Þarj Edilebilir Piller
 

Þarj Edilebilir Piller

Artýk elektronik cihazlar her geçen gün daha küçük, daha hafif ve daha çok fonksiyonlu olarak üretiliyor. Kullanmakta olduðumuz portatif bir cihazda bizi en çok rahatsýz eden þey batarya sorunudur. Olmadýk bir zamanda birden bitiveren bir bataryanýn bizi ne kadar kýzdýrdýðýný bir düþünün! Ýþ bu kadarla kalsa iyi, daha sonra uzunca bir süre o bataryanýn þarj edilme olayý ve o süreç içersinde (þayet evde isek) cihazýn þebekeye baðlý bir dýþ kaynaktan beslenmesi gibi rezillikler bizi canýmýzdan bezdirmez mi? Ýþte o zaman hepimiz: Yahu, þöyle uzun zaman dayanan bir batarya yapsalar, biz de bu dertten kurtulsak diye düþünmez miyiz?

Evet, galiba bu þikayetler gerekli yerlere kadar gitmiþ ki iyisi, daha iyisi, daha daha iyisi yapýlarak piyasaya sürülmüþ. Uzun yýllar Ni-Cd bataryalar ufak elektronik sistemlerin standart besleme kaynaklarýný oluþturmuþtur. Biraz daha büyük sistemler (Laptop bilgisayarlar, güçlü radyolar gibi) Lead-Acid bataryalar kullanýyorlardý. Sonunda, daha küçük olsun, daha hafif olsun, daha uzun dayansýn, çevreci de olsun talepleri yeni batarya teknolojilerinin geliþtirilmesine sebep oldu.
Bu geliþmelerin sonunda da: nickel-metal hydride (Ni-MH), þarj edilebilir (Alkalin) ve lithium-ion (Li+) piller ortaya çýktý. Ancak, bu yeni geliþtirilen piller daha karmaþýk þarj ve koruma devrelerini de beraberlerinde getirdiler.

NI-CD piller bazý durumlarda yeni pil teknolojilerine tercih edilmektedir. Ni-MH pillere göre daha küçük kapasiteye sahip olmalarýna raðmen, düþük empedanslarý nedeniyle kýsa süreli yüksek akým istenen yerlerde (portatif el aletleri) tercih sebebidirler. Galiba uzun bir süre bu böyle gidecek (çevirenin notu!) Ni-MH pillerin kapasiteleri ( C ) NI-CD’lara göre çok daha yüksektir. Ancak, daha hýzlý bir (kendi baþlarýna boþalma) süresine sahiptirler. Yani, þarj olmuþ bir Ni-MH pil, þarj olmuþ bir NI-CD pile göre neredeyse iki misli daha kýsa bir sürede durduðu yerde deþarj olur.

Bu bakýmdan, þarj ettiðimiz pil kullanýlmadan uzun süre þarjýný korusun diyorsak NI-MH piller buna cevap veremezler. NI-MH piller NI-CD pillere göre hýzlý þarj ( quick charge ) yönünden de farklýdýr. Her iki tip de kapasitelerine eþit veya daha yüksek bir akýmla þarj edilirler. Quick charge tekniði, bir pilin bir saat veya bir saatten daha kýsa bir sürede þarj edilmesini saðlar. Þayet bir pili bir saat süreyle kapasitesi ( C ) kadar bir akýmla þarj edersek bu sürenin sonunda pil, tam kapasitesine ulaþamaz. Tam kapasitesine ulaþabilmesi için pili ya ( C )'nin üzerinde bir akýmla bir saat þarj etmeli, ya da ( C ) kadar bir akýmla bir saatten daha fazla bir süre þarj etmeli. Tabii bütün bu süreler ve akýmlar pilden pile deðiþecektir.

Bir NI-CD pil þarj edildiðinde, önce terminal voltajý en yüksek noktaya çýkar sonra normal deðerine düþer. Ýþte bu düþtüðü nokta onun tam kapasitesine ulaþtýðý yerdir. Þayet pili hýzlý þarj ediyorsak þarjý, pil voltajýnýn düþtüðü yerde kesmemiz gerekir. Aksi halde þarj akýmý aþýrý bir enerji doðuracak bu da pilin içindeki elektrolitiðin (sývýnýn) hidrojen ve oksijen çýkarmasýna ve giderek pilin iç basýncýnýn ve ýsýsýnýn artmasýna, þarj hala devam ediyorsa terminal voltajýnýn düþmesine ve sonunda pilin patlamasýna sebep olacaktýr.
Kaliteli bir þarjör, þarj sýrasýnda pilin ýsýsýný ve voltajýný devamlý olarak kontrol eder. Bu, pilin hasara uðramamasý için gereklidir.
NI-CD ve NI-MH piller için en emin þarj tekniði (Trickle-charge) tekniðidir. Bu teknikle þarj süresince pile uygulanacak ufak bir akým, pil üzerinde ihmal edilebilir bir ýsý doðuracaðýndan pil çok saðlýklý bir þekilde þarj olacaktýr. Bu teknikte ne þarjý kesmek ne de pilin voltajýnýn ne durumda olduðunu kontrol etmek gerekir. Maksimum trickle-charge akýmý her pile göre deðiþik olmasýna raðmen C/15 lik bir akým saðlýklý bir þarj için yeterlidir.

LITHIUM – ION piller

Son yýllarda pil teknolojisindeki en büyük buluþ Lithium – ion piller olmuþtur. Diðer þarj edilebilen pillere göre bu pillerin kapasiteleri çok daha yüksektir.

Kapasite avantajýnýn yanýnda aðýrlýklarý da çok daha azdýr. Aðýrlýk sorunu özellikle portatif cihazlarda önem kazanmaktadýr. Li+ pillerin aðýrlýklarýna göre kapasiteleri diðer pillerin neredeyse iki katýdýr. Li+ pillerin bu avantajýnýn yanýsýra birtakým sýnýrlamalarý da vardýr. Bu piller hem yüksek ve hem de düþük þarja karþý çok hassastýrlar. Maksimum enerjilerine ulaþabilmeleri için maksimum voltaj gereklidir. Ancak,aþýrý voltajla þarj bu pillerin hasara uðramasýna sebep olur. Li+ pilleri gerek þarj, gerekse deþarj ederken voltaj ve akým sýnýrlamasýna dikkat etmek gerekir.

