MADDE VE ÖZELLİKLERİ VE BUNLARLA İLGİLİ ÖRNEKLER. BANA YARDIMCI OLABİLİR MİSİNİZ?? |
MADDE ve ÖZELLİKLERİ MADDE Kütlesi, hacmi ve eylemsizliği olan herşey maddedir. Buna göre kütle hacim ve eylemsizlik maddenin ortak özelliklerindendir. Çevremizde gördüğümüz, hava, su, toprak v.s gibi herşey maddedir. Maddeler tabiatta katı, sıvı, gaz olmak üzere üç halde bulunurlar. Madde ve Ozellikleri Video Bilgisi İsim: Madde ve Ozellikleri Tanım: Madde ve Özellikleri Konu Anlatım Element Tek cins dan oluşmuş saf maddeye element denir. Mağnezyum (Mg), Hidrojen (H2) gibi. Elementler
Bileşik Birden fazla elementin belirli oranlarda kimyasal yollarla bir araya gelerek, kendi özelliklerini kaybedip oluşturdukları yeni özellikteki saf maddeye bileşik denir. Örneğin; İki hidrojen (H) uyla, bir oksijen (O) u birleşerek hidrojen ve oksijenden tamamen farklı olan su (H2O) bileşiğini oluşturur. Bileşikler
KARIŞIM Birden fazla maddenin her türlü oranda (rastgele oranlarla) bir araya gelerek, kimyasal özelliklerini kaybetmeden oluşturdukları maddeye karışım denir. Karışımda maddeler fiziksel özelliklerini kaybedebilirler. Karışımlar a. Homojen karışım: Özellikleri her yerde aynı olan karışımlara denir. (Çözeltiler, alaşımlar, gaz karışımları v.s.) b. Heterojen Karışım: Özellikleri her yerde aynı olmayan karışımlara denir. Süspansiyon: Katı + Sıvı heterojen karışımlarının özel adıdır. Bir katının sıvı içinde çözünmeden asılı kalmasına denir. Tebeşir tozu + Su karışımı gibi. Emülsiyon: Sıvı + Sıvı heterojen karışımlarının özel adıdır. Zeytin yağı + Su karışımı gibi. Karışımların Özellikleri
Fiziksel Değişme
Kimyasal Değişme
Maddelerin ayırdedici özellikleri Aynı şartlarda miktara bağlı olmayan yalnızca o maddeye ait olan özelliklere ayırt edici özellikler denir. a. Özkütle (yoğunluk) b. Erime noktası c. Kaynama noktası d. Çözünürlük e. Esneklik f. İletkenlik g. Genleşme Özkütle Maddelerin 1 cm3 ündeki madde miktarının gram cinsinden değeridir. http://www.fizik.us/yeni/ekle1/Madd1_dosyalar/image002.gif Erime ve kaynama noktası Katı fazdaki maddenin sıvı faza geçtiği sıcaklık erime noktası, sıvı fazdaki maddenin kaynamaya başladığı sıcaklık kaynama noktasıdır. Erime ve kaynama sırasında sıcaklık sabit kalır. Sıcaklığın sabit kaldığı zamanlarda potansiyel enerji artarken diğer zamanlarda kinetik enerji artar. http://www.fizik.us/yeni/ekle1/Madd1_dosyalar/image003.gif Çözünürlük Belirli bir sıcaklıkta 100 gram çözücüde çözünebilen maksimum madde miktarıdır. Çözünürlük ; çözücü ve çözünenin cinsine, sıcaklığa, basınca bağlı olarak değişir. Esneklik Katı maddelerin yapısı ile ilgili bir özelliktir. Madde üzerine bir kuvvet uygulandığında şeklin değiştiği kuvvet ortadan kaldırıldığında eski haline geldiği durum esnekliktir. Yalnız katılar için ayırt edici özelliktir. Genleşme Isıtılan cismin hacminde, yüzeyinde veya boyundaki değişmedir. Genleşme katı ve sıvılar için ayırt edici özelliktir. Her katı ve sıvı maddenin ayrı bir genleşme katsayısı vardır. Ancak bütün gazların genleşme katsayısı aynıdır. Elektrik İletkenliği Metaller elektrik akımını iletir, ametaller iletmez. Çözelti bazındaki maddelerde ise yapısında iyon bulunduranlar elektrik akımını iletir. Maddelerin bu ayırd edici özellikleri aynı şartlarda farklı maddelerin birbirinden ayırt edilmesinde yararlanılan özelliklerdir. • MADDELERİN AYRILMASI a. Elektriklenme İle Ayrılma Cam, ebonit ve plastik çubuklar yünlü giyeceklere veya saçımıza sürtüldüklerinde elektrik yükü kazanırlar. Kağıt parçacığı, karabiber