Turgut Uyar TURGUT UYAR 4 Ağustos 1927’de Ankara’da doğdu. 22 Ağustos 1985’te İstanbul’da yaşamını yitirdi. Babası subaydı. İlk öğrenimini çeşitli kentlerde tamamladı. 1946'da Bursa Işıklar Lisesi’ni, 1947'de Askeri Memurlar Okulu’nu bitirdi. Bir süre orduda subay olarak görev yaptı. 1958’de ordudan ayrıldı. Türkiye Selüloz ve Kağıt Fabrikaları Ankara Bürosu ile Sanayi Bakanlığı'nda çalıştı. 1968'de emekliye ayrıldı. İstanbul'a yerleşti. Yaşamını serbest yazar olarak sürdürdü. 1969'da öykü yazarı Tomris Uyar ile evlendi. İlk şiiri "Yad" Haziran 1947’de Yedigün dergisinde çıktı. Çeşitli dergilerde yer alan şiirleriyle adını duyurdu. Ölçülü, uyaklı ilk dönem şiirlerinde daha çok kişisel yaşantısı üzerinde durdu. Aşk, ayrılık, ölüm temalarını işlediği bu dönem şiirlerinde Garip akımının izleri görülür. Daha sonra yoğun imgelerin ve simgeci bir söyleyişin etkili olduğu şiirleriyle İkinci Yeni'nin başlıca şairlerinden biri oldu. Sanatını halk şiirinin deyişleri ve divan şiirinin biçimlerinden yararlanarak geliştirdi. Büyük kent yaşamını bütün karmaşıklığı, parçalılığı ve sarsıntılarıyla içeren bir şiir oluşturdu. Lirik şiirin geleneksel sınırlarını zorladı. Şiirle düzyazı arasındaki ayrımı ortadan kaldırdı. Son dönem şiirlerinde başlangıçtaki zengin doku giderek yalınşlaştı, daha karamsar olmaya başladığı görüldü. Türk şiiri üzerine yazıları ve edebiyat eleştirileriyle de ilgi topladı. Şiirleri İngilizce, Fransızca ve Sırpça'ya çevrildi. ESERLERİ ŞİİR: Arz-ı Hal (1949) Türkiyem (1952-1963) Dünyanın En Güzel Arabistanı (1959) Tütünler Islak (1962) Her Pazartesi (1968) Divan (1970) Toplandılar (1974) Toplu Şiirler (1981, ilk dört kitaptaki şiirleri) Kayayı Delen İncir (1982) Dün Yok mu (1984) Büyük Saat (Son yazdıklarıyla birlikte bütün şiirleri 1984) İNCELEME: Bir Şiirden (1984) ÖDÜLLERİ 1963 Yeditepe Şiir Armağanı Tütünler Islak ile 1975 Türk Dil Kurumu Çeviri Ödülü Lucretius'tan Evrenin Yapısı çevirisi ile (Tomris Uyar'la birlikte) 1981 Behçet Necatigil Şiir Ödülü Kayayı Delen İncir ile 1984 Sedat Simavi Vakfı Edebiyat Ödülü Büyük Saat ile |
Turgut Uyar Tut ki Ben Tut ki sen bir şiiri çok iyi yazsan Ya da çok iyi bir şiir yazsan Bir saatin aralıksız işleyişi Bir çocuğun bir sokak kedisini sevişi Bilmem ki sanki güzel bir akşam gibi Onun için her akşamı iyi yaşamalıyım Yani kıskanılan onu Demek istediğim hepsi Turgut Uyar Çokluk Senindir Özenle soyduğum şu elma söyle şimdi kimindir Özenle ne yapıyorsam bilirsin artık senindir Suya giden bir adam mesela omzunu eğri tutsa Güneş, su ve adamın omzundaki eğrilik senindir Ayağa kalkarsın, adına uygunsun ve haklısın Kararan dünya bildiğin gibi sık sık senindir Kararan dünya yeni bir güle bir ateş parçasıdır Bir ateş parçasından arta kalan soylu karanlık senindir Bir deneyli geçmişi aldın geldin yeniyi güzel boyadın Ben bilirim sen de bil ilk aydınlık senindir Benim sevdiğim su senin suyunun öz kardeşidir Senin suyunun bıraktığı güçler artık senindir Çünkü bir silah gibi tutarsın tuttuğun her şeyi Her yeri bir uyarma diye tutan ıslık senindir Senindir ey sonsuzveren ne varsa hayat gibi Tutma soluğunu, genişle, öz ve kabuk senindir Ey en güzel görüntüsü çiçeklere dökülen bir çavlanın Aşkım, sonsuzum, bu dünyada ne var ne yok senindir Turgut Uyar |
