Metal, ametal ve yar�metal maddelerin kullan�m alanlar� nelerdir?

Saf maddeler, elementler ve bile�ikler olmak �zere iki gruba ayr��labilir. Bile�ikler belirli bile�imde maddeler olup kimyasal de�i�melerle bozulur. �ki veya daha �ok basit maddeye ayr�labilir. Farkl� �zeliklerde maddelere ayr�lamayan saf maddelere ise elementler, ya da basit mad�deler denir. Do�ada 89 element vard�r. Laboratuarlarda bug�ne de�in yap�lm�� olanlarla bu say� 105'e ��km��t�r. Bunlar kat�, s�v� ve gaz ha�linde olabilirler. Do�ada bulunan 89 elementin 15'i oda s�cakl��nda gaz, 2'si s�v� (brom ve c�va), geri kalan 72 element ise kat�d�r.
G�n�m�zde elementlerin s�n�fland�r�lmas� temelde iletkenliklerine dayand�r�lmaktad�r. Buna g�re metaller �s� ve elektri�i iyi iletirler, ame�taller ise normal ko�ullarda iletken de�ildirler. Bir k�s�m elementler ise �s� ve elektri�i bir miktar iletirler, ancak iletkenlikleri metallerin tersi�ne s�cakl�kla artar. Bunlara yar� metaller denir.
Metaller, metalik ba�l� kristaller olu�tururlar, koordinasyon say�lan y�ksektir. (8 veya 12) Metal atomlar�n�n en d�� elektronlar� (de�erlik elektronlar�) ametallerde oldu�u gibi Kovalent ba� yapmak �zere �iftlenmezler. Kat� hal�deki bir metalde atomlar birbirine �ok yak�n oldu�undan, bir atomun de��erlik elektronlar� di�er atomlar�n etki alan�na girer.
Yar� metallerde dolu ve bo� molek�l bantlar� aras�ndaki enerji fark� olduk�a k��kt�r ve bir miktar iletkenlik vard�r. Bu iletkenlik elektron�lar�n enerjisini art�ran bir d�� etki ile (��k veya �s�) art�r�labilir. Bun�lar tabaka yap�s�nda veya uzun zincirler halinde b�y�k molek�ller olu��tururlar. Koordinasyon say�lar� olduk�a k��kt�r (4 veya 4 ten az). Me�tallerde ise molek�l bantlar� k�smen dolu olup elektronlar�n serbest�e hareketi sonucu iletkenlik fazlad�r.
Birka�� d��nda oda s�cakl��nda hepsi kat� halde bulunan metaller kristal denilen belirli geometrik �ekiller olu�tururlar.
KR�STAL YAPI
Kristaller, d�zlem y�zeylerin kristale �zg� belirli a��lar alt�nda bir�le�mesiyle olu�ur. Kristal kat�lar �zerinde yap�lan �al��malar kristal �r�g�y� olu�turan atom, molek�l veya iyonlar�n uzayda b�t�n �rg� boyun�ca d�zenli olarak tekrarland��n� g�stermektedir. Bir kristal �rg�n�n, kristalin b�t�n �zelliklerini ta��yan en k��k par�as�na birim h�cre denir.
Birim h�crede atom say�s� ve koordinasyon say�s�n�n �e�itli �ekillerde bulunmas� ile �e�itli t�rlerde kristal yap�lar olu�ur. Bunlara �rnek olarak Basit K�p, Hacim Merkezli K�p, Y�zey Merkezli K�p g�sterilebilir.
Metal kristallerinde tekrarlanan birimler art� y�kl� iyonlard�r. De�erlik elektronlar� yaln�z kendi atom �ekirdeklerinin de�il b�t�n kom�u �ekirdeklerinin etkisi alt�nda bulunur. Her y�ne do�ru hareket edebilir. Bu nedenle metal kristallerinin bir elektron denizi i�in�de d�zenli bir �ekilde yerle�mi� art� y�kl� iyonlardan olu�tu�u s�ylene�bilir. Kolayl�kla akabilen elektron denizi metale elektriksel iletkenlik ka�zand�r�r. Art� y�kl� iyonlar elektriksel y�k dengesini bozmadan yer de��i�tirebildiklerinden metaller tel ve levha haline getirilebilirler ve yu�mu�akt�rlar. Mekanik bir kuvvetin etkisi alt�nda yeni metalik ba�lar olu�aca��ndan metalin �zellikleri de�i�mez.
