Ses kirliliğini meydana getiren etmenler nedir, insan sağlığını nasıl etkiler? Ses kirliliğini meydana getiren etmenler nedir, insan sağlığını nasıl etkiler? |
Ses kirliliğinin nedenleri Gürültü kirliliğinin en yaygın biçimlerinden biri, özellikle motorlu araçların neden olduğu kirliliktir. Dünya çapında en yaygın gürültü türü ulaşım sistemlerinden kaynaklanır. Motorlu araçların yanısıra uçak ve demiryolu araçlarının yarattığı gürültü de önemli bir yer tutar. Şehir planlamacılığında yanlışlar yapılması sanayi ve yerleşim alanlarının birbirine bitişmesine neden olabilir ve sonuç olarak sanayi alanının yarattığı gürültü kirliği komşu yerleşim birimlerinde yaşayanların sağlığı üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir. Gürültü kirliği yaratan diğer etmenler arasında araba alarmları, acil durum sirenleri, çeşitli beyaz eşyalar ile ev âletleri, fabrika makineleri, yapım ve onarım çalışmaları, ses çıkaran hayvanlar, ses sistemleri, hoparlörler ve konuşmakta olan insanlar sayılabilir. İnsan sağlığına etkileri Gürültünün insan sağlığı üzerindeki etkileri hem sağlıksal hem davranışsal yönde ortaya çıkabilir. Genel olarak, "gürültü" diye adlandırılan her türlü ses insan sağlığını fizyolojik ve psikolojik olarak etkiler. İstenmeyen bu sesler sinir, saldırganlık, hipertansiyon, yüksek stres, kulak çınlaması ya da kulak uğuldaması, duyma kaybı, uyku bozuklukları gibi pek çok sonuç doğurabilir. Bu sonuçlar içinde, stres ve hipertansiyon ciddi sağlık sorunlarına kapı açabilirken, kulak çınlamaları ve uğuldamaları unutkanlığa, ciddi ruhsal bunalımlara ve kimi zaman panik ataklara neden olabilir |
Ses Kirliliğinin Zararları Özellikle beklenmeyen zamanlarda ortaya çıkan ses kirliliği, iş veriminin düşmesi, kendini işine verememe ve hareketlerin engellenmesi şeklinde performansı düşürücü etkiler yapar Gürültünün öğrenmeyi ve sağlıklı düşünmeyi de engellediği deneylerle saptanmıştır Gürültüye maruz kalma süresi ve gürültünün şiddeti, insana vereceği zararı etkiler Endüstri alanında yapılan araştırmalar göstermiştir ki; işyeri gürültüsü azaltıldığında işin zorluğu da azalmakta, verim yükselmekte ve iş kazaları azalmaktadır Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı verilerine göre; meslek hastalıklarının %10'u, gürültü sonucu meydana gelen işitme kaybı olarak tespit edilmiştir Meslek hastalıklarının pek çoğu tedavi edilebildiği halde, işitme kaybının tedavisi yapılamamaktadır Ses kirliliğinin saptanmasında ses şiddetini ölçmek için birim olarak Desibel (dB) kullanılır İnsan için 35-65 dB sesler normaldir 65-90 dB sesler, sürekli işitildiğinde zarar verebilecek kadar risklidir 90 dB'in üzerindeki sesler tehlikelidir Gelişmiş ülkelerde teknolojinin gelişmesine bağlı olarak ortaya çıkmış olan gürültü sorunu, günümüzün önemli çevre sorunlarından birisi olmasına karşın, ülkemizde az bilinen bir kirlilik türüdür Gürültü insanların işitme sağlığını ve algılamasını olumsuz yönde etkileyen, fizyolojik ve psikolojik dengelerini bozabilen, iç performansını azaltan, çevrenin hoşluğunu ve sakinliğini yok ederek niteliğini değiştiren bir tür kirliliktir. |