Li+ batarya paketlerinin içinde düþük veya yüksek voltaj durumlarýnda devreyi kesen sistemler ve aþýrý akýma karþý sigorta düzenekleri bulunmaktadýr. NI-CD ve NI-MH bir akým kaynaðý ile þarj edilebilirken, Li+ pillerin þarjörleri hem akým, hem voltaj kaynaðý olmak durumundadýr. Bir Li+ pili hasarsýz olarak þarj etmek istersek þarjörün çýkýþ voltajýnýn %1 den fazla oynamamasý gerekir. Görüldüðü gibi Li+, çok ileri teknoloji ürünü, hafif, kapasiteleri yüksek. 500 defadan daha fazla þarj edilebiliyor, þarj olduktan sonra kendi kendine deþarjý, bir ayda kapasitesinin %10’undan daha az, NI-CD ve NI-MH piller gibi (memory effect) yok, kullanma sýrasýnda þarj edilebiliyor, deþarj sýrasýnda linear bir yol takip ettiðinden o andaki kapasitesinin ne olduðu ölçülebilir. Yani diðer pillerde olduðu gibi bir anda güç kaybý olmuyor.
Bütün bu avantajlarýnýn yanýsýra bu pillerin kullanýlmalarý, daha doðrusu amatörce kullanýlmalarý bir hayli zor. Þarj ederken dikkatli olacaksýn, deþarj ederken gene öyle. Kýytýrýk bir þarj cihazý ile þarj edemezsin...
Ancak; elimizde adam gibi bir Li+ þarj cihazý varsa veya kendi becerimizle böyle bir cihaz imal edebiliyorsak hiç düþünmeden Li+ konforunu yaþayalým.

Þarj aletini

Pillerin kullanýmýna bakýldýðýnda þarj aletinin deþarj özelliði olmasý tavsiye edilmiþtir. Þarj aletinin 3 saatten daha kýsa sürede þarj etmemesi önerilmiþtir(yeni nesil için). Bence eski tipler içinde geçerli olmasý gerekir, çünkü pili doldururken yüksek akým vereceði için pilin ve aletin ýsýnmasýna dolaylý olarak her ikisininde kýsa ömürlü olmasýna sebep olacaktýr. Þarj aletini alýrken kaç amper yükleme yaptýðýna bakýn böylece pili kaç saatte dolduracaðýný hesaplayabilirsiniz. Mesela alacaðýnýz aletde AA için 300 mA yazýyor, 2000 mA bir pili 300 mA ile yaklaþýk 7 saatte dolduracaktýr.

Kullanýldýktan sonra pillerin bir þarj cihazý kullanýlarak dejarj edilmesi gerekir. Pil tamamen boþaltýlmazsa, þarj tam olmayacak, yeni ve daha düþük bir enerji seviyesi belirlenecektir. Buna ’hafýza etkisi’ adý verilir. Bir baþka deyiþle hafýza etkisi, tam deþarj olmayan pillerde, pilin kullanýlmayan bölümünün enerji alamaz ve üretemez hale gelmesi demektir. Bunun sonucu olarak pillerin kullaným süreleri gittikçe kýsalacak ve daha sýk þarj edilmeleri gerekecektir.

Hafýza etkisinden kaçýnmak için pilleri tamamen deþarj etmek gerekir. Bu ömürlerini uzatacaktýr.Pillerin hafýza problemini gidermek için Ataba AT-908 de bulunan REFRESH yazan anahtar orta konuma alýndýðýnda pilleri yenilemektedir. (Sadece Ni-Cd piller için kullanýlmalýdýr. ASLA Ni-Mh ve Li-ion (Lithium Ion) piller için KULLANILMAMALIDIR) Ni-MH (Nickel-Metal Hydride) ve Li-ion (Lithium Ion) pillerede hafýza etkisi yoktur.

ÞARJ EDÝLEBÝLÝR PÝLLER (SEKONDER PÝLLER)
Nikel Kadmiyum Piller
Nikel Kadmiyum pilleri piyasada Ni-Cd veya “Ni-Cads” sembolleri adýnda satýlmaktadýr.
Bu pillerdeki reaksiyonu;
https://www.msxlabs.org/forum/attachments/50610d1465652964-pil-nedir-pilin-ozellikleri-ve-yapisi-hakkinda-p5.jpg
https://www.msxlabs.org/forum/attachments/50611d1465652964-pil-nedir-pilin-ozellikleri-ve-yapisi-hakkinda-p6.jpg
Ni (OH)2, CdI2 kaplý yapýya sahiptir. NiOOH, kompleks ve çok fazlý bir maddedir. Bu önemli bir avantajdadýr. 1000 defa þarj imkaný saðlar ve kendi kendine deþarj olmaksýzýn uzun zaman kalmasýný saðlar. Aþýrý þarj, kadmiyum hidroksitin elektrotu pasifleþtirilmesine neden olur.
Bu pillerde kadmiyum miktarý %11 ila 20 arasýnda deðiþir. Kullanýlmýþ Nikel-kadmiyum piller tehlikeli atýklar sýnýfýna girer. Geri dönüþüm merkezlerinde eskisi getirilmeyen nikel-kadmiyum pillerin yenisi verilmemesi geri dönüþüm metotlarýndan biridir.
Dünyada son 30 yýlda Ni-Cd pili üretiminde 16.000-18.000 ton kadmiyum tüketilmiþtir. Dünyada üretilen kadmiyumun 2/3’ü Ni-Cd üretiminde kullanýlmýþtýr. Ni-Cd pillerin % küçük boyutludur. Evler aletlerinde, güç aletlerinde ve aydýnlatma kullanýlmaktadýr. Geriye kalan V ise büyük endüstriyel hücre tipi bataryalardýr.
Çöp depolama alanlarýndaki kadmiyumun %50 si Ni-Cd pillerden ileri gelmektedir.
Nikel kadmiyum pillerin yerine mümkünse kadmiyum içermeyen nikel metal hidrid ve lityum pilleri gibi alternatifleri kullanýlmalýdýr.

DEVAMI Pil Nedir? Pilin Özellikleri ve Yapýsý Hakkýnda

Þarjedilebilir Piller

Þarjedilebilir Piller uygun þartlarda 1000 defaya kadar tekrar þarj edilebilir. Genel olarak Nikel Metal Hidrid (niMH), Nikel Kadmiyum (NiCd), Lityum Ýyon (Li-ion) türleri piyasada bulunmaktadýr.

