KİMYASAL TEPKİME ÇEŞİTLERİ NELERDİR? |
A) ÖZELLİKLERİNE GÖRE : 1. Yanma Tepkimeleri • Bir maddenin oksijenli verdiği tepkimelerdir. Yanma tepkimesi için: yanıcı madde, hava(oksijen), tutuşma sıcaklığı gerekir. Bu 3 faktörden birinin eksikliği yanmayı durdurur.CO2 gazının yangın söndürücü olmasının nedeni özkütlesinin havadan büyük olması ve yanıcı olmamasıdır. • Organik bileşikler yanarlar. Organik bileşiklerden yapılarında yalnız C ve H bulunduranlara hidrokarbon denir.Genel olarak CxHy formülü ile gösterilirler.Yapılarında C ve H’ın yanı sıra O, S, N ve halojen (F, Cl, Br, I) bulunduran organik bileşikler de vardır. • Organik bir bileşiğin yanması sonucunda: CO2 oluşması bileşiğin C içerdiğini, H2O oluşması bileşiğin H içerdiğini, SO2 oluşması bileşiğin S içerdiğini, NO2 oluşması bileşiğin N içerdiğini kanıtlar.Oksijen havadan geldiği için bileşikte oksijen bulunup bulunmadığı ürünlerin türüne bakarak anlaşılmaz. 2. Sentez (Birleşme) Tepkimeleri Birden fazla maddenin birleşerek tek bir ürün oluşturduğu tepkimelerdir.Bu olayda yan ürün oluşmaz. 3. Analiz (Ayrışma) Tepkimeleri Bir bileşiğin kendinden daha basit yapılı maddelere ayrıştırılması tepkimeleridir.Elektroliz yolu ile ya da ısı alarak ayrışan maddeler vardır. 4. Yer Değiştirme Tepkimeleri • Aktif olan bir elementin, kendinden daha az aktif olan (pasif) bir elementle yer değiştirmesi ile gerçekleşen tepkimelerdir. • Sulu çözelti tepkimelerinin birçoğunda ise anyon ve katyonların her ikisi de yer değiştirir. Çökelme ve nötrleşme tepkimeleri de yer değiştirme tepkimeleridir. • Organik bileşiklerde de yer değiştirme tepkimeleri vardır. 5. İyonik Tepkimeler Sulu çözeltilerde gerçekleşen tepkimeler iyonların etkileşmesine dayanır ve tepkime ürünlerinden biri çökerek (çökelme), sıvı (nötrleşme) ya da gaz halinde ortamdan ayrılabilir.İyonik tepkimelerde sadece tepkimeye giren iyonlar gösterilir.Böyle denklemlere net iyon denklemi denir. B) ENERJİ DEĞİŞİMLERİNE GÖRE: 1. Ekzoterm Tepkimeler Oluşumu sırasında dışarıya enerji (ısı-ısşık) veren tepkimelerdir.Yanma tepkimeleri çoğunlukla ekzoterm tepkimelerdir. |
Kimyasal tepkimelerde maddenin kimlik özelliklerinin değişmesinin nedeni nedir? ii günler.ya size birkaç sorum olacaktı.yanıtlarsınız çok memnun olurum.şimdiden tşkler. SORU 1=Kimyasal tepkimelerde maddenin kimlik özelliklerinin değişmesinin nedeni nedir? SORU 2=Hızlı ve yavaş yanma nedir?örneklerle açıklayınız. SORU 3=Kimyasal tepkime gerçekleşirken gözlenebilen değişimler nelerdir? SORU 4=Nötrleşme tepkimelerinin genel özellikleri nelerdir? |
Kimyasal tepkime Vikipedi, özgür ansiklopedi Kimyasal tepkime, iki veya daha fazla maddenin birbiri ile etkileşmesi sonucu kendi özelliklerini kaybederek yeni özellikte maddeler oluşturmasıdır. Kimyasal Tepkimelerde Değişebilen Özellikler
