Maddelerin d�n��m s�re�leri nedir?

Al�nt�:

Misafir adl� kullan�c�dan al�nt� (Mesaj 1589222)

maddelerin d�n�s�m s�re�leri nedir

1 Geri d�n��m�n tarih�esi
2 Geri d�n��ebilen maddeler
3 Geri d�n��m sembolleri ve kodlar�
4 Geri d�n��t�rme metotlar�
5 Yasal mevzuat
- 5.1 Yasalar
6 D�� ba�lant�lar
- 6.1 Y�netmelik ve t�z�kler
- 6.2 Konu ile ilgili sivil toplum �rg�tleri ve kurulu�lar

Geri d�n��m�n tarih�esi [de�i�tir]

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Material_recovery_facility_2004-03-24.jpg/200px-Material_recovery_facility_2004-03-24.jpg http://tr.wikipedia.org/skins-1.5/common/images/magnify-clip.png
Maddelerin kategorilere ayr�lmas�

Geri d�n��me olan ihtiyac�n ba�lamas�nda sava�lar nedeniyle ortaya ��kan kaynak s�k�nt�lar� etkili olmu�tur. B�y�k devletler, II. D�nya Sava�� s�ras�nda �lke �ap�nda geri d�n��mle ilgili kampanyalar ba�latm��lard�r. Vatanda�lar �zellikle metal ve fiber maddeleri toplama konusunda te�vik edilmi�lerdir. ABD'de geri d�n��m i�lemi yurtseverlik anlay��nda �ok �nemli bir yer edinmi�tir. Hatta, sava� s�ras�nda olu�turulan kaynak koruma programlar�, do�al kaynaklar� k�s�tl� baz� �lkelerde (Japonya gibi), sava� sonras� da devam ettirilmi�tir.

Geri d�n��ebilen maddeler [de�i�tir]

kimyasal at�klar
Cam
Ka��t
Al�minyum
Plastik
Piller
Motor ya��
Ak�m�lat�rler
Beton
Organik at�klar
Elektronik at�klar
Demir

Al�minyum: At�k al�minyum k��k par�ac�klar halinde do�ran�r. Daha sonra bu par�alar b�y�k ocaklarda eritilerek, d�kme al�minyum �retilir. Bu sayede at�k al�minyum, saf al�minyum ile neredeyse ayn� hale gelir ve �retimde kullan�labilir. 1 ton metal at��n geri d�n��t�r�lmesi sonucunda 1300 kg hammade tasarrufu sa�lan�r. �rne�in; T�rkiye'de y�ll�k olarak toplam 2 milyon tona ula�maktad�r.
Beton: Beton par�alar, y�k�m alanlar�ndan toplanarak k�rma makinalar�n�n bulundu�u yerlere getirilir. K�rma i�leminden sonra ufak par�alar, yeni i�lerde �ak�l olarak kullan�l�r. Par�alanm�� beton, e�er i�eri�inde katk� maddeleri yoksa yeni beton i�in kuru har� olarak da kullan�labilir.
Ka��t: Ka��t �ncelikle k��t �amuru haz�rlamak i�in, su i�erisinde liflerine ayr�l�r. E�er gerekirse i�indeki lif olmayan yabanc� maddeler i�in temizleme i�lemine tutulur. M�rekkep ay�r�c� olarak, sodyum hidroksit veya sodyum karbonat kullan�l�r. Daha sonra haz�r olan k��t lifleri, geri d�n��m�� k��t �retiminde kullan�l�r. 1 ton kullan�lm�� k��t at��n�n geri d�n��m� sonucunda, 16 adet yeti�mi� �am a�ac� ve 85 metrekarelik ormanl�k alan tahrip edilmeyecektir. �rne�in; T�rkiye genelinde y�lda 80 milyon �am a�ac� ve 40.000 hektar ormanl�k arazi korunmu� olabilecektir.
Plastik: Plastik at�klar �ncelikle cinslerine g�re ayr�larak geri d�n��m i�lemine tabi tutulur. Cinslerine g�re ayr�lan geri d�n��ebilir plastik at�klar, k�rma makinalar�nda k�r�l�p k��k par�alara ayr�l�r. ��letmeler bu par�alar� direkt olarak belli oranlarda, orijinal hammadde ile kar��t�rarak �retim i�leminde kullanabildi�i gibi; tekrar eritip katk� maddeleri katarak ikinci s�n�f hammadde olarak da kullanabilir. 1 ton plastik ambalaj at��n�n geri d�n��m� sonucunda 14000 kwh enerji tasarrufu sa�lanm�� olur. �rne�in; T�rkiye genelinde tasarruf edilebilecek enerji miktar� y�ll�k 4 Milyon Megavatt�r.
Cam: Cam at�klar (�i�e, kavanoz vb.) toplama kutular�nda toplan�r ve bu at�klar renklerine g�re ayr�larak geri d�n��m tesislerine verilir. Burada at�k ve katk� maddelerinden ayr�l�r. Burada cam k�r�l�r ve hammadde kar��m�na kar��t�r�larak eritme ocaklar�na d�k�l�r. Bu �ekilde tekrar cam olarak kullan�ma ge�er. K�r�lan cam, beton katk�s� ve camasfalt olarak da kullan�lmaktad�r. Camasfalta %30 civar�nda geri d�n��m�� cam kat�lmaktad�r. Cam bu �ekilde sonsuz bir d�ng� i�inde geri d�n��t�r�lebilir, yap�s�nda bozulma olmaz. 1 ton cam at��n�n geri d�n��m� sonucu 100 litre benzin tasarrufu sa�lanmaktad�r. �rne�in; T�rkiye genelindeki cam at�klar�n geri d�n��t�r�lmesinden y�ll�k 30 milyon litre benzin tasarruf edilebilecektir.

