[KK] Kat�, s�v� ve gaz bas�nc�ndan yararlanarak geli�tirilmi� teknolojik ara�lar nelerdir?

MsXLabs (https://www.msxlabs.org/forum/)

- Cevaplanm�� (https://www.msxlabs.org/forum/cevaplanmis/)

- - Kat�, s�v� ve gaz bas�nc�ndan yararlanarak geli�tirilmi� teknolojik ara�lar nelerdir? (https://www.msxlabs.org/forum/cevaplanmis/216342-kati-sivi-ve-gaz-basincindan-yararlanarak-gelistirilmis-teknolojik-araclar-nelerdir.html)

Kat�, s�v� ve gaz bas�nc�ndan yararlanarak geli�tirilmi� teknolojik ara�lar nelerdir?

Gaz bas�nc� i�in:
-oksijen t�pleri
-lpg
-yang�n s�nd�rme t�pleri
-elektrik s�p�rgeleri
-pipetler
Kat� bas�nc� i�in:
-karda y�r�rken bas�nc� azaltmak ve batmamak i�in giyilen leken ayakkab�lar� -kamyon veya t�rlar�n tekerlek say�lar�n�n fazla olmas� sayesindey�klerini daha rahat ta��malar�.
S�v� bas�nc� i�in:
-su cendereleri
-emme-basma tulumbalar�
-oto y�kamalar� i�in kullan�lan tazyikli sular.

BAKINIZ
Bas�n�

G�nl�k kullan�mda bas�n�.

Enjekt�r: s�v�n�n bas�n�la itilmesi
Islak taba�a konulan bardak,taba�� da bas�n�la kald�r�r
Piston : Bir tarafta �l��lecek bas�n�, di�er tarafta da bir yay. Yay bas�nca g�re az veya �ok s�k��r. Bas�n� yay�n boyuna g�re �l��l�r. Hidroliklerde sistem bas�nc�n�n g�r�nt�lenmesi i�in kullan�lan mekanik piston bas�n� switchleri bu prensibe g�re �al��r.
Otomobil lastiklerindeki bas�nc�n s�r��e etkisinde,
Fren sistemlerinde,
Deodorantlarda,
Tra� k�p�klerinde,
Yang�n s�nd�rme t�plerinde,
Bisiklet pompalar�nda,
Mutfak t�plerinde,
Otomobil hava yast�klar�nda gaz bas�nc� kullan�l�r.
Parf�mler,
Kald�ra�lar,
Tart�lar.
Su cenderelerinde.

gaz
Balon ve toplarda kullan�l�r. Balon ve toplar�n �i�mesinin nedeni hava bas�nc�d�r.
� Gazl� i�eceklere y�ksek bas�n�la karbondioksit depolanmaktad�r. Kapak a��ld��nda gaz serbest kal�p kabarc�k yapmaktad�r.
� T�plerin ve �akmaklar�n i�ine depolanan gaz y�ksek bas�n�la s�v� hale gelmektedir.
� Kaza anlar�nda �i�erek ara�takileri koruyan hava yast�klar� gaz bas�nc�ndan faydalan�r.
� Damacana i�indeki suyu ak�tmak i�in kullan�lan pompalarda gaz bas�nc� g�rev yapar.

S�v� ve gaz bas�nc� kullan�larak yap�lan ara�lardan �rnekler:

Klimalar
Zeplinler
Balonlar
Kompres�r
Cam kesme makinesi
Pn�motik ve hidrolik t�m cihazlar
Haval� fren sistemleri

Buhar Motoru (1698)
Buhar motoru, end�stri devriminin ba�lamas�na, d�nya i�in iyi, o d�nemde ya�ayan zavall�lar i�in pek fena bir s�r� olay�n ya�anmas�na sebep oldu. �lk kez hayvan g�c� a��l�yordu ve insanlar ��lg�nca s�rekli bu g�c� kullanacaklar� yeni alanlar buldular. Bunun i�in 1968'de buhar motorunun patentini alan Thomas Newcomen'e te�ekk�r etme nezaketini g�sterdiler mi bilemeyiz tabii.

Buhar makinesi, buhar�n i�inde var olan �s� enerjisini, mekanik enerjiye d�n��t�ren bir d��tan yanmal� motordur. Buhar makineleri, lokomotifler, buharl� gemiler, pompalar, buharl� trakt�rler ve end�striyel devreler olabilir.
Bir buhar makinesi bas�n� alt�nda buhar �retmek i�in suyu kaynatacak bir kazana ihtiya� duyar. Herhangi bir �s� kayna�� kullan�labilir, fakat genelde odun, k�m�r veya petrol t�revi yak�tlar�n yak�lmas�ndan elde edilen ate� kullan�l�r. �al��ma prensibi olarak, �s� enerjisini alan buhar geni�ler ve bir piston veya t�rbine kar�� y�nde bask� uygular (iter), bu hareket �arklar�n d�nmesi veya di�er mekanizmalar�n hareket almas� ile mekanik enerjiye (i�e) d�n��r.

Savery Makinas�
1698 y�l�nda �ngiliz m�hendis Thomas Savery (1650-1715) buharla �al��an ,madendeki suyu d��ar� atmak i�in kullan�lan bir tulumba yapt�. Tulumba y�ksek bas�n�la �al��t��ndan o g�n�n teknolojisine g�re bu tip bir buhar� g�venli bi�imde kullanacak d�zeyde de�ildi. Ayr�ca gerekli buhar� olu�turmak i�in suyu �s�tmada �ok fazla yak�t kullan�l�yordu. Bu tip makinalar�n �nc�l� olan Savery�nin makinas� verimsiz oldu�undan fazla kullan�lmad� fakat kendinden sonra gelen makinalar i�in temel te�kil etti.