Kimyasal Tepkimesinin çeşitleri Sentez Tepkimeleri İki ya da daha fazla basit yapılı madde daha düzgün yapılı bir madde oluşturuyorsa böyle tepkimeler Sentez tepkimler olarak adlandırılır.Ayrıca 'analiz tepkimler de' denir. 2H2 + O2 ====> 2H2O Asit Baz Tepkimeleri Asit ve baz tepkimeleri sonucunda ürün olarak tuz ve su oluşur.Bu tepkimeye nötürleşme tepkimesi de denir. Yer Değiştirme Tepkimeleri Bir elementin bir bileşikle tepkimeye girerek bu bileşiklerdeki elementlerden birinin yerini aldığı tepkimelere denir. örn:Zn+2HCI→ZnCI2+H2 Yanma Tepkimeleri Bir maddenin oksijen ile tepkimesine yanma(oksitlenme) denir.Yapısında karbon ve hidrojen bulunduran organik maddeler(hidrokarbonlar) ve yapısında karbon, hidrojen ve oksijen bulunduran organik maddeler yandıklarında karbondioksit ve su oluşmaz. Tepkime, kimyada iki veya daha çok maddenin başka madde veya maddelere dönüştüğü hadise. Reaksiyon da denir. Kimyasal tepkimede tepkimeye giren maddelerin özellikleri kaybolurken değişik özelliklerde yeni maddeler ürün olarak ortaya çıkar. Fakat tepkimede toplam kütle değişmez. Bir kimyasal tepkimede bağ oluşturan elektronların enerji soğurmasıyla bağ parçalanır. Bu durum yeni bağların oluşmasını mümkün kılar ve enerji açığa çıkar. Bir bağın parçalanması için gerekli olan enerji yeni bir bağın oluşmasında açığa çıkan enerjiden daha az olduğunda, bu tepkimeye ısıveren (ekzotermik) tepkime, tersi olduğundaysa ısıalan (endotermik) tepkime denir. Yapısında temel element olarak karbon(C) ve hidrojen içeren bileşikler oksijen ile tepkimeye giriyorsa ürün olarak karbondioksit ve su oluşur. Tepkimesinin denkleştirilmesi için daha önce belirttiğimiz gibi önce karbon, sonra Hidrojen ve en son Oksijen atomlarının sayıları eşitlenir. Bunun için organik bileştiğin katsayısı 1 kabul edilip CO2’nin kat sayısı 1, H2Onun katsayısı 2 bulunur. Oksijenleri eşitlemek için önce ürünlerdeki Oksijen sayısı bulunur. 1CO2’deki Oksijen sayısı; 1.2=2’dir.2H2O’daki Oksijen sayısı; 2+2=4’tür. Buna göre girenlerdeki O2’nin katsayısı 2 yazılırsa Oksijen sayıları da eşitlenmiş olur. CH4+2O2--CO2+2H2O ÖRNEĞİN; eğer organik bileşiğin yapısında oksijen atomu varsa; C2H5OH+O2—CO2+H2O CO2 ve H2O’nun katsayıları C2H5OH’ın katsayısı 1 kabul edilerek sarayla 2 ve 3 olarak bulunur . C2H5OH+O2--2CO2+3H2O Şimdi ürünlerdeki oksijen sayısını bulalım 2 CO2 deki sayısı; 2*2=4 3H2O DAKİ SAYISI =4+3=7 O2’nin katsayısını bulmak için bileşiğin yapısındaki sayısı toplam sayısından çıkarılır. 7-1=6 Buna göre O2’nin yanına 6/2=3 yazılır. Tepkime kabı Tepkime kabı Tepkime kabı Reaktör de denir. Laboratuarlarda veya kimya sanayisinde kimyasal tepkimelerin gerçekleştiği kap veya cihazlara denir. Genellikle (cam), paslanmaz (çelik) veya kimyasal maddelerden etkilenmeyen herhangi bir alaşımdan yapılmışlardır Tepkime ısısı Bir kimyasal tepkimede bütün maddeleri aynı sıcaklıkta tutabilmek için tepkime sistemine eklenmesi veya sistemden uzaklaştırılması gereken ısı miktarıdır. Tepkime sisteminin içinde bulunduğu kabın basıncı sabit tutulduğunda ölçülen tepkime ısısı aynı zamanda (entalpi) olarak bilinen (termodinamik) nitelikteki değişimi, yani tepkime sonucunda oluşan ürünlerin entalpisiyle tepkimeye girenlerin