MsXLabs

MsXLabs (https://www.msxlabs.org/forum/)
-   Çevre Bilimleri (https://www.msxlabs.org/forum/cevre-bilimleri/)
-   -   Çevre Yönetimi ve Amaçları (https://www.msxlabs.org/forum/cevre-bilimleri/249187-cevre-yonetimi-ve-amaclari.html)

ThinkerBeLL 6 Mayıs 2009 23:37

Çevre Yönetimi ve Amaçları

Çevre, insanların ve diğer canlıların yaşamları boyunca ilişkilerini sürdürdükleri ve karşılıklı etkileşimde bulundukları biyolojik, fiziki, sosyal, ekonomik ve kültürel ortamıdır. Çevre yaşadığımız ortamdır. En kapsamlı tanımı birlikte etraf, canlı varlıklar ve insan etkinlikleri üzerinde doğrudan veya dolaylı bi şekilde tesirler yapabilen fiziksel, kimyasal, biyolojik ve toplumsal etmenlerin tümü anlaşılır.
Doğal dengeyi oluşturan zincirin halkalarından meydana gelen kopmalar zincirinin tümünü etkileyip dengenin bozulmasına niçin olmaktadır. Bu dengenin bozulmasında en kritik etmen insandır. İnsanın yaptığı bütün türlü davranış doğal dengeyi etkilemektedir.
Çevre yönetimi insanın etraf üzerindeki etkisini asgari düzeye indirmek, doğal dengenin kendini yenilemesine imkân tanıyabilmek ve doğal dengenin bozulmasını önleyebilmek sebebiyle sorunları ortaya çıkmak, toplumun etraf bilincini arttırıp çevrenin korunmasına, geliştirilmesine katkıda bulunmasını sağlamak ve bu amaçla çıkartılan kanun, yönetmelik ve kararları sıkı bir biçimde uyulmasını sağlamak amacıyla örgütsel binalar oluşturulmuştur. Çevre yönetimi milli ve milletler arası alanda amaçlarının gerçekleştirilmesi sebebiyle bu örgütsel yapıları oluşturulmuştur.
Çevre yönetimi konusu ilk önce uyulması lazım kurallar şeklinde mecburi bir yönetim biçimi bi şekilde ortaya çıkmıştır. Emir ve denetim birlikte uyma zorunluluğu sağlayan uygulamalar birlikte başlamış, gönüllü bir şekilde uygulanan ve devamlı gelişme gösteren bir yapıya geçmiştir. Özellikle sanayileşmenin çevreye vereceği tahribi en üye indirmek açısından etraf yönetimi en epey organize sanayi bölgelerinde uygulanabilir.
Çevre yönetimi disiplinli bir niteliğe sahiptir. Çevre kirlenmesine yönelik insan etkinliklerinin gözlemlenmesi, planlanması ve yönetilmesi birlikte ilgilenir. Çevre yönetimi eşdeğer zamanda ekonomi birlikte ilgilenir. Çevre ve ekonomi arasında dengeli ve devamlı bir ilişki bulunur. Çevre yönetimi de dengeli kalkınmayı sağlamaya çalışır. Çevre yönetimi çevreye önleyici bir yaklaşımla yaklaşır. Bu yaklaşımın amacı etraf sorunları ortaya çıktıktan sonraki etkileri ortadan kaldırmaktan ziyade etraf sorunları ortaya çıkmadan önce bu sorunları engellemektir. Çevre yönetimi sağlıklı ve dengeli bir çevrenin oluşmasını amaç edinir. Bu çevrenin oluşturulması içinde doğa kaynaklarının korunmasını sağlar. Bu sistemin çalışmasını sağlayacak örgütsel binalar oluşturur. Çevre yönetiminin öncelikli alt yapısal gereklerinden birisi genel, tutarlı, günce ve süreklilik gösteren bir bilgi tabanının oluşturulması ve lazım bilgilerin üretilmesidir.
Çevre yönetiminin amacı insanların yaşamlarını sürdürebilecekleri sağlıklı ve dengeli bir çevrenin oluşturulması ve korunmasıdır. Bu amaçla etraf kirliliği ortadan kaldırılmaya çalışılır. Çevre üzerinde olumsuz tesirler yaratan riskler ortaya konur ve bunlarla alakadar vatandaşlar uyarılır.
Varolan doğal kaynaklar korunur, iyileştirilir ve geliştirilir. Çevre birlikte ortaya çıkabilecek etraf sorunları birlikte alakadar araştırmalar yapılır. Bunlarla ilgilenecek ve bu araştırmaları yönetecek kurum ve kuruluşlar kurulur.
Çevre yönetiminin amaçlarına ulaşabilmesi sebebiyle vatandaşlarında bu amaçla devinim etmeleri ve davranışlarını, alışkanlıklarını, etik değerlerini bu yönde değiştirmeleri gerekir.
Çevre yönetiminin başarılır olabilmesi bütün şeyden önce halkın bu amaçla devinim etmesine bağlıdır.