Metallerin bir�o�unda iyon-elektron denizi etkile�iminden ba�ka ar�t� y�kl� iyonlar aras�nda kovalent ba�lar (elektron ortakla�mas�) da olu��ur. B�yle metaller serttirler. Demir ve tungsten buna �rnek olarak ve�rilebilir.
MANYET�K �ZELL�K
Maddeler manyetik �zelliklerine g�re �� gruba ayr�labilir. Genellikle manyetik alandan ka�an, d�� manyetik alan taraf�ndan itilen maddelere diyamanyetik, manyetik alana do�ru �ekilen maddelere de paramanyetik maddeler denir. Ayr�ca demir, kobalt, nikel ve bunlar�n ala��mlar�, Fe3O4 baz� bak�r-mangan ala��mlar� gibi maddeler paramanyetik maddelerden en az bin kez daha fazla bir kuvvetle manyetik alana �ekilirler. Bu t�r maddelere de ferromanyetik maddeler denir.
Manyetik �zellik, elektronlar�n kendi ekseni �evresindeki hareket�leri (spinleri) ile ili�kilidir. Elektronlar� e�le�mi� olan atomlar manye�tik �zellik g�stermezler. ��nk� bunlarda e�lenmi� elektronlar birbirine kar��t y�nde d�nece�inden manyetik alanlar� birbirini yok eder. Sonu�ta madde diyamanyetik �zellikte olur.
E�lenmemi� bir tek elektronu bulunan maddeler zay�f bir manye�tik etki g�sterirler. E�lenmemi� elektron say�s� artt�k�a manyetik �zel�lik artar. Bir elementin ferromanyetik olmas� i�in a�a��da�ki ko�ullar� sa�lamas� gerekir.
1)Tam dolu olmayan d ve f y�r�nge�lerine sahip olmal�d�r.
2)Kristal �rg�de atomlar birbirine �ok yak�n olmamal�d�r. Aksi durumda, birbirine kom�u atomlardaki tek elektronlar etkile�erek z�t y�nde d�nme kazan�r ve b�ylece elektron e�lenmesi yaparak etkilerini yok ederler.
3)Atomlar kristalde birbirinden �ok uzakta olmamal�d�r. Aksi halde bir atomdaki e�lenmemi� elektronlar kom�u atomlardaki elektronlar�la etkile�ip ayn� bir do�rultuda d�zenlenemezler.
METALLER�N AKT�FL�K SIRASI
Bilindi�i gibi metaller elektron vererek bile�ik yaparlar, yani elek�tropozitiftirler. Ancak, elektron verme e�ilimleri birbirinden farkl�d�r. Metaller elektron verme yatk�nl�klar�na yani y�kseltgenme potansiyel�lerinin azal��na g�re s�ralan�rsa aktiflik s�ras� elde edilir. Metallerin en aktifi potasyum, en az aktifi ise alt�nd�r. Genellikle bir metal, s�rada kendisinden a�a��da bulunan herhangi bir metali bile�ik�lerinden a��a ��kar�r. Metallerin oksijen, k�k�rt ve halojenlerle tepkimeye girme e�ilimi a�a��ya do�ru inildik�e azal�r. Ayn� �ekilde bile�iklerin olu�mas� ve ka�rarl�l�� da a�a��ya inildik�e azal�r.
METALLER�N F�Z�KSEL �ZELL�KLER�
a) Metallerin fiziksel �zelliklerinden en �nemlileri �u �ekilde s�ralanabilirler.
b) Is�y� ve elektri�i iyi iletirler.
c) D�v�l�p �ekil verilebilir, tel ve levha haline getirilebilirler.
d) I�� ge�irmezler fakat metalik parlakl�k g�sterirler.
e) Yo�unluklar� fazlad�r.
f) Oda s�cakl��nda �o�u kat�d�r. (civa s�v�d�r)
g) Bir k�sm� paramanyetik �zelliktedir.
h) Vurma ve �ekmeye dayan�kl�d�rlar.

