|
Eczacılık 1 ek eczacılık doğal ya da bireşimsel (sentetik) ilaç hammaddelerinin saptanması, elde edilmesi, çözümlenmesi ve ilaçların hazırlanıp kullanıma sunulmasıyla uğraşan bilim dalı. İlaç yapımında kullanılacak bitkilerin yetiştirilmesi, bitkilerdeki etkin maddelerin ayrılıp arıtılması, ilaç hammaddesi olabilecek kimyasal bileşiklerin bireşimi, ilaçların etkin maddelerinin çözümlenmesi ve standartlaştırılması da eczacılığın konusuna girer. Eczacılık bu işlevini, farmakoloji, farmakognozi, toksikoloji, farmasötik kimya ve farmasötik teknoloji gibi bilim dallarının katkısıyla gerçekleştirir. Eczacılığın tarihi neredeyse insanlık tarihi kadar eskidir; etli bir yaprağı sıkıp, özsuyunu yarasına süren ilk insanla eczacılığın başladığı söylenebilir. Yunan mitolojisinde, hekimlik tanrısı Asklepios’un kızı Hygieia, babası için ilaçlar hazırlayan bir eczacıdır. Şifalı bitkilerin ve minerallerin tedavi amacıyla kullanılmasına ilişkin ilk kayıtlara eski Çin, Hint ve Akdeniz uygarlıklarında rastlanır. İÖ 2735’te Çin imparatoru Shen Nong bir kitabında ateş düşürücü etkisi olan bir bitkinin sıtmaya karşı kullanılabileceğinden söz ederken, İÖ 2. yüzyılda en parlak çağını yaşayan İskenderiye Okulu’nun simyacıları da minerallerden çok çeşitli ilaçlar hazırlamayı biliyorlardı. Mısır’daki hekim rahipler, hasta bakmaya gidenler ve tapmaklarda ilaç hazırlayanlar olmak üzere iki gruba ayrılırdı. Eski Yunan’da da hekimler ile eczacıların görevleri birbirinden ayrılmıştı. Romalılar döneminde de süren bu ayrım, ortaçağ Avrupa’sında kaybolmaya yüz tuttu ve hekimler kullanacakları ilaçlan kendileri hazırlamaya başladılar. Daha sonraki dönemde, Magriplilerin etkisiyle Avrupa’da hekimler ile eczacılar arasındaki görev ayrımı yeniden belirginleşti ve 1683’te Brugge şehir konseyinin çıkardığı bir yasayla hekimlerin ilaç hazırlamasının yasaklanması, konuya ilk kez yasal bir düzenleme getirdi. Eczacılık uygulamasında ilk önemli adımlar 16. ve 17. yüzyıllarda atıldı. İlaç yapımında, kullanılacak kimyasal maddelerin ve eczaların listesi ile ilaç yapımına ilişkin kuralların derlendiği ilk farmakope 1546’da Nürnberg’de yayımlandı. Bunu, 1561’de Basel, 1564’te Augsburg, 1618’de Londra farmakopeleri izledi. 1617’de Londra’da kurulan Eczacılar Derneği de eczacılığın ayrı bir meslek dalı olarak doğuşunu müjdeliyordu; İngiltere Kralı I. James’in buyruğuyla, eczane açmak ve ilaç hazırlayıp satmak yetkesi yalnızca bu bitliğin üyelerine tanındı. 19. yüzyıl, çok daha etkili bileşiklerin bulunması ve tıbbın gereksinimini karşılayabilecek çapta ilaç üretimine geçilmesiyle çağdaş eczacılık sanayisinin doğuşuna tanık oldu. Sanayi labo- ratuvarlarındaki yoğun araştırmaların ürünü olan ve eski çağlardaki şifalı bitkilerin yerini alan bu etkili bileşiklere her gün bir yenisini ekleyen eczacılık sanayisinin gelişmesi, tıbbın gelişmesine de yeni bir ivme kazandırdı. Eczacılık eğitimi de tıp eğitimiyle paralel bir gelişme göstermiş, tıp eğitiminin usta- çırak sisteminden düzenli bir akademik öğretime geçmesiyle, eczacılık eğitiminin bilimsel temelleri de atılmıştır. 