Lityum - ion Piller

Þarj edilebilir Lityum -Ýon pilleri, bilinen þarj edilebilir pil sistemleri içerisinde en fazla enerji yoðunluðuna sahiptir. Bu bakýmdan, bu piller belirli bir hacim veya aðýrlýkta diðer pillere nazaran daha fazla enerji depolayabilirler. Bu husus Pil sistemlerinin mukayesesinde de görülmektedir. Lityum -ion pilleri de diðer piller gibi silindirik ve prizmatik þekilde üretilmektedir. Ancak prizmatik tip piller, þekilleri itibarýyla batarya bloklarý içerisine yerleþtirmede daha uygun olduklarýndan silindirik tiplere göre daha fazla önem kazanmaktadýrlar. Li-ion pilinin nominal gerilimi 3.6V 'tur. Bu ise Ni-Cd ve Ni-MH pilinin 3 katýdýr. Bu gerilim uyumluluðu bakýmdan 3 adet Ni-Cd veya Ni-MH pilinin yerine 1 adet Li-ion pili kullanýlabilir (ancak þarj sistemi, pilin çalýþtýrdýðý cihazýn akým gereksinimi gibi diðer parametrelerde göz önünde tutulmalýdýr). Prizmatik piller 6-8 mm kalýnlýkta üretilebildiklerinden, cep telefonu gibi portatif haberleþme cihazlarýnda slimline olarak adlandýrýlan bataryalarýn içerisinde yaygýn olarak kullanýlýrlar. Bunlarýn arasýnda en popüler olaný ise 8.6 x 34 x 48 mm ( en x boy x yükseklik ) ölçülerindeki pildir ve neredeyse bu konuda Standard uygulama haline gelmiþtir. Bu ölçülerdeki pilin kapasitesi takriben lAh ve sahip olduðu enerji ise 3.5Wh'tir. Söz konusu pilin içerisinde kullanýldýðý bataryanýn toplam aðýrlýðý ise batarya plastik gövdesinin, elektronik koruyucu devre elemanlarýnýn aðýrlýklarý dahil olmak üzere, 40gr'dan biraz fazladýr.

Li-ion pilleri özel bir þarj tekniðine, mekanik ve elektronik koruyucu elemanlar içeren komplike emniyet sistemine gereksinim duyarlar. Bu bakýmdan, Li- on pilleri, ihtiyaç duyduðu hususlarýn basarýyla yerine getirilebilmesini takiben standardlarý karþýlayan, güvenilir bir enerji kaynaðý olurlar. Li-ion pillerinde de Ni-Cd ve Ni-MH pillerinde olduðu gibi bir ventil bulunmakta ve pilin hatalý kullanýlmasý sonucu pil bünyesinde meydana gelebilecek aþýrý basýnç tahliye edilir. Buna ilave olarak pillerin emniyeti, pil bünyesinde polysvvitch (PTC - Pozitif sýcaklýk katsayýlý termistor) kullanýlarak tamamlanýr. Polyswitch'ler normal kullaným þartlarýnda iletken, pilin yanlýþlýkla kýsa devre edilmesi gibi durumlarda yüksek akým akmasý sonucu direnci sonsuza çýkarak akým akmasýný engelleyen ve þartlar normale dönünce yine iletken olabilen devre elemanlarýdýr.
Ancak bütün bunlara raðmen Li-ion pilleri þarj esnasýnda pillerin gerilimi müsaade edilen deðere gelince þarj iþlemini kesinlikle sona erdiren ve deþarj anýnda da yine pillerin belli bir gerilimin altýnda deþarj edilmesini önleyen elektronik koruma devrelerine (PCM i protection Circuit modüle) ihtiyaç duyarlar. Buna ilave olarak bataryanýn çalýþtýrdýðý cihaz üzerinde de yazýlým ile bataryanýn þarj ve deþarjý kontrol edilebilir.

Þarj ( Doldurma )

Ni-Cd ve Ni-MH pillerinin þarjýnda, tam þarj durumuna ulaþtýktan sonra piller tampon ( trickle ) þarj akýmý ile devamlý olarak þarj edilebildiði halde Li-ion pillerinde benzeri bir durum söz konusu deðildir. Bir Li- on pilinin þarjý esnasýnda pil geriliminin 4.20V ± 50mV ’a ulaþtýðý anda þarj iþlemine kesinlikle son verilmelidir. Þarj cihazýnýn arýzalanmasý durumunda ise koruyucu devre devreye girerek bu andan sonra herhangi bir akým akmasýný önlemelidir. Li-ion pilleri - I/U - metodu olarak adlandýrýlan teknik ile þarj edilirler. Bu teknikte, örneðin 700mAh kapasiteye sahip bir pil önce pil gerilimi 4.2V'a ulaþýncaya kadar 700mA sabit akým ile (takriben 1 saat) daha sonra 4.2V þarj gerilimini 2 saat süreyle sabit tutup akýmý sürekli azaltarak þarj edilebilir. Bu durumda, Li-ion pillerinin þarjý için müsaade edilen 0°C ile 45°C sýcaklýk sýnýrlarý içerisinde, pil ilk 1 saat içerisinde takriben %80 kapasiteye, 2 saat içerisinde %99 kapasiteye ve 3 saat içerisinde %100 kapasiteye ulaþýr. Bu þartlardaki þarj iþlemini piyasada Ni-Cd ve Ni-MH pilleri için bulunan þarj cihazlarý ile saðlamak mümkün deðildir. Bu nedenle Li-ion pillerinin þarjý özel olarak bu is için tasarýmlanmýþ cihazlarla yapýlmalýdýr.

Deþarj

Li-ion pillerinin deþarjýnda da piller müsaade edilen gerilim deðerinin altýnda kesinlikle deþarj edilmemelidir ki bu deðer genellikle 3.OV civarýndadýr ( Li- N02 pilleri için 2.7V, Li-CoO pilleri için 2.3V, vs) Bu piller için müsaade edilen deþarj sýcaklýðý -20°C ile +60°C sýnýrlarý arasýdýr. Li-ion pilleri 1 - 2CA akýmý ile devamlý ve 3 - 4CA akýmý ile kýsa aralýklarla deþarj edilebilirler. Yüksek akýmlarda ve belirtilen sýcaklýk sýnýrlarý dýþýnda yapýlan deþarjlarda elde edilen deþarj kapasitesinin düþük kalacaðý açýktýr.
Kullaným Yerleri
Özellikle silindirik tip Ni-Cd ve Ni-MH pilleri ölçüler bakýmýndan kuru pillerin muadili olduklarýndan ve bunlara nazaran üstün özellikler taþýdýklarýndan bunlarýn yerine rahatlýkla kullanýlabilirler. Bu piller, gerek þarj (doldurma) ve gerekse deþarj (boþaltma) esnasýnda sahip olduklarý düzgün gerilimleri ve özelikle Ni-Cd pillerinin çok düþük ve yüksek sýcaklýlardaki üstün elektriksel özelliklerden dolayý en uygun enerji kaynaðýný teþkil ederler. Bu nedenle Ni-Cd ve Ni-MH pil ve batarya bloklarýmýz alarm ve sinyalizasyon sistemlerinde, telekomünikasyon cihazlarýnda, bilgisayarlarda (lap-top ve palm-top), test ve kontrol aletlerinde, aydýnlatma cihazlarýnda, hesap makinelerinde, flaþlarda, týraþ makinelerinde, portatif ev aletlerinde, el telsizlerinde, sýrt telsizlerinde, radyo televizyon teyp cihazlarýnda, elektronik kasalarda, daktilo makinelerinde, kordonsuz ve portatif telefonlarda, cep telefonlarýnda, kameralarda, týbbi cihazlarda ve çeþitli elektronik aletlerde kullanýlmasý tavsiye edilir. Aþaðýda pillerin karþýlaþtýrma tablosu görülmektedir.

