Ýzmir Suikastý
 

Ýzmir Suikastý

Cumhurbaþkaný Mustafa Kemal’e (Atatürk) karþý düzenlenen suikast giriþimi (1926). Bu giriþimle ilgili olarak baþlatýlan soruþturma ve açýlan iki ayrý dava sonucunda, aralarýnda Ýttihat ve Terakki döneminin maliye nazýrý Cavid Bey’in de bulunduðu çok sayýda kiþi ölüm cezasýna çarptýnlmýþtýr.

Haziran 1926’da Mustafa Kemal bir yurt gezisine çýktý. Gezinin programýnda Ýzmirde vardý. Cumhurbaþkaný gezinin Balýkesir
duraðýnda iken, Giritli Þevki adlý bir motorcu 17 Haziran’da Ýzmir emniyetine baþvurarak, Ýzmir’e geldiðinde Mustafa Kemal’e Kemeraltý semtinde suikast düzenleneceðini ihbar etti. Motorcunun açýklamalarýna göre suikast giriþiminin baþýný eski Lazistan milletvekili Ziya Hurþit çekiyordu. Yapýlan bir baskýn sonucunda yanýnda bomba ve tabancalarla yakalanan Ziya Hurþit geniþ açýklamalarda bulundu.

Söz konusu açýklamalar ve yürütülen soruþturma sonucunda, olaya, eski Ýttihat ve Terakki yöneticilerinden bazýlarýnýn ve kapatýlan Terakkiperver Cumhuriyet Fýrkasý (TpCF) önde gelenlerinin de karýþtýðý ve suikastçýlarýn geniþ çaplý bir hükümet darbesi hazýrlýðý içinde olduklarý kanýsýna varýldý. Ankara’da görev yapmakta olan Ýstiklal Mahkemesi bu amaçla Ýzmir’e getirildi. Mahkeme aralarýnda Kâzým Karabekir, Ali Fuat (Cebesoy), Cafer Tayyar (Eðilmez) ve Refet (Bele) paþalar gibi önde gelen komutanlarýn da bulunduðu birçok kiþiyi tutukladý. Bu arada mahkeme, bazý tutuklulann serbest býrakýlmasýný saðlamaya çalýþtýðý gerekçesiyle Baþvekil Ýsmet Paþa’yý da (Ýnönü) suçladý.

Ankara Ýstiklal Mahkemesi 26 Haziran 1926’da 49 sanýkla ilgili yargýlamaya baþladý ve üç haftadan kýsa süren dava sonunda, aralarýnda sekiz eski milletvekili ve iki eski nazýrýn da bulunduðu 15 kiþiyi ölüm cezasýna çarptýrdý. Bunlardan 13’ünün cezasý hemen o gece infaz edildi. Gýyabýnda ölüm cezasýna çarptýrýlan Ýttihat ve Terakki’nin eski iaþe nazýrý Kara Kemal yakalanacaðýný anlayýnca birkaç gün sonra intihar etti. Eski Ankara valisi Abdülkadir Bey de daha sonra yakalanýp idam edildi. Yargýlama sonunda Kâzým Karabekir, Ali Fuat, Refet, Cafer Tayyar, Bekir Sami ve Rüþdü paþalar, cumhurbaþkanýnýn isteði üzerine beraat ettiler. Refet Paþa daha sonra milletvekilliðinden istifa etti, Kâzým Karabekir, Ali Fuat, Refet ve Cafer Tayyar paþalar da emekliye ayrýldý.

