[KK] �z �iir ve saf �iirin �zelikleri nedir?

�z (Saf) �iir Hakk�nda
MsXLabs.org

Cumhuriyet d�neminde 1930'lu y�llara kadar memleket�i edebiyat anlay�� edebiyat ve sanat hayat�nda etkili olmu�tur. 1930'lu y�llara do�ru memleket�i edebiyata kar�� sanat� �n plana alan k�p�rdamalar g�r�nmeye ba�lar. Bu hareketlerin ilki �z �iiri benimseyen sanat��lard�r.

"Didaktik �iir anlay��n�n �iirle bir ilgisi yoktur. Bundan dolay�d�r ki, ilk y�llar�n heyecan� bitince, �airler de hakl� olarak "beylik edebiyat�" diye nitelendirmeye ba�lad�klar� ve bir�ok k�t� �airin elinde tekerlemeler halini alan, memleketi anlatan �iirlerden b�km��, yeni yollar aramaya ba�lam��lard�r. Bat�da sava� sonras� yeni ak�mlar ��km��t�r. Ancak Bat� sava�tan ��km�� ve her �eye inanc�n� kaybetmi� bir halde iken Dadaizm ak�m� orada inkarc�l��n�n b�t�n tesirlerini ya�atm��t�.

Halbuki bu tarihlerde T�rkiye' de yepyeni bir ya�ay�� ve inan� vard�. Yeni bir ya�ama m�cadelesine ba�larken, eski k�t�mser �airler bile tav�r de�i�tirmi�lerdir. Bundan dolay� ne Dadaizm ne de ondan t�reyen yeni ak�mlar bizde yank� uyand�rd�. �airlerimiz bu ak�mlar�, ak�mlar�n h�z� ge�tikten sonra, �kinci D�nya Sava��'n�n e�i�inde yakalad�lar.

T�rkiye�de Cumhuriyet d�neminde "sanat sanat i�indir" deyip �z �iir anlay��n� benimseyen ilk grup YED� ME�ALEC�LERD�R. �iirlerini Yedi Me�ale adl� bir kitapta toplayan Muammer Lutfi, Sabri Esat Siyavu�gil, Ya�ar Nabi Nay�r, Vasfi Mahir Kocat�rk, Cevdet Kudret, Ziya Osman Saba ve Kenan Hulusi Korayadl� gen�lerin olu�turdu�u bir harekettir. Bunlar eserlerini Me�ale adl� bir dergide yay�nl�yor ve bunlara Ahmet Ha�im de yaz�lar g�nderiyordu.

Bu grup art�k Ay�e, Fatma edebiyat�ndan b�kt�klar�n� ilan ediyor ve ne oldu�u �ok da a��k se�ik belirtilmeyen ancak Servet/-i F�nun ve Fecr-i Ati �iir anlay��lar�na yak�n duran ve bunlar�n devam� oldu�unu g�steren �iirler yaz�yorlard�. Bunlara g�re �iir hi�bir fikir ve ideolojinin hizmetinde kullan�lamaz Ger�ek �iir, sanat i�in yaz�lan, samimi ve yenilik dolu olan �iirdir.

Yedi Me�ale'nin Mukaddimesi "Bu eser size her t�rl� m��kilata ra�men yaln�z sanat a�k�yla �al��an birka� gencin bir senelik edebi mahs�l�n� takdim ediyor" diye ba�lar.

Mukaddimede gen�ler kendilerinin de zamanla �nemsiz kalacaklar�n�, buna ra�men taklit�i edebiyattan kurtulmak i�in vazifeye at�ld�klar�n� belirtirler. Sanat anlay��lar�n� k�saca ��yle �zetleyebiliriz:

D�n�n m�zm�z ve soluk hisleri ve Ay�e Fatma terenn�mleri terk edilecek.
Yaln�z duygular ifade edilecek.
�iirin konu ve temalar� geni�letilecek.
Y�llard�r de�i�tire de�i�tire, verilen fikir ve konulardan vazge�ilecek.
�iirde canl�l�k samimiyet ve yenilik esas olacak.
Ger�ek bir sanat eseri meydana getirmek i�in �iirlerde sanat ve inceli�e dikkat edilecektir.

"Bu �ns�z, edebi bir tatminsizlik ve mevcut edebiyattan b�k�� ile edebiyat�n bozuldu�u bitti�i hakk�nda, hemen her devirde s�ylenegelen s�zlere bir tepkiden ibarettir. Bu ifadelerin �o�u Abd�lhak Hamid ve Recaizade Mahmut Ekrem'in �iirin hi�bir �ekilde s�n�rland�r�lmayaca��n� anlatan yaz� ve �iirlerini and�r�r.

Bu �airler T�rk edebiyat�ndan Servet-i F�nun ve Fecr-i Ati �airleri Avrupa edebiyat�ndan da Parnas ak�m�n etkisinde kalm��lard�r. Bu hareket fazla uzun s�rmez. Yedi Me�ale'yi ��karan gen�lerin �o�unda �iir faaliyeti bir gen�lik hevesi olarak kal�r.