Nikel - Kadmiyum ve Ni - MH Piller

Nikel-Kadmiyum pili ismini kendisini meydana getiren malzemelerden alýr. Elektrotlar ýzgara seklindeki Nikel kaplý çelik taþýyýcý bant üzerine Nikel - Carbonil tozunun sinterleme metodu ile kaplanmasýyla yapýlýr. Plakalar bilahare Nikel tuzu çözeltilerine havi tanklarda emprenyelenerek pozitif plakalar ve Kadmiyum tuzu çözeltilerine havi tanklarda emprenyelenerek de negatif plakalar haline dönüþtürülürler. Sýzdýrmaz yapýlý silindirik ve prizmatik tip Nikel - Kadmiyum pilleri þarj iþlemi hariç herhangi bir fiziki bakým gerektirmezler. Bu pillere su veya elektrolit ilavesine gerek yoktur ve piller her konumda çalýþabilirler. Pillerin yapýlarý darbeye, düþmeye, vibrasyona ve her türlü mekanik dýs etkenlere karsý çok dayanýklýdýr. Silindirik piller 0.5Ah ile 7Ah arasýnda farklý kapasitelere sahip olup, IEC 285 (International Electrotechnical Commission ) Kasým 1983 standardýna göre üretilmektedir. Ni - Cd pilleri söz konusu standardlarda belirtilen ölçülere tamamen uygun olup, kalite þartlarýný fazlasýyla karþýlamaktadýr. Nikel - Metal Hidrit Piller Portatif enerji kaynaklarý gün geçtikçe, yüksek teknoloji ürünü cihazlarýn ana parçasý haline gelmektedir. GSM telefonlar, Notebook bilgisayarlar ve Camcorder(kameralar) gibi tüketici cihazlarýndaki son geliþmeler bu tür cihazlarý þarj edilebilir portatif bataryalara çok baðýmlý hale getirmektedir. Cihazlarýn küçülmesiyle birlikte þarj edilmiþ bir batarya ile daha uzun süre çalýþabilme ihtiyacý, batarya teknolojilerinin geliþtirilmesini gerekli kýlmýþtýr, ideal bir bataryada uzun ömür, küçük boyut, hafiflik, güvenirlilik, emniyet, ekolojik uyumluluk gibi özellikler bulunmalýdýr. Bu isteklerin karþýlanmasý çalýþmalarýnýn sonucunda Ni-Cd bataryalardan daha yüksek enerji yoðunluðuna sahip Ni-MH pilleri geliþtirilmiþtir. Pillerin enerji yoðunluklarýndaki bu geliþmeler 3C's ( Cellular phone Camcorder Computer) olarak bilinen cihazlarýn boyutlarýnda istenilen küçülmeyi ve çalýþma süresini saðlamýþtýr. Þarj edilebilir batarya teknolojilerindeki bu geliþmeler portatif bataryalara yeni kullaným alanlarý da açmýþtýr. Ni-MH pillerinin elektriksel ve mekanik özellikleri Ni-Cd pillerininkine çok benzemekle birlikte pil bünyesinde kullanýlan aktif maddenin yapýsýndan kaynaklanan küçük farklýlýklar mevcuttur. Ni-MH pillerinin en belirgin özelliði, bünyesinde aðýrlýðýnýn %20 'si oranýnda Kadmiyum ihtiva eden Ni-Cd pilleri ile kýyaslandýðýnda, %0 oranýnda Kadmiyum içermeleri bakýmýndan çevre ile tam uyumlu olmalarýdýr. Þarj, deþarj ve kapasite gibi elektriksel özellikleri itibarýyla mevcut farklýlýklar ise aþaðýda izah edilmektedir.

Ni - Cd ve Ni - MH Pillerinin Özellikleri

Þarj

Ni-Cd ve Ni-MH pillerinin þarjý için deðiþik metotlar mevcuttur. Ancak, pil üreticisinin tavsiye ettiði þarj metodu uygulanmalý ve mümkün olduðu kadar ayný üreticinin cihazý kullanýlmalýdýr. Ni-Cd ve Ni-MH pilleri için genellikle sabit akým ile þarj tercih edilir. Desarjlý bir pili tam þarj edebilmek için, Standard þarj akýmý olarak tanýmlanan anma kapasitesi akýmýnýn 1/10'u (0.1 CA) ( örneðin: KR 35/62 pili kapasitesi 4Ah'tir. Bunun için 0.1CA akýmý 4A/10 = 0.4A'dir buda 400mA'e karsý gelir.) akým ile oda sýcaklýðýnda 14 - 16 saat süreyle þarj etmek gerekir. Þarj akýmýnýn þiddeti pil tipine, çevre ve pil sýcaklýðýna göre ayarlanýr. Standard þarj akýmý ile yapýlan þarjda pil geriliminin deðiþimi sekil-l'de gösterilmektedir. Farklý sýcaklýk ve þarj akýmlarý ile yapýlan þarjlarda pil geriliminin deðiþimi sekil-5 ve 6'da verilmektedir. Belirtilen akým þiddetinin üstündeki akýmlarla yapýlan þarj sakýncalýdýr. Zira tam þarj durumuna ulaþtýktan sonra aþýrý þarj akýmlarý pil bünyesindeki gaz çýkýsýný gaz emilisine nazaran artýrýrlar. Sekil-4'te pil dahili basýncý ve geriliminin þarj akýmý þiddeti ve þarj süresine göre deðiþimi görülmektedir. Neticede pil bünyesinde hasar meydana gelebilir. Ayrýca, pillerin düþük iç dirençlerinden dolayý sabit gerilim altýndaki þarjlardan mümkün olduðu kadar kaçýnýlmalýdýr. Þarja baðlamadan önce pilin (+) ve (-) kutuplarýnýn cihaza doðru yerleþtirildiði kontrol edilmelidir. Ön görülen þarj süresinin çok üzerinde þarja tabi tutulmuþ pillerde performans düþüklüðü görülür. Asýn deþarj olmuþ pillerin 20 - 24 saat süre ile þarjý gerekebilir. Piller üreticisinden piyasaya desarjlý olarak verilirler. Bu bakýmdan pillerin ilk kullanýmdan önce tam þarj durumuna getirilmesi gerekir. Ni-Cd pilleri ile Ni-MH pillerinin þarj karakteristiklerinin birbirine çok benzemesine raðmen, Ni-Cd ve Ni-MH pillerinin özellikleri ararsýndaki en belirgin fark, pillerin þarj sonu gerilim deðerleridir. Sekil-3'te görüldüðü gibi, Ni-MH pillerinin þarj sonu gerilimi Ni-Cd pillerininkinden daha düþüktür. Bu bakýmdan Ni-Cd pilleri için tasarlanmýþ ve þarj parametrelerini yeterince kontrol etmeyen þarj cihazlarý Ni-MH pilleri için uygun olmayabilir. Ni-Cd ve Ni-MH pillerinin birbirlerinin yerine kullanýlabilir olmalarýna raðmen bu husus göz önünde tutulmalýdýr. Aksi durumda Ni- MH pilinin performansýnda erken düþüþler görülecektir.