Ankara Ýstiklal Mahkemesi Ýzmir’deki yargýlama sýrasýnda bazý sanýklan davadan ayýrmýþtý. Bu sanýklar 2 Aðustos’ta açýlan ve eski Ýttihatçýlarýn ve Terakkiperver Cumhuriyet Fýrkasý yöneticilerinin “hükümeti devirmeye kalkýþmakla” suçlandýðý yeni bir davaya katýldýlar. Yargýlama sonunda Ýttihat ve Terakki’nin eski maliye nazýrý Cavid Bey, Ýsmail Canbulad, Nâzým Bey, Hilmi ve Nail beyler 26 Aðustos’ta ölüm cezasýna çarptýrýldýlar. Cezalar hemen o gece infaz edildi. Aralarýnda eski baþvekillerden Hüseyin Rauf’un da (Orbay) bulunduðu yedi kiþi ise 10 yýl süreyle sürgün cezasýna çarptýrýldý. Bu yargýlamayla birlikte yeni rejimi devirmek için gizli çalýþmalarda bulunduðuna inanýlan ve Cumhuriyet yönetimi için sürekli bir tehlike olarak görülen Ýttihat ve Terakki Cemiyeti’nin eski kadrolarý ortadan kaldýrýldý.

Ýzmir suikastý

Cumhurbaþkaný Mustafa Kemal’e (Atatürk'e) karþý hazýrlanan suikast giriþimi (haziran 1926). 7 haziran 1926’da Gazi bir yurt gezisine çýktý, programýnda Ýzmir de vardý, 14 haziranda Balýkesir'e geldi, buradan Ýzmir'e geçecekti. Suikastçýlar onu 16 haziranda Ýzmir'de bekliyordu. Ne var ki Mustafa Kemal Paþa bu tarihte Ýzmir’e gelmedi. Suikastçýlardan motorcu Giritli Þevki bundan iþkillendi. Elebaþýlarýndan Sarý Efe Edip'in de Ýstanbul'a döndüðünü öðrenince korktu. Korkusu, planýn yetkili makamlarca öðrenildiðini sanmasýndan'ileri geliyordu. 17 haziran 1926 günü Ýzmir Emniyet müdür- lüðü’ne giderek suikast giriþimini ihbar etti.

Giritli'nin açýklamalarýna göre eski milletvekillerinden Ziya Hurþit, Laz Ýsmail, Gürcü Yusuf, Çopur Hilmi ve Sarý Efe Edip Ýzmir'de bir kahvede buluþmuþ, Gazi'nin, Kemeraltý caddesinden geçerken öldürülmesini kararlaþtýrmýþlardý. Plana göre Ziya Hurþit, Mustafa Kemal Paþâ buradan geçerken yanýnda bulundurduðu bombalarý otomobiline savuracak, etrafa da birkaç kurþun sýktýktan sonra çýkacak kargaþalýktan yararlanarak Çopur Hilmi' nin getireceði otomobile atlayýp Karþýyaka'ya geçecek, burada Giritli Þevki’nin motoruna binilerek Sakýz adasýna gidilecekti.

Ýhbarýn ardýndan Ziya Hurþit Kemeral tý'nda Gaffarzade otelý'nde sözkonusu bombalar ve tabancalarla yakalandý. Böy- lece iþin ciddiyeti ortaya çýktý. Ziya Hurþit Birinci Meclis'te Rize milletvekiliydi. Genç, atak ve girgindi. Mustafa Kemal Paþa'nýn onun bu yanlarýndan hoþlanmasýna karþýn Ziya Hurþit eskiden beri Gazi’nin muhalifleri arasýndaydý. "Ýkinci grup" diye bilinen gruba katýlmýþtý. Bu grup daha sonra Terakkiperver cumhuriyet fýrkasý nýn özünü oluþturacak, ayrýca birçok ünlü ittihatçý da bu fýrkada yerini alacaktý. Ziya Hurþit'in Mustafa Kemal'i daha önce de Meclis'te ve Anadolu kulübü'nde vurmayý planladýðý sonradan anlaþýldý.

