[KK] Edmund Husserl

Edmund Husserl
Vikipedi, �zg�r ansiklopedi

8 Nisan 1859'da Moravya'da Possnitz'de do�du 27 Nisan 1938'de Freiburg'da �ld�. Berlin ve Viyana'da matematik, fizik, astronomi, felsefe e�itimi ald�. 1883'ten itibaren matematiksel ��z�mlemeler i�eren �al��malar�yla dikkat �ekti. 1901-1916 y�llar�nda G�ttingen �niversitesinde matematik ve felsefe dersleri verdi. Bu arada, zaman�n�n �nemli d��n�rleriyle, �rne�in W. Dilthey ve M. Schler gibi isimlerle etkile�im halinde oldu.
Husserl'de her zaman felsefeye yeni bir y�n �izme e�ilimi oldu�u belirtilebilir, ��nk� onun d��ncesine g�re felsefe her t�r ba��nt�dan ayr� olarak kendini temellendirmelidir. Hegelcilik'in etkisini yitirdi�i ve Yeni-Kant��l�k'�n etkili oldu�u d�nemlerde felsefeye yeni bir y�n verme �abas�nda oldu. Kendi felsefe sistemini geli�tirmeye y�neldi ve fenomenoloji olarak bilinen felsefe disiplinini kurdu. G�ttingen �niversitesi'inde verdi�i be� dersin biraraya getirilmesinden olu�an kitab�, fenomenolojinin ne oldu�unu ve nas�l �al��t��n�, temel kavramlar�yla birlikte ortaya koyar.
Ba�ka filozoflarda da fenomenoloji kavraman�n kullan�ld��n� g�rmekteyiz, ama ilk defa Husserl taraf�ndan fenomenoloji, felsefeyi �zg�l bir inceleme y�ntemi olarak tan�mlamakla kullan�ld� ve i�eri�i �zg�l bir yap�ya kavu�turuldu. Husserl'�n fenomenolojisinde, ��k�� noktas� olarak hocas� Franz Branto'nun belirleyici bir rol� vard�r. Husserl, kendi fenomenolojik y�ntemini dayand�rd�� "y�nelmi�lik" fikrini Branto'dan al�r ve onu geli�tirerek kullan�r.
Husserl'in amac� her �eyden �nce, felsefeyi ba��nt�lar�ndan kurtar�p �zg�l bir ara�t�rma yap�s�na kavu�turmakt�r. Bu yakla��ma uygun olarak, kendisinden �nce ayn� fikre sahip olan d��n�rler gibi, belirli bir �zg�l y�ntemle felsefenin ba��ms�z bir varl�k alan�na sahip oldu�u fikrinden hareket etti. Bu �zg�l varl�k alan� elbette fenomenlerden olu�maktayd�, ki bunlar bilinen anlamda nesnelerden olu�mamaktad�r, yani deneyim ve duyu ile bilinen �eyler de�ildir. Felsefenin g�revi, fenomenler d�nyas�na girmek ve orada ger�ekli�i g�r�p anlamakt�r. Fenomenolojik y�ntem bu noktada devreye girer. Buna g�re hem nesnellik hem de �znellik parantez i�ine al�n�r, ki ger�ek'in �z�ne ula��labilsin.
Dolay�s�yla, �zg�l bir felsefe disiplini olarak Fenomenoloji'nin kurucusu Husserl'dir, ve Heidegger, Marlau-Ponty ve Sartre gibi varolu��u felsefecileri derinden etkilemi� olman�n yan� s�ra, daha sonradan Foucault ve Jacques Derrida gibi postmodern felsefecilerde de �nemli bir rol oynayacakt�r. Fenomenolojinin yola�t�� kavramsal alan olmaks�z�n postmodern felsefe'ye ula�mak olanakl� olmazd�.