Deþarj

Sinterlenmis elektrotlu Ni-Cd pillerinin düþük iç direnci,elektrot plakalarýnýn aktif yüzeyinin geniþ olmasý ve dengeli elektrolit ihtiva etmeleri kendilerine mükemmel deþarj özellikleri saðlamaktadýr. Piller yüksek deþarj uygulamalarýnda bile oldukça dengeli deþarj gerilimi verirler ve gerilim eðrileri sekil-7 'te görüldüðü gibi çok düzgündür
Kapasite, pil cinsine baðlý olmakla beraber, deþarj akýmýnýn þiddetine, çevre sýcaklýðýna ve deþarj sonu geriliminin seviyesine göre deðiþme gösterir. 0.2CA sabit deþarj akýmý ile deþarjda ortalama deþarj gerilimi 1.25Volt'tur. 0.5CA sabit deþarj akýmýndan daha yüksek akýmlarla yapýlan deþarjda Ni-MH pillerinin ortalama gerilimi Ni-Cd pillerininkinden daha düþük kalmaktadýr. Deþarj akýmýnýn þiddeti önemli bir faktör olmakla beraber piller 1.0 V 'un altýnda deþarj edilmemelidirler. Ni-Cd ve Ni-MH pillerinin -40°C ile +55°C sýcaklýk sýnýrlarý içerisinde kullanýlmalarý mümkündür ancak tavsiye edilen kullaným sýcaklýðý - 20°C ile +40°C arasýndadýr. Ayrýca Ni-Cd pillerini 10CA gibi yüksek akýmlarla deþarj edebilmek mümkün iken Ni-MH pilleri için azami deþarj akýmý 3CA'dýr.

Sýcaklýðýn Etkisi

Ni-Cd ve Ni-MH pillerinin geniþ sýcaklýk sýnýrlarý içerisinde kullanýlmalarý mümkündür. Ancak, sýcaklýk artýsý nedeni ile pil bünyesindeki elektro-kimyasal aktivitenin artacaðý, düsmesi ile de bu aktivitenin azalacaðý unutulmamalýdýr. Sekil-6'da sýcaklýðýn pil kapasitesine etkisi görülmektedir. Bu nedenle aþaðýda belirtilen hususlarýn göz önünde tutulmasý yararlý olacaktýr.

• Piller her zaman ýsý kaynaklarýndan uzakta kullanýlmalýdýr. Özellikle silindirik tip pillerin 35°C sýcaklýðýn üstündeki devamlý kullanýmlarýnda kapasite düþüklüðü görüleceði gibi pil ömründe de kýsalma söz konusudur.
• Sýcaklýðýn artýsý ile pilin kendiliðinden deþarj olma oraný da artar. - Özel durumlar haricinde pillerin 0°C 'nin altýnda ve 40°C 'nin üstünde þarj edilmesi tavsiye edilmez. Zira bu sýcaklýklardan sonra verim düþmeye baslar.
• Þarj esnasýnda pillerin sýcaklýðý tedricen artacaktýr. Ortamda yeterli havalandýrma mevcut deðilse piller asýn ýsýnmaya maruz kalacaklar ve performanslarý düþecektir. Özellikle yüksek akým ile yapýlan þarjlarda pil ýsýsýnýn mutlaka kontrol edilmesi gerekir. Aþaðýdaki tabloda sabit akýmý ile deþarjda pil kapasitesinin sýcaklýða göre deðiþimi görülmektedir

Kýsa Devre

Sinterlenmis elektrotlu Ni - Cd pillerin iç dirençleri çok küçüktür. Bu nedenle harici bir kýsa devre yaratýlmasý halinde anýnda çok yüksek deþarj akýmlarý oluþacaktýr. Bu durum çok uzun süre ile deþarja tabi tutulmuþ pillerde bile görülür. Kýsa devrenin yol açtýðý yüksek deþarj akýmlarý pilin veya hücrenin sýcaklýðýný had safhaya çýkaracak ve neticede pil veya hücre hasara uðrayacaðý gibi çevresinde de yanýklara yol açacaktýr. Bu nedenle pillerin kullanýmý esnasýnda yüzük, para, bilezik ve diðer madeni eþyalar ile kazara temasý önlenmelidir. Özellikle dýs kýlýflarý bulunmayan silindirik pillerin kýsa devre yapýlma ihtimalleri çok fazla olduðundan bu pillerin elden geçirilmesi esnasýnda çalýþma zemininin madeni olmamasýna dikkat edilmelidir.