Ziya Hurþit'in açýklamalarýna göre suikastýn ardýnda bir örgütün varlýðý ortaya çýkýyordu. Eski ittihatçýlardan Kara Kemal ve Þükrü Bey gibi muhalifler iþin içine giriyordu. Ziya Hurþit bazý Terakkiperver milletvekillerinin de olaya katýldýðýný açýkladý. Zaten bu fýrka eski ittihatçýlarýn etkinliði altýnda idi. Alý Çetýnkaya baþkanlýðýndaki istiklal mahkemesi Ýzmir'e çaðrýldý ve bunun verdiði karar üzerine Terakkiperver cumhuriyet fýrkasý yöneticileri tutuklandý. Baþbakan ismet Paþa (Ýnönü) Karabekir’i hemen serbest býraktýrdý. Bu da istiklal mahkemesi ile Ýnönü'nün sürtüþmesine yol açtý. Bu sýrada daha birçok Terakkiperver partili milletvekili ve eski ittihatçý tutuklandý. Tutuklananlar arasýnda ünlü ittihatçý eski Maliye bakaný Cavit Bey de vardý. Kara Kemal Bey Ýstanbul'da tutuklanacaðý sýrada intihar etti.

Ýzmir'de 27 haziranda baþlayan dava 13 temmuz 1926'da sona erdi. Ýzmit milletvekili Þükrü, Saruhan milletvekili Halis Turgut, Ýstanbul milletvekili Ýsmail Canbolat, Erzurum milletvekili Rüþtü Paþa, Ziya Hurþit, eski Trabzon milletvekili Hafýz Mehmet, eski teðmen Çopur Hilmi, Sarý Efe Edip, Laz Ýsmail, Gürcü Yusuf ve veteriner Albay Rasim idama mahkum oldular. Kâzým (Karabekir), Ali Fuat (Cebesoy) Refet (Be le), Cafer Tayyar (Eðilmez), Mersinli Cemal paþalar, eski Erzurum milletvekili Necati gibi bazý sanýklar beraat ettiler. Maliye eski bakaný Cavit Bey, eski Ýzmir valisi Rahmi, Ardahan milletvekili Hilmi, Erzincan milletvekili Ýhsan, Sivas eski milletvekili Sefahattin ile Ýstanbul milletvekilleri Rauf (Orbay) ve Doktor Adnan (Adývar) beylerin Ankara'da yine istiklal mahkemesi'nde yargýlanmalarýna karar verildi.

Bu yargýlanmadan sonra Cavit Bey, Dr. Nazým, Ardahan milletvekili Hilmi ve Nail beyler asýldý. Eski Ýzmir valisi Rahmi Bey ile yokluklarýnda yargýlanan Rauf (Orbay) ve Adnan (Adývar) beyler onar yýl kalebentlik cezasýna çarptýrýldýlar, idama mahkûm edilen lerden eski Ankara valisi Abdülkadir, Istranca daðlarýndan Bulgaristan'a kaçmak isterken yakalandý ve aðustos sonunda Ankara’ya getirilip asýldý.

Ýzmir Suikasti

Atatürk'e Hazýrlanan Suikast

Giritli Motorcu Þevki'nin 15 Haziran 1926 günü Ýzmir Valiliðine yaptýðý bir ihbarla ortaya çýkarýlan Mustafa Kemal'e suikast olayýnýn yeni kurulan cumhuriyette bir iktidar savaþý olduðu bellidir. Ýktidarý elinde bulunduran kadro kendisine rakip olarak gördüðü bir diðer kadroyu tasfiye etmek için bu olayý kullanmýþtýr. Dolayýsýyla bu tuhaf davanýn sanýklarý durumuna sokulan ünlü þahsiyetlerin, milli mücadelenin önde gelen paþalarýnýn baþýna gelenler piþmiþ tavuðun baþýna gelmemiþtir!

