Metehan'�n onlu sistemi hakk�nda bilgi verir misiniz?

T�rk’�n Ulu Atas�: “O�uz Ka�an“
(Tanr�kut Mete Han)

http://resim.bilgicik.com/yazi/oguz-kagan.jpgOrta Asya’n�n bozkurtlar� olan T�rkler, M.�. 234 y�l�na geldiklerinde Tanr� taraf�ndan O�uz (Mete) ad�nda bir ki�i o�lu ile �d�llendirilmi�lerdi. �in’in kendisini mutlak egemen olarak bildi�i ve �evresindeki uluslar �zerinde bask� kurmaya �al��t�� bir d�nemde, Orta Asya �ok b�y�k olaylar�n ya�anaca�� bir d�neme ad�m at�yordu. Bir cihan imparatorlu�u kuracak olan O�uz Ka�an acuna gelmi� ve daha g�zlerini a�t�� andan itibaren mucizeleriyle kutlulu�unu ortaya koymaya ba�lam��t�…
T�rk tarihinin ku�kusuz en b�y�k ka�anlar�ndan biri olan O�uz Ka�an, gerek yaz�l� kaynaklarda, gerekse de s�zl� edebiyatta s�regelen O�uz Destan�‘nda anlat�ld�� zere, ya�am� mucizelerle dolu olan bir T�rk yi�ididir. Do�du�u g�n onun Tanr�’n�n kutuna sahip oldu�u anla��lm�� ve mucizeleri g�r�lmeye ba�lam��t�r. Yaln�zca do�du�u g�n annesinden s�t emmi�, daha sonra bir daha s�t emmemi�tir. �ok k�sa s�rede b�y�m�� ve bir ya��na girmeden konu�maya ba�lam��t�r. Ya��n� doldurmadan okunu ve yay�n� al�p ava gitti�i ve t�m T�rk elinde �n�n�n h�zla yay�ld��, yine mitolojik �geleri de bar�nd�ran T�rk destanlar�nda belirtilmektedir.
O�uz Ka�an’�n ad�, do�duktan bir s�re sonra konulmu�tur. ��nk� T�rklerde ad verme gelene�i b�yledir. G�k sakall� ve ay y�zl� bir bilge (bu bazen de �ocu�un babas� – annesi olur) �ocu�un �zelliklerine bakarak, ona uygun bir ad verir.1 Hatta bir rivayete g�re, O�uz Ka�an kendisine “O�uz” ad�n�n verilmesini kendisi istemi�tir. Burada belirtilmesi gereken ba�ka bir konu da, O�uz Ka�an ile Mete Han‘�n ayn� ki�i olduklar�d�r. O�uz ad�, babas� Teoman taraf�ndan verilen add�r. Mete ise, �in kaynaklar�nda O�uz Ka�an’� belirtmek i�in kullan�lan add�r. Orta Asya T�rk tarihi hakk�nda, T�rkler taraf�ndan yaz�lm�� yaz�l� kaynaklar olmad�� veya hen�z bulunamad�� i�in, T�rklerin �evresindeki uluslar�n tarihi kaynaklar�na bakarak bilgi edinilir. Bu kaynaklar i�inde ku�kusuz en �nemli olanlar�, �in kaynaklar�d�r. �in kaynaklar�nda O�uz Ka�an i�in “Mao-tun” (Mete) diye seslendirilen bir ad kullan�lm��t�r. Bu sesletim, bug�nk� �inceye g�re yap�lmaktad�r. Eski �inceye g�re sesletim yap�lacak olursa, “Bak-tut” bi�iminde bir ad kar��m�za ��kar. Bu ad�n da, Eski T�rk�edeki “Ba�atur” ad�n� kar��lad�� d��n�lmektedir. Bu bilgiler g�z �n�nde bulundurulursa, O�uz Ka�an’�n ad�n�n Bahad�r’dan ba�ka bir ad olmad�� da s�ylenebilir. Fakat T�rklerce yayg�n olarak kullan�lan ve benimsenenler O�uz ve Mete adlar�d�r.