entalpisi arasındaki farkı gösterir. Böylece sabit (basınç)ta tayin edilen tepkime ısısı DH sembolüyle gösterilen tepkime entalpisidir. DH negatif olduğunda tepkime ısıveren, tersi durumdaysa tepkime ısıalandır... Mesela, H2 + Cl2 → 2HCl + 44 kkal tepkimesinde tepkimeye giren H2 ve Cl2 moleküllerinde iki atomu bir arada tutan bağların koparılması enerji ister. Bu enerji sağlandığında atomlar arasındaki bağlar kopar ve atomlar yeni düzenlemeye girerek yeni bağlar (HCl bağları) oluştururken dışarıya enerji verilir. Bu tepkimede dışarı verilen enerji daha önce alınan enerjiden fazla olduğundan neticede dışarıya enerji verilmiş olur (ısıveren tepkime). Buna karşılık; H2 + I2 + 12,4 kkal → 2HI tepkimesinde alınan enerji verilen enerjiden fazla olup bu tepkime de ısıalan tepkime olur. Tepkime hızı Tepkime hızı birim zamanda dönüşen madde miktarı anlamına gelir. Tepkime hızlarını karşılaştırabilmek için birim zamanda, birim hacimde değişen mol sayısı, yani derişim değişimi esas alınır. Bu durumda tepkime hızı (TH), birim zamanda madde derişimindeki değişim olarak ifade edilir. Mesela; 2NOCl(g) → 2NO + Cl2 tepkimesinde hız, NOCl, NO ve Cl2 derişimleri için ayrı ayrı yazılabilir. Tepkimeye giren NOCl yönünden tepkime hızı (TH1); TH1 = NOCl derişimdeki azalma / zaman aralığı olarak tanımlanır. Buna göre NOCl ne kadar hızlı azalıyorsa, tepkime o kadar hızlı gerçekleşiyor demektir. Oluşan azot monoksit ve klora göre de; Bir tepkimenin oluşması çarpışma teorisiyle izah edilir. Bu teoriye göre tepkime verecek tanecikler (molekül, atom veya iyon) mutlaka çarpışmalıdırlar. Ancak tepkime vermeleri için çarpışmaları da yetmez. Tepkime ancak moleküllerin uygun doğrultuda çarpışmaları ve ilaveten taneciklerin belirli bir enerjide olmalarıyla gerçekleşir. Tepkimenin gerçekleşmesi için taneciklerin sahip olmaları gereken minimum enerjiye eşik enerjisi denir. Eşik enerjiye sahip tanecikler çarpıştığında moleküller birbiri içine girer ve atomlar yeni bir düzenlemeye girebilecek biçimde karmaşık hale gelir. Bu arada taneciklerin hızı yani kinetik enerjisi azalır, potansiyel enerji de en yüksek seviyesine ulaşır. Yüksek potansiyel enerjili bu karmaşık hale aktifleşmiş kompleks adı verilir. Aktifleşmiş kompleksin enerji seviyesine varmak için gerekli enerjiye aktifleşme enerjisi denir. Bir tepkimenin hızına tesir eden faktörleri:
|
Kİmyasal Tepkİmeler KİMYASAL TEPKİMELER TEPKİME NEDİR ? ______________________________ __________ Günlük hayatta bazı olay yada olguları daha kısa bir şekilde anlatabilmek için değişik kısaltmalar kullanırız. biz bu kısaltmaları görünce bize ne anlatılmak isteğini hemen anlarız. Mesela trafik işaretleri buna en iyi örnek verilebilir Aşağıdaki işaretlere bakıp size neler anlatılmak istendiğini bir düşünün. Hangi anlama geldiklerini görmek için şeklin üzerine geliniz. ______________________________ __________ ______________________________ __________ İşte biz kimyacılarda kimyasal olayları daha kısa yollarla anlata bilmek için olaya katılan