METALLER�N K�MYASAL �ZELL�KLER�
a) Metallerin en �nemli kimyasal �zellikleri �u �ekilde s�ralanabilir.
b) Metal atomlar�n�n en d�� y�r�ngelerinde az say�da (en �ok 4) elektron bulunur ve bunlar serbest elektronlard�r.
c) iyonla�ma potansiyelleri d��kt�r, yani de�erlik elektronlar�n� kolayl�kla verirler.
d) �yi indirgendirler.
e) Hidroksitleri bazik veya amfoterik �zellik g�sterir.
f) Elektropozitiftirler, yani oksitlenme say�lar� pozitiftir.

METALLER�N SINIFLANDIRILMASI
Metalleri s�n�fland�rmak i�in, periyodik �izelgeyi kullanmak yararl� olacakt�r. Buna g�re metaller; ge�i� �ncesi metalleri, ge�i� metalleri, B metalleri ve lantanid ve aktinitler olmak �zere d�rt ana s�n�fa ayr�labliir.

GE�� NCES� METALLER�
Grup IA ile grup IIA elementleriyle grup IIIA elementlerinden al��minyum, skandiyum ve yitriyum bu s�n�fa girer. Bu metaller en d�� y�r�nge�lerindeki s elektronlar�yla da belirlenir. Bu nedenle onlara s blo�u elementleri de denir. Bu metaller en d�� s elektronlar�n� kolayl�kla vererek soy gaz elektron dizili�inde olan iyonlar�n� olu�turur.

GE�� METALLER�
Grup IIA ile grup IB aras�nda yer alan elementlerden olu�ur. An�cak skandiyum, yitriyum ve lantanyumda ge�i� metali �zelli�i tam ola�rak belirgin olmad�� gibi grup IB elementlerinde B metali �zelli�i de g�r�l�r. Bu metaller bir�ok y�nleriyle aktinitlere benzerler. Bunlarda d y�r�nge�leri bile�ik yapmada �nemli rol oynar. Bu nedenle bunlara genellikle d bloku elementleri de denir.

B METALLER�
Bu s�n�f grup IB elementlerinden ametallere kadar olan elementleri kapsar. Bu metaller ametallerle metaller aras�nda bir ge�i� yaparlar. Bunlar�n �o�u metallere �zg� s�k istiflenmi� �rg� yap�s� g�stermez. Koor�dinasyon say�lan 2,4 ve en �ok 6 olur.

LANTAN�D VE AKT�N�DLER
Lantanitler i�teki 4f, aktinitler ise 5f y�r�nge�lerinin doldurulma�s�yla karakterize edilir. Bu nedenle bunlara f blo�u elementleri de de�nir. Lantanidlerde +3 ve daha fazla de�erlikli iyonlar kimyasal tepki�melere kar�� ilgisiz olarak kabul edilir. Aktinitlerde ise elektronlar kim�yasal ba� yapmaya daha yatk�nd�r.

