacakları konusunda bilgilendirmek.
• Kırmızı renkli pil toplama araçları oluşturmak.
• Pil toplama işlemini İllerin geneline yaygınlaştırılmalı.
• Pillerin depolama alanlarında ayrı özel hücrelerde depolanması sağlanmak.
• Medya’ya piller konusunda bilgi verilmek.
• Pillerin tehlikeli madde (cıva,kadmiyum ve kurşun gibi) içerdiğini gelişi güzel kullanılmaması gerektiğini anlatmak.
• Akmış pillerin çok tehlikeli olduğunu, eldivensiz dokunulmaması gerektiği ve ellerin mutlaka yıkanması gerektiği öğretilmek.
• Pillerin tehlikeli madde içermesi sebebiyle dille kontrol edilmemesi gerektiği kamuoyuna duyurulmak.

DEVAMI Pil Nedir? Pilin Özellikleri ve Yapısı Hakkında