Sýzma

Ni-Cd ve Ni-MH pillerinin depolanmasý veya kullanýlmasý esnasýnda, sürekli sarj/desarj saykýllarýna tabi tutulma ve özellikle aþýrý þarj durumunun mevcudiyetinde pillerin üst kýsýmlarýnda kristal halinde beyaz toz zerrecikleri görülebilir. Bu madde, pillerde sýzdýrmazlýk contasýndan nüfuz etmiþ Potasyum Hidroksitsin (Elektrolit maddesi) havadaki serbest Karbondioksit ile birleserek meydana getirdiði Potasyum Karbonat 'týr. Adý geçen bu birikintinin pilin elektriki özellikleri üzerinde veya ömrüne olumsuz yönden hiçbir etkisi yoktur. Ayrýca bu madde kuru bir bezle temizlenebildiði gibi, istenildiðinde silindirik pillerin aðýz kýsmýna silikon gresi sürmek süretiyle oluþumu tamamen önlenebilir.

Depolama

Sýzdýrmaz tip Ni - Cd ve Ni - MH pilleri uzun yýllar depolanabilirler. Ancak bu depolama süresince pilin elektrotlarýnda zamanla yaslanma ve kapasitesinde bir azalma olacaðý da aþikardýr. Tablo-3 'te depolama süresine göre Ni - Cd pilinin kapasitede meydana gelebilecek kayýplar görülmektedir. Bu depolamada pilin sahip olduðu þarj veya deþarj durumunun önemi yoktur. Tavsiye edilen depolama sýcaklýðý 0°C ile 25°C arasýndadýr. Depolama ortamýnýn izafi rutubeti %50 dolaylarýnda tutulmalýdýr. Depolama yerinin karanlýk olmasý da faydalýdýr. Soðukta depolanan pillerin þarj kaybý daha azdýr. Sekil-9'da pil depolama ortam sýcaklýðýnýn pilin kapasite kaybýna olan etkisi görülmektedir. Ancak pillerin soðukta muhafazasý ekonomik olmayabilir. Soðukta bekletilmiþ piller kullanýmdan önce oda sýcaklýðýnda en az 1 saat bekletilmelidir. Uzun süre ile depolanmýþ pillerin tam kapasiteye ulaþabilmesi 2-3 þarj deþarj saykýlýna tabi tutulmayý gerektirir. 1 saykýl, tam þarjý takibeden bir deþarjdan ibarettir. Diðer taraftan uzun süreli depolanacak piller, depolama öncesi 0.2 CA Amperlik bir akým ile 1.0 V'a kadar deþarj edilip bilahare depolamaya alýnabilirse, depolama sonrasý ilk þarjda hemen %100 verime ulaþýlacaktýr.

Hafýza Etkisi

Ni - Cd pillerde, pil tam þarj olmadan kullanýlmaya baslar ve kapasitesinin tamamý kullanýlmadan da þarj edilir ve bu kullanma sekli sürekli devam ederse kapasitede geçici bir kayýp olabilir. Bu olay hafýza etkisi olarak tanýmlanýr. Uzun süreli asýn þarjý takibeden ilk deþarjda da bu tip kayýp görülebilir. 2-3 ayda birkaç kez pil tam þarj edilir ve kapasitesinin tamamý kullanýlýrsa bu hafýza etkisi silinip baþlangýçtaki kapasitesine yeniden ulaþýlabilecektir. Son yýllarda pil üretim teknolojisinde saðlanan geliþmelerin sonucunda bahis konusu etki asgari düzeyde kalmaktadýr.

Baðlantýlar

Birden fazla benzer kapasitedeki pilleri seri baðlamak suretiyle 1.2V'tan daha yüksek gerilimli bataryalar elde etmek mümkündür. Ancak bataryayý meydana getiren pillerin her birinin kapasitesi digerininki ile %5 toleransla ayný olmalýdýr. Dolayýsý ile pillerden rasgele batarya teþkili sakýncalýdýr. Bu bakýmdan batarya yapýlacak pillerin mutlaka kapasite sýnýflandýrýlmasý yapýlmalýdýr. Genellikle seri baðlamalarda 2-12 adet pil kullanýlmalýdýr. Harici özel kontrollar bulunmadýkça Ni-Cd ve Ni-MH pillerinin paralel baðlanmasý tavsiye edilmez. Zira bu tür baðlanmýþ bataryalarýn þarjý esnasýnda paralel kollarda dengesiz akým seviyeleri meydana gelebilir ve belirli devrelerden aþýrý akýmlar geçebilir. Batarya teþkilinde veya baþka bir maksat için pil gövdesine yapýlacak baðlantýlarda lehim kullanýlmamalýdýr, iyi bir lehim ekleminin saðlanmasý için gereken lehimleme sýcaklýðý pilin performansýnýn düþmesine sebep olabilir. Bu bakýmdan baðlantýlar lehim yerine nokta kaynaðý ile yapýlmalý ve baðlantýlarda nikel veya nikel kaplanmýþ çelik iletkenler kullanýlmalýdýr.

Kullaným Ömrü

Harici mekanik etkilerin Ni-Cd ve Ni-MH pillerinin ömrü üzerinde çok az etkisi vardýr. Ancak aþýrý deþarj akýmlarý, aþýrý þarj süreleri ve aþýrý sýcaklýklar pillerin ömürlerini kýsaltýcý faktörlerdir. Normal kullaným þartlarýnda pillerin ömrü 1000 saykýla (sarj/desarj) kadar uzanabilir. Bu ise 5 yýl veya daha uzun süreye karsý gelmektedir. Normal deþarj limitinin %50 'si kullanýlmýþ pillerde 2000 saykýl gibi çok uzun bir ömür elde edilebilmektedir.

Erken Bozulma

Nadirde olsa bazen Ni-Cd ve Ni-MH pillerde erken kapasite kaybý görülebilir. Bunun baþlýca sebebi sarj/desarj sayallarýndaki dengesizliktir. Bu gibi pili önce derin bir deþarja ve bilahare tam þarja tabi tutmak sureti ile normale dönmesi saðlanabilir. Bazen kapasite kaybý uzun süreli asýn þarjlardan sonra da görülebilir. Bu takdirde uygulanacak deþarj tam þarj saykýlý pili eski haline getirecektir.

Tam Bozulma

Pillerinin tam bozulmasý, normal olarak zaman, sýcaklýk, deþarj durumu ve genel kullaným þartlarýna baðlýdýr. Tam bozulma, çoðunlukla pil bünyesinde bir kýsa devre veya açýk devre oluþmasý sonucunda görülür. Dahili kýsa devreler yüksek veya alçak dirençler yaratýrlar ve sonuçta pilin þarj kabul etmemesine ve deþarjda da kapasite düþüklüklerine yol açar. Dahili kýsa devreler genellikle pilin seperatör maddesinin yýpranmasý neticesinde ortaya çýkar. Pildeki elektrolit maddesinin kurumasý pil bünyesinde açýk devreler yaratýr. Bu gibi durumlarda elektrotlar arasý akým geçiþi zorlaþýr. Elektrolit kaybýna yüksek sýcaklýklar ve yüksek akýmla þarj / deþarj uygulamalarý sebep olmaktadýr. Belirli bir cihaz için seçilmiþ bir pilin kapasite düþüklüðü nedeniyle o cihazý çalýþtýramaz duruma gelmesi o pilin atýlacaðý anlamýna gelmemelidir. Bahis konusu pil için baþka tür cihazlarda kullaným yeri bulmak mümkündür.