METALLER�N DO�ADA BULUNU�U
Hidrojenden daha az aktif olan metaller do�ada �o�unlukla serbest halde bulunurlar. Bak�r, g�m�� gibi baz� metaller ise hem serbest halde hem de bile�ikleri halinde bulunabilir. Beklenildi�i gibi suda az ��z�nen metal bile�ikleri yer kabu�unda, suda �ok ��z�nenler ise deniz suyunda veya i� denizlerin buharla�mas�yla olu�an geni� tuz yataklar�nda bulunur.
Yery�z�ndeki metal ve metal bile�iklerinden olu�an, i�lerindeki me�tal ekonomik olarak elde edilebilen do�al maddelere maden veya maden cevheri denir. Serbest halde bulunan metallerin d��nda maden cevher�leri, metalin ba�l� bulundu�u ametal veya asit k�k�ne g�re isimlendi�rilir. Maden cevherleri a�a��daki �ekilde s�n�fland�r�labilir.
1. Basit cevherler: Alt�n, g�m��, platin, bak�r, c�va, arsenik, anti�mon, bizmut cevherleri gibi.
2. Oksit cevherleri: Demir, al�minyum, mangan, kalay oksit cev�herleri gibi.
3. S�lf�r cevherleri: �inko, kadmiyum, c�va, bak�r, kur�un, nikel, kobalt, g�m��, arsenik, antimon s�lf�r cevherleri gibi.
4. Karbonat cevherleri: Demir, kur�un, �inko, bak�r, kalsiyum, baryum, stronsiyum, magnezyum karbonat cevherleri gibi.
5. Halojen�r cevherleri: Potasyum, magnezyum, kalsiyum, g�m�� halojen�r cevherleri gibi.
6. S�lfat cevherleri: Kalsiyum, baryum, kur�un s�lfat cevherleri gibi.
7. Silikatlar: Silikatlar�n �o�u, i�lerindeki metallerin elde edilme�sindeki g��l�k nedeniyle, �ok �nemli de�ildir. Berilyum, �inko ve nikel silikat cevherleri en �nemlileridir.
Yer y�z�n�n geni� bir b�l�m�n� kaplayan okyanuslar en b�y�k maden yata�� olarak bilinmektedir, �rne�in bir ton deniz suyunda yak�la��k 28 kg. sofra tuzu, 1.3 kg. magnezyum, 0.9 kg, k�k�rt, 0.4 kg. po�tasyum, 0.6 kg. brom ve az miktarda stronsiyum, bor, flor, iyot, demir, bak�r, kur�un, �inko, uranyum, g�m��, alt�n ve hatta radyum gibi rad�yoaktif metaller bulunmaktad�r.
Deniz suyundan elde edilen ilk mineral ��phesiz sofra tuzudur. De�niz suyunun kabarma zaman�nda (met-cezir olay�) �n� kesilerek buhar�la�maya b�rak�l�rsa tuz, di�er kat� maddelerle birlikte geride kal�r. Bu tuz a�amal� (fraksiyonlu) kristallendirme ile safland�r�labilir ve bir�ok maddeler i�in, �zellikle alkali ve klor end�strisinde, ham madde olarak kullan�l�r. Deniz suyundan bug�n magnezyum ve brom da elde edilmek�tedir. Bunun yan� s�ra alt�n, g�m��, potasyum ve �zellikle uranyum elde edilmesi de olas�d�r. Ancak bu elementlerin deniz suyundan elde edilmesi ekonomik olmad��ndan baz� dolayl� y�ntemler uygulan�r. Okyanuslar b�y�k �apta uranyum kayna��d�r. Uranyum ise bilin�di�i gibi k�m�r ve petrol kaynaklar�n�n t�kenmesinden sonra en �nemli enerji kaynaklar�ndan birisi olacakt�r.

ALA�IMLAR
End�striyel �nemi olan maddelerden �o�u birden fazla t�rde atom veya molek�llerden olu�ur, yani bunlar tek �geli sistemler de�ildir. �rne�in �eli�in ana ��eleri demir ve karbon olup bunlardan ba�ka elementler de bulunabilir.
Maddeyi olu�turan ��eler madde i�inde denge halinde bile �e�itli �ekillerde da��l�m g�sterirler. Bunun sonucu olarak madde, s�cakl�k ve bile�ime ba�l� olarak tek veya �ok fazl� olarak g�r�l�r. Ayr�ca uzun s�re denge durumuna varmadan maddenin karars�z hallerde bulunmas� durumu daha da kar��t�r�r. Maddenin mikro yap�s�n�n bilinmesi temeldir. ��nk� bir�ok �zellikler (pl�stiktik ve manyetik �zellikler gibi) yap�ya s�k�ca ba�l�d�r.