maddelerin sembollerini kullanırız. " Bir kimyasal olayın sembollerle ifade edilmiş haline KİMYASAL TEPKİME" denir MESELA; KÖMÜR + OKSİJEN GAZI = KARBONDİOKSİT GAZI + ISI yerine C(katı) + O2 (gaz) CO2(gaz) + ISI ______________________________ __________ Tepkimede ok ( ) eşitlik anlamına gelir. tepkime yazılırken GİRENLER ÜRÜNLER şeklinde yazılır ______________________________ __________ Maddelerin sağ alt köşelerindeki parantez içine ( fiziksel hal) yazılır. ______________________________ __________ Tepkimedeki ok'un yönü olayın gelişim yönünü ifade eder. Yukarıdaki gibi ok tek yönlü ise bu tepkime TERSİNİR OLMAYAN tepkimedir . Yani geri dönüşüm mümkün değildir. Eğer Şeklinde çift yönlü ok kullanılmışsa anlatılmak istenen olayın terside mümkündür. Denmek istenmiştir. Yani aynı Ürünlerden de girenler elde edilebilir. ______________________________ __________ MESELA H2O(KATI) + ISI H2O(SIVI) Bu tepkime ne diyor biliyor musunuz? 1 Buzu ısıtırsanız su oluşur. (sağa doğru) 2 Suyu soğutursanız buz oluşur. (sola doğru) TEPKİME ÇEŞİTLERİ KİMYASAL TEPKİMELER YANMA TEPKİMELERİ Yanma, havanın oksijeniyle maddelerin tepkimeye girmesidir. Yanma sonucunda oksijen atomu -2 değerliğini alır. Yanma olayı Egzotermik ( ısı veren ) bir olaydır. Bir yerde yanma olayının gerçekleşmesi için; 1- Yanıcı madde olmalı 2- Yakıcı madde ( oksijen ) olmalı ancak yeterli değil; 3- Yanıcı maddenin tutuşma sıcaklığına kadar ısıtılmış olması gerekir. Bu üç şart sağlanmassa yanma olayı gerçekleşmez. Yangını söndürmek için ; Yanan madde ortamdan uzaklaştırılmalı Yakıcı madde ortamdan uzaklaştırılmalı. Yanıcı madde ile yakıcı madde arasındaki teması kesmeli. Bir nesnenin yangın söndürücü olabilmesi için; Öz kütlesi havadan ağır olmalı Tutuşma sıcaklığı çook çok yüksek olmalı Yanma olayı; a) Görünür yanma ( alevli ) b) Görünmez yanma ( alevsiz ) olmak üzere ikiye ayrılır. Açık havada yanma olayı gerçekleşirse havanın hacimce ya da molce’ 1/5 inin oksijen gazı olduğu unutulmamalı ______________________________ __________ ELEMENTİN YANMASI Bir element oksijen ile yandığında o elementin oksidi oluşur. Ancak oksitteki element maximum pozitif değerliğini almamışsa kısmi yanma, almışsa tam yanma olayı gerçekleşmiştir. C + ½ O2 CO + ısı kısmi yanma, görünür C + O2 CO2 + ısı tam yanma, görünür 2 Al + 3 O2 2 Al2O3 görünmez, tam yanma 2 Fe + 3 O2 3 Fe2O3 görünmez, tam yanma Kısmi yanma sonucu oluşmuş bir oksit yeniden oksijen ile yanarak tam yanmayı gerçekleştirebilir. CO + ½ O2 CO2 N2O + 2 O2 N2O5 2 FeO + ½ O2 Fe2O3 Tam yanma sonucu oluşan oksitler artık bir daha yanmazlar CO2 + O2 Yanmaz N2O5 + O2 Yanmaz Fe2O3 + O2 Yanmaz Birer element olan soy gazlar yanmazlar. ______________________________ __________ METALLERİN YANMASI Bir metal oksijen ile yandığında o metalin oksidi oluşur. Metal oksitler genellikle baz özelliği gösterir. Metallerin oksijenle tepkimesine PASLANMA ‘da denir. Anfoter metallerin oksitleri anfoter özellik gösterir. 