1777’de Fransa’da açılan Eczacılık Yüksekokulu bu bilimsel eğitimin dünyadaki öncüsü olurken, bu ilk adımı öbür ülkelerde, örneğin 1821’de ABD’de kurulan ilk eczacılık okulu (bugün Philadelphia Eczacılık ve Bilim Yüksekokulu) ve İngiltere ile kara Avrupa’sında kurulan öbür okullar izledi. Daha sonra üniversitelerin çoğunda eczacılık fakültelerine yer verildi. Bugün dünyanın pek çok ülkesinde eczacılık eğitimi üniversitelere bağlı fakültelerde ya da bağımsız okullarda yürütülmekte, lisans eğitimi süresi dört- beş yıl arasında değişen bu okullarda yüksek lisans ve doktora programlan da uygulanmaktadır. Birçok ülkede, eczacılık öğrenimini tamamlamış kişinin eczacılık yapabilmesi için, hükümetçe atanan bir eczacılık kurulunun sınavını vererek sertifika alması gerekir. Eczacılık yasaları, genellikle eczacılık uygulamaları ile zehir, uyuşturucu madde ve tehlikeli ilaçların dağıtım ve satımını düzenler. Her ülkenin, ilaç yapımında kullanılan ürünlerin yapısına, anlığına, dozuna vb ilişkin bilgileri içeren, kendi yasal düzenlemelerine uygun farmakopeleri vardır. Ayrıca 1950’lerin başında Birleşmiş Milletler’e bağlı Dünya Sağlık Örgütü (WHO), bütün dünyada kullanılan ilaç ve eczaların standartlaştırması amacıyla Pharmocopoeia Internationalis’in birinci cildini "yayımlamıştır. İki cilt ve bir ekten oluşan bu uluslararası farmakope, özellikle ulusal farmakopesi olmayan ülkeler göz önünde bulundurularak hazırlanmıştır. Eczacılık okullarında ve ilaç fabrikalarının laboratuvarlarmda yürütülen araştırmalar daha çok, ilaç olarak kullanılacak yeni kimyasal maddelerin bireşimi ile bitkilerdeki etkin maddelerin ayrılması ve arıtılması üzerinde yoğunlaşmıştır. İlacın, vücutta istenen bölgeye istenen oranda ulaşmasında dozun ve veriliş biçiminin belirleyici olduğunun anlaşılması da bu konudaki araştırmalara hız kazandırmıştır. Bütün bu araştırmaların sonuçları çeşitli farmakoloji ve eczacılık dergilerinde yayımlanır. Türkiye’de eczacılıkTürkiye’de eczacılık öğrenimi, 1839’da Mekteb-i Tıbbiye-i Adliye’de açılan ve üç yıllık eğitimle askeri eczacı yetiştiren eczacılık sınıfıyla başladı. Daha sonra, sivil eczacı yetiştirmek üzere 1867’de Mekteb-i Tıbbiye-i Mülkiye-i Şâhâne’de bir eczacılık sınıfı açıldı. 1909’da bu sınıf Tıp Fakülteşi’ne bağlı Eczacı Mektebi’ne, 1962’de de İstanbul Üniversitesi’ne bağlanarak Eczacılık Fakültesi’ne dönüştürüldü. Bugün Türkiye’de eczacılık eğitimi, çeşitli illerdeki üniversitelere bağlı yedi eczacılık fakültesinde sürdürülmektedir. Bugünkü anlamıyla ilk eczaneler Türkiye’ de 1750’lerde İstanbul’da açılmaya başladı. 1868’de İstanbul’da tümü yabancı uyruklu ya da azınlıklara ait olan 50 kadar eczane bulunuyordu; 1880’lerde bunları, başta Hamdi Bey olmak üzere Bekir Ziya, Ethem Pertev, Beşir Kemal gibi ünlü Türk eczacıların açtığı eczaneler izledi. Türk eczacılar arasında hazır ilaç yapımına 1895’lerde başlandı. Yapılan ilk hazır ilaçların en ünlüleri Ethem Pertev Bey’in “Pertev şurubu” ile Ali Süreyya Bey’in “İksir-i Süreyya” adlı ilacıydı. Cumhuriyet döneminde, hazır ilaç yapan kişi ve laboratuvarların sayısı 100’e yükseldi. Bugün ise ülkenin hazır ilaç gereksiniminin