ALA�IMLARIN MEKAN�K �ZELL�KLER�
End�stride kullan�lan kuvvetli bir malzemenin yer de�i�tirme ha�reketine kar�� diren� g�stermesi istenirse, silisyum karb�r gibi zaten sert olan kat�lar kullan�labilir. Ancak bu t�r malzemeler k�r�lgand�r, oy�sa istenen, malzemenin hem �ekil alabilir hem de dayan�kl� olmas�d�r. �ekil al�rl�k �zelli�i de kaybolmadan korunabilir. Bunun i�in elementle�rin birbiri i�inde da��l�m� �nemlidir. Bu da��lma bir�ok y�ntemlerle yap�labilir. Bunlardan en �nemlisi i� oksitlenme ve ��keltme y�ntemleridir.
End�stride en �ok kullan�lan ala��mlardan bak�r-�inko sistemi ol�duk�a kar��kt�r. �inko oran� % 0-50 olan pirin� ala��mlar� kolayl�kla �ekil alabilen ve i�lenebilen malzemeler olarak kullan�l�r. Bak�r, % 38 e kadar �inkoyu ��zerek yer de�i�tirme kat� ��zeltisi olu�turur. Bu kat� ��zeltilerin sertli�i �inko oran� artt�k�a artar. Bu t�r ala��mlar kolayl�kla ve so�ukta i�lenebilir ve preslenebilir.

Baz� Metallerin Kullan�m Alanlar�???
BAKIR
Bak�r, �st�n fiziksel ve kimyasal �zelliklerinden dolay� end�stride yayg�n olarak kullan�lmaktad�r. Sekt�rlere g�re bak�r�n t�ketiminin da��l�m� a�a��da verilmi�tir:
.Elektrik ve elektronik sanayi
.�n�aat sanayi
.Ula��m sanayi
.End�striyel ekipman
.Di�erleri
.Kimya
.Kuyumculuk
.Boya sanayi
.Turistik e�ya

KUR�UN- ��NKO- KADM�YUM
Kur�un’un en �nemli t�ketim alan� ak� imalat�d�r. Yeralt� haberle�me kablolar�n�n kur�unla izolasyonu di�er �nemli t�ketim alan� olarak g�ze �arpar. Korozyonu �nleyen kur�un oksit boyalar �elik konstr�ksiyonlarda kullan�l�r. Kur�un tetraetil ve tetrametil benzin i�inde oktan ayarlay�c� olarak kullan�lan kur�un bile�ikleridir. Kur�un radyasyonu en az ge�iren metal olmas� nedeniyle bu ��nlardan korunmada, renkli televizyon t�plerinin yap�m�nda ve m�himmat imalinde de �nemli miktarlarda kullan�lmaktad�r.
�inko en �ok galvanizlemede kullan�lmaktad�r. �n�aat sekt�r�ndeki galvanizli sa�lar ve konstr�ksiyon malzemeleri ile elektrik ve di�er havai hat direkleri galvanizlemenin en �ok kullan�ld�� alanlard�r. Pirin� ala��m� ile bilhassa otomotiv sanayinde d�k�m kal�plar� yap�m�nda kullan�lan �inko ala��mlar� �inko’nun kullan�ld�� di�er �nemli alanlard�r. �inko oksit ya�l� boya ve lastik �retiminde kullan�lmaktad�r.
Kadmiyum �zellikle deniz ve alkali ortam korozyonuna kar�� mukavemeti nedeniyle demir, �elik, pirin� ve al�minyum kaplamas�nda kullan�lmaktad�r. Kadmiyum kaplamalar� elektrik, elektronik, otomotiv ve Uzay sanayisinde �ok yayg�nd�r. Kadmiyumun en �nemli kullan�m alan� Ni - Cd, Ag - Cd ve Hg - Cd pilleridir.Normal Ni - Cd pilleri g�nl�k hayatta kullan�lan elektronik cihazlarda, b�y�k kapasiteli olanlar� ise u�ak ve gemilerde geni� bir t�ketim alan� bulmu�tur. Kadmiyumun yo�un olarak kullan�ld�� di�er bir alan da boya end�strisidir.
Kadmiyum bunlardan ba�ka stabiliz�r olarak plastik ve sentetik elyaf sanayinde, televizyon t�pleri ve florasan lamba imalinde, n�kleer reakt�r kontrol sistemlerinde ve ala��mlarda kullan�m alan� bulmu�tur.

DEM�R
Demir cevherinin t�ketildi�i iki ana �retim dal� y�ksek f�r�n pik demir �retimi ile direk red�ksiyon tesisleridir. Demir cevheri y�ksek f�r�nlara ya direk �arj cevheri olarak par�a cevher halinde veya ince tozlar sinterlenerek sinter halinde veya daha ince tozlar�n peletlenmesiyle pelet halinde kok k�m�r ve c�ruf yap�c� katk� maddeleriyle birlikte verilerek kullan�l�r.