2 Al + 3 O2 2 A2O3 anfoter oksit Mg + ½ O2 MgO bazik oksit 2 Na + ½ O2 Na2O bazik oksit AMETALLERİN YANMASI Bir ametal yandığında ametalin oksidi oluşur. Oluşan ametal oksit nötr ya da asit özellik gösterir. 2 C + O2 2 CO nötr kısmi yanma C + O2 CO2 asidik tam yanma 2 N2 + O2 2N2O nötr kısmi yanma N2 + O2 2NO nötr kısmi yanma N2 + 5/2 O2 N2O5 asidik tam yanma 2 S + 3O2 2SO2 asidik tam yanma ______________________________ __________ BİLEŞİĞİN YANMASI Bir bileşik yandığında bileşikteki her bir elementin oksidi oluşur. Bileşiğin yanma tepkimesini şöyle sembolize edebiliriz CH4 + 2 O2 CO2 + 2 H2O Al4C3 + 6 O2 2 Al2O3 + 3 CO2 Mg3N2 + 4 O2 3 MgO + N2O5 2 NH3 + 4 O2 N2O5 + 3 H2O ______________________________ __________ KARIŞIMLARIN YANMASI Karışımlar saf maddelerin Fiziksel yollarla bir araya gelmesinden oluşmuşlardır. Bu nedenle karışımdaki maddelerin her biri tek başına yanar. ÖRNEK: Al + Mg alaşımında maddelerin mol sayları eşit ve toplam 0.6 moldür. Bu karışım tam oksitlenmesi için kaç gram O2 gazı gerekir? ( O = 16 ) ÇÖZÜM: Mol sayıları eşit olduğuna göre 0,6 molü iki eşit parçaya bölebiliriz. Bu oldan sonra yanma tepkimelerini yazarsak; 2 Al + 3 O2 2 Al2O3 0,3 mol 0,45 mol 2 Mg + O2 2 MgO 0,3 mol 0,15 mol Görüldüğü gibi harcanan toplam O2 gazı ( 0,45 + 0,15 ) = 0,60 mol O2 gazının kütlesini bulacak olursak; m = n . MA ise m = 0,60 . 16 m = 9,6 gram kaynak |
Kimyasal tepkime gerçekleşirken gözlenebilen değişimler nelerdir? Kimyasal tepkime gerçekleşirken gözlenebilen değişimler nelerdir(kısaca açıklayınız.) |
Alıntı:
Bir kimyasal olayda olaya giren maddeler zaman içinde tükenirkenolaydan çıkan ürünler artar.Bazı kimyasal olaylarda olaya girenler(reaktifler) hızlı azalırkenbazı olaylarda yavaş azalır.Günlük yaşamımızda gözlediğimiz birçok olayda bunu görmek mümkündür.Toz şekerkesme şekerden daha çabuk suda çözünür.Benzinkömürden daha çabuk yanar. Kimyasal reaksiyonların hızlarını ölçenmekanizmalarını inceleyen kimya dalına KİMYASAL KİNETİK denir. Bir kimyasal tepkimede birim zamanda harcanan ya da oluşan madde miktarına o tep-kimenin ortalama hızı denir.Madde miktarı mol sayısı kütle veya derişim olarak ifade edilir-ken zaman ölçüsü olarak da tepkimenin cinsine göre saniyedakikasaatgünay gibi süreler a- lınabilir. N2(g) + 3H2(g) Ò 2NH3(g) tepkimesini inceleyelim. Başlangıçta alınan N2(g) ve H2(g) miktarları zamanla azalırken NH3(g) miktarı artmaktadır.Ancak N2 gazındaki azalma H2 gazındaki azalmadan daha azdır.1 mol N2 aza-lırken 3 mol H2 azalmalıdırbu sırada 2 mol NH3 oluşmaktadır.Bu nedenle bir kimyasal tepkimede maddelerin denkleşmiş denklemdeki kat sayıları ile hızları doğru orantılıdır.Hız bağıntıları yazılırken hangi maddeye göre yazıldığı belirtilir. N2’nin ortalama harcanma hızı = N2 miktarındaki azalma/geçen zaman. Bu eşitliği kısaltmak için; Tepkime hızı=TH geçen zaman rt ve madde miktarındaki değişim için genellikle derişim(konsantrasyon) kullanıldığından rC yazılır. Harcananlar için (-) oluşanlar için (+) işareti yazılır. T.H N2= -r[N2]\rt T.H H2= -r[H2]\rt T.H NH3= +r[NH3]\rt