Turgut Uyar (1927 Ankara-1985 İstanbul), Şair. Ortaöğrenimini Bursa Askerî Lisesi'nde (1946), yükseköğrenimini Askerî Memurlar Okulu'nda tamamladı (1947). Posof, Terme, Ankara'da personel subay olarak çeşitli görevlerde bulundu (1948-1958). Ordudan ayrılıp Türkiye Selüloz ve Kâğıt Sanayii Ankara Şubesi'nde çalıştı. Yedigün dergisinde çıkan (Yad, 22 Haziran 1947) hece ölçüsüyle yazılmış şiiriyle sanat dünyasına girdi. Kaynak dergisinin düzenlediği yarışmada ikincilik kazandı (1958). Daha sonra sürekli olarak Varlık dergisinde yazdı (1950-1955). İlk iki kitabında topladığı bu şiirlerinde dile egemen, dize kurmada başarılı göründü. Bir ara yeni dil olanakları içinde divan şiir geleneğini sürdürmek isteyen şairler arasına katıldı. Sonra öykü-şiir denilebilecek uzun soluklu parçalarında toplumsal temaları başarı ile işledi. Yapıtları:
MsXLabs & Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi |
1 ek UYAR (Turgut), türk şair (Ankara 1927 - İstanbul 1985). Bursa Askeri lisesi'nı (1946), Askeri muamele memurları okulu' nu (1947) bitirdi. Personel subay (1948 -1958), Türkiye Selüloz ve kâğıt sanayii An kara şubesi nde memur (1958-1968) olarak çalıştı; emekliye ayrıldı. Ataç'ın önsözüyle ("Bilmem yanılıyor muyum Turgut Uyar'ı iyi bir şair saymakla? Hiç sanmıyorum. Ne olursa olsun, onun için atıyorum zarımı.") yalınlanan Türkiyem (1952) kitabı halk şiirinden de beslenerek yer yer ince bir alaycılıkla doğayı, cinselliği anlatıyordu. Dize yapısı, imgeleri, anlatımı bakımından Garip şiirini değiştiren İkinci yeni'nin öncü şairleri arasında yer aldı. İnsan ilişkilerini, günlük yaşamı, cinselliği kuşatan toplumsal baskıların sergilendiği şiirini doğa, yabansı yaşam, Kutsal Kitap, tarih gibi kaynaklar büyük ölçüde besledi; yer yer öyküdestan olaı laklarından yararlandı: Dünyanın en güzel Arabistanı (1959), Tütünler ıslak (1962, Yeditepe şiir armağanı). Divan şiirinin işçiliğinden, sesinden yararlanarak çağdaş yaşamı, güncel sorunları ele aldı: Divan (1970). Dönemin toplumsal-siyasal olaylarından gelen izleri yansıttı: Kayayı delen incir (1981, Behçet Necatigil şiir ödülü). Eriştiği ustalıklarla yetinmeyen, biçimi, anlatımı, imgeleriyle yeniliklere sürekli açık bir şiiri gerçekleştirdi. Bütün şiirlerini Büyük saat (1984, Sedat Simavi vakfı ödülü) kitabında derledi. Çağdaş türk şiiriyle ilgili değerlendirmeleri Bir şiirden (1983) kitabindedir. (Kayn.) Kaynak: Büyük Larousse |
Göğe Bakma Durağıİkimiz birden sevinebiliriz göğe bakalım Şu kaçamak ışıklardan şu şeker kamışlarından Bebe dişlerinden güneşlerden yaban otlarından Durmadan harcadığım şu gözlerimi al kurtar Şu aranıp duran korkak ellerimi tut Bu evleri atla bu evleri de bunları da Göğe bakalım Falanca durağa şimdi geliriz göğe bakalım İnecek var deriz otobüs durur ineriz .......... Turgut Uyar |
Saat: 03:16 |
©2005 - 2024, MsXLabs - MaviKaranlık