CADI MAKİ MAYMUNU Endonezya ve Filipinler'deki ormanlarda yaşayan ve Cadı Maki olarak adlandırılan maymun türü ağaçlarda çok hızlı hareket etmesiyle bilinen bir canlıdır. Bu küçük maymunlar dik ağaçlara hızla tırmanabilen ve büyük bir sıçrayışla ağaçtan ağaca atlayan çok çevik hayvanlardır. Parmak uçlarındaki vantuz gibi emici yastıkçıklar dallara sıkıca tutunmalarını, uzun ve püsküllü kuyrukları ise daldan dala sıçrarken dengelerini yitirmemelerini sağlar. CadıMaki ağaçlarda yaşamasını kolaylaştıran bu özelliklerinden başka, iyi bir avcı olmasını sağlayan başka özelliklerle de donatılmıştır. Örneğin top gibi yusyuvarlak olan başını 180 derece döndürebilir, Cadı Makiler gece hayvanlarıdır. Bu yüzden son derece büyük gözlere sahiptirler. Başlarının geniş dönme açısı ve keskin görüşlü gözleri sayesinde karanlıkta kolaylıkla avlanırlar. Allah her canlıyı bulunduğu ortama uygun özelliklerle donatmıştır. Cadı Makiler de gece karanlığında ormanda rahat hareket edecek özellikler ile birlikte Allah tarafından yaratılmışlardır. http://www.wallpaperst.net/view_thumb/aa6a7424/maki.jpg BAZI ENTERESAN MAKİ'LER Her biri evcil kedi büyüklüğünde, tilki yüzlü ve maymun vücutlu bazı enteresan adi makiler vardır. Çokluk gececi hayvanlar gibi bunların vücudu da ipek yumuşaklığında bir kürkle kaplıdır. İçlerinde yalnız bir çeşit "halkalı kuyruklu maki" bir orman hayvanı değildir. Hemen tamamiyle ağaçsız olan Batı Madagaskar'ın kurak ve kayalık bölgelerinde yaşar. Bu hayvan çevresine çok güzel uymuştur. Derimsi avuçları ve tabanları kaygan kayaların üzerinde tutunmasına yardımcı olur. "Halkalı kuyruklu maki", esaret hayatına en iyi uyabilen hayvandandır. Genellikle hayvanat bahçelerinde bundan bir örnek bulunur. Vücudu açık gri renktedir. Uzun kuyruğunda peş peşe siyah ve beyaz halkalar göze çarpar. Diğer maki'lerin kuyrukları tek renktir. "Yakalı maki,"yukarıda bahsettiğimiz hayvanlardan daha güzel ve daha iridir. Boynunun yanlarında bariz bir yakası, vücudunun üzerinde ise siyah ve beyaz lekeler vardır. Kalın siyah kuyrağu, hayvanın 60 santimlik vücudu kadar uzundur. Yakalı maki, güneşe taptığını sanan bazı yerliler tarafından kutsal addedilir. Yerlilerin bu inançlarında biraz hakikat payı da vardır galiba. Güneşin ilk ışınları ufukta belirince, yakalı maki art ayaklarının üzerinde dimdik oturur ve kollarını yalvarırmış gibi ileri uzatır. Bu arada gözlerini de güneşten ayırmaz. Güneş batarken ise maki grupları bir ağızdan ağlamaklı sesler çıkarırlar. Kuzey Madagaskar'ın kızılımsı gri sevimli bir yaratığı olan olan «meyva yiyen maki nin huyları da oldukça gariptir. Bir ağac kovuğunu kendine yuva yapan bu hayvan, aynı inin bir arı sürüsü tarafından paylaşılmasını umursamaz. Arılar gündüzleri, maki ise geceleri hareket halinde olduğuna göre, zaten fazla karşılaşmazlar. |
Cadı Maki Maymunu (Tarsium spectrum) Endonezya ve Filipinler'deki ormanlarda yaşayan bu küçük maymunlar, dimdik ağaçlara hızla tırmanabilen ve büyük bir sıçrayışla ağaçtan ağaca atlayan çok çevik hayvanlardır. Tarsiidae adıyla ayrı bir familya oluşturan bu hayvanların parmak uçlarındaki vantuz gibi emici yastıkçıklar dallara sıkıca tutunmalarını, uzun ve püsküllü kuyrukları ise daldan dala sıçrarken dengelerini yitirmemelerini sağlar. Cadimaki, ağaçlarda yaşamasını kolaylaştıran bu özelliklerinden başka, iyi bir