Ziþtovi antlaþmasý

1788-1791 Türk -Avusturya savaþý'na son veren barýþ antlaþmasý (4 aðustos 1791).

Türk-Rus savasý'na (1787-1792) Avusturya'nýn Osmanlý devletine karþý Rusya'nýn yanýnda katýlmasý üzerine (1788) Ýsveç de, Rusya'ya karþý Türkiye'nin yanýnda savaþa girdi. Daha sonra yapýlan Türk-Prusya dostluk antlaþmasý (31 ocak 1790) nedeniyle Ýsveç'ten sonra Prusya'nýn da tehdidi karþýsýnda kalan Avusturya, bir yandan da Fransýz devrimi'nin (1789) ürkütücü baskýsý altýnda Prusya ile Reichenbach antlaþmasfný imzaladý (27 temmuz 1790).

Buna göre Osmanlýlarca ateþkes yapmayý, son savaþta aldýðý yerleri Türkiye'ye geri vermeyi ve yalnýz Hotin kalesini Türk-Rus savaþý'nýn bitimine kadar elinde tutmayý kabul etmek zorunda kalan Avusturya, Yerköyü'nde Türklerle 9 aylýk bir ateþkes imzaladý (19 eylül 1790). Daha sonra Ziþtovi’de (bugün Sviþtov) türk ve avusturya delegeleri arasýnda Reichenbach antlaþmasý’yia ayný hükümleri kapsayan bir barýþ antlaþmasý yapýldý (4 aðustos 1791).

Yedi maddelik bir sýnýr protokolü ve ayrýca 14 maddeden oluþan Ziþtovi antlaþmasý gereðince Belgrad kalesi, Bükreþ ve bu savaþta iþgal edilen öteki topraklar OsmanlI devletine geri verilirken, irþevei atik (Stara Orsova) ve yöresi Avusturyalýlar’a býrakýldý. Böylece 3 yýl 5 ay 24 gün sürmüþ olan bu Türk-Avusturya savaþý sona erdi.

Ziþtovi Antlaþmasý

Osmanlý Devleti ile Avusturya arasýnda 1788-1791 savaþlarýna son veren ve Ziþtovi’de imzalanan barýþ antlaþmasý.

1787’de baþlayan Osmanlý-Rus Harbi devam ederken, 1788’de Avusturya, Rusya’nýn yanýnda Osmanlý Devletine harp ilan etti. Buna karþýlýk Ýsveç de, Rusya’ya karþý Osmanlý Devletinin yanýnda savaþa girdi. Ayrýca Osmanlý Devleti, iki cephe ile karþý karþýya gelince, savaþ hâlinde bulunduðu Prusya ile 1790 yýlýnda antlaþma imzaladý ve Avusturya sýnýrýna yeni kuvvetler gönderdi. 8 Haziran 1790’da, Yergöði’de, Avusturya kuvvetleri, büyük bir bozguna uðratýldý. Bu maðlubiyet üzerine, Avusturya imparatoru Ýkinci Leopold barýþ istedi.

Prusya’nýn da delâletiyle, 18 Eylül 1790’da, Yergöði’de, dokuz aylýk bir mütâreke imzâlandý. Bundan sonra, 5 Aralýk 1790’da, Ziþtovi’de baþlayan barýþ görüþmeleri, uzun çekiþmelerden sonra, 4 Aðustos 1791’de neticelendi. Tamamý on dört madde olan bu antlaþmaya göre Avusturya, Orsova dýþýnda, iþgal ettiði bütün yerlerden çýkacaktý. Hotin Kalesi, Ruslarla antlaþma yapýlana kadar, Avusturyalýlarda kalýp sonra Osmanlýlara terk edilecekti. Ýki devlet arasýnda, daha önce yapýlan ticaret antlaþmalarýna göre, ticaret serbestisi ve ticarî imtiyazlar devam edecekti. Osmanlýlar, antlaþmadan sonra Viyana’ya bir büyükelçi gönderdi.

Ziþtovi Antlaþmasý’nýn önemli maddeleri

• Avusturya, Orsova ve Unni suyu civarýnda bulunan küçük bir arazi dýþýnda, savaþ sýrasýnda iþgal ettiði bütün yerlerden çýkacaktý.
• Hotin Kalesi, Ruslarla antlaþma yapýlana kadar, Avusturyalýlarda kalacak sonra Osmanlýlara terk edilecekti.
• Ýki devlet arasýnda daha önce yapýlan ticaret antlaþmalarýna göre; ticaret serbestisi ve ticari imtiyazlar devam edecekti.
• Avusturya açýk yada gizli hiçbir þekilde Rusya’ya destek vermeyeceðini garanti verdi.