hemen hemen tamamı Türkiye’deki laboratuvar ve fabrikalarca karşılanmaktadır. Osmanlı İmparatorluğu döneminde kurulan ilk eczacı meslek derneği, üyelerini azınhk ya da yabancı uyruklu eczacıların oluşturduğu Cemiyet-i Eczaciyan der Âsita- ne-i Âliyye’dir (İstanbul Eczacı Derneği) (1879). Cumhuriyetin ilk yıllarında Türk eczacıları bir araya gelerek Türkiye Eczacıları Cemiyeti’ni kurdular (1924) ve yönetim kurulu başkanlığına Eczacı Ethem Pertev Bey’i getirdiler. Bugün eczacıların mesleki ve sosyal dayanışmaları, 1956’da çıkarılan bir yasayla kurulmuş olan Türk Eczacıları Birliği ve buna bağlı Eczacı Odaları tarafından yürütülmektedir. Türkiye’de eczacılıkla ilgili ilk yönetmelik, 2 Şubat 1861’de “Beledi Ispençiyarlık Sanatının İcrasına Dair Nizamname” adıyla yayımladı; bu yönetmelik eczane açmak için eczacılık diplomasını zorunlu kılıyordu. Cumhuriyet döneminde, 24 Şubat 1927 tarih ve 964 sayılı “Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanun” adıyla çıkan yasa Türkiye’deki eczane sayısını bulunduğu yörenin nüfusuna bağlı olarak sınırlandırıyordu. 1953’e değin yürürlükte kalan bu uygulama 18 Aralık 1953 tarih ve 6197 sayılı Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanun’la uygulamadan kaldırıldı. Türkiye’de ilk kez 1844’te çıkarılan askeri farmakopeden sonra 1930’da ilk Türk Kodeksi yayımlandı, 1974’te yeni basımı yapılarak adı Türk Farmakopesi olarak değiştirildi. Eczacılık alanındaki ilk süreli yayın olan Journal de la Societe de Pharmacie de Constantinople (İstanbul Eczacı Derneği Dergisi) 1879’da Fransızca ve aylık olarak yayımlanmaya başladı. Bunu Eczacı, Eczacı Âlemi ve Farmakolog gibi Türkçe dergiler izledi. Günümüzde, Eczacılık fakülteleri, Eczacı odaları ve Türk Eczacıları Birliği tarafından bilimsel ve mesleki konuları içeren aylık dergiler yayımlanmaktadır. kaynak: Ana Britannica |
1 ek Eczacılık  Eczacılık fakültelerinde, 5 yıllık lisans eğitimini başarı ile tamamlayan; ilacın üretiminden hastaya ulaştırılmasına kadar her aşamada yetkinlik sahibi olan kişilere eczacı (ecza: ilaç, eczacı: ilaç ile uğraşan) denir. Eczacılık fakülteleri Farmakognozi (bitkisel-hayvansal ilaç hammaddeleriyle ilgilidir), Farmakoloji (ilaçların vücut üzerindeki etkilerini inceler), Farmasotik Teknoloji (ilaçların üretim teknikleriyle ilgilidir), Farmasötik kimya (ilaç hammadddelerinin sentezlenmesiyle ilgilidir) gibi anabilim dallarında ve meslekle ilgili diğer bilimlerde eğitim verir. Bu mesleğe mensup kişiler serbest eczacılık ( eczane eczacılığı ) yapabilir; ilaç endüstrisinde AR-GE , üretim, kalite kontrol, ruhsatlandırma, pazarlama gibi birimlerinde görev alabilir ,hastane eczanelerinde mesul müdürlük yapabilir ve ayrıca kamu kuruluşlarında ya da ecza depolarında mesleğini icra edebilir. Son yıllarda önem kazanan "klinik eczacılık"ın ülkemizdeki eczacılık fakültelerinde ders olarak okutulması 2000'li yıllarda başlamıştır. İlaçların üretimini, dağıtımını, geliştirmesini ve insan vücudundaki etkileşmeleri inceleyen bilim dalıdır. |
