Alfa Nedir?
 

ALFA

ya da ALPHA a (yun. söze.), yunan abecesinin ilk harfi (A, a) fenikecedeki alet iþaretinden türemedir.

—Çekird. fiz. Tanecik ýþýmalarýndan birine denir.

—Fiz. Ýnce yapý deðiþmez'i için kullanýlan simge.

—Fizyol. Alfa alýcý, adrenalin ve noradrenaline duyarlý, adrenerjik sistem. (Alfa alýcýlarýn uyarýlmasý, damar daralmasýna [bundan atardamar hipertansiyonu doðar], kýldikleþtirici kaslarýn kasýlmasýna, bronþ daralmasýna, idrar yollarý gerilmesine, dölyataðýnýn kasýlmasýna, baðýrsaklarda atoniye, midriyaza ve karaciðerde glikojenolize yol açar.)

—istat. Alfa yanýlmasý - BÝRÝNCÝ TÜR YANILGI

—Metalurj. ve Krist. Bir cismin düþük sýcaklýkta alotropik deðiþikliðini (a demir, a kükürt) ve bu tür bir cisimden elde edilen katý çözeltileri belirtir (a ferrit: karbonun a demir içindeki katý çözeltisi).

—Nörobýyol.
Alfa engelleyici, özellikle adrenerjik sistemdeki alfa alýcýlarýný seçerek bunlarýn çalýþmasýný önleyen sempatikolitik madde.
Alfa ritmi, saðlýklý bir yetiþkenin elektroansefalogramýnda, dinlenme sýrasýnda görülen ritim; frekansý (saniyede 8-13 devir) ve iðýplik biçimindeki genliði (30-50 mikrovolt) ile tanýmlanýr; bu ritim en iyi saçlý derinin yan ve artkafa bölümünde belirir. (Alfa ritmi, sakin fakat uyumayan bir insandr görülür ve dikkat bir noktaya toplandýðýnda ya da herhangi bir ýþýkla uyarýlmada durur [durma tepkisi].)

—Radyol. Alfa tedavisi, cisimlerin yaydýðý alfa ýþýnlarýnýn tedavi amacýyla kullanýlmasý.

—Ruhbil. Alfa ordu testi (Alpha test army), amerikan ordusunda Birinci Dünya savaþý sýrasýnda kullanýlan ilk kollektif zekâ testlerinden biri.

—ANSÝKL. Çekird. fiz. Alfa parçacýðý ya da helyon, + 2 yüklü, iki protonla iki nötrondan oluþan bir parçacýktýr ve helyum atomunun çekirdeðini oluþturur. Doðal ya da yapay "aðýr” radyoaktif elementler yayar. Enerjileriyse birkaç milyon elektronvolta (MeV) ulaþýr. Bu tanecikler hýzlandýrýcýlarda üretilip hýzlandýrýlabilir ve enerjileri birkaç yüz, hatta birkaç bin MeV’a çýkarýlabilir. Hýzlandýrýlmýþ parçacýklar nükleer maddeleri bulmada ya da yeni elementlerin bireþimini elde etmede kullanýlýr.

—Nörobiyol. Alfa engelleyiciler adrenerjik sistemdeki beta alýcýlarýn uyarýlmasýyla ortaya çýkan etkileri deðiþtirmeden alfa alýcýlarýnkini yok eden adrenolitik maddelerdir. Bunlar doðal ürünler (alkaloit ve çavdar mahmuzu türevleri, yohimbin, raubazin [Rauwolfia serpertina alkaloidi]) ya da sentetik ürünler (fenotiazin grubundan bazý nöroleptikler, büfeniyot, moksisilit klorhidrat, fentolamýn) olabilir. Damar geniþletici özelliklerinden dolayý alfa engelleyiciler çevre damar hastalýklarýný tedavi etmek amacýyla kullanýlýr (Raynoud sendromu, beyin ve göz damarý bozukluklarý, bazý romatizmal hastalýklarla kulak-burun-boðaz hastalýklarý gibi). Alfa engelleyicilerden birçoðu (özellikle prazosin), atardamar hipertansiyonunun tedavisinde tek baþýna ya da beta engelleyiciler ile birlikte kullanýlýr.

—Radyol. Alfa ýþýnlarý, radyoaktif ýþýnýmlarýn en az delici olânlarýndandýr. Bu nedenle, tedavi amacýyla kullanýldýklarýnda hiçbir süzme iþlemi gerekmez. (Beta ve gamma ýþýnlarý daha delici olduklarýndan derinin yüzeyel katlan tarafýndan durdurulamaz). Alfa tedavisi, lösemi, romatizma ve gut hastalýðýnda kullanýlmýþtýr, ancak aðýr kemik dokusu bozukluklarý, anemi, lökogeni ve uzun vadede kansere neden olduðundan günümüzde kullanýlmamaktadýr. Maden sularýnýn tedavi edici etkisinin kýsmen bu radyoaktiviteye baðlý olduðu sanýlmaktadýr. (Bu sulardaki ýþýným çok azdýr.)

alfa
(S tip a tenacissima), HALFA olarak da bilinir, buðdaygiller (Poaceae) familyasýndan, yaklaþýk 1 m yükseklikte, çokyýllýk ot. Akdeniz çevresinde özellikle Ýspanya’nýn güney, Afrika’nýn kuzey bölgelerinde yetiþen bir çöl bitkisidir.

