abi bu ne ya nisana kdr bulmam lzım koyun böbreğinin kısımlarını |
Böbrek Anatomisi Böbrekler, en hayati organlardan biridir. Her kalp atımında dolaşım sistemine giren kanın %25’i, böbrek damarı yoluyla doğrudan böbreklere gider. Bu kadar yüksek bir metabolik oran nedeniyle, çok hassas olan bu organın doğru çalışması, sağlık açısından çok önemlidir. Yukarıda, tipik bir memelinin böbreği görülmektedir. Kan, böbrek atardamarına gelir ve temizleme işleminin yapıldığı nefrona (bir böbrekte, bir milyondan fazla bulunur, mikroskopik büyüklüktedir, her bir nefron, tek başına üre oluşturacak kapasitededir bütün nefronlar aynı anda çalışmazlar, kronik böbrek yetmezliği başladığında, böbreklerin rezerv kapasitesi düşmeye başlar) girer. Temizlenen kan, dolaşım sistemine geri dönmek üzere böbrek toplardamarından dışarı çıkar. Nefron tarafından filtrelenen kalıntılar, pelvis’te toplanır ve idrar şeklinde, ureterden atılır. Özellikle kediler, normal görünürler fakat fizyolojik değişimler konusundaki yetenekleri azalır. Böbrekler, vücudun tüm fizyolojik işleyişini etkiler. http://www.misericordia.edu/honorus/dfpaper/figure1.jpgŞeklin kaynağı: http://www.misericordia.edu/honorus/dfpaper/figure1.jpg Kedilerde böbrekler, karında, retroperitoneal bölge olarak adlandırılan kısımda bulunur. Vena cava'dan gelen kan, karaciğere oradandan da doğrudan kalbe akar. Bu kan temizlenir (filtre edilir) ve tekrar dolaşıma girer. Şekilde de görüldüğü gibi kan, böbrek atardamarına girer, nefronlara akar (burada filtre edilir). Temizlenen kan, böbrek toplardamarından tekrar dolaşıma girmek üzere dışarı çıkar. Nepronların temizlediği kandaki gereksiz maddeler, pelviste toplanır ve idrar şeklinde ureterden dışarı atılır. http://www.misericordia.edu/honorus/dfpaper/figure3.jpg Şeklin kaynağı: http://www.misericordia.edu/honorus/dfpaper/figure3.jpg Böbreğin en fonksiyonel bölümü nefronlardır. Her böbrekte, mikroskopik büyüklükte bir milyondan fazla nefron vardır. Her nefronun, idrarı oluşturacak kendi ünitesi vardır. Tüm nefronlar aynı anda çalışmadıklarından, bu durum, böbreklere çalışma kapasitesini artırma olanağı verir. Kronik böbrek bozukluğu başladığında, bu depolama kapasitesi yok olur. Hasta kedilerin dış görünüşleri normaldir fakat fizyolojik gereksinimlerini görme yeteneklerini büyük ölçüde kaybederler. Nedenleri arasında köpek tarafından ısırılmak, az su içmek sayılabilir. Nefronların Anatomik Yapısı Affarent arteriole Küçük arter (renal arterden gelip, böbreğe giren çok küçük damarlardan biri) glomerulus'a kan gitmesini sağlar. Temizlenen kan, böbrek toplardamarına girer. Glomerulus Affarent arteriole'nin sonundaki çok sayıdaki küçük kan damarlarının bir toplamıdır. Glomerulus'taki normal kan basıncı, sıvının Bowman Kapsülü olarak adlandırılan bölüme akmasını sağlar. Bowman Kapsülü Burada toplanan sıvı, tüplere akar. Bu tüplerde, atık maddeler ve fazla elektrolitler sıvıdan ayrılır ve normal kan içerikleri (protein ve glukoz gibi) kan dolaşımına geri döner. Lasix vb diüretikler de bu işlevi görür. Toplama Kanalları (Collecting Ducts) Tüplerin sonunda bulunur, oluşturulan idrar, nefronlardan dışarı akar. Bu kanallar böbrek pelvisinde akarken, diğer nefronlar üreyi toplama kanallarında depolarlar. Böbrekler, karın bölgesinde, retroperitoneum denilen özel bir bölgede bulunur. Bu bölge, karnın üst kısmında, spinal vertebra'nın hemen altındadır. Bu hayati organa, koruma sağlar. Böbrek Fizyolojisi Sıvı Regülasyonu Böbrekler aracılığıyla beyin, kandaki su seviyesini, gereksiz