Eczacılık Sentetik ve biyolojik kökenli ilaç hammaddelerinin elde edilmesivirgs fizikselvirgs kimyasalvirgs ve biyolojik özelliklerinin incelenmesivirgs değerlendirilmesivirgs kaliteli ilaçların saklanmasıvirgs kullanılması gibi konularda eğitim ve araştırma yapılır. Eczacıların çoğunluği kendilerine veya başkalarına ait eczanelerdevirgs bazı laboratuvarlardavirgs ilaç endüstirisinde araştırmacı veya ilaç tanıtıcı olarak çalışabilirler. Programın Amacı: Eczacılık programındavirgs sentetikvirgs yarı sentetik veya biyolojik kökenli ilaç hammaddelerinin elde edilmesivirgs fizikselvirgs kimyasal ve biyolojik özelliklerinin incelenmesivirgs değerlendirilmesivirgs kaliteli ilaç üretimi ve ilaçların saklanmasıvirgs kullanılması gibi konularda eğitim ve araştırma yapar. Programda Okutulan Belli Başlı Dersler: Eczacılık programındavirgs başta kimya olmak üzere fizikvirgs matematik ve biyoloji dersleri verilir. İlaç hammadde ve şekillerinin üretim tekniklerine ve kullanışlarına ilişkin lisans dersleri ise genellikle son iki yılda toplanmıştır. Eczacılık fakültelerinde dersler kuramsal ve uygulamalı olarak yürütülür. Öğrenciler uygulama derslerini fakülte laboratuvarlarında sürdürmekte ve eğitim süresi boyunca değişik yıllara dağılmış olarak eczanevirgs hastane ve endüstride staj yapmaktadırlar. Gereken Nitelikler: Eczacılık programına girebilmek ve bu fakültede başarılı olabilmek için normalin üstünde akademik yeteneğe ve bilimsel meraka sahip olmakvirgs fen bilimlerine ve özellikle kimyaya ilgi duymak gerekir. Mezunların Kazandıkları Ünvan ve Yaptıkları İşler: Eczacılık programını bitirenlere "Eczacı" ünvanı verilir. Eczacıvirgs sağlık hizmetleri grubundan bir meslek adamıvirgs aynı zamanda bir ticaret adamıdır. Serbest eczacı olarak ilaç alıp satmak bir ticaret işidir. Ancak halka ve sağlık memurlarına ilaçların kalitelerivirgs nitelikleri hakkında bilgi verme ve tavsiyelerde bulunma işleri dolayısıyla eczacılık bir sağlık mesleğidir. Eczacılar reçetelerde doktorlarca istenen hazırilaçları müşteriye satarvirgs hazırlanması gerekli ilaçları hazırlarvirgs reçetesiz satılan ilaçlar konusunda müşterileri uyarır. Eczacılar çalışmalarını laboratuvarvirgs eczane gibi ilaç kokularının yaygın olduğu kapalı yerlerde yürütme durumundadırlar. Bu nedenle eczacı olmak isteyen bir kimsenin bu çalışma ortamını dikkate alması yararlı olur. Bir eczacının ekonomi ve alım satım işlerine de ilgi duymasıvirgs çalışmalarında çok dikkatli ve titiz davranmasıvirgs orumluluk bilinci ile hareket etmesi gerekmektedir. Çalışma Alanları: Eczacıların çoğunluğu kendilerine veya başkalarına ait eczanelerdevirgs bir kısmı ise hastanelerin eczanelerinde sorumlu eczacı olarakvirgs bazıları laboratuvarlardavirgs ilaç endüstrisinde araştırmacı veya ilaç tanıtıcısı olarak çalışırlarvirgs küçük bir kısmı ise eğitim ile uğraşırlar.Eczacılık fakültesi mezunlarının kamu kuruluşlarında iş bulma olanağı son yıllarda çok azalmış görünmektedir. Serbest eczacı olmak isteyenler için de eczane açacakları bölge ya da şehir önem kazanmaktadır. Büyük kentlerde ihtiyaçtan fazla eczane vardır. |