Geri d�n��m terim olarak, kullan�m d�� kalan geri d�n��t�r�lebilir at�k malzemelerin �e�itli geri d�n��m y�ntemleri ile hammadde olarak tekrar imalat s�re�lerine kazand�r�lmas�d�r.
T�ketilen maddelerin yeniden geri d�n��m halkas� i�ine kat�labilmesi ile �ncelikle hammadde ihtiyac� azal�r. B�ylece insan n�fusunun art�� ile paralel olarak artan t�ketimin do�al dengeyi bozmas� ve do�aya verilen zarar engellenmi� olur. Bununla birlikte yeniden d�n��t�r�lebilen maddelerin tekrar hammadde olarak kullan�lmas� b�y�k miktarda enerji tasarrufunu m�mk�n k�lar. �rne�in, yeniden kazan�labilir al�minyumun kullan�lmas� al�minyumun s�f�rdan imal edilmesine oranla %35'e varan enerji tasarrufu sa�lamaktad�r.
At�k malzemelerin hammadde olarak kullan�lmas� �evre kirlili�inin engellenmesi a��s�ndan da �nemlidir. Kullan�lm�� ka��d�n tekrar k��t imalat�nda kullan�lmas� hava kirlili�ini %74-94, su kirlili�ini %35, su kullan�m�n� %45 azaltabilmektedir. �rne�in bir ton at�k ka��d�n k��t hamuruna kat�lmas�yla 8 a�ac�n kesilmesi �nlenebilmektedir.

Geri d�n��m�n tarih�esi

Geri d�n��me olan ihtiyac�n ba�lamas�nda sava�lar nedeniyle ortaya ��kan kaynak s�k�nt�lar� etkili olmu�tur. B�y�k devletler, II. D�nya Sava�� s�ras�nda �lke �ap�nda geri d�n��mle ilgili kampanyalar ba�latm��lard�r. Vatanda�lar �zellikle metal ve fiber maddeleri toplama konusunda te�vik edilmi�lerdir. ABD'de geri d�n��m i�lemi yurtseverlik anlay��nda �ok �nemli bir yer edinmi�tir. Hatta, sava� s�ras�nda olu�turulan kaynak koruma programlar�, do�al kaynaklar� k�s�tl� baz� �lkelerde (Japonya gibi), sava� sonras� da devam ettirilimi�tir.

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Plastic-recyc-01.svg/120px-Plastic-recyc-01.svg.png

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Recycling-Code-41.svg/120px-Recycling-Code-41.svg.png

Al�minyum

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/Recycling-Code-20.svg/120px-Recycling-Code-20.svg.png

Ka��t

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Recycling-Code-40.svg/120px-Recycling-Code-40.svg.png

Demir

Geri d�n��t�rme metotlar�

Geri d�n��t�rme metodlar� her malzeme i�in farkl�l�k g�stermektedir:

Al�minyum: At�k al�minyum k��k par�ac�klar halinde do�ran�r. Daha sonra bu par�alar b�y�k ocaklarda eritilerek, d�kme al�minyum �retilir. Bu sayede at�k al�minyum, saf al�minyum ile neredeyse ayn� hale gelir ve �retimde kullan�labilir.
Beton: Beton par�alar, y�k�m alanlar�ndan toplanarak k�rma makinalar�n�n bulundu�u yerlere getirilir. K�rma i�leminden sonra ufak par�alar, yeni i�lerde �ak�l olarak kullan�l�r. Par�alanm�� beton, e�er i�eri�inde katk� maddeleri yoksa yeni beton i�in kuru har� olarak da kullan�labilir.
Ka��t: Ka��t �ncelikle k��t �amuru haz�rlamak i�in, su i�erisinde liflerine ayr�l�r. E�er gerekirse i�indeki lif olmayan yabanc� maddeler i�in temizleme i�lemine tutulur. M�rekkep ay�r�c� olarak, sodyum hidroksit veya sodyum karbonat kullan�l�r. Daha sonra haz�r olan k��t lifleri, geri d�n��m�� k��t �retiminde kullan�l�r.
Plastik: Plastik at�klar �ncelikle cinslerine g�re ayr�larak geri d�n��m i�lemine tabi tutulur. Cinslerine g�re ayr�lan geri d�n��ebilir plastik at�klar, k�rma makinalar�nda k�r�l�p k��k par�alara ayr�l�r. ��letmeler bu par�alar� direkt olarak belli oranlarda, orijinal hammadde ile kar��t�rarak �retim i�leminde kullanabildi�i gibi; tekrar eritip katk� maddeleri katarak ikinci s�n�f hammadde olarak da kullanabilir.
Cam: Cam at�klar (�i�e, kavanoz vb.) toplama kutular�nda toplan�r ve bu at�klar renklerine g�re ayr�larak geri d�n��m tesislerine verilir. Burada at�k ve katk� maddelerinden ayr�l�r. Burada cam k�r�l�r ve hammadde kar��m�na kar��t�r�larak eritme ocaklar�na d�k�l�r. Bu �ekilde tekrar cam olarak kullan�ma ge�er. K�r�lan cam, beton katk�s� ve camasfalt olarak da kullan�lmaktad�r. Camasfalta %30 civar�nda geri d�n��m�� cam kat�lmaktad�r. Cam bu �ekilde sonsuz bir d�ng� i�inde geri d�n��t�r�lebilir, yap�s�nda bozulma olmaz.

Ka��t'�n geri d�n��m�

T�ketim sonras� �e�itli k��t,karton v.s ambalajlar
D�zle�tirerek ayr� toplama
Ka��t liflerinin geri kazan�lmas�
Yeni k��t �r�nler
Geri d�n��t�r�lm�� k��t karton �r�nler

Ka��d�n geri d�n��m� sonucunda

1 Ton kullan�lm�� k��t at��n�n geri d�n��m� sonucunda, 16 adet yeti�mi� �am a�ac� ve 85 metrekarelik ormanl�k alan tahrip edilmeyecek.B�ylelikle T�rkiye genelinde y�lda 80 milyon �am a�ac� ve 40.000 hektar ormanl�k arazi korunmu� olacak.

Plastik'in geri d�n��m�

T�ketim sonras� �e�itli plastik ambalajlar
Kaba s�n�fland�rma (PVC,PET,PE,PP ve D��ERLER�) gibi
Hassas s�n�fland�rma
K�rma ��tme
Y�kama(temizleme) , Y�zd�rme(��kt�rme) ile ay�rma
Kimyasal (fiziksel) i�lemler
Geri D�n��t�r�lm�� plastik �r�nler
Yani Gran�l(PE) , Mikronizasyon (PVC) , �apak veya sentetik elyaf (PET)

Plasti�in geri d�n��m� sonucunda

1 Ton plastik ambalaj at��n�n geri d�n��m� sonucunda 14000 kwh enerji tasarrufu sa�lanm�� olur. �lke genelinde tasarruf edebilecek enerji miktar� y�ll�k 4 Milyon Megavatt�r.

Metal'in geri d�n��m�

T�ketim
Ayr� Toplama
Manyetik Ay�klama
Fabrikada Eritme
Geri d�n��t�r�lm�� Metal
Yeni Metal �r�n

Metalin geri d�n��m� sonucunda

1 Ton metal at��n geri d�n��t�r�lmesi sonucunda 1300 kg hammade tasarrufu sa�lan�r.Bu miktar T�rkiye'de y�ll�k olarak toplam 2 milyon tona ula�maktad�r.

Cam'�n geri d�n��m�

T�ketim sonras� �e�itli camlar
Ayr� Toplama
Ay�rma (Renkli,Renksiz)
Y�kama (Temizleme)
��tme
Fabrika
Geri d�n��t�r�lm�� cam �r�nler

Cam�n geri d�n��m� sonucunda

1 Ton cam at��n�n geri d�n��m� sonucu 100 lite benzin tasarrufu sa�lanmaktad�r. T�rkiye genelindeki cam at�klar�n geri d�n��t�r�lmesinden y�ll�k 30 milyon litre benzin tasarruf edilip.�lke ekonomisine katk� sa�lanm�� olacakt�r.

Al�nt�
wikipedia.org