Sipahi - Sipahi Nedir - Sipahi Hakkýnda
 

Osmanlýlarda týmar sahibi bir sýnýf atlý asker:
"Bazý sipahi aðasý gibi maðrurdu, kimi cengâver tavýrlý ve sakindi."- Y. K. Beyatlý.

SÝPAHÝ a. (fars. sipah'tan sipahi).
1. OsmanlI imparatorluðu’nda iki sýnýf atlý askere verilen ad. (Bk. ansikl. böl.)
2. XVIII. ve XIX. yy.'larda Fransýzlar’ýn, Portekizliler'in ve Ingilizler’in hizmetine giren hintli askerlere verilen ad.

—ikt. tar. Sipahi senedi, sipahilerin týmarlarý içinde bulunan devlete ait topraklarý çiftçilere daðýtýrken verdikleri belgenin adý. (Tapu temessükü de denirdi.)

—Kur. tar. Sipahi aðasý, kapýkulu süvarilerinin birinci bölüðünün komutanýna verilen ad. || Sipahi bölüðü ya da sipah bölüðü, kapýkulu süvarilerinin birinci bölüðüne verilen ad.

—ANSÝKL. Osmanlý imparatorluðu'nda kendine özgü bir askeri soyluluðu temsil eden týmarlý sipahiler, tasarruflarýna verilen arazinin (týmar) bazý gelirlerine karþýlýk, kanunun öngördüðü sayýda atlý asker (cebeli) beslemek, donatmak ve sefer sýrasýnda cebelileriyle birlikte orduya katýlmak zorundaydýlar.
Barýþ döneminde týmar topraklarýný iþletmekle yükümlü olan sipahi, reaya çiftliklerine bölünmüþ týmar topraðýný tapu resmi karþýlýðýnda reayaya kiraya verirdi. Ayrýca sipahiye kendi geçimini saðlamak üzere iþleyebileceði ya da kiraya verebileceði "hassa çiftlik" adý verilen, genellikle bir çift öküzün iþleyebileceði büyüklükte bir toprak ayrýlmýþtý. Sipahi, týmar topraðý üzerindeki reayanýn kanun tarafýndan türleri ve miktarlarý belirlenen vergilerini toplar, bununla askeri yükümlülüklerini yerine getirirdi. Ne arazinin ne de üstündeki köylünün sahibi olmadýðý halde sipahiye “sahib-i arz", "sahib-i raiyet" de denirdi.
Askeri yükümlülüklerini yerine getirmeyen ya da týmar arazisiyle iliþkisini kesen sipahinin týmarý geri alýnýrdý. Ancak bu seyrek görülen bir durumdu. Sipahi, týmarýný kaybetse de hemen reaya statüsüne geçirilmez, bir s "re açýkta kaldýktan sonra yeni bir týmar için baþvurabilirdi. Ölen sipahilerin týmarlarý oðullarýna verilirdi.
Flem savaþlarda yararlýk gösteren kullar hem de reaya kökenli askerler kendi lerine týmar verilmesi sonucu sipahi sýnýfýna geçebilirlerdi. Ancak reayanýn sipahi yazýlmasý az görülen bir durumdu.
XVI. yy.'da osmanlý ordusunun çoðunluðunu oluþturan týmarlý sipahiler XVII. yy.'dan baþlayarak önemlerini kaybetmeye baþladýlar. XVIII. yy.'da sayýlarý ve önemleri iyice azalmýþtý. 1847’de Abdülmecit bir fermanla kalan sipahileri emekli etti. (TIMAR.)
Timarlý sipahilerin yaný sýra kapýkulu ordusunun atlý sýnýfýna da "sipahi" deniliyordu. (KAPIKULU SÜVARÝLERÝ.)