KROM
Krom cevheri ba�l�ca metal�rji, kimya, refrakter ve d�k�m kumu sanayinde kullan�l�r.
Metalurji sanayinde krom ; ferrokrom, ferro-siliko-krom, krom bile�ikleri, ekzotermik krom katk�lar�, di�er krom ala��mlar� ve krom metali �eklinde t�ketilir.
Metalurji end�strisinde krom cevherinin en �nemli kullan�m alan� paslanmaz �elik yap�m�nda kullan�lan ferrokrom �retimidir. Paslanmaz �elik metal ve silah end�strisinin �ok �nemli bir maddesidir. Krom �eli�e sertlik, k�r�lma ve darbelere kar�� diren�, a��nma ve oksitlenmeye kar�� koruma sa�lar. Bu kapsamda kromun �e�itli ala��mlar� mermi, denizalt�, gemi, u�ak, top ve silahlarla ilgili destek sistemlerinde kullan�l�r.
Krom kimyasallar� paslanmay� �nleyici �zellikleri dolay�s�yla u�ak ve gemi sanayinde yayg�n olarak ; kimya end�strisinde de sodyum bi-kromat, kromik asit ve boya hammaddesi yap�m�nda, metal kaplama, deri tabaklama, boya maddeleri ( pigment), seramikler, parlat�c� gere�ler, katalistler, boyalar, organik sentetikler, konserve yapma ajanlar�, su i�leme, sondaj �amuru ve di�er bir�ok alanda t�ketilir.
Krom metali, y�ksek performans ala��mlar�nda, Al, Ti, Cu ala��mlar�nda, �s�ya ve elektri�e diren�li ala��mlarda t�ketilir.
Kromun s�per ala��mlar� y�ksek �s�ya dayan�kl� rand�man� y�ksek, t�rbin motorlar�n�n yap�m�nda kullan�lmaktad�r.

BOKS�T
Boksit end�stride de�i�ik alanlarda kullan�lmaktad�r. A�a��da belirtilen kullan�m alanlar� kimyasal bile�imine ba�l�d�r.
1. Al�mina ve al�minyum �retiminde % 90 oran�nda kullan�lmaktad�r. Boksitten metalik al�minyumun yan�nda bazen galyum ve vanadyum gibi yan �r�nler de elde edilmektedir.
2. Boksitten yap�lan refrakter �r�nler
. Sentetik mullit
. Y�ksek al�minal� ate� tu�las�
. D�k�m maddeleri
. Monolit ; �imento, demir-�elik ve tu�la sanayinde �imento sanayinde f�r�n tu�las� bo�luklar�n�
doldurmas� i�in
3. Boksitten yap�lan kimyasal maddeler
.Su temizlenmesinde kullan�lan al�minyum s�lfat
.Sodyum al�minat
.Ham petrol tasfiyesinde kullan�lan Al-Klor�r
.Al�minyum hidrat
4. Boksitten yap�lan a��nd�r�c�lar
. Z�mpara ka��d� ve tozlar�
. Bileme ( keskinle�tirme) i�in z�mpara ta��
. Z�mpara ta�� silindirleri
5. Di�er t�ketim alanlar�
. Ham �ekerin renginin giderilmesinde
. Ham �ekerin temizlenmesinde ya�lar�n filtrasyonunda
. �imento yap�m�nda
. Ferrokrom tesislerinde c�ruf �nleyici olarak

VANADYUM
Vanadyum en �ok �elik end�strisinde t�ketilmektedir.Otomobil end�strisi, uzay ara�lar� ve u�ak sanayinde titanyumlu ala��mlarla birlikte vanadyum kullan�lmaktad�r. S�lf�rik asit �retiminde kataliz�r olarak ayr�ca seramik ve di�er kimya sanayinde t�ketilen vanadyumun bu alanlardaki t�ketim miktar� olduk�a azd�r.Vanadyumlu ala��mlar k�y� �tesi petrol sondajlar� borular�n�n yap�m�nda kullan�lmaktad�r.
Vanadyumun geli�en son kullan�m alanlar� ise; g�zl�k camlar�n�n, sanayi ve b�y�k bina camlar�n�n ultraviyole ��klara kar�� filtrasyonu say�labilir.