Alfadan hasýr, halat ve kâðýt yapýmýnda yararlanýlýr. Bütün liflerinin büyüklüðü ve biçimi ayný olan alfa, odunsu olmayan öbür bitkilerin çoðundan daha fazla selüloz içerir. Kâðýt yapýmýnda alfa kullanýmý 1856’da Büyük Britanya’da baþlamýþ, bu üretime elveriþli bir hammadde olan alfa uzun süre odun hamuruna tercih edilmiþtir.

Alfa hamurundan yapýlan kâðýtlar baskýyý arkasýna geçirmemesi, pürüzsüz ve oldukça lifsiz dokuda olmasý, nem oranýndaki farklýlýklardan etkilenmemesi gibi özellikleri nedeniyle 1950’lerin ortalarýna kadar kâðýt sanayisinde gittikçe artan bir üretim hacmine ulaþmýþtýr.

Alfa

Alfa (alfa erkek ve alfa diþi), sosyal hayvanlar içerisinde, komünite içinde, diðer bireyler tarafýndan kararlarýna uyulan ve lider konumundaki bireylerdir. Eðer bir erkek ve bir diþi birlikte bu rolü üstlenirlerse, onlara alfa çift adý verilir.

Þempanzeler, komünite içindeki alfa bireye baþýný sallamak gibi komünite içinde özel anlamý olan jestler göstererek, onlarýn yolda önde yürümesine izin vererek ve komünite içerisinde bir meydan okuma sýrasýnda kenara çekilerek alfa bireyi liderleri olarak tanýdýklarýný belirtirler.

Köpekgiller kendi gruplarý içindeki alfa çiftlerin kararlarýna uyup, yiyecek bulunduðunda önce onlarýn yemesine izin verirler. Genellikle sadece o iki alfa bireyin çiftleþmesine izin vererek bir alfa çiftin kendilerini yönetmelerine izin verirler; kurtlar bunun güzel bir örneðidir.

Alfa bireyler, komünite içindeki liderlik konumlarýný genellikle üstün fiziksel güçlerini kanýtlayarak alýrlar. Yine de bonobolar gibi bazý yüksek derecede sosyal türlerde, komünitenin baþýna geçmeye teþebbüþ eden birey, daha dolaylý yollara baþvurabilir. Örneðin diðer bireyler arasýndaki politik ittifaklar kurmak ve/veya önceki alfa bireyi devirip yerini almaya çalýþmak gibi.

Ýnsanlarda ise, alfa erkek tanýmý genellikle sosyal konum olarak en yüksek noktadaki güçlü erkekler için kullanýlýr. Batý kültüründe bu terim, küçültücü bir þekilde, kibir ve merhametsizliðe neden olacak þekilde aþýrý derecede maskülin olan erkekler için kullanýlýr.

ALFA
Org. kim.
1. iki ya da daha çok izomerden birini tanýmlamaya yarayan önek (örnek, naftalen dizisinde: a-naftol).
2. Þekerler ve sterollerin stereokimya ad dizininde kullanýlan önek.
3. iki iþlevsel grubun arasýnda hiç karbon atomu olmadýðýný belirten önek.

ALFA
(ar halfa dan) Akdeniz bölgesinde kendiliðinden yetiþen ve dokumacýlýkta kullanýlan bitki. (Buðdaygiller familyasý.)

—ANSÝKL. Alfa (Stipa tenacissima), Kuzey Afrika bozkýrlarýnda yetiþtirilir. Yapraklarý tavusotu yapraklarýný andýran, yaklaþýk 1 m boyunda düz saplý, sýk çalý görünümünde bir bitkidir. Sapçýklarýndan ve kýnlarýndan koparýlan yapraklar, kullanýlacaklarý iþlere göre ayrýlarak iþlenir. En uzun ve kusursuz olanlar ip ve hasýr yapýmýna ayrýlýr; güzel olanlar yetiþtiði yerlerde iþlenir; büyük bir kýsmýysa kâðýt fabrikalarýna gönderilir. Suya bastýrýlan alfa lifleri dokuma sanayisinde de kullanýlabilir.

Alfa
- I -
isim (a'lfa, l ince okunur) Fransýzca alpha
Yunan alfabesinin birinci harfi.

Birleþik Sözler

• alfa ýþýnlarý

- II -
isim, bitki bilimi (a'lfa, l ince okunur) Arapça
Kuzey Afrika'da ve Ýspanya'da yetiþen ve kâðýt, ip, halý yapýmýnda kullanýlan bir bitki (Stipa tenacissima).