Sonuçta çoðu Ýttihatçý olan 18 kiþi idam edilirken Mustafa Kemal, Fevzi Çakmak ve Ýsmet Ýnönü dýþýnda milli mücadeleyi yürüten askeri liderlerin hemen tümü þaibeli hale getirilmiþtir. Hukuksal olarak nasýl bir skandal veya fiyaskonun cereyan ettiði ise olayýn üzerinden sekiz ay geçtikten sonra bizzat Mustafa Kemal tarafýndan itiraf edilecektir.

Þevki'nin ihbarý sonucunda 15 Haziran akþamý Ýzmir'de ve Ýstanbul'da yapýlan tutuklamalarla yakalanan Ziya Hurþit, Çopur Hilmi, Gürcü Yusuf, Laz Ýsmail gibi kiþilerin verdiði ifadelerin yaný sýra yakalanan silahlar ve bazý diðer kanýtlardan Mustafa Kemal'in Ýzmir'i ziyareti sýrasýnda Kemeraltý'nda bir suikast teþebbüsü olacaðý söylenebilir.

Ama Enver Paþa'nýn adamý olarak bilinen Hacý Sami ve Ýttihat ve Terakki'nin Teþkilat-ý Mahsusasý'nýn kurucularýndan Kuþçubaþý Eþref'den yurtdýþýnda bulunan Çerkez Ethem'e kadar birçok kiþiyle baðlantýsý olduðu ileri sürülen olayýn karanlýkta kalan yanlarý açýða çýkarýlan yanlarýndan daha fazladýr.

Tabii bütün bu kargaþa içinde asýl önemli olan tam bir yýl önce, Haziran 1925'te kapatýlan Terakkiperver Cumhuriyet Fýrkasý'nda yer alan paþalarýn olaya dahil edilmeleri ve tutuklanarak idam talebiyle Ýstiklal Mahkemesi'nde yargýlanmalarýdýr. Çok deðil, daha birkaç yýl önce gerçekleþtirilen milli mücadelenin kahramanlarý birdenbire cumhurbaþkanýna suikast düzenlemeye kalkýþacak kadar iktidar hýrsýndan gözleri bir þeyi görmeyen caniler haline gelivereceklerdir!

Kasým 1924'de Kazým Karabekir'in baþkanlýðýnda kurulan ve Rauf Orbay, Ali Fuat Cebesoy, Refet Bele, Cafer Tayyar Eðilmez, Mersinli Cemal Paþa gibi ünlü komutanlarýn da yer aldýðý Terakkiperver Cumhuriyet Fýrkasý Haziran 1925'te hükümetin aldýðý bir kararla kapatýlmýþtý. Ama Ýttihat ve Terakki'nin nasýl bir örgüt olduðunu iyi bilen Mustafa Kemal Paþa açýsýndan bu defter tam anlamýyla kapanmamýþtý.

Ýktidar savaþý þu veya bu þekilde devam edecekti. Bu duruma hazýrlýklý olmak ve gerektiðinde hiç tereddütsüz ve acýmasýz bir þekilde hareket etmek zorunluydu. Ýþte Ýzmir suikastý davasý bu baðlamda bir anlam taþýmaktadýr.

Mustafa Kemal'e yönelik bir suikast hazýrlýðýndan haberi olan hükümetin olayý denetimi altýnda tuttuðu ve suikastçýlarýn içine de kendi adamý olan emekli jandarma yüzbaþýsý Sarý Efe Edip'i soktuðu mahkeme sýrasýnda paþalar tarafýndan ileri sürüldü. Ama üzerine gidilemediði için kanýtlanamadý. Ancak olayýn bu çerçevede geliþtiðini gösteren çeþitli iþaretler vardýr.

