MsXLabs
(
https://www.msxlabs.org/forum/)
ThinkerBeLL | 24 Mart 2009 12:11 | Osmanlı Devleti İdari Bölümleri MsXLabs.org & Vikipedi, özgür ansiklopedi
Osmanlı Devleti, çeşitli idari bölümlere ayrılmıştır. Bu idari bölümler devlet teşkilatının bir parçasıdır. Devletin topraklarının büyümesi ile kurulan eyalet sistemi, 1864 yılında Abdülmecit zamanında yerini vilayet sistemine bırakmıştır. Eyalet Sistemi
Osmanlı Devleti ilk zamanlarda sancak denilen yönetim birimlerine ayrılmıştır. Sancaklar, sancak beyleri tarafından yönetilmiş, bazı sancakları ise okuma çağındaki şehzadeler yönetmiştir. I. Murad zamanında eyalet sistemine geçilmiştir. Eyalet veya beylerbeyliği denilen bu yönetim birimleri sancakların birleşiminden oluşmuştur. Yöneticileri beylerbeyi denilen kişilerdir. Balkan Yarımadası'ndaki fetihler devam ederken ele geçirilen toprakların idaresi için 1362 yılında merkezi Edirne olmak üzere I. Murad'ın emri ile ilk eyalet olan Rumeli Eyaleti kurulmuştur. Rumeli Eyaleti'nin ilk beylerbeyi de Lala Şahin Paşa'dır. Yıldırım Bayezid, 1393 yılında Rumeli'ye geçerken Timurtaş Paşa'yı Andolu Beylerbeyi olarak Ankara'da bırakması ile Anadolu Eyaleti kurulmuştur. 1413 tarihinde Rum Eyaleti kurulmuştur. Ardından birçok eyalet kurulmuştur. 1590 yılından sonra beylerbeylik kelimesi yerine eş anlamlısı olan eyalet kelimesi kullanılmıştır
Eyaletler kendi aralarında - Sâlyâneli (yıllıklı)
- Sâlyânesiz (yıllıksız)
olmak üzere ikiye ayrılmıştır. Sâlyânesiz eyaletlerin ürünleri has, zeamet ve tımar olarak ayrılmıştı. Öşür ve resimleri, havas-ı hümayun ismiyle, hazineye, beylerbeyi ve sancakbeyi haslarına ve bir de zeamet ile tımara ait olmak üzere bölünmüştü. Sâlyâneli eyaletler has, zeamet ve tımara ayrılmayarak doğrudan doğruya devlet hazinesi tarafından mıntıkalar halinde her sene iltizama verilirdi. Bu eyaletlerin senelik hasılatından bir kısmı beylerbeyi, sancakbeyi, asker vs. maaşları için dağıtıldıktan sonra önceden belirlenmiş bir miktarı (sâlyâneyi) devlet hazinesine yollanırdı. Sâlyâneli eyaletler daha çok merkezden uzak Arap Müslümanların çoğunlukta oldukları eyaletlerdi. Bu tip eyaletlerde hükümet yeniçeri garnizonları bulundurur ve merkezden beylerbeyi, defterdar ve kadıları tayin ederdi.
Eyaletler 1. Sâlyânesiz Eyaletler - Karaman Beylerbeyliği
- Rum Beylerbeyliği (Rumiyye-i Sugra)
- Trabzon Beylerbeyliği
- Dülkadir (Zûlkâdiriyye) Beylerbeyliği
- Cezayir Beylerbeyliği
- Kars Beylerbeyliği
- Erzurum Beylerbeyliği
- Cezair-i Bahr-i Sefîd Beylerbeyliği
- Bosna Beylerbeyliği
- Budin Beylerbeyliği
- Van Beylerbeyliği
- Kıbrıs Beylerbeyligi
- Tunus Beylerbeyliği
- Şehrizor Beylerbeyliği
- Çıldır Beylerbeyliği
- Kefe Beylerbeyliği
- Özü Beylerbeyliği
2. Sâlyâneli Eyaletler - Mısır Beylerbeyliği
- Trablusşam Beylerbeyliği
- Halep Beylerbeyliği
- Bağdat Beylerbeyliği
- Basra Beylerbeyliği
- Musul Beylerbeyliği
- Trablusgarp Beylerbeyliği
- Hicaz Beylerbeyliği
- Yemen Beylerbeyliği
- Rakka Beylerbeyliği
- Habeşistan Beylerbeyligi
- Lahsa Beylerbeyliği
Ayrıca bakınız: Osmanlı Devlet Teşkilatı |
©2005 - 2024, MsXLabs - MaviKaranlık