gibi hafif bazı tanecikler de yüklü bu çubuklar tarafından çekilirler. Yüklü cisimden etkilenen madde ile etkilenmeyen madde bir arada bulunursa bu özelliklerinin farklılığından yararlanılarak karışım bileşenlerine ayrıştırılır. b. Mıknatıs İle Ayırma Mıknatıs demir, kobalt ve nikel metallerini ve bu metallerden yapılmış olan teneke, toplu iğne gibi cisimleri çeker. Mıknatıs tarafından çekilen maddelere ferromanyetik maddeler denir. c. Öz Kütle Farkı İle Ayırma Yoğunlukları farklı olan iki maddeden oluşan karışım, öz kütle farkından yararlanılarak ayrıştırılır. Katı - katı karışımlarını ayrıştırmak için rüzgâr ya da bir sıvıdan yararlanılır. Kullanılan sıvının yoğunluğunun katılardan birisininkinden büyük diğerininkinden küçük olması gerekir. Dikkat edilecek başka bir nokta ise iki katının da bu sıvıda çözünmemesi ve kimyasal değişikliğe uğramaması gerekir. Su ve zeytinyağı birbiri içerisinde çözünmez. Bu iki madde karıştırıldığında öz kütlesi küçük olan sıvı diğer sıvının üzerinde toplanır. Oluşan karışım bir huni yardımıyla ayrıştırılır. Ayrıştırma işleminde öz kütle farkından yararlanılmış olur. Su ile zeytinyağı karıştırıldığında öz kütlesi büyük olan sıvı altta toplanır. Musluk açıldığında su başka bir kaba alınır. d. Eleme Yöntemi İle Ayırma Tanecik büyüklükleri farklı olan katı katı karışımları elenerek birbirinden ayrıştırılabilir. e. Süzme İle Ayırma Kumlu su süzgeç kağıdından geçirilirse su süzülürken, kum süzekte kalır. İşte böyle heterojen katı - sıvı karışımları süzülerek birbirinden ayrıştırılabilir. Haşlanmış olan makarna kevgir ile süzülerek suyundan ayrıştırılır. Çamurlu su, bulanık baraj suları bu medod ile ayrıştırılır. f. Çözünürlük Farkı İle Ayırma Katı içeren sıvı karışım süzülür. Sıvı alta geçerken katı kısım süzekte kalır ve karışım ayrıştırılmış olur. Tuz ile kumun karışmış olduğunu düşünelim. Karışım su içerisine atılırsa tuz çözünürken kum çözünmez. Oluşan yeni karışım süzelerek kum ile tuzlu su ayrıştırılır. Suda çözünmüş olan tuz ise buharlaştırma ile yeniden elde edilir. Yemek tuzu ve talaş, yemek tuzu - kum karışımları çözünürlük farkından yararlanılarak su yardımı ile birbirinden ayrıştırılmış olur. g. Hâl Değiştirme Sıcaklıkları Farkı İle Ayırma Katı - katı karışımları erime noktası farkından yararlanılarak ayrıştırılır. Karıştırılan maddeler sıvı olabilir. Karışımdaki bir sıvı buharlaştırılıp tekrar yoğunlaştırma ile diğerlerinden ayrıştırılabilir. Bu yönteme ayrımsal damıtma denir. Gazların ve ham petrolün ayrıştırılması da ayrımsal damıtma ile yapılmaktadır. Gaz karışımı soğutulur. Kaynama noktası en yüksek olan gaz yoğunlaşmaya başlar ve gaz kısmından ayrılmış olur. h. Gaz Karışımlarını Çözünürlük Farkı İle Ayırma Gazlar kimyasal özelik olarak değişik değişiktir. Bu özellikten yararlanılırak gaz karışımları ayrıştırılabilir. Belli bir çözücüde çözünürlükleri farklı olan gaz karışımı bu çözücü içerisine gönderilirse gazlardan biri çözünür diğeri çözünmez. Karışım da böylece ayrıştırılmış olur. • BİLEŞİKLERİN AYRIŞMASI Karışımların ayrıştırılmasında ayırt edici özelliklerden yararlanılır. Fiziksel yöntemlerle elementler ve bileşikler ayrıştırılamaz. a. Isı Enerjisi İle Ayrışma Bazı bileşikler ısıtıldıklarında kendisini oluşturan element ya da bileşiklere parçalanır. KClO3(katı) ® KCl(katı) + http://www.fizik.us/yeni/ekle1/Madd1_dosyalar/image004.gifO2(gaz) CaCO3(katı) ® CaO(katı) + CO2(gaz) b. Elektrik Enerjisi İle Ayrışma (Elektroliz) Bazı bileşikler elektrik enerjisi ile kendisini oluşturan elementlere ayrıştırılabilir. Bu olaya elektroliz denir. Su (H2O) elektroliz edildiğinde H2 ve O2 gazlarını dönüşür. 2H2O(s) ® 2H2(g) + O2(g) c. Başka Ayrıştırma Teknikleri Bazı bileşikleri elementel hale getirmek için elektroliz yapmaya gerek yoktur. Bileşikte bulunan element ile reaksiyon verebilecek madde, bileşik ile reaksiyona sokulur. FeO + C ® Fe + CO kaynak |