Pillerin performans ve maliyet sýralamasý nasýldý?
Pil alýrken sýklýkla "heavy duty", "super heavy duty", ve "longer lasting" terimlerini görürsünüz. Fakat pillerin dayanma süresi ve perfomansýnda üretim sýrasýnda kullanýlan sistem ve hammaddenin çok büyük etkileri vardýr. Yüksek fiyatýna raðmen alkalin pillerin dayanma süresi çinko karbon pillere göre 10 kat daha fazladýr.
Þarj edilebilir pillerin maliyeti ilk aldýðýnýz zaman yüksektir. Fakat 1000 defaya kadar tekrar þarj edilebildiklerinden uzun süreli kullanýmlarda çok daha ekonomik olacaktýr.
NiCd ve NiMH pillerin benzer özellikleri vardýr. NiMH piller, NiCd pillere göre ayný kullaným koþullarýnda iki kat daha dayanýklýdýrlar.

Pil seçerken fiyat ve performans arasýnda nasýl bir denge saðlayabilirim?
Pil seçmeden önce kullanacaðýnýz cihazýn nasýl bir güç ihtiyaç olduðunu bilmeniz gerekmektedir.
NiMH pillerbatteries en uzun kullaným süresini saðlar. Ayrýca 1000 defaya kadar þarj edilerek tekrar kullanýlabilirler. Birim enerji maliyeti alkalin v karbon çinko pillerine göre daha düþüktür. Alkalin piller genel kullanýlan elektronik cihazlar için en uygun seçenektir.
Çinko Karbon piller düþük enerji ihtiyacý olan elektronik cihazlarda kullanýlabilir.

Þarj edilebilir pilleri voltajý nedir?
NiMH & NiCd pillerin 1.2V/pil nominal voltaj deðeri vardýr. Liyum Ýyon piller 3.6 - 3.7V/pil voltaj saðlar.

Þarj edilebilir piller 1.2V deðerine raðmen market pillerin yerine kullanýlabilir mi?
Evet, NiMH piller her durumda özellikle de yüksek enerji gerektiren elektronik cihazlarda sorunsuz kullanýlabilir. Alkalin pill 1.5V enerji saðlamasýna raðmen bitmeye yakýn voltaj deðerlerinde düþüþ yaþanabilir. Bitmeye yakýn alkalin pilleri voltaj deðeri yaklaþýk 1.2V seviyesine iner. Aradaki en önemli fark alkalin pilleri ilk kullanýmda 1.5V ile baþlayýp kullaným sonucunda 1.0V deðerinin altýna düþmesidir, diðer yandan NiMH piller kullaným süresinde 1.2V ortalama deðer saðlar.

Þarj edilebilir NiMH pil kullanmanýn avantajlarý nedir?
Performans - NiMH piller yüksek enerji gerektiren elektronik cihazlarda alkalin pillere göre 3 kat daha uzun süre kullanýlabilir.
Tasarruf - 1000 defaya kadar þarj edilerek tekrar kullanýlabilir. Çevre Dostu - Kadmiyum ve cýva gibi çevreye zararlý madde içermemektedir.

NiMH pillerin performansýný etkileyen faktörler nelerdir?
NiMh pillerin çabuk tükendiði durumlara genellikle yanlýþ uygulamalar sebep olmaktadýr. Fazla þarj ve aþýrý deþarj düþük performansa sebep olur.

Kýsa devre nedir?
Kýsa devre, pilin artý ve eksi kutularýnýn metal bir nesne ile birbirine baðlanmasý sonucunda olur. Pil ýsýsýnýn artmasý, iç basýncýn yükselmesi sonucunda pilin akmasý gibi problemler yaratabilir.
Kýsa devrenin engellenmesi için piller, metal nesneler ile ayný yerde taþýnmamalýdýr.

Þarj edilebilir pillerin kendi arasýndaki farklarý nelerdir?
Lityum Ýyon (Li-ion) pillerin kapasitesi yüksek ve aðýrlýklarý düþüktür. Voltaj deðeri 3.7V'dur.
Nikel Metal Hidrid (NiMH) piller yüksek kapasiteledir (Nikel Kadmiyum (NiCd) pillerden iki kat fazla) ve çabuk þarj edilebilirler. Yüksek enerji gerektiren dijital kamera, motorlu oyuncaklarda kullanýmý tercih edilmelidir. Voltaj deðeri 1.2V'dur.
Nickel Kadmiyum (NiCd) piller 1000 defaya kadar þarj edilebilmeleriyle piyasadaki en ekonomik çözümdür. Çok düþük ýsýda ve kötü koþullarda sorunsuz çalýþýrlar. NiCd pillerin ilk kullanýmdan önce tam olarka þarj edilmesi gerekir, voltaj deðeri 1.2V'dur.

Hýzlý þarj mý yoksa yavaþ mý, hangisi daha iyi?
Hýzlý þarj yüksek enerji akýþý gerektiri ve NiMH pillerin 5 saatten yarým saate kadar düþen kýsa sürelerde þarj edilebilmesini saðlar.
Düþük þarj akýmý kullanýldýðýnda NiMH pillerin þarj edilme süresi 12 saate kadar çýkabilir.

Trickle charge ne demektir?
Çok düþük bir þarj akýmý ile pillerin fazla þarj olmasýna sebep olmadan sürekli tam dolu tutulmasýný saðlar.

Þarj cihazýný seçerken nelere dikkat edilmeli?
Hýzlý ve yavaþ þarj cihazlarýn deðiþik avantaj ve dezavantajlarý vardýr. Ýhtiyaçlarýnýza uygun þarj cihazýný seçmelisiniz.
Hýzlý þarj cihazlarýnda süre kýsalýr fakat üretimi daha kompleks olduðundan fiyatý yüksektir.
Fazla þarj edildiðinde NiMH pillerin ömrü kýsalýr, iyi dizayn edilmiþ bir hýzlý þarj cihazý bu sorunu önler. Bu tür kontrol mekanizmalarý fiyatýn yükselmesine sebep olur.
Bu sebeple eðer hýz önemli deðilse, ekonomik olmasý açýsýndan yavaþ þarj makineleri tercih edilebilir, bu tür cihazlar pillerin uzun ömürlü olmasýna da yardýmcý olur.