Ýzmir'de yakalanan tetikçilerin ardýndan Ýstanbul'da Bristol Oteli'nde yakalanan Sarý Efe Edip Ýstanbul Polis Müdürü Ekrem Bey'e verdiði ifadede suikastýn, "Terakkiperver Fýrkasý Umumi Heyeti tarafýndan kararlaþtýrýldýðýný" söyleyince, Ýzmir'de bulunan Cumhurbaþkaný Mustafa Kemal Ankara'daki Baþbakan Ýsmet Paþa'ya bütün Terakkiperver paþalarýnýn, yani Kazým Karabekir, Ali Fuat Cebesoy, Refet Bele, Cafer Tayyar Eðilmez, Rüþtü Paþa, Mersinli Cemal Paþa'nýn tutuklanmasýný ve yargýlanmak üzere Ýzmir Ýstiklal Mahkemesine gönderilmesini isteyecektir. (Rauf Orbay o sýrada yurtdýþýnda olduðu için daha sonra gýyabýnda Ankara'da yargýlanacak ve 10 yýl hapis cezasýna çarptýrýlacaktýr.)

Ancak Ýsmet Paþa durumdan çok emin deðildir ve ortada ciddi bir kanýt olmadan, hepsi de mebus olan ve milli mücadelenin önderliðini yapmýþ bu þahsiyetlerin tutuklanmasýnýn bir skandal olacaðýný düþünmektedir. Nitekim Kazým Karabekir 18 Haziranda tutuklanmýþ ama Baþbakan Ýsmet Paþa'nýn müdahalesiyle hemen serbest býrakýlmýþtýr. Ýçiþleri Bakaný Recep Peker bu durumu bir telgrafla Mustafa Kemal'e ihbar edecek ve bunun üzerine Ýzmir Ýstiklal Mahkemesinin Baþbakan Ýsmet Paþa için de tutuklama kararý çýkardýðý söylenecektir ama bu da kanýtlanmýþ deðildir.

Ýzmir ve Ankara arasýnda karþýlýklý telgraflarla durum açýklýða kavuþamayýp Ýsmet Paþa yeterince ikna olmayýnca kalkar Ýzmir'e gider. Orada Mustafa Kemal ve mahkeme heyetiyle yüz yüze yaptýðý görüþmeler sonucunda ikna edilecek ve böylece paþalarýn hepsi tutuklanarak Ýzmir'e gönderileceklerdir.

Elbette bütün ülke ve dünya þaþkýn bir þekilde olayý izlemektedir ve sadece bir kiþinin, sanýk paþalarýn "hükümet ajaný" olduðunu, örtülü ödenekten para aldýðýný söyledikleri birinin verdiði saçma bir ifade nedeniyle tutuklanmýþlardýr. Saçma, çünkü cumhurbaþkanýna suikast düzenlenmesi gibi bir eylemin kapatýlmýþ bir partinin "umumi heyeti" tarafýndan kararlaþtýrýlmasý aklýn alacaðý bir iþ deðildir.

Sonuçta Ýzmir'de Elhamra Sinemasý salonunda yapýlan Ýstiklal Mahkemesi duruþmalarýnda celladýn ipini boyunlarýnda hisseden paþalar mümkün olduðunca durumu açýklýða kavuþturmaya çalýþýrlar. Ýp boyunlarýndadýr, çünkü Ýstiklal Mahkemeleri neredeyse önüne gelene idam cezasý vermekle ünlüdür. Bu kadar uydurma bir gerekçeyle tutuklanýp mahkemeye çýkarýldýklarýna göre ayný þekilde idam cezasýna çarptýrýlmalarý ve hemen infaz edilmeleri iþten bile deðildir.

Mahkeme çok hýzlý bir þekilde çalýþarak davayý en kýsa sürede sonuçlandýrmak istemektedir. Gerek Kazým Karabekir, gerekse Ali Fuat Cebesoy, Sarý Efe Edip'in Meclis Baþkaný Kazým Paþa'nýn yakýný olduðunu, hatta Ankara'ya geldiðinde onun evinde kaldýðýný, bu tertibin içine hükümet tarafýndan ajan olarak sokulduðunu anlatýrlar ve kendilerinin olayla bir ilgilerinin olmadýðýný belirtirler.