adde Ve Özellikleri Madde: Evrende yer kaplayan, hacmi, kütlesi ve eylemsizliği olan her şey madde olarak tanımlanır. Daha iyi bir tanım yapılması gerekirse, madde bir algı yada algılar bütünün sonucu olarak beyinde oluşan elektrik sinyallerinin yorumlanmasıdır. Madde doğada gaz, sıvı yada katı halde bulanabilir. Kimyada maddenin özellikleri genel ve ayırt edici olmak üzere iki bölümde incelenir. Maddenin Genel Özellikleri: Maddeden maddeye farklılık göstermeyen sadece madde miktarı ile değişen özelliklere maddenin genel özellikleri denir. Kütle: Cismin barındırdığı madde miktarı olarak tanımlanabilir. Eşit kollu terazi ile ölçülür. Bu ölçümde kilogram adı verilen bir birim referans olarak kullanılır. Ölçmede esas olan karşılaştırma olduğu için herhangi bir cismin kütle değeri evrenin her yerinde sabittir. 1887 yılında referans bir kilogram olarak kabul edilen Platin-İridyum karmışımı silindir. Fransanın Serves Kentinde Uluslararası Ağırlık ve Ölçümler Bürosunda korunmaktadır. 3,9 cm boyunda ve 3,9 cm çapında ki bu silindirin, platin-iridyum alaşımından yapılmasının nedeni bu alaşımın çok kararlı olmasıdır. Bu kararlılığı sayesinde yıllarca hiçbir kayba uğramadan saklanabilir. Ağırlık: Cisme uygulanan yerçekimi kuvvetine ağırlık denir, birimi Newton dur. Ağırlık yerçekimine bağlı olduğu için kütle değişmezken ağırlık ölçüldüğü bölgenin yer çekimi ivmesine bağlı olarak değişir. Hacim: Cismin evrende kapladığı yere hacim denir. Her hangi bir cisim için hacim ortamın sıcaklığına ve basınca göre değişebilir. Eylemsizlik: Maddenin durumunu koruma eğilimine eylemsizlik adı verilir. Örneğin duran bir cisim herhangi bir kuvvet etkisinde kalmadığı sürece hareket etmez. Hareket eden bir cisim de herhangi bir kuvvet altında kalmadığı sürece durmaz. Maddenin Ayırt Adici Özellikleri: Her madde için sabit bir değeri olan ve maddelerin birbirinden ayırt edilebilmesini sağlayan özelliklere maddenin ayırt edici özellikleri denir. Ayırt Edici Özellik Katı Sıvı Gaz Özkütle + + + Genleşme + + - Esneklik + - - Çözünürlük + + + İletkenlik + + + Kaynama Noktası - + - Erime Noktası + - - Donma Noktası - + - Öz Kütle: Birim hacimdeki kütleye öz kütle denir. Genleşme: Isının etkisi ile cismin boyunda ve yüzeyinde meydana gelen değişikliklere genleşme denir. Esneklik: Bir kuvvetin etkisi ile maddenin şeklinde meydana gelen değişikliğe esneklik denir. Çözünürlük: Bir maddenin diğer madde içerisinde çözünme oranına çözünürlük denir. İletkenlik: Maddenin elektronları bir noktadan bir noktaya ilete bilme özelliğine iletkenlik denir. http://stu.inonu.edu.tr/%7Embelgen/images/gra1.gif (Su için erime-donma ve kaynama- yoğunlaşma grafiği) Kaynama Noktası: Sıvı haldeki bir maddenin kaynaması için gerekli olan sıcaklık değeri. Yoğunlaşma Noktası: Gaz haldeki bir maddenin sıvı hale geçebilmesi için gerekli olan sıcaklık değeri. Erime Noktası: Katı haldeki bir maddenin sıvı hale geçebilmesi için gerekli olan sıcaklık değeri. Donma Noktası: Sıvı haldeki bir maddenin katı hale geçebilmesi için gerekli olan sıcaklık değeri. Elementler: Aynı cins atomlardan meydana gelen maddelere element adı verilir.