Eczacılık İlâçların yapılmasını, etkisini ve kullanılışını inceleyen bilim dalı. İlâçlar bilimi, yeni bileşikler hazırlayan kimyacı ile bunlardan yararlanan hekim arasında önemli bir bağ kurar. İnsanların ilâç kullanmaya başladıkları tarihi kesinlikle saptamak zordur. Mısır'da İ.Ö. 1500 yıllarında yazılmış olan Ebers Papirüsleri'nde 900 kadar reçete yer alır. Bu reçetelerde domuz safrası ve hayvan dışkılarından yararlanıldığı görülmüştür. Ebers Papirüsleri'nde hintyağının hem müshil olarak, hem de lambalarda kullanılabileceği yazılıdır. Papirüsler, ilâçlar ve merhemler üstüne bilgi vermekle birlikte, hastalıkları önlemek için muska ve büyüden yararlanmayı da öngörürler. İlkçağlar boyunca hekim ile eczacı aynı kişiydi. Avrupa'da Orta Çağ'da hastalıkları iyileştirme sanatı giderek çeşitli kollara ayrıldı. Bu kolların başında simyacılık yer alıyordu. Simyacıların asıl amacı "kimya taşı"nı bulmaktı. Bu taş öbür madenleri altına çevirecek, insanlara da sonsuz gençlik aşılayacaktı. Simyacıların yaptığı çalışmalar, kimyanın ve ilâç biliminin gelişmesini geciktirmiştir. Orta Çağ'da otlardan ilâç yapmaya meraklı bilginler, hekimler grubundan ayrılınca, hekimlerin yazdıkları ilâçları hastalara sağlayan üçüncü bir meslek doğdu. Bu, eczacılıktı. Günümüzde eczaneler devlet denetimi altında çalışırlar. Günümüzün eczacısı, hekimin yazdığı reçetedeki ilâçların eksiksiz bir biçimde hastanın eline ulaşmasını sağlayan bir güvenlik etmenidir. Çağdaş tıbbın ilerlemesi ve güvenilir ilâçları gerektirmesi sonucu farmokopeler ortaya çıkmıştır. Bunlar; ilâçların adlarını, hazırlanış şekillerini ve özelliklerini kapsayan listelerdir. Bazı farmakopeler ilâçların etkileri ve tehlikeleri konusunda da bilgi verir. Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi & MsXLabs.org |
Eczacılık mesleğinin eğitim süresi 5 yıldır. Öğrenciler uygulama derslerini fakülte laboratuarlarında sürdürmekte ve eğitim süresi boyunca eczane, hastane ve ilaç fabrikalarında staj yapmaktadırlar. Eğitim süresince; Fizik, Kimya, Matematik, Tıbbi Biyoloji ve Genetik, Anatomi, Biyoistatistik, Fizyoloji, Patoloji, Besin Analizi, Mikrobiyoloji, Halk Sağlığı, Farmakoloji, Eczacılık Tarihi ve Deontoloji, Eczacılık Mevzuatı, Tıbbi İlk Yardım derslerini alırlar. Gereken Nitelikler: Eczacılık programına girebilmek ve bu fakültede başarılı olabilmek için normalin üstünde akademik yeteneğe ve bilimsel meraka sahip olmak gerekir Eczacılık Bölümü Olan Üniversiteler ve İlgili Fakülteleri HACETTEPE - ECZACILIK FAKÜLTESİ ANKARA - ECZACILIK FAKÜLTESİ MERSİN - ECZACILIK FAKÜLTESİ YEDİTEPE - ECZACILIK FAKÜLTESİ GAZİ - ECZACILIK FAKÜLTESİ MARMARA - ECZACILIK FAKÜLTESİ EGE - ECZACILIK FAKÜLTESİ ANADOLU - ECZACILIK FAKÜLTESİ İSTANBUL - ECZACILIK FAKÜLTESİ ATATÜRK - ECZACILIK FAKÜLTESİ Ege Üniversitesi - Eczacılık Fakültesiİzmir'de Eczacılık Eğitimi 1968 yılında üç özel Yüksek Okulda (Yakındoğu, Efes ve Karataş) ayrı ayrı başlamıştır. Bir yıl sonra bu üç Yüksek Okul Yakındoğu Eczacılık Yüksekokulu bünyesinde birleşerek tek bir Özel Okul haline gelmişlerdir. 