13 Temmuzda Kel Ali baþkanlýðýndaki mahkeme kararýný açýkladýðýnda verdiði 13 idam cezasý arasýnda tetikçilerin yaný sýra suikastýn örgütleyicileri olarak adý geçen Ýzmit mebusu Þükrü, Rüþtü Paþa, Eskiþehir mebusu ve Mustafa Kemal'in çocukluk arkadaþý Miralay Arif, Saruhan mebusu Abidin, Sivas mebusu Halis Turgut gibi isimler de vardýr, ancak Terakkiperver paþalar beraat etmiþlerdir.

Mahkeme Terakkiperver Fýrka içinde gizli bir örgütün Cumhurbaþkaným öldürerek yönetime el koymak istediði kararýna varmýþtýr, ancak paþalarýn bununla iliþkisi kurulamamýþtýr.

Sarý Efe Edip de beklemediði idam cezasý karþýsýnda þaþýracak ve "Bu kararda benim hizmetim nazara alýnmadý" diyecektir ama mahkeme baþkaný Kel Ali tarafýndan "Hizmetiniz elbette nazara alýnacaktýr" diye susturulacaktýr. Ali Fuat Paþa hatýralarýnda, Sarý Efe Edip'in hükümet ajaný olmasýna raðmen idam ediliþini "Bu hizmet esnasýnda yanlýþ bir hareketine yahut baþka bir sebebe baðlýdýr" diye yazacaktýr.

Sonuçta paþalar boyunlarýný cellatýn ipinden kurtaracaklar ama siyasi hayatlarý da bitmiþ olacaktýr. Hukuki olarak ortada ciddi hiçbir þey yoktur, ama beraat etmiþ de olsalar Mustafa Kemal'e suikast davasýndan yargýlanmýþ olmalarý siyasette artýk bir rol üstlenememeleri için yeterlidir. Nitekim bazýlarý ancak Mustafa Kemal'in ölümünden sonra tekrar siyasetle ilgilenecekler ve mebus olabileceklerdir.

Bu davadan sekiz ay kadar sonra, Mart 1927'de bir akþam Çankaya'daki sofrasýnda aðýrladýðý çocukluk arkadaþý Ali Fuat Cebesoy'a Mustafa Kemal itirafta bulunup, þöyle diyecektir: "Paþalarý senin hatýrýn için affettirdim." Harbiye'den atýlmaktan Ali Fuat'ýn babasý Ýsmail Paþa sayesinde kurtulan Mustafa Kemal bu sözlerinde herhalde samimidir ama aslýnda bu sözler ayný zamanda büyük bir fiyaskonun da itirafý deðil midir?

Mustafa Kemal milli mücadelede omuz omuza savaþtýðý paþalarý affettirmiþtir ama onlar Mustafa Kemal'i affetmemiþ, hatta Mustafa Kemal'in çaðrýsýna ve çabalarýna raðmen bazýlarý bir daha ölünceye kadar kendisiyle görüþmemiþtir...

Ýzmir Suikastý

14 Haziran 1926'da yurt gezileri kapsamýnda bulunduðu Ýzmir kentinde Mustafa Kemal'e karþý yapýlmasý tasarlanmýþ bir suikast giriþimidir. Suikast gerçekleþmeden önce ortaya çýkarýlmýþ, suçlu görülen çok sayýda kiþi idam veya hapis cezasýyla cezalandýrýlmýþtýr.

Suikast Giriþiminin Ortaya Çýkmasý

Suikast giriþimi, 15 Haziran 1926 günü Mustafa Kemal Balýkesir’deyken, Ýzmir’de Giritli Þevki adlý bir motorcunun doðrudan dönemin Ýzmir Valisi Kazým Dirik'e ulaþmasý ve ihbarýyla ortaya çýktý. Suikastçiler Ýzmir Kemeraltý çarþýsýnýn ana caddesine (günümüzdeki adý "Anafartalar Caddesi", o dönemdeki adý -caddedeki Mevlevi dergâhý nedeniyle- "Mevleviler Sokaðý") nâzýr bir otelin pencerelerinden, Mustafa Kemal Paþa gezi programý üzere caddeden geçerken ateþ açmayý planlýyorlardý.