ANT�MUAN
Antimuan, end�stride metalik ya da t�revleri �eklinde kullan�lmaktad�r. Ancak t�revleri �eklinde kullan�m� �o�unluktad�r

Metalik antimuan kullan�m�:
Metalik antimuan sa�lad�� avantajlar sebebiyle kur�un ve di�er metallerle ala��m olu�turmakta yo�un olarak kullan�lmaktad�r. Ak�m�lat�r imali, lehimcilik, matbaa harfi imali, askeri ama�l� malzemeler imalinde yayg�n olarak kullan�lmaktad�r. Y�ksek safl�ktaki antimuan, yar� iletken olarak elektronik ve termoelektrik alet �reticileri taraf�ndan intermetalik ala��m imalat�nda kullan�lmaktad�r.
Metal d�� (�r�nleri �eklinde ) kullan�m� :
Antimuan’�n 2/3 ‘ �nden fazlas� t�revleri �eklinde kullan�lmaktad�r.T�revleri aras�nda s�lfitler ve �zellikle de oksitleri yayg�n olarak kullan�lmaktad�r. Antimuan penta s�lfit lastik end�strisinde vulkanizasyon ajan� olarak, antimuan s�lfit yang�n kontrollerinde ve cephane imalat�nda kullan�lmaktad�r. Antimuan trioksit plastikte, metal kaplamada, seramik ve emayede, boya sanayinde beyaz boya maddesi olarak kullan�lmaktad�r. Antimuan oksit tekstil, plastik ve kimya end�strilerinde yang�n geciktirici olarak kullan�lmaktad�r.

TUNGSTEN
Tungusten’in ilk �nemli kullan�m� tungsten-mangan �eli�inin yap�m� ile ortaya ��km��t�r. Tungsten maddeleri kullan�mlar�na g�re 4 ana grupta toplanabilir:
1. Kesici ve kaplamaya dayan�kl� maddeler,
2. ��tme �r�nleri,
3. Aletler, die �elikleri, s�per ala��mlar, demirsiz ala��mlar i�indeki ala��m bile�eni,
4. �e�itli kimyevi maddeler ve metal�rjik olmayan uygulamalar.
Tungsten �r�nlerinin kullan�m alanlar� ise;
Tungsten karpit; madencilik ve petrol sanayilerinde, matkaplarda, delici ekipmanlar�n kesici k�s�mlar�nda ve k�r�c� makinelerde, ta��mac�l�k ve elektrik malzemeleri kaplamas�nda yayg�n olarak kullan�lmaktad�r. Saf tungsten metal tozundan yap�lan ��tme �r�nleri elektrik ve elektronik sanayinde kullan�lmaktad�r. Tungsten teli, elektrik lambalar�nda ve elektronik t�plerde katot olarak kullan�l�r. Tungsten diskler otomotiv distr�b�t�r noktalar�nda ve pek �ok �r�nde ba�lant� noktas� olarak kullan�l�r.Tungsten metali s�cak ve radyasyon kalkan� olarak, x-��n� bile�enleri ve katot ��n t�pleri ve y�ksek �s�l� f�r�nlarda �s�t�c� madde olarak da kullan�lmaktad�r. Tungsten �zellikle u�ak sanayinde a��r metal olarak kullan�lmaktad�r.
Tungsten’in metal�rjik olmayan uygulamalar� ise;
Tekstil sanayinde kullan�lan kimyevi maddeler, boyalar, matla�mayan boyalar ve renkli gazlard�r. Baz� tungsten bile�ikleri ��k yayarlar ve renk maddelerinde, x-��nl� ekranlarda, televizyon tiplerinde ve florasans ��kland�r�lmas�nda kullan�l�r. Sodyum tungstat da paslanmay� engelleyici olarak ve tekstil sanayinde yanmaz madde olarak kullan�l�r.

