[KK] Atat�rk'�n geometri alan�nda yapt�� al��malar nelerdir?

Atat�rk ve Geometri
T�rk Dil Kurumu ba�uzman� olan ve kendisine Mustafa Kemal taraf�ndan Dila�ar soyad� verilen Agop Dila�ar a g�re; Geometri kitab�n� Atat�rk, �l�m�nden bir bu�uk y�l kadar �nce, 1936 � 1937 y�l� k�� aylar�nda Dolmabah�e saray�nda kendi elleriyle yazm��t�r. Askerlik oca��ndan gelen Atat�rk ayn� anda b�y�k bir e�itimci de olup yurdun k�lt�r sorunlar�yla da fazlas�yla ilgilenmi�tir.

Geometri kitab�n�n kapa��nda �nemle belirtildi�i �zere, Atat�rk �n bu yap�t�, geometri ��retenlerle, bu konuda kitap yazacaklara k�lavuz olarak K�lt�r Bakanl��nca ne�redilmi�tir. Kapakta yazar ad� yoktur, fakat yaz�n�n ruhu ve tutumu, onun Atat�rk �n elinden ��km�� oldu�unu apa��k g�sterir.

Geometri, eski terimle Hendese, e�itim sistemimizde �nemli bir yer tuttu�u halde, terimleri �ok kar��k ve �apra��kt�. Arap�a ve Fars�a okul program�ndan kald�r�lm��, fakat Arap�a �zerine kurulmu� olan terimler kalm��t�. �rne�in, m�selles-i m�tesaviy�l�� hangi ��renci anlayabilirdi ki. Atat�rk, ��rencinin anlay�� yolundaki t�kan�kl�� a�mak i�in bu terimi e�kenar ��gene �evirdi. ��te bu 44 sayfal�k k��k kitapta boyut, uzay, y�zey, d�zey, �ap, yar��ap, kesek, kesit, yay, �ember, te�et, a��, a��ortay, i�ters a��, d��ters a��, taban, e�ik, k�r�k, �ek�l, yatay, d��ey, dikey, y�nde�, konum, ��gen, d�rtgen, be�gen, k��egen, e�kenar, ikizkenar, paralelkenar, yanal, yamuk, art�, eksi, �arp�, b�l�, e�it, toplam, oran, orant�, t�rev, alan, varsay�, gerek�e gibi terimler hep bu ama�la Atat�rk taraf�ndan t�retilip daha sonra da T�rk�eye yerle�mi�lerdir.

Atat�rk ele�tirileri daima mant�kl� kar��lam�� ve ortaya koydu�u yeni s�zc�k ve terimlere bir deneme hakk� tan�d��n� belirtmi�tir. Amac� daima daha uyguna do�ru ilerlemek olmu�, �nerilen de�i�iklikleri akla uygun g�r�nce hemen benimsemi�tir. Atat�rk �n ortaya koydu�u terimlerden birka�� bug�n kullan�l��tan ��km��, yerlerini daha uygunlar�na b�rakm��lard�r. T�mey a�� yerine t�mler a��, b�tey a�� yerine b�t�nler a�� bunlara �rnektir. Mustafa Kemal ilke insan� oldu�u i�in bunlar� ho� g�rm��, hatta sevinmi�tir de. Yeter ki ortaya koydu�u ilkeler sars�lmas�n ve yine zaviyetan-� m�tekabiletan-� dahiletan ( i�ters a��lar) gibi terimlere d�n�lmesin istemi�tir.

https://www.msxlabs.org/forum/attachments/57298d1478538308-ataturkun-yazdigi-kitaplar-geometrikitabi3.jpg
https://www.msxlabs.org/forum/attachments/57299d1478538308-ataturkun-yazdigi-kitaplar-geometrikitabi4.jpg
https://www.msxlabs.org/forum/attachments/57300d1478538320-ataturkun-yazdigi-kitaplar-geometrikitabi5.jpg

DEVAMI >>>> Atat�rk'�n Yazd��� Kitaplar

DEVAMI >>>> Atat�rk'�n Yazd�� Kitaplar