eşitlik- leri elde edilir.Bu hızları birbirine eşitlersek 6 T.H N2=2 T.H H2=3 T.H NH3 eşitliği ortaya çıkar. Bir kimyasal tepkimede herhangi bir maddenin hızı bilindiğinde diğerlerinin hızları denklem yardımı ile hesaplanır. Tepkime hızı başlangıçta alınan madde miktarlarına göre belli bir değerle başlar zaman içinde olaya giren maddeler azalacağından tepkime hızı da azalır. *** Tepkime hızları genellikle zamanla ters orantılıdır. Mg(k) + 2HCl(suda) Ò MgCl2(suda) + H2(g) tepkimesi incelendiğinde Mg miktarının zamanla azaldığı H2 gazının çıkışının zamanla arttığı gözlenir. Tepkimelerin hızlarından söz ederken ortalama hız ifadesi kullanılmalıdır.Belli bir zaman aralığında harcanan ya da oluşan miktar her zaman aralığı için aynı değildir. Bir tepkimenin t anındaki hızını bulmak için; harcanan miktarın zamanla değişim eğrisinde t anında çizilen teğetin eğimi alınır. Tepkime Hızının Ölçülmesi Bir kimyasal tepkimenin hızı tepkimenin cinsine göre ölçülebilen gözlenebilen makro özelliklerdeki değişim izlenerek belirlenebilir.Renk basınç iletkenlik ısı pH vs. 1.) Renk koku tat şekil değişimi gibi fiziksel görünümlerdeki değişme hızı ölçülerek tepkime hızını belirleyebiliriz. C2H4(g) + Br2(suda) Ò C2H4Br2 renksiz kırmızı renksiz 2.) Basınç değişimi: Gaz fazında gerçekleşen tepkimelerde tepkimeye giren gazların mol sayısı ile ürünlerin mol sayısı eşit değilse basınçtaki değişim ile tepkime hızını ölçebiliriz. H2(g) + Cl2(g) Ò 2HCl(g) rn=Sn ürünler - Sn girenler olduğundan rn =2-(1+1)=0 mol sayısı değişmediğinden aynı sıcaklık ve hacimde basınç da değişmez. Tepkime hızı basınç değişimi ile ölçülemez. N2(g) + 3H2(g) Ò 2NH3(g) tepkimesinde rn =-2 olduğundan basınç düşecektir. Tepkime öncesi (H2 + N2 ) karışımının basıncı h ise tepkime sonrasında h/2 olmalıdır. Cıva seviyesindeki düşme hızı tepkime hızını belirler. 3.) İletkenlik değişimi: İyon içermeyen sıvılar elektriği iletmezler. Tepkimelerde iyonlar oluşuyorsa iletkenlik artarken iyonlar azalıyorsa iletkenlik azalır. NaCl(k) + H2O(sıvı) Ò Na+(suda) + Cl-(suda) iletkenlik artar. Ag+(suda) + Cl-(suda) Ò AgCl(k) iletkenlik azalır. 4.) Isı değişimi: Tepkime ısısı (rH ) bilinen tepkimelerde ısı değişimi ile hız ölçülebilir. 5.) pH değişimi: Asit ya da baz ile gerçekleşen tepkimelerde pH metre denilen ölçü aletleri ile hız ölçülebilir. 6.) Tepkimede Oluşan Gaz Hacminin Ölçülerek Hızının Belirlenmesi: Özellikle gaz çıkışının olduğu tepkimelerde sabit basınçta çıkan gazın hacmi ölçülerek tepkimenin hızı saptanabilir.Örneğin; H2O2(s) Ò H2O(s) + 1/2O2(g) tepkimesinde çıkan O2 gazının hacmi ölçülerek Zn(k) + 2HCl(suda) Ò ZnCl2(suda) + H2(g) tepkimesinde çıkan H2 gazının hacmi ölçülerek bulduğumuz hacim değerleri ayrı ayrı zamana karşı grafiğe geçirilerek tepkime hızı ölçülebilir. Alıntıdır.. |
Kimyasal tepkime gerçekleşirken gözlenebilen değişimler nelerdir? Kimyasal tepkime gerçekleşirken gözlenebilen değişimler nelerdir(kısaca açıklayınız.) |