Bileşikler: Farklı cins atomların belli oranlarda bir araya gelerek oluşturdukları maddelere bileşik adı verilir.
Karışımlar: Birden fazla maddenin kimyasal özellikleri değişmeyecek şekilde rasgele oranlarda bir araya getirilmesi ile oluşturulan yeni maddelere karışım adı verilir.
Karışımlar homojen ve heterojen olmak üzere ikiye ayrılırlar. Homojen Karışımlar: Her yerinde aynı özellikleri gösteren karışımlara homojen karışım denir. Çözelti olarak ta adlandırılan homojen karışımlar tek bir madde gibi davranırlar. Heterojen Karışımlar:değişik yerlerinde farklı özellikler gösteren karışımlara heterojen karışımlar denir. Heterojen karışımlar emülsiyon ve süspansiyon olmak üzere ikiye ayrılırlar. Emülsiyon: Bir sıvının başka bir sıvı içinde oluşturduğu heterojen karışımlara emülsiyon karışım adı verilir. Süspansiyon: Bir sıvı içerisinde bir katının tam olarak çözülmeyip küçük zerrecikler halinde dağılmasıyla oluşan heterojen karışımlara emülsiyon karışım adı verilir. KAYNAK |
madelerin öz kütleleri nasıl bulunur örneklerle ifade ediniz |
sıvı maddelere örnek |
Taş, toprak, hava, su, buhar ve ağaç; çevremizde bulunan maddelerden sadece birkaçıdır. Maddeler; katı, sıvı ve gaz olmak üzere üç hâlde bulunur. · “Katı Maddeler” başlığı altındaki metni okumaları ve resmi incelemeleri sağlanacak. Katı maddelere ve özelliklerine ilişkin örnekler vermeleri istenecek. KATI MADDELER bilye elma kaya Bu maddelere elinizle dokununuz. Sert olduklarını hissedeceksiniz. Belli bir şekilleri olduğunu göreceksiniz. · “Sıvı Maddeler” başlığı altındaki metni okumaları ve resmi incelemeleri sağlanacak. Sıvı maddelere ve özelliklerine ilişkin örnekler vermeleri istenecek. SIVI MADDELER Su kola, kahve Bu maddeler akışkandır. Belli bir şekilleri yoktur. Bulundukları kabın şekillerini alırlar. · “Gaz Hâldeki Maddeler” başlığı altındaki metni okumaları ve resmi incelemeleri sağlanacak. Gaz hâldeki maddelere ve özelliklerine ilişkin örnekler vermeleri istenecek. GAZ HÂLDEKİ MADDELER tüp balon çaydanlık Balon hava ile doldurulunca şişer. Kaynayan sudan buhar çıkar. ……………………………………………………………… Resimdeki maddelerin hangi halde olduklarını örneklerle açıklayınız. not: alıntıdır |
katı,sıvı,gazneler Alıntı:
|
katıların yapı taşı |
çeşitli sorular da koysanız |
Maddenin ortak ve ayırt edici özelliklerine de örnekler verir misiniz |
Saat: 22:14 |
©2005 - 2024, MsXLabs - MaviKaranlık