1971 yılına kadar Özel Okul statüsünde devam eden eczacılık eğitimi 1971 yılında bu okulların Devletleştirilmesi ile, resmileşerek, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesine bağlı Eczacılık Yüksek Okulu'na dönüşmüş, 1975 yılında ise Ege Üniversitesi Senato'sunun kararı ile Ege Üniversitesi Eczacılık Fakültesi statüsüne kavuşmuştur. Fakültemiz yasal geçmişinin bir bölümünü İnciraltındaki Yakındoğu Eczacılık Yüksek Okulu binalarında geçirmiş ve bu dönemdeki öğretim kadrosunun büyük bir kısmını Ege Üniversitesinin diğer birimleri ile İstanbul ve Ankara'dan gelen öğretim üyeleri oluşturmuştur. 1982 yılında ise Fakültemiz Ege Üniversitesinin Bornovadaki kampüsüne taşınmış olup faaliyetini halen burada sürdürmektedir. Fakültemiz halen Temel Eczacılık Bilimleri Bölümü, Eczacılık Meslek Bilimleri Bölümü ve Eczacılık Teknolojisi Bölümü olmak üzere 3 Bölüm ve bunlara bağlı Analitik Kimya, Biyokimya, Farmasötik Botanik, Farmasötik Mikrobiyoloji, Genel Kimya, Farmakoloji, Farmasötik Toksikoloji, Farmasötik Kimya, Farmakognozi, Eczacılık İşletmeciliği, Besin Analizi, Farmasötik Teknoloji, Farmasötik Biyoteknoloji, Radyofarmasi, Kozmetoloji ve Biyofarmasötik-Farmakokinetik Anabilim ve Bilim Dallarından oluşmaktadır. 1999-2000 Eğitim-Öğretim yılında 445 adedi halen eğitimini sürdürmekte olan toplam 561 adet kayıtlı öğrencimiz bulunmaktadır. Gazi Üniversitesi Eczacılık Fakültesi1982 yılında 41 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameyi kanunlaştıran 2809 sayılı kanunla kurulmuştur. Müessese 1968 yılında Anadolu Eczacılık Özel Yüksekokulu olarak faaliyete başlamıştır 1971 yılında 1472 sayılı yasa ile devletleştirilerek Ankara Eczacılık Özel Yüksek Okulu ile birleştirilmiş ve A.I.T.I.A'ya başlanmıştır. 1979 yılına kadar A.I.T.I.A. Eczacılık Yüksekokulu olarak eğitimini sürdüren okul, 1979 yılında A.I.T.I.A. Eczacılık Fakültesi adını almıştır. 1982 yılında ise Gazi Üniversitesi bünyesine Eczacılık Fakültesi olarak alınmıştır Üniversiter yapıya geçişle eğitim-öğretim, araştırma ve danışmanlık gibi hizmetlerin de yerine getirilmesi sonucu hızlı bir gelişme gösteren bu fakültenin öğretim elemanları tarafından 1982 yılından itibaren 18 kitap, 881 makale hazırlanmış ve 667 bildiri sunulmuştur. Makalelerin 314'ü yurt dışındaki dergilerde yayınlanmış, bildirilerin de 365'i yurt dışında sunulmuştur. Bu sayılar fakültemizin uluslararası bilim dünyasında özellikle farmasötik alanda önemli bir yere sahip olduğunu vurgulamaktadır. Anadolu Üniversitesi - Eczacılık FakültesiUluslararası deneyime sahip nitelikli öğretim elemanlarının çağdaş laboratuvar ortamlarında yetiştirdiği binlerce Eczacılık Fakültesi mezunu, yurdumuzun hemen her tarafında halkımızın sağlık sorunlarına çözüm üretmek için çalışmaktadır. Öğrenciler, eğitimleri süresince laboratuvar olanaklarını sonuna değin kullanmakta, aynı zamanda birer araştırmacı olarak yetişmektedir. Eczacılık Fakültesi düzenlediği ulusal, uluslararası araştırma ve eğitim programlarıyla öğrencilerinin ve öğretim elemanlarının gelişimi için ortam hazırlamakta, birikimlerini tüm ilgili araştırmacılarla paylaşmaktadır. Bölümler : Eczacılık Meslek Bilimleri Bölümü, Eczacılık Teknolojisi Bölümü, Temel Eczacılık Bilimleri Bölümü |