MOL�BDEN
Molibden �zel �eliklerde, pik demirlerde, nikel, kobalt ve titanyum bazl� ala��mlarda kullan�lan �ok y�nl� bir ala��m maddesidir.Molibden ala��m elementi olarak peki�tirmede, sa�laml�k ve sertlik �zelli�i vermede, a��nmaya dayan�kl� �eliklerde, d�k�m demirlerinde, demirsi metallerde kullan�l�r.
Molibden ihtiva eden ala��mlar�; paslanmaz �elik, t�p ve boru �eklindeki aletlerin yap�m�nda, s�per �s�t�c�larda, �elik rezistanslar�nda, petrol �r�nlerinin elde edilmesinde ve kimyasal i�lemlerde �ok kullan�l�r.
Kimyasal olarak �e�itli ve geni� kullan�m alanlar� olan molibden boya maddesi olarak kuma� boyac�l��nda, alkol ve formaldehit elde edilmesinde de molibden kataliz�rleri kullan�l�r.
Ayr�ca, m�knat�s ala��mlar�, d�k�m karpitleri su ve gaz ge�irmeyi �nleyici materyallerin imalinde ve son y�llarda da s�rt�nmeyi azalt�c� �zelli�inden dolay� motorlu vas�talar�n ya� ve greslerine eklenmektedir.

N�KEL
Kimya end�strisinde; Nikel ala��mlar� olarak metal korozyonuna maruz yerlerde, kostik sol�syonlar�n dengelenmesinde ve petrol end�strisinde,
Fabrikasyon �r�nlerde;�atal, b��ak tak�mlar�, �eki�, pense gibi aletlerle di�er bir�ok ev ve hastane aletlerinin yap�m�nda,
U�ak ve gemi end�strisinde; Nikel s�per ala��mlar� y�ksek �s�da bas�n� ve korozyona dayan�kl� oldu�undan, u�aklar�n gaz t�rbinlerinde, jet motorlar�n�n yap�m�nda, ayr�ca u�aklar�n elektrolizle kaplanan b�lgelerinde ve gemi yap�m�nda tuz korozyonuna kar�� engelleyici olarak,
Motorlu ara�lar ve par�alar�nda,
Elektrikli makineler ve par�alar�nda,
Yap� malzemelerinde, s�v� ve kat� ya�larda hidrojenerasyonu sa�lamak �zere batarya ve yak�t h�crelerinde ve seramik malzemelerde emaye ile demir aras�nda ba�lay�c� olarak kullan�l�r.

KALAY
Kalay, teneke yap�m�nda, kaplamac�l�kta, �e�itli ala��mlar, lehim ve kimyasal madde yap�m�nda kullan�l�r. Otomotiv end�strisinde de motor yataklar�nda, kaporta, radyat�r, ya� ve hava filtrelerinde kullan�l�r. U�ak ve gemi end�strisi ile elektronik ve elektrik sanayinde geni� bir kullan�m alan� vard�r. Kimya sanayinde boya, parf�m, sabun, poli�retan �retiminden di� macunu yap�m�na kadar geni� bir alanda t�ketilir. Bunlar�n yan�nda, matbaac�l�kta, mutfak malzemeleri ve cam end�strisinde de kullan�lmaktad�r.

ALTIN
Alt�n’�n t�ketildi�i alanlar� s�ralayacak olursak;
Kuyumculuk, alt�n kaplama ve s�sleme, elektrik/elektronik, di� hekimli�i, dekoratif kullan�m
madalya yap�m�, resmi para, k�l�e stoklar�d�r.
Ayr�ca, g�m��, platin ve palladyum gibi metallerle ala��m halinde uzay end�strisinde, tekstil sanayinde alt�n tel ve iplik yap�m�nda ve kimya end�strisinde paslanmaya dayan�kl� alet yap�m�nda kullan�lmaktad�r.

G�M��
G�m��’�n t�ketildi�i alanlar� s�ralayacak olursak;
Foto�raf sanayi, elektronik, para imali, s�s e�yas� ve tak� yap�m�, ala��mlar, di��ilik‘tir. Ayr�ca, yapay ya�mur ya�d�rmakta, ayna s�rlar�n�n yap�m�nda, bilgisayar r�le kontaklar�nda, pil yap�m�nda da kullan�lmaktad�r.