Çevre Yönetimi Sorunları
Çevre yönetiminin sorunları etik açmaz kabul edilebilirlik, tüze açmazı, hürriyet açmazı, kesin olmama, değerlendirme açmazı gibi sorunlardır. Bu meseleler etraf yönetimi sürecinde karşılaşılan sorunlardır. Çevre konusunda daha bilgili ve hassas olunduğu vakit bu meseleler aşılabilir.
Ülkemizde etraf sorunlarını bütüncül bir yaklaşımla birlikte ele alacak bir örgüt yakın tarihimize kadar yoktu. Bu kamu yönetiminde etraf birlikte alakadar hiçbir örgütlenmenin bulunmadığı anlamına gelme. Bazı merkezi ve yerel kuruluşlar vazife alanları çerçevesinde çevrenin korunmasına ve geliştirilmesine ilişkin işlevlerini birbirinden bağımsız bir şekilde sürdürmektedirler.
Çevre içinde örgütlenmede başlıca iki yol bulunur. Birtakım ülkelerde salt etraf sorunlarından mesul bir etraf bakanlığı bulunur. Bu ülkelerde etraf bakanlığı ya bağımsız bir bakanlık veya afiyet, bayındırlık, ev ve lokal yönetim bakanlıklarından biri birlikte birleştirilmiş durumdadır. Mesela, Hollanda da kamu sağlığı ve etraf sorunları bakanlığı, Avusturya da afiyet ve etraf koruma bakanlığı, İtalya da kültür ve etraf bakanlığı, İngiltere de ise bağımsız bir etraf bakanlığı bulunur. Birtakım ülkelerde etraf konuları bakanlık statüsünde olmayan merkezi kuruluşların sorumluluklarına bırakılmıştır. ABD de etraf koruma yönetimi, Japonya da etraf sorunları yönetimi, İsviçre de federal etraf ofisi, Yugoslavya da etraf planlama konseyi bu ikinci kümede bulunan örgütlere örnektir.
Merkezdeki etraf örgütleri ya yürütme yetkileri birlikte donatıldıkları muhtelif kuruluşlar arasında eşgüdüm sağlamaktan mesul oldukları veya bütün iki işlevi ile üstlendikleri görülmektedir. Merkezdeki, etraf örgütlerinin nitelikleri bütün ülkenin yönetim yapısının ve özelliklerine ve gereksinimlerine göre değişir.