Newcomen Makinas�
1712'de �ngiliz m�hendis Thomas Newcomen (1663-1729) yeni bir t�r buhar makinesi geli�tirdi. Bu alet �al��rken suyu yukar� do�ru emecek bo�lu�u olu�turmak i�in buhar gerektirmiyor ve d��ar� atmak i�in y�ksek bas�n�l� buhar�n kullan�lmas� ile �al��m�yordu. Newcomen�in makinesi pistonu itmek i�in s�radan al�ak bas�n�l� buhar� kullan�yordu. B�ylece pistonlar�n y�ksek bas�n�l� buhar kullan�ld��nda oldu�u gibi s�k�ca oturtulmas�na gerek kalm�yordu. Ayr�ca daha az tehlikeliydi. Yine de makine istenilen verime ula�amam�� ve yak�t t�ketimi azalmam��t�.

Watt Makinas�
1764 y�l�nda bozulan Newcomen makinalar�ndan biri onar�lmas� i�in �sko�yal� m�hendis James Watt�a verildi. Makinay� onaran watt ayn� zamanda rand�man� d��k bu makineyi geli�tirmek de istedi. Arkada�� sko� kimyac� Joseph Black�tan gizil �s��y� ��renmi� olan Watt ayn� oday� s�rekli �s�t�p so�utman�n ne kadar israfl� bir �ey oldu�unu anlad� ve akl�na iki oda yapmak fikri geldi. Biri s�rekli s�cak , di�eri de s�rekli so�uk tutulacakt�. Buhar i�ini yaparken s�cak odada bulunacakt� ve su haline getirilmesi gerekti�inde supaplar sistemiyle so�uk odaya al�nacakt�.
Watt 1781 y�l�na gelindi�inde makinas�n� iyice geli�tirmi� ve pistonun ileri geri hareketini ustal�kla bir tekerle�in d�nme hareketine �eviren mekanik aletleride icat etmi�ti.

Buhar T�rbinleri
1884 y�l�nda �ngiliz m�hendis Charles Algernon Parsons (1854-1931) ilk ba�ar�l� buhar t�rbinini yapm��t�r. Bu sayede y�ksek h�zl� gemi yap�m� kolayla�m��. Jenerat�rlerde kullan�lmas� kolayla�m��t�r.

Belediye otob�slerinin kap�lar�n�n a��l�p kapanmas� gaz bas�nc� ile olur.
Buhar Motoru
Buharl� Ula��m Ara�lar�
klimalar,zeplinler,balonlar,kompres�r,cam kesme makinesi(pn�motik ve hidrolik t�m cihazlar) haval� fren sistemleri..

Bir kumsalda yada karda sivri topuklu ayakkab� ile y�r�mek neden zordur ?
�ivi ve rabdiyelerin ba��n�n geni� yap�lmas�n�n nedenini hi� d��nd�n�z m�?
Yery�z�nde bulunan b�t�n maddeler a��rl�klar� nedeniyle bulunduklar� y�zeye bir kuvvet uygular.Bir otomobil yere de�en d�rt tekerle�inin kaplad�� y�zeye,a��rl�� sebebiyle bir kuvvet uygular. Bu kuvvet d�rt tekerlek aras�nda e�it olarak payla��l�r. Birim alana(y�zeye) dik olarak etki eden kuvvete BASIN� denir,t�m y�zeye etki eden kuvvete ise BASIN� KUVVET� denir.

Bas�n�,cisimler �zerinde,kuvvetin yapt�� b�t�n hareketleri etkileri(par�alama, s�k��t�rma,itme, �arpma, esneme, yar�lma gibi) g�sterir. Yani bas�n� cisimlerin hareket etmesini ,�ekil ve bi�im de�i�tirmesini sa�lar. �rne�in;bir yelkenli,r�zgar�n esmesiyle hareket eder. Balta ve kama ile odun kolayca yar�labilir Ta� �zerinde bulundu�u topra�a , Tahta kutu �st�ne b�rak�ld�� yast��a, Deniz hem �evresindeki karalara, hemde i�indeki b�t�n cisimlere,Atmosfer d�nyaya ve d�nya �zerindeki her �eye bir kuvvet uygular.

Bunlar�n hepsi birer bas�nca �rnektir. Bu �ekillerde de g�r�ld�� gibi ta�la topra�a,baltala oduna,elimizle rabdiyeye,her birisine teker teker kuvvet uygular�z. Sanayide kullan�lan presler bas�n�la �al��r. Mobilya par�alar�n�n ba�lant� yerlerinin tutturulmas�nda, k�m�r tozlar�n�n blok haline getirilmesinde bas�n�tan yararlan�lmaktad�r.

Pamuk ,saman,ka��t ve ot gibi maddelerin hacimlerinin k��lt�lerek Balya haline getirilmesinde bas�n�tan yararlan�l�r. Ayr�ca otob�s, kamyon, gibi
Ara�lar� kald�rmak i�in kullan�lan sistemler( kriko, forklift gibi) bas�n� ile �al��r. Kompres�rler, tulumbalar, hidrolik fren sistemleri bas�nc�n etkilerinden
Yararlan�larak yap�l�r.