|
Hematoloji (Kan Bilimi) 1 ek Hematoloji Hematoloji, kanın yapısı, işlevi ve hastalıklarını konu alan tıp dalı. 17. yüzyılda ilkel, tek mercekli bir mikroskop kullanarak kandaki alyuvarlan inceleyen ve büyüklüklerini bir kum taneciğiyle karşılaştıran Felemenkli Antonie van Leeuwenhoek, kanın bileşimine bilimsel bir açıklama getiren ilk bilim adamı oldu. 18. yüzyılda İngiliz fizyolog William Hewson alyuvarları ayrıntılı olarak tanımladı, lenf sistemini inceledi ve fibrinin pıhtılaşmadaki rolünü gösterdi. 19. yüzyılda, kan hücrelerinin kemik iliğinde oluştuğu anlaşıldı; öldürücü kansızlık, lösemi ve bir dizi kan hastalığı tanımlandı. Kandaki hücrelerin boyanması için çeşitli tekniklerin geliştirilmesiyle birlikte hematolojide morfoloji dönemi başladı. 20. yüzyılın ilk yıllarında pek çok tıp öğrencisi kan hastalıklarında kanın yapısında oluşan değişikliklerle ilgilendi. O, A, B ve AB kan gruplarının bulunması, kan naklinde uygun olmayan kan verilmesi durumunda ortaya çıkan komplikasyonların önüne geçilmesini sağladı. Hematokrit işleminin kullanılmaya başlaması, 1932’de alyuvarlardaki hemoglobin düzeyinin ve alyuvar hacminin ölçülmesi kansızlık konusundaki incelemeleri hızlandırdı. Hematolojide fizyoloji dönemi, 1920’lerde çeşitli besinlerin alyuvar yapımındaki rolünün sistemli olarak araştırılmasıyla başladı. Bu araştırmalar, karaciğer özütünün öldürücü kansızlığın tedavisinde yararlı olduğunu, karaciğerde bulunan B12 vitamininin kansızlığa karşı etkin bir madde olduğunu kanıtladı. Beslenme ve biyokimya alanlarında buna koşut giden buluşlar ile ağır ve radyoaktif izotopların kullanılması, hemoglobin yapımının ve hastalıklarda hemoglobin yapısında ortaya çıkan değişikliklerin anlaşılmasına yardımcı oldu. II. Dünya Savaşı’ndan sonra hematolojinin ilgi alanı genişledi. Orak hücreli kansızlığın incelenmesi, normal bir proteinde molekül düzeyinde oluşan değişikliğin hastalığa özgü tüm belirtilerin temel nedeni olabileceğini ortaya koydu. Aynı dönemde protein ve enzim kimyası tekniklerindeki gelişmeler, hemoglobinin bireşimlenmesinde daha önce hiç fark edilmeyen birçok bozukluğun tanınmasını sağladı; bu bozuklukların genlerle denetlendiği gösterildi. Özellikle kalıtımla geçen kansızlıklar üzerinde yapılan çalışmalar antropologlara önemli genetik bulgular sağladı. II. Dünya Savaşı’ndan bu yana elektron mikroskopu kullanılarak ve biyokimya alanındaki ilerlemelerden yararlanılarak yapılan araştırmalar, lösemi ve lenfomalarda ışınımın, çeşitli kimyasal maddelerin ve virüslerin rolünün ortaya çıkarılmasına, kan hücrelerinin bireşimlenmesinde ortaya çıkan yapısal değişikliklerin daha ayrıntılı olarak araştırılmasına ve trombositlerin ve pıhtılaşma sürecinin incelenmesine olanak sağladı. MsXLabs.org & Ana Britannica |
Hematoloji (Kan Bilimi)Kanbilim (ülkemizde genelde kullanılan adı ile “Hematoloji”) kanın ve kemik iliği gibi kan hücrelerini üreten organların yapısını, işlevlerini ve hastalıklarını inceleyen bir bilim dalıdır. Uygulanması büyük ölçüde laboratuvara dayanır. Tıbbın çoğu temel, birçok dalı ile yakın iş birliği içinde çalışır. Bunların başında immünoloji, genetik, moleküler biyoloji, patoloji, onkoloji, infeksiyon hastalıkları, biyokimya, radyoloji, radyoterapi, nükleer tıp gelir. |
KAN KiMYASI VE ENZiMLER
|
2 ek HematolojiHematoloji Bölümü kan hücrelerinin ve bu hücreleri üreten organların (kemik iliği, lenf bezi ve dalak) hastalıklarını inceleyen bir bilim dalıdır. Kansızlıklar, kanama ve pıhtılaşma bozuklukları, dalak ve lenf bezesi hastalıkları, kemik iliği kanserleri, kemik iliğinin aşırı veya az çalışmasıyla seyreden hastalıklar bu grupta yer alır. Hematoloji nelerle ve hangi hastalıklılarla ilgilenir?
Kan Hastalıkları Anemiler: Demir eksikliği anemisi, Vitamin B12 eksikliği, hemolitik anemi, kalıtsal eritrosit hastalıkları (Akdeniz anemisi, orak hücreli anemi gibi), kronik hastalık anemisi Kanama bozuklukları: İmmün trombositopeni, kalıtsal trombosit hastalıkları (Bernard-Soulier sendromu, Glanzman Trombastemisi gibi), von Willebrand Hastalığı, hemofili Pıhtılaşma bozuklukları: Tekrarlayan atar damar veya toplar damar tıkanıklıkları, kalıtsal pıhtılaşma bozuklukları (Faktör V Leiden mutasyonu vb), yaygın damar içi pıhtılaşması sendromu (DIC), trombotik trombositopenik purpura (TTP), hemolitik sendrom (HUS), antifosfolipid sendrom (AFS), kanserle ilişkili tromboz Kemik iliği yetersizlikleri: Aplastik anemi, miyelodisplastik sendrom, kemik iliğini etkileyen depo hastalıkları veya kanser metastazları Miyeloproliferatif hastalıklar: Kronik miyeloid lösemi, polisitemia vera, esansiyel trombositemi, primer miyelofibroz, kronik miyelomonositer lösemi, kronik eozinofili Lenfomalar: Hodgkin lenfoma, Hodgkin-dışı lenfomalar Lösemiler: Akut lösemiler (akut miyeloid lösemi, akut lenfositik lösemi), kronik lösemiler (kronik myeloid lösemi, kronik lenfositik lösemi, saçlı hücreli lösemi) Plazma hücre bozuklukları: Selim monoklonal gammopati, plazmositom, multipl miyelom, Waldenström makroglobulinemisi Florence Nightingale Hastaneleri Hematoloji Bölümü'nde tüm yukarıda yazılı hematolojik hastalıkların tedavisi ve kemik iliği nakli uzun yıllardır başarı ile tedavi edilmektedir. Hematolojik bir hastalığın belirlenmesinde kullanılan yöntemler nelerdir?
MsXlabs.org -derlemedir. |
| Saat: 06:19 |
©2005 - 2024, MsXLabs - MaviKaranlık