Coulomb yasasý, elektrik yüklü iki parçacýk arasýndaki kuvvetin büyüklüðü, yüklerin çarpýmý ile doðru, yüklerin arasýndaki uzaklýðýn karesiyle ters orantýlýdýr þeklinde ifade edilir.
Bu taným, Newton'un, mekanik harekete iliþkin üçüncü yasasýna benzerdir. Colulomb yasasýnýn formülasyonu, Newton'un yerçekimi yasasý ile ayný formdadýr: Bir kütlenin, ikinci kütleye uyguladýðý elektriksel kuvvet, ikincinin birinciye uyguladýðýna eþittir.

Sayýsal form

Eðer kuvvetin yönü deðil de sadece büyüklüðü ile ilgileniliyorsa, yasanýn basitleþtirilmiþ ve sayýsal þekli kullanýlabilir:
http://upload.wikimedia.org/math/9/e/5/9e502cd9f3efb4e55ceb13db98fab788.png burada:
http://upload.wikimedia.org/math/b/a/4/ba42caf042989747e6e3aab9e240d845.png uygulanan kuvvetin büyüklüðü, http://upload.wikimedia.org/math/b/0/5/b0512026069746931aaa2289adba54a2.png birinci kütlenin yükü, http://upload.wikimedia.org/math/6/b/d/6bd22dd4d00ea1e25f8ea2c0312fe7db.png diðer kütlenin yükü, http://upload.wikimedia.org/math/e/3/1/e3159ed813ff9798e1547b8a94fa78b2.png aralarýndaki mesafe, http://upload.wikimedia.org/math/4/f/a/4faa0822f38a5a1fe1656a4ab7abe397.png 8.988×109 N m2 C−2 (veya m F−1) elektrostatik sabit veya Coulomb kuvvet sabiti, ve
http://upload.wikimedia.org/math/f/e/0/fe08fc45e439de85c780bfaa69abaf9e.png 8.854×10−12 C2 N−1 m−2 (veya F m−1) elektrik sabiti'dir. cgs sisteminde, yük birimi statcoulomb olarak tanýmlanýr ve böylece Coulomb kuvvet sabiti 1 olur.
MKS gibi daha sýk kullanýlan birimlerle ölçüldüðünde, Coulomb kuvvet sabiti, k, nümerik olarak, yerçekimi sabiti G den çok daha büyük olacaktýr ve dolayýsýyla bu durumda yerçekimi kuvveti ihmal edilebilirdir.
F kuvveti, yüklü iki kütleyi birbirine baðlayan çizgi üzerinde etkilidir. Ayný yüke sahip kütleler bu hat üzerinde birbirini iterler, zýt yüklü kütlelerse birbirini çekerler.

Vektörel form

Kuvvetin hem yönünü hem de büyüklüðünü ayný anda hesaplayabilmek için, yasanýn vektörel versiyonunu kullanmak gerekebilir.
http://upload.wikimedia.org/math/1/8/3/183f2438d58d525b8ea8720ac9a52800.png burada http://upload.wikimedia.org/math/4/e/9/4e9ab0875a0738cea2aeeace5cda7851.png ; elektrostatik kuvvet vektörü, q1 ; kuvvetin uygulandýðý yük, q2 ; yük, http://upload.wikimedia.org/math/f/8/7/f876763ea6adaf164796e7749b8fa81f.png ; iki yük arasýndaki mesafe vektörü, http://upload.wikimedia.org/math/5/e/6/5e6833477a63a43e3645a8ca559df157.png ; q1'in konum vektörü, http://upload.wikimedia.org/math/b/a/2/ba286293e0f330aefe8d691ad3da6943.png ; q2'nin konum vektörü, ve http://upload.wikimedia.org/math/8/6/2/862fae21895bfafdb6a6c9da30c5269e.png ; http://upload.wikimedia.org/math/f/d/b/fdb06cf2a399b265d4622112378c02be.png yönüne bakan birim vektördür. Bu vektör denklemi, zýt yüklerin birbirini çektiðini, ayný yüklerinse birbirini ittiðini gösterir. http://upload.wikimedia.org/math/a/2/6/a26dea19b411d3ef5cc1565dceef7b5b.png negatif olduðunda çeken, pozitif olduðunda ise iten bir kuvvet söz konusudur.

Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi & MsXLabs

Coulomb Yasasý

Ýki yüklü parçacýðý çevreleyen elektrik alanlarýnýn etkileþiminden doðan çekme ya da itme kuvveti. Bu kuvvetin büyüklüðü, parçacýklar arasýndaki uzaklýðýn karesiyle ters orantýlýdýr.
"iki noktasal elektrostatik yükün, birbirlerine karþýlýklý olarak etki ettikleri kuvvet, aralarýndaki uzaklýðýn karesiyle ters orantýlýdýr" biçiminde ifade edilen yasa. Söz konusu kuvvetin büyüklüðü, yükler çarpýmýnýn; uzaklýðýn karesi, ortamýn mutlak geçirgenliði ve 4¹ ile çarpýmýna oranýdýr. Bu yasa, kuvantum fiziðinde, çekirdek-elektron, atom-molekül baðlarýnýn açýklanmasýnda kullanýlmýþtýr.

Coulomb Yasasý!

Söz konusu yasaya göre, noktasal iki yükün birbirine etkisi yüklerin her biriyle doðru, aralarýndaki uzaklýðýn karesiyle ters orantýlýdýr. Ýlgili ifadeyi içeren yasa fizikte 'Coulomb Yasasý' olarak anýlýr. Bu yasanýn matematiksel ifadesi F=k.q1.q2/(d)2 þeklinde belirtilir.

Formülün Açýlýmý!

• F: Newton ( N ) olarak elektriksel itme ya da çekme kuvvetinin büyüklüðü
• q1 ve q2: Coulomb ( C ) olarak noktasal yüklerin deðeri
• d: Metre (m) olarak noktasal iki yük arasýndaki uzaklýk
• k: Ýki yük arasýndaki ortamla ilgili katsayý

Ýlgili birimler, SI birim sistemindeki birimleri belirtir. Bu baðlamda q1 ve q2'nin birimi C, r'nin birimi m olunca F'nin biriminin N olarak çýkmasý için k'nýn birimi N. (m)2/( C )2 olmak zorundadýr. Boþluk için k=9. (10)9. N. (m)2/( C )2 olduðu bilinmektedir. Yükler arasýndaki ortam deðiþince k'nýn dolayýsýyla elektriksel kuvvetin büyüklüðünün deðiþeceði açýktýr.

Coulomb Yasasý!

Coulomb yasasý, yüklü nesneler arasýndaki elektriksel kuvvetin matematiksel tanýmýdýr.

18. yüzyýl Fransýz fizikçisi Charles-Augustin de Coulomb tarafýndan formüle edilmiþtir. Hem yer çekimi hem de elektriksel kuvvetler nesneler arasýndaki mesafenin karesiyle azalýr ve her iki kuvvet de aralarýndaki çizgi boyunca hareket eder. Bununla birlikte, Coulomb yasasýnda, elektrik gücünün büyüklüðü ve iþareti, bir nesnenin kütlesi yerine elektrik yüküyle belirlenir.

Kaynak: AnaBritannica