avcı olmasını sağlayan başka özelliklerle de donatılmıştır. Örneğin top gibi yusyuvarlak olan başını 180° döndürebilir. Kocaman ve patlak gözlerinden de anlaşılacağı gibi bir gece hayvanıdır; böceklerle beslenir ve hem başının geniş dönme açısı, hem de keskin görüşlü gözleriyle karanlıkta bile avını kolay kolay ka-çırmaz. Cadımakilerin üç türü vardır. Bunların en küçüğü 9 cm, en irisi yaklaşık 16 cm uzunluğundadır. Ama kuyruklarının uzunluğu boylarının iki katını bulur. Rengi gri ile kahverengi arasında değişen ince, ipeksi tüyleri kalın ve kabarık bir post oluşturur. Cadimakilerin dişisi altı ay kadar süren bir gebelikten sonra tek bir yavru doğurur. Doğduğunda kürklü, gözleri açık ve oldukça gelişmiş olan bu yavru annesinin kürküne tutunarak dolaşabildiği gibi, kendi başına dallara da tırmanabilir. MsXLabs.org & Temel Britannica |
Böcek gözlü, tüylü küçük Filipin “Cadı Maki”si, dünyanın en küçük maymunu farz ediliyor. Fakat bu maki, aslında bir maymun bile değil! Bilim adamları bu canlıyı koyacak bir kategori bulamıyorlar çünkü bu cadı maki benzersiz. Günlerini ağaç gövdelerindeki küçük deliklerde uyuyarak, gecelerini de böcek avlayarak geçiriyorlar. Ortalama 10-12 cm uzunluğa ve 20 cm uzunlukta bir kuyruğa sahipler. Cadı maki hakkında ilginç bir bilgi daha: gözleri midelerinden daha büyük! |
Cadı makigiller Cadı makigiller veya Uzun bacaklıgiller (Tarsiidae, Tarsius), bir primat familyası. Güneydoğu Asya'nın adalarında yaşayan, küçük, gece faal hayvanlardır. Maki olarak adlandırılmalarına rağmen makimsilere dahil değildirler. Eski sınıflandırmalarda, makimsiler ile birlikte artık kabul edilmeyen önmaymunlar grubuna koyulurlardı. Güncel sınıflandırmada kuru burunlu maymunlar (Haplorhini) arasında yer alırlar. |
Cadı makigiller MsXLabs.org & Vikipedi, özgür ansiklopedi http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Bohol_Tarsier.jpg/260px-Bohol_Tarsier.jpg Filipin cadı makisi http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Tarsius_sp._1.jpg/750px-Tarsius_sp._1.jpg Sulavezi uzun bacaklı makisi (Tarsius tarsier) Cadı makigiller veya Uzun bacaklıgiller (Tarsiidae, Tarsius), bir primat familyası. Güneydoğu Asya'nın adalarında yaşayan, küçük, gece faal hayvanlardır. Maki olarak adlandırılmalarına rağmen makimsilere dahil değildirler. Eski sınıflandırmalarda, makimsiler ile birlikte artık kabul edilmeyen önmaymunlar grubuna koyulurlardı. Güncel sınıflandırmada kuru burunlu maymunlar (Haplorhini) arasında yer alırlar. Sevimli görünüşlerinden dolayı Güneydoğu Asya'da ev hayvanı olarak da tutulurlar. Özellikleri Cadı makileri çok küçük primatlardır. Uzunlukları 9 – 16 cm ulaşırken, kuyrukları 13 – 28 cm ile vücutlarının iki misli olur. Ağırlıkları 60 - 160 gram arası değişir. Postları kısa ve yumuşak, çoğunlukla gri, ama bazen gri-kahverengi veya kızıl kahverengi de olabilir. Vücut ölçülerine göre elleri büyük ve bacakları çok uzundur. Tüm maymun takımı içersinde en uzun bacaklara sahiptir (vücut büyüklüğüne göre). Uzun atlayışlarında uzun kuyrukları ile dengeyi sağlarlar. Dik duran bir dala tutunurken kuyruk destek olarak da kullanılır. Vücut ölçülerine göre tüm memelilerin arasında en büyük gözlere sahiptirler. Gözler hatta beyinden büyüktür. Hareket ettirebildiği kulaklarıda gayet büyüktür. Yayılım Cadı makileri Güneydoğu Asya'nın adalarında