ECZACILIK1. ilaçların hazırlanması, yapımı ve dağıtımıyla uğraşan uygulamalı bilim. 2. Eczacının mesleği ya da görevi. Eczacılık tarihi eczacılığın tarihi ilaçla başlar, insanlığın ilk dönemlerinde İnsanlar kendi kendilerinin hekimi ve ilaçlarının hazırlayıcısı idiler. Uygarlığın gelişmesine paralel olarak ilaçta da gelişmeler meydana geldi. Bu süreç içinde, eczacılık tıp biliminin uygulama alanı içinde kaldı. Bu devirde hekimler hastalığı teşhis edip gerekli ilaçları verirlerdi. Daha sonraları, tedavide kullanılan ilaç sayısının artması sonucu hekimlik ve eczacılık birbirinden ayrıldı. Bu arada ilk eczane Bağdat'ta 874 yılında açıldı. Eczacılık önceleri bütün mesleklerde olduğu gibi, pratik eğitime dayanıyordu. Eczacılık eğiliminin yükseköğretime dayalı olması, ancak XVIII. yy.'da başladı. İlk olarak, 1777 yılında Paris'te Collâge Phşrmacıe açıldı ve bunu 1796 yılında Ecole Pharmacie'nın kurulması izledi. 1821‘de Amerika'da Philadelphıa'da College of Pharmacy, Türkiye’de 1839 yılında tıp eğitimi içinde askeri eczacılık eğitimi ve 1870 yılında sivil eczacılık eğitimi başladı. İngiltere'de de 1842'de School of Pharmacy açıldı. Eczacılık, bu gelişme süreci içinde, ilaçları eczane içinde hazırlamak suretiyle, XIX. yy.'ın sonuna kadar klasik şeklini korudu. 1844 yılında tabletin ve 1886 yılında ampulün keşfi ilaç şekillerinin geliştirilmesi konusunda yeni ufuklar açtı, ikinci Dünya savaşı'ndan sonra aerosol tipi ilaçlar eczacılığın uygulama alanına girdi. Bu süreç içinde önceleri eczanelerde hazırlanan ilaçlar giderek fabrikalarda yapılmaya başladı. ilaç çeşitlerinin çoğalmasıyla birlikte etkili ecza maddelerinin elde ediliş tekniklerinin geliştirilmesi de, tedavide kullanılan ilaç sayısının artmasına yol açtı. Alkaloit tipi ilk önemli etken madde olan morfinin 1806 yılında eczacı Serturner tarafından bulunuşu büyük bir çağın doğması na öncülük etti. Bunu diğer çok etkili alkaloitlerin keşfi ve elde edilmesi izledi. 1909 yılında, frengi tedavisinde en önemli madde olan salvarsanın keşfi mikroorganizmalarla savaşta yeni bir dönem başlattı. Daha sonra XX. yy. içinde, hormonların ve vitaminlerin keşfi tedavi ufuklarını genişletti. Bu fada 1932 yılında süifonamitlerin ve 1943'te İlk antibiyotik olan penisilinin tedaviye girmesiyle mikroorganizmalarla mücadelede yeni bir çağ açılmış oldu. Böylece eczacılık, klasik şekli olan, eczane laboratuvarında ilaç hazırlamak şeklinden çıktı ve endüstriye kaydı. Yeni maddeler ve bunlara ait yeni şekiller sanayiye yönelişin hızlanmasına sebep oldu. Bu arada klasik ilaç hazırlama şeklinin terk edilmesinin bir başka nedeni de eskiden hekimler tarafından kullanılan sınırlı sayıdaki bitkisel kaynaklı ilaçlarda etken maddelerin iyi saptanmamış olması ve bazılarının da etkinliğinin bugünkü görüşlere göre şüpheli bulunmasıdır. Türkiye'de eczacılık Türkiye'de Osmanlı uyruğu gayrimüslimlerce açılan eczanelerin yanında ilk Türk eczanesi 1895'te Hamdi Bey tarafında İstanbul'da Zeyrek' te açıldı Eczaneler 1927 yılında çıkarılan 964 sayılı yasa ile nüfusa göre ayarlandı ve 1953 yılında çıkarılan 6197 sayılı yasayla bu sayısal sınırlamalar kaldırıldı. Türkiye'de ilaç sanayisinin gelişmesine gelince, eczacılığın dünyadaki gelişmesine paralel olarak bazı ilaçların yapılmasına başlandı. Türkiye'de yapılan ilk hazır ilaç Pertev şurubudur (1894) ilk ilaç laboratuvarı ise 1903'de Haydarpaşa'da kurulan Ordu ilaç fabrikası dır. Burada ampul ve tablet şeklinde bazı ilaçlar hazırlanmıştır. İlk sivil ilaç fabrikası ise 1903'te kurulan Şark ispençiyari laboratuvarı'dır. Bunu 1909 yılında İbrahim Etem laboratuvarı’nın kurulması izledi. 