maddeleri, elektrolitleri ve kırmızı kan hücrelerini izler. Beynin olduğu gibi, dolaşım sisteminin de kan basıncını izleyebilmek için algılayıcıları vardır. Su seviyesi çok düşük olduğunda (dehidrasyon) beyin, kana ADH (anti-diüretic hormone) adlı bir hormon salgılar. Böylece böbrekler dehidrasyonu düzeltmek için, üriner sisteme daha az su gönderir ve kanda su miktarı artmaya başlar.Bu arada beyin, susuzluk duygusunu da artırır. Bu işlemlerin sonucu olarak, daha az idrara çıkılır, idrar koyu sarıdır (sıvı miktarının azalması nedeniyle, atık maddelerin çoğalmasına bağlı olarak). Özetle, da az idrar yapıldığında, renk daha koyu sarı olur. Susuzluğun giderilmesi için su içilip, tekrar sıvı miktarı arttığında, vücut bu değişikliği farkeder vebeyin ADH'yı salgılamayı azaltır. Böylece böbreklerden daha fazla su salınır ve idrar daha fazla miktarda ve daha açık renktedir. İdrarın daha konsantre veya açık renkte olması, böbreklerin fonksiyonudur ve bu, çok hassas bir mekanizmadır, organlara ve dolaşım sistemine optimum sıvı miktarının gitmesi için yapılandırılmıştır. Böbrekler, ayrıca Renin adlı bir hormon salgılar. Çok karmaşık biyokimyasal işlemler sonucunda, bu hormon dolaşım sisteminde tuz (sodyum) miktarını yükseltir. Sodyum, suyu kendisine çeker. Sodyumun artması, kandaki su miktarının da artmasına neden olur, bu da kan basıncını (tansiyonu) etkiler. Atık Madde Regülasyonu Beyin, kanda oluşan atık maddeleri de izler. Bunlar, normal metabolik işlemlerin sonucudur. Özellikle de protein metabolizmasının. Bunlara nitrojen (azot) atık maddeleri denir, BUN (kan üre azotu) olarak adlandırılan bir kan parametresi ile ölçülür. Diğer bir atık madde de, beyin ve böbrekler tarafından regüle edilen Kreatinin'dir. Bu da, kas metabolizmasının bir son ürünüdür. Böbrekler, toksinleri ve yabancı maddeleri de atar. Ağız ya da enjeksiyon yoluyla alınan hemen her ilaç, böbrekler tarafından ayrıştırılır. Glomerulus'a giren sıvı oranı önemlidir. Buna GFR (glomerular filtration rate) denir ve ml/minute ile ölçülür. Sıvının çok az olması ve atık maddelerin elimine edilememesi durumunda, dehidrasyon sorunu başlar. Çok fazla sıvı ve normal kan içerikleri (protein gibi) olmaması gerektiğinde, atılırlar. Elektrolit Regülasyonu Elektrolitler, böbrekler için önemlidir. Bunlardan Sodyum, tüm hücrelerin normal fonksiyonu için çok önemlidir. Sinirlerin impulsına izin verir ve kandaki su seviyesinin regülasyonunda kritik öneme sahiptir. Angiotensin adlı hormonun salgılanması ile, böbrekler kandaki sodyumun sıvı seviyesini regüle eder. Bu da, kan basıncına büyük bir etki yapar. Potasyum da kritik bir elektrolittir. Potasyum seviyesi, referans aralıklarında tutulmalıdır kalp düzensizlikleri gibi bozuklukların önlenmesi için). Hormon Regülasyonu Böbrekler, D vitaminini regüle ederek ve paratiroid hormonu ve calcitrol olarak adlandırılan hormonlar vasıtasıyla, fosfor ve kalsiyumu regüle eder. D vitamini, kalsiyumun bağırsaklardan absorbe edilmesini sağlar. Eğer böbrek hastalığı uzun süre farkedilmezse, paratiroid hormonunun aşırı salgılanması, kemiklerin şişmesine ve liflenmesine neden olur (vücut, normal kalsiyum seviyesine ulaşmak için uğraşır). nuna, renal osteodystrophy denir. Kemikler daha lifli olur ve ilik, kırmızı kan hücresini etkin olarak üretemez. Bu, zayıf ve ince kemiklere neden olur. Asit Bazlı Regülasyon Kanın pH'sı (asiditeyi ölçer), böbrek fizyolojisinin diğer bir önemli alanıdır. Böbrekler, asiditeyi, ekstra hidrojen iyonları göndererek, seçici sekresyonla ve