Oda M�zi�i - MsXLabs

Orkestra m�zi�inden farkl� olarak, az say�da m�zik�iden olu�an k��k topluluklarca, konser salonundan daha k��k bir salonda �al�n�r. Oda m�zi�i topluluklar�n�da orkestra �efi yoktur. Toplulukta uyum sa�lama ve y�netme i�ini genellikle �alg�c�lar�dan biri y�r�t�r. �rne�in, bir yayl� �alg�lar d�rtl�s�nde bu i�i birinci keman �stlenir.
Geleneksel oda m�zi�i toplulu�u "yayl� �alg�lar d�rtl�s�" bi�imindedir. Bu iki ke�man, bir viyola ve bir viyolonselden olu�ur. �teki oda m�zi�i topluluklar� �unlard�r:

�kili: Keman ve piyano ya da ender olarak iki keman, bazen de keman ve viyola.

Yayl� �alg�lar ��l�s�: Keman, viyola ve viyolon�sel (�ello).

Yayl� �alg�lar be�lisi: �ki keman, iki viyola ve bir viyolonsel ya da bazen iki keman, viyola ve iki viyolonsel.

Yayl� �alg�lar alt�l�s�: �ki keman, iki viyola ve iki viyolonsel.

Yayl� �alg�lar sekizlisi: Piyano ve yayl� �alg�lar. Piyanolu ��l�: Keman, viyolonsel ve piyano.

Piyanolu d�rtl�: Keman, viyola, viyolonsel ve piyano.

Piyanolu be�li: Piyano ve bir yayl� �alg�lar d�rtl�s�.

Ayr�ca fl�t, obua, klarnet, korno ve fagot gibi �flemeli �alg�lardan olu�an oda m�zi�i topluluklar� da vard�r.
Oda m�zi�inin k�keni, 16. y�zy�lda �talya' da bestelenen canzone'iere (�ark�), madrigal-lere ve �ngiltere'de Elizabeth d�neminde (16. y�zy�l�n ikinci yar�s�) yayl� �alg�lar i�in beste�lenen "fantezi"lere dayan�r (bak. Madr�gal). O d�nemde evlerde aileler klavyeli bir �alg� e�li�inde, yayl� �alg�lar i�in bestelenmi� yap�t�lar� �alarak kendi aralar�nda e�lenirlerdi. D�nemin en �nl� oda m�zi�i bestecileri William Byrd, Thomas Morley ve Alfonso Ferrabosco'ydu.
Oda m�zi�i 17. ve 18. y�zy�lda Avrupa'da daha da yayg�nl�k kazand�. 17. y�zy�l�n sonun�da �talyan besteci Arcangelo Corelli "��l� sonat" ad�yla yeni bir oda m�zi�i t�r� yaratt�. ��l� sonat s�rekli bas'tan ve iki keman ya da iki fl�tten ba�ka bir de klavsenden olu�uyor�du. S�rekli bas bir �alg� de�il, kontrbas ya da viyolonsel ile �al�narak armoniye temel sa�la�makta kullan�lan b�l�m�n ad�yd�. Bu durum�da ��l� sonat i�in d�rt �alg�c� gerekliydi. Corelli'nin ��l� sonat formu sonradan Henry Purcell, Jean Loeillet, Georg Friedrich H�n�del, Georg Philipp Telemann ve Johann Sebastian Bach gibi besteciler taraf�ndan da kullan�ld� ve geli�tirildi.
Oda m�zi�inde �nceleri tek bir �alg�ya a��rl�k verilirdi. �nl� besteci Joseph Haydn �alg�lar�n e�it derecede g�rev ald�� ve t�m��n�n kusursuz bir uyum i�inde kullan�ld�� yayl� �alg�lar d�rtl�s�n� yaratt�. Haydn 1760'lardan 1809'da �l�nceye de�in yayl� �al�g�lar d�rtl�s� i�in 82 par�a besteledi. 18. y�zy�l oda m�zi�inin klasik d�nemi say�labi�lir. Joseph Haydn, Wolfgang Amadeus Mo�zart ve Ludwig van Beethoven bu m�zi�i geli�tirip zenginle�tirdiler. 18. y�zy�lda soylu�lar�n konaklar�ndaki toplant�larda oda m�zi��inin a��rl�kl� bir yeri vard�.
19.y�zy�lda Robert Schumann, Johannes Brahms, Aleksandr Borodin, Felix Mendels�sohn ve Antonin Dvorak yap�tlar�yla oda m�zi�ine �nemli katk�larda bulundular. Ayn� d�nemde, daha �ok izleyici �n�nde �almak �zere profesyonel d�rtl�ler olu�maya ba�lad�. Bu ilk topluluklardan en �nl�s� kemanc� Joseph Joachim'in kurdu�u yayl� �alg�lar d�rtl�s�yd�.
20.y�zy�lda, m�zik d�nyas�n�n yeni aray��lara y�neldi�i bir d�nemde oda m�zi�i B�la Bau�k, Dmitri �ostakovi�, Claude Debussy, Maurice Ravel ve Aaron Copland'�n yap�tla�r�yla daha da zenginle�ti. Oda m�zi�inde insan sesine yeniden yer verilmeye ba�lad�. Oda m�zi�i, �zellikle yayl� �alg�lar d�rtl�lerindeki kusursuz denge ve uyum a��s�ndan bir�oklar�nca en "kat�ks�z" m�zik bi�imi say�l�maktad�r.

MsxLabs & TemelBritannica