G�kt�rk / K�kt�rk Devleti hakk�nda bilgi verir misiniz?

Al�nt�:

yok adl� kullan�c�dan al�nt� (Mesaj 1378636)

g�kt�rk devletinin co�rafi yap�s�n� devletin h�k�m s�rd��b�lgeyi s�n�rlar�n� �nemli �ehirlerini kom�u devletleri da�lar�n� nehirlerini g�llerini harita �zerinde g�sterebilirmisiniz

Birinci G�kt�rk Devleti, Kurulu�u ve Geli�mesi B�R�NC� G�KT�RK DEVLET�, KURULU�U VE GEL��MES�

Juan-Juanlara kar�� ayaklanan T�leslerin isyan�n� bast�rmada b�y�k yararl�l�klar g�steren Bumin (Bumm), kendisini Juan-Juan h�k�mdar� ile e�it bir seviyede g�r�yordu. Bu y�zden h�k�mdar�n k�z� ile evlenmek istedi. Bu iste�i kabaca reddedilen Bumin, Bat� Tabga� Devleti 'nden bir prenses ile evlendi. Tabga�larm da deste�ini alan Bumin Juan- Juanlara sald�rarak, a��r bir yenilgiye u�ratt�. Juan- Juan h�k�mdar� intihar etti.
Bu b�y�k ba�ar� �zerine istikl�lini il�n eden Bumin, "�l-Ka�an" unvan�n� alarak Birinci G�kt�rk Devleti'ni kurdu (552). B�y�k Hun �mparatorlu�u'nun da ba�kenti olan, kutsal Ot�ken �ehrini devletin merkezi yapan Bumin ayn� y�l �ld�.
Devletin kurulu�unda Bumin'le birlikte �nemli roller �stlenen karde�i �stemi Yabgu, bu s�rada bat� kesimlerini idare ediyordu. �stemi bat�da fetihlere devam ederken, �t�ken'de tahta ��kan Bumin'in o�lu Kolo ve bunun erken �l�m� �zerine ka�an olan Bumin'in di�er o�lu Mukan (553-572) zaman�nda devlet en kudretli �a��na ula�t�.
Dirayetli bir h�k�mdar olan Mukan Ka�an, �nce Juan-Juanlara b�y�k bir darbe vurarak bunlar�n devletine son verdi (555). Daha sonra do�uda Kitanlar� ve kuzeyde K�rg�zlar� hakimiyetleri alt�na ald�.
�stemi'nin bat�daki faaliyetleri sonucunda, Ak Hun ve Mavera�nnehir halk� �in'den yard�m isteyince, Mukan Ka�an �in'i bask� alt�na alarak, bu yard�ma engel oldu.
�stemi Yabgu (552-576) k�sa zamanda, Altaylar�n bat�s�n� I��k G�l ve Tanr� Da�lar�'na kadar hakimiyetine ald�. �ran'da hakimiyet s�ren S�s�ni �mparatorlu�u'nun �ehin�ah� Anu�irvan ile anla�arak Ak-Hun (Eftalitler) Devletini ortadan kald�rd�. Topraklan Ceyhun (Amu-derya) Nehri s�n�r olmak �zere iki devlet aras�nda payla��ld� (557). Mavera�nnehir Fergana'n�n bir k�sm�, Bat� T�rkistan'�n g�neyi, Ka�gar, Hoten vb. gibi Orta Asya kervan yolu �zerindeki �nemli yerler G�kt�rklerin eline ge�mi� oldu.
Fakat S�s�n� �mparatoru Anu�irvan bu durumdan memnun olmam��t�. Ticaret yolundaki Mavera�nnehir'i ele ge�irmek istiyordu. Huzursuzluk ��karmak i�in, ipek ticaretinde �nemli rol oynayan ve T�rklere ba�l� olan So�d halk�n�n faaliyetlerini yasaklad�. B�ylece T�rkleri ipek ticareti vergisinden mahrum etmek isteyen Anu�irvan �stemi'nin g�nderdi�i el�ileri de �ld�rtt�.