bikarbonatın yeniden absorbe edilmesi ile regüle eder. Kırmızı Kan Hücresi Üretimi Böbrekler, kanda Erythropoeitin adlı bir hormon salgılar. Bu hormon, kemik iliğini sirküle eder ve onu kırmızı kan hücresi üretmeye teşvik eder. Bu hormonun eksikliği, anemiye neden olur. Kandaki toksik atık maddeler, kırmızı kan hücresinin varlığına engel olur, anemiye dönüşür. Daha nce de bahsedildiği gibi, lifli kemiklerde daha az ilik olduğundan, düşük sayıdaki trombosit nedeniyle pıhtılaşma sorunları baş gösterir. Kronik Böbrek Yetmezliğinin Patofizyolojisi STAGES OF KIDNEY DISEASE Şeklin kaynağı: http://www.misericordia.edu/honorus/dfpaper/figure4.jpg http://www.misericordia.edu/honorus/dfpaper/figure4.jpg Loss of Renal Reserve - Early signs of PU/PD PU= polyuria (increased urination) PD= polydipsia (increased drinking) http://www.misericordia.edu/honorus/dfpaper/figure4b.jpg Renal Insufficiency - Early warning signs, such as increased thirst, may begin to appear http://www.misericordia.edu/honorus/dfpaper/figure4c.jpg Renal Failure (Azotemia) - Kidneys cannot eliminate waste efficiently, causing signs of illness http://www.misericordia.edu/honorus/dfpaper/figure4d.jpg Advanced Kidney Failure (Uremia) - Severe signs of illness appear; eventually, collapse and death result
Hastalığın Seyri Akut Böbrek Yetmezliği (ARF) Bu, hastalığın genellikle ölümle sonuçlanan bir şeklidir. İskemi olarak adlandırılan, yeterli kanlanma olmayışına ve toksinlere bağlı olarak, GFR'de anormal düşüşler olur. Pek çok hastalık, ARF'ye neden olabilir. Kronik Böbrek Yetmezliği (CRF) Özellikle yaşlı kedilerde görülen yaygın bir böbrek hastalığıdır. Çok yavaş gelişir, bu nedenle vücudun sorunla başa çıkabilmek için, homeostasis olarak adlandırılan düzeltici faktörleri bulabilmek için zamanı olur. Ancak bu faktörler hastalığı gözlerden sakladığı için, hastalık oluştuğunda tedaviye başlanması mümkün olamaz, böbrekler fonksiyonunu kaybettiğinde farkedilir. Bu nedenle, 8 yaşın üzerindeki kedilere, her yıl kan ve idrar tahlilleri yapılmalı, fiziksel muayene yapılmalı. Nedenleri Pek çok nedeni olmakla birlikte, bazen ARF CRF'ye neden olur. Toksinler (pek çok ilaç böbreklere zararlıdır)
Bu toksinlerin etkisi, kedinin yaşına bağlıdır. Sürekli aldığı ilaçlar ve dozajları da bir diğer faktördür. Antifriz (%95 ethylene glycol), böbrekler için öldürücüdür. Tatlı bir madde olduğundan, kedi ve köpekler tarafından damladığı yerden yalanabilir, dikkat edilmelidir. Böbreklerin kurtarılabilmesi için, birkaç saat içinde acil müdahale edilmelidir. Yapılmazsa, ölüm kaçınılmazdır. Kanser Genellikle yaşlı hayvanlarda görülmekteyse de, genç yaşlarda da olabilir. Çoğunlukla başka organlardan metastaz yapmakla birlikte (sekonder), bazen primer olarak böbreklerde görülür. Primer olduğunda, genellikle malign'dir. Ancak primer tümörler nadirdir. Kedilerde, köpeklerden daha sık rastlanır. Primer olanlar
Sekonder olanlar
Zayıf Perfüzyon GFR'nin düşmesi ve böbreklere yetersiz kan gitmesidir. Kanlanmanın az oluşu, kanda oluşan toksin ve atık maddelerin elimine edilmesini önler. ARF'ye götüren bir durumdur. Nedenleri:
Kistler Böbrek dokusuna baskı yaparak, nefronların filtreleme yeteneğini kısıtlarlar. Genellikle yaşlı erkek kedilerde görülür. Hiç bir belirti vermeyebilir ve tesadüfi bir muayene sırasında ortaya çıkabilir. Polycystic Kidney Disease, İran kedilerinde ve uzun tüylü kedilerde görülen, özel bir kisttir. Her iki böbrekte de kist oluşur ve büyürse, böbrek dokusunun fonksiyonunu bozarak CRF'ye neden olur. En iyi tespit yolu, ultrasound'dur. Bağışıklık Sistemi (immune system) Hastalıkları Böbreklerin filtreleme fonksiyonunu etkileyen bakteriler, virüsler, kanser ve iç hastalıkların tümü, immün sistem ile ilişkilidir. Bu glomerulonephritis olarak adlandırılır. Belirtileri bazen erken, bazen de hastalık başladıktan çok sonra görülür. Teşhis, idrarda aşırı protein, (proteinuria) ve kanda düşük protein (hypoalbuminemia) görülerek konur. Tedavisi, doğru teşhis konulmasına bağlıdır. Anti-immün sistem ilaçları, aspirin, diyet değişikliği, kan basıncını düşüren ilaçlar, tuz azaltımı, damardan verilen sıvı (serum) ve diüretiklerle tedavi edilebilir. Parazitler İdrar yollarında üreyen ve böbrekleri etkileyen 3 tür parazit vardır:
Virüsler FeLV ve FIP, böbrekleri olumsuz etkiler. Bakteriler Alt üriner sistemde ürer ve gelişir, böbrekleri etkilerler. Özellikle Leptospirosis, genellikle köpeklerde görülür ve böbrekleri ve karaciğeri etkiler. Köpeklerde, enfekte idrarla bulaşır. Ani şokla ölüm olabilir. Bazen de ateş, depresyon, kusma, ishal ve iştahsızlık olur. Ayrıca kas ağrıları, göz ve solunum problemleri olur. Çoğu vaklar kroniktir ve belirti vermez. Bir aşısı vardır ve hastalıktan korumada oldukça etkilidir. Renal pelvis'i etkileyen ve pyelonephritis'e neden olan bakteriler de vardır:
Bunlar genellikle alt üriner sistemde ürerler. Nadiren kan yoluyla böbreklere girerler. Varlıklar, böbreğin kanlanmasını engeller ve normal böbrek dokusunu tahrip ederek, böbrek yetmezliğine (ARF ve CRF) neden olurlar. Semptomları ateş, depresyon, iştahsızlık, ağrı, PU/PD, kilo kaybıdır. Kronik durumlarda önceden belirti vermez. Antibiyotikle tedavi edilir (minimum 4 hafta ve destek tedavileri ile birlikte). Amyloid Lifli protein hücrelerinin glomerulus'ta depolanmasıdır. Böbreklerin filtreleme becerisini olumsuz etkiler. Böbreklerin küçülmesine ve düzensizliğine neden olur. Amyloidosis'li kedilerde, böbrek hastalığı belirtileri görülür. Orta yaşlı köpeklerde, Abyssinian kedilerde ve Shar Pei köpeklerde yaygındır. Proteinurea nedeniyle saptanır. Böbrekleri etkileyen immün sistem hastalıklarında olduğu gibi. Uzun bir yaşam süresince, yavaş yavaş depolanır veya hızla oluşur, hemen ölüme götürür. Böbrekleri destekleyen tedvilerden başka özel bir tedavisi yoktur. Travma Böbreklere önelik bir araç çarpması, köpek ısırması sonucu olabilir. Çok önemlidir ve kolayca ölüme götürür. Röntgen veya ultrasound ile tespit edilebilir. Kronik Böbrek Yetmezliğinin Belirtileri
Teşhis Ne yazık ki, ARF'nin erken teşhisi mümkün olamamktadır. Pek çok hastalığın belirtileri ile, böbrek hastalıklarının beirtileri karışabilir. Böbrek hastalıkları herhangi bir yaşta olabilir. Erken yaşlarda olduğunda, nedeni çoğunlukla toksinler, kistler ve travmadır. CRF ise, yaygın olarak yaşlı hayvanlarda görülür. Böbrek hastalıklarına yatkın kedi türleri:
Yatkın köpek türleri:
Fiziki muayene Fiziki muayenede, böbreklerin çalışmasına engel olan neden, hastalığın ne kadar süredir sürdüğü, hastalığın akut ya da kronik formda olduğu ortaya çıkar. Muayenede dikkat edilmesi gerekenler:
|
koyun böbreğinin kısımlarını türkçeye çevirmemiz mümkün mü ? |
KOYUN BÖBREĞİNİN KISIMLARI NELERDİR ACİL LAZIM ŞİMDİDEN TEŞEKKÜRLER...RESİMLİ ANLATIM OLURSA SEVİNİRİM... |
Koyun böbreğinin kısımları nelerden oluşur? koyun böbreğinin kısımları nelerden oluşur? |
Ya Acil Lazım Türkçe Resimli Koyun Böbreği Kısa Birer Açıklamaları Yeter Ama Acil Olursa Sevinirim. |
normal böbrek de olur Alıntı:
|
Saat: 13:09 |
©2005 - 2024, MsXLabs - MaviKaranlık