1915 yılında ülkemizde 30 kadar olan hazır ilaç sayısı 1992 yılında 3 800'e ulaşmıştır. İlaç fabrikalarının, buna bağlı olarak ilaç sayısının artması sonucu ecza depoculuğu doğdu. Ecza depoları, ilaç yapımcıları ile eczaneler arasında aracılık görevini üstlenen kuruluşlar olup, hazır ilaç dışında, eczane ve ilaç fabrikaları için etken madde ya da drog ithalatı ve satışıyla da uğraşırlar. Bütün bu kuruluşlar (eczaneler, ilaç depoları ve ilaç fabrikaları) Sağlık ve sosyal yardım bakanlığı'nın izni ile açılır, bu bakanlık tarafından denetlenir. Eczacılık alanındaki yayınlara gelince Türkiye'de yayımlanan ilk eczacılık dergileri 1879-1880’de Journal de la Sociötö de Pharmacie de Constantinople ve 1911 yılı ndatürkçe olarak yayımlanan Eczacı'dır Bu dergilerin ömrü birkaç yıl sürmüştür. Daha sonra pek çok yayın ortaya çıktı; bunların arasında en uzun ömürlüsü 1954 yılından beri yayımlanan ve ilk adı'' Eczacılık bülteni" olan "Açta Pharmaceutica Turcica"dır. Türkiye’de eczacılığın, değişik uygulama alanlarında dünya ülkelerindekine koşut gidişi yanında, yasal düzenlemeleri de oldukça önem taşır. Bugün eczacılık alanında geçerli olan 11 yasa ve bunlara bağlı çeşitli yönetmelik bulunmaktadır. Bunlar arasında hazır ilaçlarla ilgili olan 1262 sayılı İspençiyari ve tıbbi müstahzarlar kanunu, ilaç konusundaki düzenlemeleri sağlayan yasaların yürürlüğe girmesi tarihi bakımından dünya ülkeleri arasında ilk sıralarda yer alır. Kaynak: Büyük Larousse |
ECZACI
Sağlık Bakanlığına bağlı birimlerde, çeşitli laboratuvarlarda (hastane veya özel), ilaç endüstrisinde (fabrika veya depo) kalite kontrol birimlerinde; araştırmacı veya ilaç tanıtıcısı olarak, kendilerine ait veya hastanelerde bulunan eczanelerde çalışırlar. Gereken Kişilik Özellikleri Eczacı olmak isteyenlerin, kimyaya ve biyolojiye meraklı, ilaç ve kimyasal maddelere karşı alerjisi olmayan, tertipli, düzenli, dikkatli, sorumluluk duygusu yüksek kimseler olmaları gerekir. Eczane açmak isteyen bir eczacının ekonomi, alım satım işlerine ilgi duyması, çalışmalarında çok dikkatli, titiz ve sorumluluk bilinci ile davranması gereklidir. Benzer Meslekler Farmakolog, Kimyager Eğitim Mesleğin temel eğitim süresi 4 yıldır. Okutulan dersler ; başta kimya olmak üzere fizik, matematik, biyoloji, genetik, biyoistatistik, fizyoloji, patoloji, besin analizi, mikrobiyoloji, halk sağlığı, farmakoloji, eczacılık tarihi, deontoloji, tıbbi ilkyardım dersleri, eczacılık mevzuatı olarak sıralanabilir. İlaç hammadde ve üretim teknikleri, kullanılışlarına ilişkin dersler son iki yılda toplanmıştır. Dersler kuramsal ve uygulamalı olarak sürdürülür. |
| Saat: 18:19 |
©2005 - 2024, MsXLabs - MaviKaranlık