Pilleri þarj etme süresi nedir?

• Þarj süre mA cinsinden þarj akýmýna ve piliniz kapasitesine (mAh) baðlýdýr.
• Capacity of battery / charging current X 120% formülü ile hesaplanabilir.
• Genel uygulamada þarj süresine kayýplarý göz önünde tutarak %20 ilave etmek gerekir.

Pilleri sürekli þarj edebilir miyim?
Þarj cihazýnýza baðlý olarak edebilirsiniz.

Þarj edilirken piller ýsýnýyor, bu normal midir?
Evet, þarj sýrasýnda pillerin ýsýnmasý normaldir.

Hafýza etkisi nedir?
Pilin þarjý tam olarak bitmeden þarj edilmesi durumunda hafýza etkisi ortaya çýkar. Pil son þarj seviyesini hatýrlar, ve zaman içinde bu uygulamanýn devam etmesi durumunda pil ömrünün kýsalmasýna sebep olur.

NiMH pillerde hafýza etkis var mýdýr?
Hayýr, teknolojik ilerleme sonucunda NiMH pillerde bu sorun giderilmiþtir.

NiMH pillerde kendi kendine deþarj oraný nedir?
NiMH piller þarj edildikten sonra uzun süre kullanýlmazsa, gücü düþmeye baþlar. Oda sýcaklýðýnda deþarj oraný pilin toplam gücünde %15-20 azalmaya sebep olur.

Pil ömrü ne kadardýr?
Pil ömrü þarj-deþarj sayýsýna baðlýdýr, kapasitenin %60-80 oranýnda kaybolmasý durumunda pilini ömrünün bitmiþ olduðu düþünülebilir.

Pil ömrüne hangi faktörler etki eder?
Aþaðýdaki faktörler pil ömründe etkilidir:
1) Þarj: Pil ömrünün kýsalmasý ve fazla þarjý önlemek için tavsiye edilen veya pil özelliklerine uygun þarj cihazýnýn kullanýlmasý gerekmektedir. Genel olarak, yavaþ þarj pil ömrüne ve yüksek kapasitede þarja yararlýdýr.
2) Deþarj: Pil ömrünü etkileyen önemli faktörlerden biri deþarj oranýdýr. Deþarj oranýnýn artmasý ile pil ömrü kýsaltabilir. Bu yüzden pillerin çok düþük voltaj deðerine deþarj olmasý önlenmelidir, genel olarak 0.8-1.0V deðerine düþen pillerin þarj edilmesi gerekmektedir.
Yüksek sýcaklýklarda deþarj pil ömrünü azaltýr.
Uzun süre kullanýlmadýðýnda bazý elektronik cihazlarýn içinde býrakýlan piller küçük elektrik akýmlarý sonucunda tamamen deþarj olabilir.
Farklý türde pillerin ayný anda kullanýlmasý pillerin fazla deþarj olmasýna sebep olabilir.
3) Saklama: Piller uzun süre yüksek sýcaklýkta saklanýrsa, elektrodlarý bozularak pil ömrü kýsalabilir.
Çok uzun süre ile pilleri þarj cihazýnýn içinde tutmamalýsýnýz.

Pil ömrünü nasýl uzatabiliriz?

• Pilleri serin ve kuru bir ortamda güneþ ýþýðýna maruz kalmayacak þekilde saklayýn.
• Uzun süreli saklamada ortam sýcaklýðý 30C üzerine çýkmamalýdýr.
• Çok yüksek sýcaklýklarda pilleri þarj etmeyin ve bu tür ortamlarda saklamayýn.
• Fazla þarj etmeyi önlemek için uygun þarj cihazý kullanýn.
• Pil ve þarj cihazýný paket olarak satýn alýnmasý tavsiye edilebilir.
• 0.8V altýna düþmeden pilleri tekrar þarj edin.
• Uzun süre kullanýlmayacaksa pilleri cihazýnýzdan çýkartýn.
• Pillerin fazla þarj edilmemesine dikkat edin.
• Deðiþik türdeki pilleri aynýanda kullanmayýn.

NiMH pilleri nasýl saklamalýyým?
Yüksek sýcaklýklar NiMH pillerin kapasitesinin düþmesine sebep olur.

Aþýrý sýcak ve soðuk pilleri etkiler mi?
Aþýrý sýcak ve soðuk ortamlar pillerin kapasitesinin düþmesine sebep olur. Pillerin oda sýcaklýðýnda ve kuru ortamlarda saklanmasý gerekmektedir.

NORMAL PÝLLER (ÞARJ EDÝLEMEYEN KULLAN AT PÝLLER)

Yapýlmasý Gerekenler
1.Cihazýnýza pilleri takmadan önce mutlaka kullaným klavuzunu okuyun.
2.Cihaz üreticisinin belirttiðin boyut ve cins pilleri kullanýn. Pilleri cihazýnýza düzgün bir þekilde yerleþtirin, (+) ve (-) kutuplarýn yerleþimine dikkat edin.
3.Tükenmiþ olan pilleri cihazdan birlikte çýkararak yerine ayný boyut ve türde yeni pil kullanýn.
4.Pilleri kuru bir ortamda ve oda sýcaklýðýnda saklayýn.
5.Cihazýnýza uzun bir süre kullanmayacaksýnýz pilleri çýkartýn.
6.Pillerin kutuplarýný ve cihazýnýzýn pil haznesindeki baðlantý noktalarýný temiz bir kurþunkalem silgisi veya bez ile pilleri her deðiþtirdiðinizde silin.
7.Pilleri çocuklardan uzak tutun, yutma durumunda hemen bir doktora baþvurun.

Yapmamanýz Gerekenler
1.Pilleri ateþe atmayýn, patlayabilir.
2.Þarjedilebilir ibaresi bulunmayan pilleri tekrar þarj etmeye çalýþmayýn.
3.Yeni ve tükenmiþ pilleri veya deðiþik türdeki pilleri birlikte kullanmayýn. Cihazýnýzýn çalýþmamasý veya sizin yaralanmanýza sebep verecek deformasyon veya akma durumu ile karþýlaþabilirsiniz.
4.Paketinden çýkardýðýnýz pilleri cebinizde veya çantanýzda metal cisimler ile birlikte taþýmayýn. Pillerin kýsa devre yaparak aþýrý ýsýnmasýna sebep olabilir.