Kimyasal tepkime, iki veya daha fazla maddenin birbiri ile etkileşmesi sonucu kendi özelliklerini kaybederek yeni özellikte maddeler oluşturmasıdır. Konu başlıkları Kimyasal Tepkimelerde Değişebilen Özellikler [değiştir]
Sentez Tepkimeleri [değiştir] İki ya da daha fazla basit yapılı madde daha düzgün yapılı bir madde oluşturuyorsa böyle tepkimeler Sentez tepkimler olarak adlandırılır.Ayrıca 'analiz tepkimler de' denir. 2H2 + O2 ====> 2H2OIJOOOLKLMedya:Örnek.ogg Asit Baz Tepkimeleri [değiştir] Asit ve baz tepkimeleri sonucunda ürün olarak tuz ve su oluşur.Bu tepkimeye nötürleşme tepkimesi de denir. Yer Değiştirme Tepkimeleri [değiştir] Bir elementin bir bileşikle tepkimeye girerek bu bileşiklerdeki elementlerden birinin yerini aldığı tepkimelere denir. örn:Zn+2HCI→ZnCI2+H2 Yanma Tepkimeleri [değiştir] Bir maddenin oksijen ile tepkimesine yanma(oksitlenme) denir.Yapısında karbon ve hidrojen bulunduran organik maddeler(hidrokarbonlar) ve yapısında karbon, hidrojen ve oksijen bulunduran organik maddeler yandıklarında karbondioksit ve su oluşmaz. Tepkime, kimyada iki veya daha çok maddenin başka madde veya maddelere dönüştüğü hadise. Reaksiyon da denir. Kimyasal tepkimede tepkimeye giren maddelerin özellikleri kaybolurken değişik özelliklerde yeni maddeler ürün olarak ortaya çıkar. Fakat tepkimede toplam kütle değişmez. Bir kimyasal tepkimede bağ oluşturan elektronların enerji soğurmasıyla bağ parçalanır. Bu durum yeni bağların oluşmasını mümkün kılar ve enerji açığa çıkar. Bir bağın parçalanması için gerekli olan enerji yeni bir bağın oluşmasında açığa çıkan enerjiden daha az olduğunda, bu tepkimeye ısıveren (ekzotermik) tepkime, tersi olduğundaysa ısıalan (endotermik) tepkime denir. Yapısında temel element olarak karbon(C) ve hidrojen içeren bileşikler oksijen ile tepkimeye giriyorsa ürün olarak karbondioksit ve su oluşur. Tepkimesinin denkleştirilmesi için daha önce belirttiğimiz gibi önce karbon, sonra Hidrojen ve en son Oksijen atomlarının sayıları eşitlenir. Bunun için organik bileştiğin katsayısı 1 kabul edilip CO2’nin kat sayısı 1, H2Onun katsayısı 2 bulunur. Oksijenleri eşitlemek için önce ürünlerdeki Oksijen sayısı bulunur. 1CO2’deki Oksijen sayısı; 1.2=2’dir.2H2O’daki Oksijen sayısı; 2+2=4’tür. Buna göre girenlerdeki O2’nin katsayısı 2 yazılırsa Oksijen sayıları da eşitlenmiş olur. CH4+2O2--CO2+2H2O ÖRNEĞİN; eğer organik bileşiğin yapısında oksijen atomu varsa; C2H5OH+O2—CO2+H2O CO2 ve H2O’nun katsayıları C2H5OH’ın katsayısı 1 kabul edilerek sarayla 2 ve 3 olarak bulunur . C2H5OH+O2--2CO2+3H2O Şimdi ürünlerdeki oksijen sayısını bulalım 2 CO2 deki sayısı; 2*2=4 3H2O DAKİ SAYISI =4+3=7 O2’nin katsayısını bulmak için bileşiğin yapısındaki sayısı toplam sayısından çıkarılır. 