[KK] Maddenin hal de�i�imleri nas�l ger�ekle�ir?

Maddenin Hal De�i�imi

Hal de�i�imi, bir maddenin s�cakl�� de�i�meden molek�ller aras� potansiyel enerjisinin �s� alarak ya da vererek de�i�mesi sonucu meydana gelir. Saf maddelerin hal de�i�imi s�ras�nda, s�cakl�� de�i�mez.
Madde, genel olarak d�rt fazda bulunur.

Kat�
S�v�
Gaz
Plazma

Bunun d��nda, madde farkl� hallerde de bulunabilir. Bu farkl� halleriyle birlikte madde evrende (alt dallanmalar�yla birlikte) 20 farkl� halde bulunabilir. Ancak maddenin bu halleri d�nyada do�al olarak bulunamaz. Deney ortam�nda denenebilir veya uzaydaki varl�� saptanabilir.
Maddenin bu genel d�rt hali birbirine d�n��ebilir:

Kat�, �s� alarak s�v� hale ge�er. Bu olaya erime denir.
Kat�, �s� alarak gaz hale ge�er. Bu olaya s�blimle�me denir.
S�v�, �s� alarak gaz hale ge�er. Bu olaya kaynama, buharla�ma denir.
Gaz, �s� alarak plazma hale ge�er. Bu olaya iyonizasyon denir.
Plazma, �s� vererek gaz hale ge�er. Bu olaya deiyonizasyon denir.
Gaz, �s� vererek s�v� hale ge�er. Bu olaya yo�unla�ma denir.
Gaz, �s� vererek kat� hale ge�er. Bu olaya k�ra��la�ma denir.
S�v�, �s� vererek kat� hale ge�er. Bu olaya donma denir.

HAL DE��M�
Katilar �s�t�l�nca molek�lleri h�zlan�r, aralar�ndaki ba�lar gev�er ve s�v�la��r. S�v� molek�lleri aras�ndaki ba�lar ise koparak serbest hale gelir yani gaz haline ge�er. Bu olaylar�n tersi de meydana gelir.Gaz halindeki bir maddeden �s� al�n�rsa molek�lleri birbirine ba�lanmaya ba�lar ve dolay�s�yla s�v�la�maya ge�erler. S�v� halindeki bir maddeden de yeteri kadar �s� al�n�rsa molek�lleri aras�ndaki mesafe azal�r ve ba� kuvvetlenir. Bu olaylara hal de�i�imi denir. Hal de�i�imi olaylar�nda kinetik enerji de�i�memekle beraber potansiyel enerji de�i�ir.

Erime Ve Donma Olay�
Kat� haldeki bir maddeye �s� verildi�inde s�cakl�� artar. S�cakl��ndaki art�� miktar�,
https://www.msxlabs.org/forum/attachments/54197d1471358601-maddenin-hal-degisimi-3.jpgba��nt�s� ile bulunur.
Cisme �s� vermeye devam edildi�inde s�cakl�k �yle bir noktaya gelir ki �s� verilmesine ra�men s�cakl�� de�i�mez. Bunun nedeni ��yle a��klanabilir:
Is�t�lan kat�lar�n molek�lleri �nce h�zlan�r. Yani kinetik enerjileri artar. Bu ise s�cakl��n art�� demektir. Is� vermeye devam etti�imizde molek�llerin h�z� �yle y�kselir ki birbirlerinden uzakla�maya ba�lar. Yani erime olay� olur ve molek�ller art�k h�zlanmazlar. Ald�klar� enerjiyi birbirinden uzakla�mak i�in kullan�r. Dolay�s�yla hal de�i�tirme s�ras�nda s�cakl�k sabit kal�r.

Erime ve Donma Is�lar�
Molek�ller aras�ndaki ba� baz� maddelerde zay�ft�r. Dolay�s�yla baz� maddelerin molek�llerini birbirinden uzakla�t�rmak i�in daha �ok enerji, baz�lar�nda da daha az enerji harcan�r. O halde maddenin erimesi s�ras�nda ald�� enerji maddenin cinsine ve k�tlesine ba�l�d�r. Al�nan ya da verilen �s�, Q = m . L ifadesinden bulunur.
Burada L maddenin cinsine ba�l� b�y�kl�k olup ad�na �hal de�i�tirme �s�s�� denir.
Erime Is�s�: Erime s�cakl��na gelmi� bir kat�n�n 1 gram�n�n s�v� hale gelmesi i�in gerekli �s�ya denir.
Donma Is�s�: Donma s�cakl��na gelmi� bir s�v�n�n 1 gram�n�n donmas� i�in d��ar�ya vermesi gereken �s�ya denir.
Erime s�cakl�� = Donma s�cakl��
Erime �s�s� = Donma �s�s�

DEVAMI Maddenin Hal De�i�imi