yaşar. Sumatra'nın güneyinde, Borneo, Filipin'in güneyinde ve Sulavezi adasında yaşarlar Çok farklı yaşam alanlarını feth etmişlerdir. Onlara yağmur ormanlarında, dağ ormanlarında, mangrov ormanlarında, bataklık bölgelerde ve bambu çalılıklarında raslamak mümkündür. Bazı türlere 1500 metre yüksekliğe kadar raslamak mümkündür. Cüce uzun bacaklı maki hatta sadece 1800 ila 2200 metre yükseklik arasında yaşar. Yaşam şekli http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Tarsier_Hugs_Mossy_Branch.jpg/450px-Tarsier_Hugs_Mossy_Branch.jpg Dik ve ince dalların üzerinde durmayı tercih ederler. http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Tarsier_Tarsius_sp._.jpg/800px-Tarsier_Tarsius_sp._.jpg Sulavezi cadı makileri aile grupları içinde yaşar. Cadı makileri gece faal hayvanlardır. Gündüzleri bitkilerin sık durduğu yerlere girip saklanırlar.Gece yiyecek arayışında fazla yükseklere çıkmaz, daima yerden 2 metre yüksekliğin altında hareket ederler. Dik duran ince dallara tutunarak durmayı tercih ederler. Uzun bacakları sayesinde 5 metre atlayabilirler. Sunda ve Filipin cadı makisi Yalnız yaşarken, Sulavezi cadı makisi 4 ila 8 bireyden oluşan aile grupları içinde yaşar. Beslenme http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Philippine_sarangani_tarsier.jpg/220px-Philippine_sarangani_tarsier.jpg Uzun parmakları ile avlarını yakalarlar. Cadı makigiller sırf etoburdur ve böylece tüm maymunlar takımı içinde hiç bitkisel beslenmeyen tek familyadır. Birçok farklı böcek türleri, kelebek, örümcek, yengeç, termit ve karınca ile beslenirler. Türden türe farklı derecede yakalayabildikleri, yarasa, kurbağa, kuş veya yılan gibi küçük omurgalılarıda yerler. Büyük parmakları ile uçan bir hayvanı havadan kapabilir veya aniden sıçrayıp av hayvanın üstüne atlayabilirler. Sonra o hayvanı ısırarak öldürdükten sonra bir dala çıkıp avı önce kafası ile başlayarak yerler. Üreme Bu kadar küçük hayvanlar için gayet uzun sayılan 180 - 190 gün süren bir gebelikten sonra tek bir yavru doğar. Gebeliğin uzun sürmesinden dolayı yavru bayağı iyi gelişmiş, yetişkinlerin %33'ü büyüklüğünde dünyaya gelir. Doğduğunda vücudu tamamen post ile kaplıdır ve gözleri açık olur. http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/13/Babytarsier.jpg Yavrusu ile bir filipin cadı makisi İlk haftalarda anne yavruyu ağzında taşır ve yiyecek arayışına çıkınca sık sık dalların arasında Yalnız bırakır. Ama kısa aralarla yavrunun yanına uğrar. Sulavezi cadı makisi hatta her gece yavrusunu 10 - 12 defa başka bir yere götürüp bırakır. 80 gün sonra emzirme süresi biter. Yavru 1 - 2 yıl içinde ergenleşir. Evcil bireyler 16 yaşına kadar varır ama doğada ömür uzunluğu bilinmemekte. Sınıflandırma Bugün familyanın 9 yaşayan türü tanılmakta, ama henüz bulunmamış türlerin varolması ve sayılarının dahada artması mümkündür. Tarsius cinsi üç gruba ayrılabilir:
Alem: Animalia (Hayvanlar) Şube: Chordata (Kordalılar) Sınıf: Mammalia (Memeliler) Takım: Primates (Primatlar) Alt takım: Haplorrhini (Kuru burunlu maymunlar) İnfra takım: TarsiiformesGregory, 1915 Familya: Tarsiidae (Cadı makigiller) Cins: Tarsius (Cadı makisi) Genetik araştırmalar türlerin birbirlerine düşünüldüğü kadar yakın olduğunu göstermiş ve böylece cinsin 3 gruba ayrılmasını gerektirmiştir. |
Saat: 21:33 |
©2005 - 2024, MsXLabs - MaviKaranlık