Ýhbara göre suikastçilerin arasýnda Ziya Hurþit, Gürcü Yusuf, Laz Ýsmail ve Çopur Hilmi vardý. Yaptýklarý plana göre bu kiþiler Cumhurbaþkaný Mustafa Kemal'i Ýzmir'e ziyarete geldiðinde Kemeraltý karakolu önünde ateþ ederek öldürecekler, kargaþadan yararlanarak Yemiþ çarþýsýnda bekleyen bir arabayla Giritli Þevki Bey'in rýhtýmda bekleyen motoruna binip Sakýz Adasý'na kaçacaklardý. Fakat son anda Þevki Bey'in piþmanlýk duyarak suikastçýlarý ihbar etmesi sonucu suikast giriþimi ortaya çýkmýþ oluyordu.

Suikastle Suçlanan Kiþilerin Yargýlanmasý

Olayýn ardýndan silahlý ve bombalý olarak Ýzmir’de yakalan Ziya Hurþit’in açýklamalarý doðrultusunda çok sayýda kiþi gözaltýna alýndý ve hemen bir Ýstiklal Mahkemesi kuruldu. Yargýlananlar arasýnda Kâzým Karabekir, Ali Fuat Cebesoy, Refet Bele, Bekir Sami Kunduh, Cafer Tayyar Eðilmez, Vasýf Karakol gibi Kurtuluþ Savaþý’nýn önde gelen isimleri de vardý. Bu ünlü kiþilerin çoðu beraat etti. Ancak Ýttihat Terakki Cemiyeti’nin önde gelen bazý isimleri suikastla ilgili bulunarak idam edildi.

O gece ve ertesi gün Ýstanbul ve Ýzmir'de yapýlan tutuklamalarda Ziya Hurþit, Gürcü Yusuf, Laz Ýsmail ve Çopur Hilmi yakalandýlar. Suikastýn arkasýnda kapatýlmýþ Terakkiperver Cumhuriyet Fýrkasý'nýn içindeki bir grup olduðu sonucuna varýldý. Partinin kurucularý olan Kazým Karabekir, Ali Fuat Cebesoy, Refet Bele ve Adnan Adývar gibi Kurtuluþ Savaþý'nýn ünlü isimleri suikastin diðer sanýklarýyla birlikte Ýzmir Ýstiklal Mahkemesi nde yargýlandýlar.
Mahkeme Ziya Hurþit ve arkadaþlarýný idam cezasýna çarptýrdý. 14 Temmuz 1926'da on dört kiþinin idam cezasý infaz edildi. Suikast giriþiminden sonra bir ay gibi kýsa bir süre içinde yýldýrým hýzýyla yargýlanma tamamlanmýþ ve idam cezalarý infaz edilmiþ oluyordu. Kurtuluþ Savaþý'nýn önderlerinden biri olan ve o sýrada yurt dýþýnda bulunan Rauf Orbay gýyabýnda on yýl hapis cezasý aldý. Terakkiperver Partisi'nin yargýlanan diðer üyeleri her ne kadar mahkeme tarafýndan aklandýlarsa da bir çoðu uzun bir süre kuþku altýnda kaldýlar. Hükümet görevlerinden dýþlandýlar. Çoðu on yýl süreyle siyasi yaþamdan uzak kaldý.
18 Haziran 1926 Mustafa Kemal Paþa suikast giriþimi hakkýnda Anadolu Ajansý’na verdiði demeci þu cümleyle bitirdi:

Benim naçiz vücudum bir gün elbet toprak olacaktýr, fakat Türkiye Cumhuriyeti ilelebet payidar kalacaktýr.