Mira 29 Temmuz 2017 00:51

Çevre Yönetimi Nedir?
Çevre de yönetim de birden çok anlamı olan, üzerinde uzlaşılmış tek bir tanımı olmayan kavramlardır. Çevre, basit olarak, “canlıların içinde yaşadığı ortam”, en geniş tanımıyla ise “insan ve diğer tüm canlı varlıklarla birlikte doğanın ve doğadaki insan yapısı öğelerin bütünü” olarak karşımıza çıkmaktadır.
Yönetim ise kimi kez örgüt, kimi kez yönetsel etkinlikler (idari faaliyetler), kimi kez de yönetme (sevk ve idare) anlamında kullanılmaktadır. Bazen de yönetim dendiğinde bir süreç ve bu süreci oluşturan organlar, başka deyişle kişi ve gruplar anlaşılmaktadır. Elbette yönetim, organlar arasında belli bir hiyerarşik düzeni de gerekli kılmaktadır. Bütün bu unsurlar göz önüne alınarak yönetim, “belli bir amacın gerçekleştirilmesi için örgütlenmek ve bu örgütün işlerliğini sağlayacak her türlü yönetsel etkinliğin işbirliğiyle gerçekleştirilmesi, başka deyişle kaynakların bir araya getirilmesi ve bütün bunlar gerçekleşirken, örgüt içinde ve örgütün ilişkide bulunduğu diğer örgütlerle eş güdüm sağlanması ve tüm bu sürecin denetlenmesi” olarak tanımlanabilir.

Çevre Yönetiminin Amacı
Yönetimin her aşamada bilimi hayata yaklaştıran bir olgu olduğu, çevre yönetimi söz konusu olduğunda bir kez daha ortaya çıkmaktadır. Nitekim çevre sorunları insan etkinliklerinin, başka deyişle üretim ve tüketim faaliyetlerinin doğal çevre üzerinde baskı kurmasıyla oluşmaktadır. Çevre yönetiminin amacı da çevre sorunlarına çözüm bulmak, başka deyişle çevresel kaliteyi korumaktır. Çevre yönetimi bu amacına ancak bilimsel veriler ışığında, bilimsel çözüm yöntemleri üreterek ulaşabilir.
Çevre yönetimi, ekolojik açıdan “çevre sisteminin canlı unsurlarının sağlıklı bir ortamda yaşamaları için çevre sistem dengesinin korunması amacıyla doğal kaynak kullanımının her aşamasında ortaya çıkan sorunların saptanması, sorunlara ilişkin çözüm yollarının aranması ve bunların uygulamaya aktarılması için yapılan planlama, eş güdüm, denetim ve yürütüm işlevlerinin bütünü” olarak tanımlanmaktadır.
Çevre yönetimi insan ile çevre sisteminin diğer unsurları arasında bir denge kurmayı, insanın doğal çevreye verdiği zararı en aza indirmeyi amaçlayan bir örgütlenme olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu bağlamda en geniş anlamıyla çevre yönetimi “çevreye ilişkin strateji, politika ve programların uygulanma aracı” olarak tanımlanabilir. Bu strateji ve politikalar çevrenin korunması, iyileştirilmesi ve geliştirilmesine yöneliktir. Başka deyişle çevresel kalite çevre yönetimin amacı olmaktadır.
Çevre yönetimi örgütlenmesi, içerdiği yönetim sürecinde çevresel kalitenin korunması ve çevre sorunlarının çözülmesi için belli bir planlamayı gerekli kılmaktadır. Bu planlama da amaca yönelik belli politika ve stratejileri içermek durumundadır. Bu değerlendirmeler çerçevesinde çevre yönetimi, bir örgütlenmeyi, bir yönetim sürecini, bu süreçte amaca yönelik olarak belli bir planlamayı, sürecin unsurları arasında eş güdüm sağlanmasını ve elbette sürecin denetlenmesini içermektedir.
Bütün bu etkenler çevre yönetiminin bir sistem olduğunu göstermektedir. Kuşkusuz sistemin gereklerinin yerine getirilmemesi çevre yönetimini amaçlarından uzaklaştıracaktır. Hatalı bir çevre yönetiminin çoğu kez doğadan kısa vadeli amaçlarla yararlanılması, ilkel teknolojiler kullanılması, sağlıksız piyasa işleyişi ve dengesiz değişim ilişkileri gibi faktörlere dayandığı görülmektedir.

Kaynak: Çevre Yönetimi Nedir?

*Hasan Ertürk - Çevre Bilimlerine Giriş
*Şeref Gözübüyük ve Tekin Akıllıoğlu - Yönetim Hukuku



Saat: 14:41

©2005 - 2024, MsXLabs - MaviKaranlık