7-1=6 Buna göre O2’nin yanına 6/2=3 yazılır. Tepkime kabı [değiştir] Tepkime kabı Tepkime kabı Reaktör de denir. Laboratuarlarda veya kimya sanayisinde kimyasal tepkimelerin gerçekleştiği kap veya cihazlara denir. Genellikle (cam), paslanmaz (çelik) veya kimyasal maddelerden etkilenmeyen herhangi bir alaşımdan yapılmışlardır Tepkime ısısı [değiştir] Bir kimyasal tepkimede bütün maddeleri aynı sıcaklıkta tutabilmek için tepkime sistemine eklenmesi veya sistemden uzaklaştırılması gereken ısı miktarıdır. Tepkime sisteminin içinde bulunduğu kabın basıncı sabit tutulduğunda ölçülen tepkime ısısı aynı zamanda (entalpi) olarak bilinen (termodinamik) nitelikteki değişimi, yani tepkime sonucunda oluşan ürünlerin entalpisiyle tepkimeye girenlerin entalpisi arasındaki farkı gösterir. Böylece sabit (basınç)ta tayin edilen tepkime ısısı DH sembolüyle gösterilen tepkime entalpisidir. DH negatif olduğunda tepkime ısıveren, tersi durumdaysa tepkime ısıalandır... Mesela, H2 + Cl2 → 2HCl + 44 kkal tepkimesinde tepkimeye giren H2 ve Cl2 moleküllerinde iki atomu bir arada tutan bağların koparılması enerji ister. Bu enerji sağlandığında atomlar arasındaki bağlar kopar ve atomlar yeni düzenlemeye girerek yeni bağlar (HCl bağları) oluştururken dışarıya enerji verilir. Bu tepkimede dışarı verilen enerji daha önce alınan enerjiden fazla olduğundan neticede dışarıya enerji verilmiş olur (ısıveren tepkime). Buna karşılık; H2 + I2 + 12,4 kkal → 2HI tepkimesinde alınan enerji verilen enerjiden fazla olup bu tepkime de ısıalan tepkime olur. Tepkime hızı [değiştir] Tepkime hızı birim zamanda dönüşen madde miktarı anlamına gelir. Tepkime hızlarını karşılaştırabilmek için birim zamanda, birim hacimde değişen mol sayısı, yani derişim değişimi esas alınır. Bu durumda tepkime hızı (TH), birim zamanda madde derişimindeki değişim olarak ifade edilir. Mesela; 2NOCl(g) → 2NO + Cl2 tepkimesinde hız, NOCl, NO ve Cl2 derişimleri için ayrı ayrı yazılabilir. Tepkimeye giren NOCl yönünden tepkime hızı (TH1); TH1 = NOCl derişimdeki azalma / zaman aralığı olarak tanımlanır. Buna göre NOCl ne kadar hızlı azalıyorsa, tepkime o kadar hızlı gerçekleşiyor demektir. Oluşan azot monoksit ve klora göre de; Bir tepkimenin oluşması çarpışma teorisiyle izah edilir. Bu teoriye göre tepkime verecek tanecikler (molekül, atom veya iyon) mutlaka çarpışmalıdırlar. Ancak tepkime vermeleri için çarpışmaları da yetmez. Tepkime ancak moleküllerin uygun doğrultuda çarpışmaları ve ilaveten taneciklerin belirli bir enerjide olmalarıyla gerçekleşir. Tepkimenin gerçekleşmesi için taneciklerin sahip olmaları gereken minimum enerjiye eşik enerjisi denir. Eşik enerjiye sahip tanecikler çarpıştığında moleküller birbiri içine girer ve atomlar yeni bir düzenlemeye girebilecek biçimde karmaşık hale gelir. Bu arada taneciklerin hızı yani kinetik enerjisi azalır, potansiyel enerji de en yüksek seviyesine ulaşır. Yüksek potansiyel enerjili bu karmaşık hale aktifleşmiş kompleks adı verilir. Aktifleşmiş kompleksin enerji seviyesine varmak için gerekli enerjiye aktifleşme enerjisi denir. Bir tepkimenin hızına tesir eden faktörleri:
|
Kimyasal tepkimelerde maddenin kimlik özelliklerinin değişmesinin nedeni nedir? Kimyasal tepkimelerde maddenin kimlik özelliklerinin değişmesinin nedeni nedir ? |
Saat: 02:51 |
©2005 - 2024, MsXLabs - MaviKaranlık