gürültü kirliliği arttıran nedenler; – Plansız ve düzensiz kentleşme – Büyük kentlerde kontrolsüz nüfus artışı – Endüstride yeni tekniklerin uygulanmasındaki bilgi eksikliği – Ulaşım sistemi planlamasında ÇED (çevresel Etki değerlendirmesi) yapılmaması – Eğitim eksikliği – Mevzuat karmaşası Yerleşim Yerlerinde Gürültü Kirliliği Kent gürültüsünü artıran sebepleri – trafiğin yoğun olması, kara ve hava trafiğinin yoğun olması, – yersiz ve zamansız klakson çalmaları ve belediye hudutları içerisinde bulunan endüstri bölgelerinden çıkan gürültüler. – Meskenlerde ise televizyon ve müzik aletlerinden çıkan yüksek sesler, – zamansız yapılan bakım ve onarımlar ile bazı işyerlerinden kaynaklanan gürültüler Gürültünün insan sağlığı üzerindeki etkileri FİZİKSEL ETKİLER İşitme kaybı: – 85 dBA gürültüye → uzun süre – 140 dBA gürültüye → kısa süre maruz kalma – Duyarlı %10’luk kesimde 85 dBA üzerinde işitme kaybı hızla artar • Şehirlerde nüfusunun önemli bir kısmı günün 24 saati 75 dBA üzerinde trafik gürültüsüne maruz kalmakta • Ototoksik ilaçlar, kimyasal maddeler, vibrasyon, vardiyalı çalışma gürültü ile beraber olduğunda işitme bozukluğunda artma • Geçici Kayıp: Geçici işitme eşiği kayması veya duyma yorulması olarak da tariflenir. • Kalıcı Kayıp: Etkilenim çok fazla ise ve işitme sistemi eski özelliklerine dönemiyorsa – Yüksek şiddetteki gürültü uzun süre devam ediyorsa – Bomba patlaması gibi tek ve siddetli bir olayın etkisi ile akustik travma yaratması Gürültüye Bağlı İşitme Kaybını Arttıran Etmenler – Yaş – Duyarlılık – Vasküler Etkiler – Vitamin, Mineral, Hormonlar – ilaçlar ve Kimyasallar – Sigara – Vibrasyon – Gürültünün Niteliği FİZYOLOJİK ETKİLER – Kan basıncında artış – Stres hormonlarında artış – Kan lipitlerinde artış – Kalp hızında artış – Elektrolit bozuklukları – Vazopressin, epinefrin,ACTH’da artış – Lökosit sayısında azalma ile beraber, genel vücut direncinde düşme – Hamilelik döneminde gürültüye maruz kalanlarda ölü doğumlarda artış – Erkeklerde canlı sperm sayısını azaltarak, üreme sağlığına olumsuz etkili – EEG dalgalarında patolojik değişiklikler PSİKOLOJİK ETKİLER – Kaygı – Depresyon – Aktiflik / Pasiflik / Saldırganlık – Grup Etkileşiminde Bozukluklar – Yardımlaşmada İsteksizlik – Sinir Bozukluğu – Korku / Tedirginlik / Yorgunluk – Baş dönmesi – Zihinsel Fonksiyonlarda Bozulma PERFORMANS ÜZERİNE ETKİLERİ – Erken çocuklukta, okumada gecikme, motivasyonda azalma – Doğrudan etkiler(iletişim bozukulukları, konsantrasyon bzk.) – Dolaylı etkiler ( verimlilikte azalma, sinirlilik, stres) – Uykusuzluk – Gürültüye maruz kalma süresi ve gürültünün şiddeti, insana vereceği zararı etkiler. – Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı verilerine göre; meslek hastalıklarının %10'u, gürültü sonucu meydana gelen işitme kaybı olarak tespit edilmiştir. – Meslek hastalıklarının pek çoğu tedavi edilebildiği halde, işitme kaybının tedavisi yapılamamaktadır. • Gürültü insan sağlığı yanı sıra hayvan topluluklarını da etkilemektedir. • Hayvan topluluklarının ürkmesine ve bunun sonucunda göç edip yerleşim alanlarını değiştirmesine yol açmaktadır. • Ayrıca başta besi hayvanları olmak üzere fizyolojik ve etyolojik nedenlerle davranış değişiklikleri yapmaktadır. DEVAMI Gürültü Kirliliği |
Saat: 12:19 |
©2005 - 2024, MsXLabs - MaviKaranlık